اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,272
تعداد مقالات9,554
تعداد مشاهده مقاله2,770,639
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,536,468
یوسفی مقدم, محمدصادق. (1403). واکاوی و نقد دیدگاه‌های مخالفان مرجعیت علمی قرآن کریم. مطالعات فلسفی کلامی, 18(35), 265-286. doi: 10.22034/qve.2024.15397.1784
محمدصادق یوسفی مقدم. "واکاوی و نقد دیدگاه‌های مخالفان مرجعیت علمی قرآن کریم". مطالعات فلسفی کلامی, 18, 35, 1403, 265-286. doi: 10.22034/qve.2024.15397.1784
یوسفی مقدم, محمدصادق. (1403). 'واکاوی و نقد دیدگاه‌های مخالفان مرجعیت علمی قرآن کریم', مطالعات فلسفی کلامی, 18(35), pp. 265-286. doi: 10.22034/qve.2024.15397.1784
یوسفی مقدم, محمدصادق. واکاوی و نقد دیدگاه‌های مخالفان مرجعیت علمی قرآن کریم. مطالعات فلسفی کلامی, 1403; 18(35): 265-286. doi: 10.22034/qve.2024.15397.1784

واکاوی و نقد دیدگاه‌های مخالفان مرجعیت علمی قرآن کریم

قرآن و علم
مقاله 11، دوره 18، شماره 35، اسفند 1403، صفحه 265-286    اصل مقاله (914.71 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/qve.2024.15397.1784
نویسنده
محمدصادق یوسفی مقدم
دانشیا ر پژوهشگاه علوم و رهنگ اسلامی ، ایران ، قم
چکیده
از موضوعات مورد اختلاف دانشمندان علوم قرانی، قلمرو قرآن کریم است. گروهی معتقدند قرآن کریم پاسخگوئی نیازهای دینی و دنیوی انسان است. برخی هدف پیامبران را زندگی دنیا ندانسته و قلمرو قرآن را تنها امور اخلاقی و اخروی می­دانند. در پاسخگوئی قرآن به نیازهای علمی انسان نیز این اختلاف جاری است که آیا می­توان از قرآن کریم مبانی، گزاره و نظریه­ علمی استخراج کرد و یا آن را معیار سنجش نظریات علمی دانست یا آنکه باور به اثر گذاری قرآن بر علوم، منافی بلاغت و سبب تضعیف باور مسلمانان می­شود. این مقاله با روش کتابخانه­ای و تحلیلی و ارائه محتوا و سبکی نو ثابت کرده است که برخورداری از روش در مطالعات علمی قرآنی و استخراج مبانی و مفاهیم حقیقی، ثابت و قواعد کلی از قرآن کریم و تطبیق آن بر مصادیق گوناگون علمی پیامد تنزل شان قرآن، مخالفت با بلاغت و تضعیف باور دینی را ندارد. چنانکه مفاهیم قرآن می­تواند معیار سنجش آموزه­های علمی و جهت بخش علوم باشد از این­رو سزاوار است علوم با آن سنجیده و افکار و نظریه­ها با آن جهت گیری شود و ادعای تمایز ماهوی علوم از دین ناتمام و راه حل تعارضِ ادعائی علوم با دین، رفع آسیب­های علوم است.
کلیدواژه‌ها
مرجعیت علمی قرآن؛ شان قرآن؛ بلاغت قرآن؛ ثابتات قرآن؛ ماهیت علوم انسانی
مراجع
  1. قرآن کریم، ترجمه: محمدعلی، رضایی اصفهانی، و گروهی از اساتید، موسسه تحقیقاتى فرهنگی دارالذکر، قم: 1383ش.
  2. ابن‌خلدون، عبدالرحمان بن محمد، مقدمه ابن خلدون، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، 1366ش.
  3. ابن‌فارس، احمد، معجم مقاییس اللغة، قم: مکتب الاعلام الاسلامی، 1404ق.
  4. ابن‌منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1416ق.
  5. بستانی، فواد ابرام، فرهنگ ابجدی (عربی - فارسی)، مترجم: رضا، مهیار، ناشر: اسلامی، 1376ش.
  6. بیرو، آلن، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه: دکتر باقر ساروخانی، تهران: نشر کیهان، 1380ش.
  7. جصاص، احمد بن على، احکام القرآن، محقق: محمد صادق، قمحاوی، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1405ق.
  8. جعفری لنگرودی، محمد جعفر، مبسوط در ترمینولوژی حقوقی، تهران: گنج دانش، 1387ش.
  9. جعفری، یعقوب، تفسیر کوثر، ج۵، قم: هجرت، چ اول، 1386ش.
  10. جوادی آملی، عبدالله، تفسیر تسنیم، تحقیق: حسین شفیعی و محمد فراهانی، قم: انتشارات اسراء، 1390ش.
  11. جوهری الفارابی، ابو نصر اسماعیل بن حماد، الصحاح تاج اللغه و صحاح العربیه، مترجم/ محقق: عطار احمد عبدالغفور، بیروت: دارالعلم للملابیین، 1407ق.
  12. حلّى (محقق حلی)، نجم الدین جعفر بن حسن، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم: انتشارات اسماعیلیه، 1408ق.
  13. دورکیم، امیل، قواعد روش شناسی جامعه، ترجمه: محمد علی کاردان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1383ش.
  14. راغب اصفهانی، ابو القاسم حسن بن محمد بن فضل، معجم مفردات الفاظ القرآن، بیروت: دار الکاتب العربی، 1392ق.
  15. رحیملو، عباس، طیب حسینی و سید محمود، گستره مکلفان امر به معروف در آیه 104 سوره آل عمران (تحلیل ساختار متن)، مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی، شماره 17، بهار 1400.
  16. رشیدرضا، محمد، تفسیر القرآن الحکیم الشهیر بتفسیر المنار، بیروت: انتشارات دار المعرفة، 1414ق.
  17. زجاج، ابراهیم، اعراب القرآن (منسوب به زجاج)، قم: دارالتفسیر، 1374ش.
  18. زمخشری، محمود بن عمر بن محمد، تفسیر کشاف، مترجم: انصاری، مسعود، تهران: ققنوس، 1391ش.
  19. سعیدان جزی، مریم، آثار امر به معروف و نهی از منکر در حوزه های اجتماعی، مجله پژوهش‌های اجتماعی اسلامی، شماره 107، 1394ش.
  20. شرتونی، محمد بن مکرم سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، قم: ناشر نامعلوم، چ 1403ق.
  21. شمخانی، اژدر، پیامدهای کوتاهی در فریضه «امر به معروف و نهی از منکر»، مجله بصیرت و تربیت اسلامی، شماره 48، 1398ش.
  22. صدر، سیدمحمدباقر، سنت‌های تاریخ و فلسفه اجتماعی در مکتب قرآن، ترجمه و نگارش: حسین منوچهری، تهران: مرکز نشر فرهنگی رجاء، 1339ش.
  23. صدیق سروستانى، رحمت‌اللّه، محمود رجبى و دیگران، درآمدى بر جامعه‌شناسى اسلامى، تهران: سمت، چ 3، 1385ش.
  24. طباطبایى، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1417ق.
  25. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، دارالمعرفه، بیروت، لبنان، 1406ق.
  26. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر جوامع الجامع، مصحح: گرجى، ابوالقاسم، قم: حوزه علمیه قم، مرکز مدیریت، 1412ق.
  27. طبرى، محمد بن جریر، جامع البیان فى تفسیر القرآن (تفسیر طبرى)، بیروت: دار المعرفة، 1412ق.
  28. طریحی، فخر الدین، مجمع البحرین، تحقیق: سید احمد حسینی، تهران: کتاب فروشی مرتضوی، 1375ش.
  29. طوسی (شیخ)، محمد بن حسن، الاقتصاد الهادی الی طریق الرشاد، تهران: کتابخانه جامع چهل ستون، 1375ش.
  30. عاملی جبعی (شهید ثانی)، زین الدین بن علی بن احمد، شرح لمعة، مترجم: دکتر علی شیروانی و محمد مسعود عباسی، قم: دارالعلم، 1398ش.
  31. عروسی حویزی، عبد علی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، قم: اسماعلیلیان، 1415ق.
  32. عضدانلو، حمید، آشنایی با مفاهیم اساسی جامعه‌شناسی، تهران: نشر نی، 1386ش.
  33. فخر رازی، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1420ق.
  34. فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، محقق: محسن آل عصفور، موسسه دارالهجره، قم، ایران، 1409ق.
  35. فیروز آبادی، محمد بن یعقوب و همکاران، تاج العروس من جواهر القاموس، محقق: علی شیری، بیروت: دار الفکر، 1414ق/1994م.
  36. فیض کاشانی، تفسیر صافی، بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات، 1402ق.
  37. فیومی، احمد بن محمد، غزالی، محمد بن محمد، رافعی قزوینی، عبد الکریم بن محمد، مصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر الرافعی، قم: موسسه دارالهجره، 1414ق.
  38. قاری سیدفاطمی، سید محمد و علی مشهدی، ماهیت حق بر محیط زیست، فصلنامه تحقیقات حقوقی، ویژه نامه شماره 6، 1390ش.
  39. قاسمی، لیلا و باب الله محمدی، نگرشی بر معانی فتنه در قرآن با استناد به تفاسیر، فصلنامه مطالعات علوم قرآنی، دوره 3، شماره 9، 1391ش.
  40. قرشی، سید علی اکبر، قاموس القرآن، تهران: دارالکتب الاسلامیه، 1371ش.
  41. قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لأحکام القرآن، تهران: ناصر خسرو، 1364ش.
  42. قطب (سید)، ابراهیم حسین شاذلی، تفسیر فی ظلال القرآن، بیروت: دار الشروق، 1425ق.
  43. کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی: خانواده، ج۱، تهران: نشر میزان، 1382ش.
  44. کوین، بروس، درآمدی بر جامعه‌شناسی، مترجم: محسن ثلاثی، ناشر: توتیا، 1396ش.
  45. محمدی، ابوالحسن، قواعد فقه، نشر میزان، 1385ش.
  46. مراغی، احمد بن مصطفى، تفسیر المراغی، بیروت: دارالفکر، تاریخ نامشخص.
  47. مرتضی زبیدی، محمد بن محمد، تاج العروس، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1386ق.
  48. مشهدی، علی، حق بر محیط زیست سالم، تهران: انتشارات میزان، چ اول، 1392ش.
  49. مصباح یزدی، محمد تقی، جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن، قم: مؤسسه پژوهشی امام خمینی (ره)، 1388ش.
  50. مطهری، مرتضی، آشنایی با قرآن (تفسیر سوره نور)، انتشارات صدرا، 1384ش.
  51. مطهری، مرتضی، فلسفه تاریخ، تهران: صدرا، 1369ش.
  52. مطهری، مرتضی، امربه‌معروف در آثار استاد شهید آیه‌الله مطهری، گردآورنده: حسین جوادی نیا، قم: انتشارات صدرا، 1389ش.
  53. مطهری، مرتضی، مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی (جامعه و تاریخ)، قم: انتشارات صدرا، 1375ش.
  54. مغنیه، محمد جواد، التفسیر الکاشف، قم: دار الکتاب الإسلامی، 1424ق.
  55. مقدس اردبیلی، احمد، زبده البیان فی احکام القرآن، تهران: مکتبه المرتضویه، بی‌تا.
  56. مکارم شیرازی، ناصر و جمعی از نویسندگان، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الاسلامیه، 1354ش.
  57. منصوری طلب، عمران، علیدادی، زهرا، شطیحاوی، مریم، کریمی نیا، محمدمهدی، پیامدهای اجتماعی ترک امر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه نهج البلاغه، مجله معارف علوم اسلامی و انسانی، شماره 8، بهار 1401ش.
  58. مولایی، یوسف، نسل سوم حقوق بشر و حق به محیط زیست سالم، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره 4، 1386ش.
  59. مولوی، محمد، پیامدسنجی ترک فریضه امر به معروف و نهی از منکر در جامعه «با تأکید بر دیدگاه امام علی×»، شماره 13، 1395ش.
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 196
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 155


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب