اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,350
تعداد مقالات10,139
تعداد مشاهده مقاله3,047,060
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,720,432
باباصفری رنانی, عرفانه, رضایی هفتادر, حسن. (1403). نقد دیدگاه اوری روبین در تفسیر آیات برائت و قتال. مطالعات فلسفی کلامی, 19(37), 147-172. doi: 10.22034/jqopv.2025.18203.1363
عرفانه باباصفری رنانی; حسن رضایی هفتادر. "نقد دیدگاه اوری روبین در تفسیر آیات برائت و قتال". مطالعات فلسفی کلامی, 19, 37, 1403, 147-172. doi: 10.22034/jqopv.2025.18203.1363
باباصفری رنانی, عرفانه, رضایی هفتادر, حسن. (1403). 'نقد دیدگاه اوری روبین در تفسیر آیات برائت و قتال', مطالعات فلسفی کلامی, 19(37), pp. 147-172. doi: 10.22034/jqopv.2025.18203.1363
باباصفری رنانی, عرفانه, رضایی هفتادر, حسن. نقد دیدگاه اوری روبین در تفسیر آیات برائت و قتال. مطالعات فلسفی کلامی, 1403; 19(37): 147-172. doi: 10.22034/jqopv.2025.18203.1363

نقد دیدگاه اوری روبین در تفسیر آیات برائت و قتال

قرآن پژوهی خاورشناسان
دوره 19، شماره 37، اسفند 1403، صفحه 147-172    اصل مقاله (844.17 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jqopv.2025.18203.1363
نویسندگان
عرفانه باباصفری رنانی1؛ حسن رضایی هفتادر* 2
1دانشجوی دکتری رشته علوم قرآن و حدیث دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، ایران
2دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، ایران، «نویسنده مسئول»
چکیده
اوری روبین در مقالۀ «برائت: مطالعه‌ای پیرامون تعدادی از آیات قرآنی» گسترش اسلام را از راه قتال فرض کرده و با تفسیری که از آیات آغازین سورۀ توبه ارائه می‌دهد، مؤلفه‌هایی از روابط مسلمانان با مشرکان را در عصر پیامبر| چنین برمی‌شمارد: لغو یک‌جانبۀ همۀ پیمان‌های پیامبر و مشرکان وفادار به عهد و فرمان جنگ با آنان پس از مهلت چهارماهه (آیات 1، 2 و 4)؛ فرمان نبرد با مشرکان غیرهم‌پیمان در هر زمان و مکان و برداشتن حرمت جنگ در ماه‌های حرام و مسجدالحرام (آیۀ 3)؛ نسخ آیات عفو و گذشت با آیۀ سیف و فرمان جنگ با همۀ مشرکان (آیۀ 5)؛ پیمان پیامبر با مشرکان در دوران ضعف مسلمانان (پیش از نبرد تبوک) و لغو آن در دوران قدرت مسلمانان (پس از نبرد تبوک). دیدگاه روبین، تصویری خشونت‌آمیز از اسلام ارائه می‌دهد که یکی از زمینه‌های اسلام‌هراسی در روزگار کنونی به شمار می‌رود؛ از این‌رو، بررسی و نقد چنین رویکردی بایسته است. این پژوهش با روش تحلیلی-انتقادی به نقد دیدگاه روبین می‌پردازد و با تأکید بر متن آیات برائت، نشان می‌دهد که بر پایۀ این آیات، مسلمانان مأمور بودند با مشرکان پیمان‌شکن و متجاوز پس از گذشت ماه‌های حرام بجنگند و در برابر مشرکان وفادار به پیمان و غیرمتجاوز، به پیمان‌ها پایبند باشند. بر بنیاد این تفسیر، آیات برائت با آیات صلح سازگار و قابل جمع است و نظریۀ نسخ این آیات درست به نظر نمی‌رسد.
کلیدواژه‌ها
آیات برائت؛ اوری روبین؛ قتال؛ جهاد؛ اسلام هراسی؛ ناسخ و منسوخ؛ سوره توبه؛ آیه سیف
مراجع
  1. قرآن کریم.
  2. آلوسى، محمود بن عبدالله‏. روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی‏. بیروت: دارالکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، ۱۴۱۵ق.
  3. ابن ابی حاتم، عبد الرحمن بن محمد. تفسیر القرآن العظیم. ریاض: مکتبة نزار مصطفی الباز، ۱۴۱۹ق.
  4. ابن‌سعد، محمد بن سعد. الطبقات الکبری. بیروت: دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۰ق.
  5. ابن‌عاشور، محمدطاهر. تفسیر التحریر و التنویر المعروف بتفسیر ابن‌عاشور. بیروت: مؤسسة التاریخ العربی، ۱۴۲۰ق.
  6. ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر. تفسیر القرآن العظیم. بیروت: دارالکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، ۱۴۱۹ق.
  7. ابن‌هشام، عبد الملک بن هشام. السیرة النبویة. بیروت: دارالمعرفة، بی‌تا.
  8. ابوحیان، محمد بن یوسف. البحر المحیط فى التفسیر. بیروت: دارالفکر، ۱۴۲۰ق.
  9. احمدنژاد، امیر، باباصفری، عرفانه. تاریخگذاری سندی روایات ناسخ و منسوخ در قرآن. پژوهشهای قرآن و حدیث، ۵۵ (۲)، صص ۳۱۱- ۳۳۶، ۱۴۰۱ش.
  10. باباصفری، عرفانه. جریان‌شناسی اندیشه نسخ در دو قرن نخست هجری برپایه تحلیل روایات ناسخ و منسوخ [پایان‌نامه کارشناسی ارشد]. اصفهان: دانشگاه اصفهان، ۱۴۰۰ش.
  11. بیضاوی، عبد الله بن عمر. أنوار التنزیل و أسرار التأویل (تفسیر البیضاوى). بیروت: دار احیاء التراث العربی، ۱۴۱۸ق.
  12. جوادی آملی، عبد الله. تفسیر تسنیم. قم: اسراء، بی‌تا.
  13. خوش‌فر، محسن، حسینی، مینا سادات و اختریان، پرویز. تحلیل انتقادی اتهام خشونت به پیامبر| از دیدگاه متشرقان. قرآن‌پژوهی خاورشناسان، ۳۴ (۱)، ص ۱۳۹- ۱۷۰، ۱۴۰۲ش.
  14. خویی، ابو القاسم. البیان فی تفسیر القرآن. قم: مؤسسة احیاء آثار الامام خوئی، ۱۴۳۰ق.
  15. دروزه، محمد عزة. التفسیر الحدیث. بیروت: دارالغرب الاسلامی، ۱۴۲۱ق.
  16. رشیدرضا، محمد. تفسیر القرآن الحکیم الشهیر بتفسیر المنار. بیروت: دارالمعرفة، ۱۴۱۴ق.
  17. زحیلی، وهبة بن مصطفی. آثار الحرب فی الفقه الاسلامی. دمشق: دارالفکر، ۱۴۱۹ق.
  18. زمخشری، محمود بن عمر. الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فى وجوه التأویل‏. بیروت: دارالکتاب العربی، ۱۴۰۷ق.
  19. زید، مصطفی. النسخ فی القرآن الکریم دراسه تشریعیه تاریخیه نقدیه. مصر: دارالوفاء للطباعه و النشر و التوزیع، ۱۴۰۸ق.
  20. سیوطی، جلال الدین. الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور. قم: کتابخانه عمومى حضرت آیت الله العظمى مرعشى نجفى(ره)، ۱۴۰۴ق.
  21. سیوطی، جلال‌الدین. الاتقان فی علوم القرآن. بیروت: دارالکتاب العربی، ۱۴۲۱ق.
  22. شاطبی، ابراهیم بن موسی. الموافقات. مصر: دار ابن‌عفان، ۱۴۱۷ق.
  23. شافعی، محمد بن ادریس. الرساله. مصر: مکتبه الحلبی، ۱۳۵۸ق.
  24. طباطبایی، محمد حسین. المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق.
  25. طبرسی، فضل بن حسن. مجمع البیان لعلوم القرآن. تهران: ناصر خسرو، ۱۳۷۲ش.
  26. طبری، محمد بن جریر. جامع البیان عن تأویل آی القرآن. بیروت: دارالمعرفة، ۱۴۱۲ق.
  27. عبد المحمدی، حسین. نقد دیدگاه مستشرقان درباره جنگ‌های پیامبر اعظم (با رویکرد قرآنی). قرآن‌پژوهی خاورشناسان، ۱۳ (۲)، صص ۶۵- ۸۶، ۱۳۹۱ش.
  28. علوی‌مهر، حسین. نقد شبهه مستشرقان درمورد خشونت در آیات جهاد. قرآن‌پژوهی خاورشناسان، ۳۲ (۱)، صص ۲۶- ۴۸، ۱۴۰۱ش.
  29. فخررازی، محمد بن عمر. التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب). بیروت: دار احیاء التراث العربی، ۱۴۲۰ق.
  30. قاسمی شوب، محمد، شاهرودی، محمدرضا و ایازی، سید محمدعلی. مذاکره سیاسی در سیره پیامبر اکرم|: اصول و اهداف. پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی، ۵۳ (۱)، ۱۳۹۹ش.
  31. قرضاوی، یوسف. فقه الجهاد. قاهره: مکتبة وهبه، ۱۴۳۵ق.
  32. مرادخانی، احمد، پوران، حسین. نقد و بررسی مقاله جهاد از دائره المعارف قرآن لیدن. قرآن‌پژوهی خاورشناسان، ۸ (۱)، صص ۶۵- ۱۰۰، ۱۳۸۹ش.
  33. معرفت، محمدهادی. نسخ در قرآن در تازه‌ترین دیدگاه‌ها. بینات، ۴۴ (۴)، صص ۹۹- ۱۰۷، ۱۳۸۳ش.
  34. معرفت، محمدهادی. التمهید فی علوم القرآن. قم: مؤسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید، ۱۳۸۸ش.
  35. واقدی، محمد بن عمر. المغازی. بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۹ق.
Rubin, Uri. Barāʾa: A Study of Some Quranic Passages. Jerusalem Studies in Arabic and Islam, 5, 13–32, 1984.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 284
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 109


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب