اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,286
تعداد مقالات9,665
تعداد مشاهده مقاله2,822,288
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,561,271
صادقی پناه, حسن, مطهری, حمیدرضا, عبدالمحمدی, حسین. (1403). مقایسه تحلیلی سیره معیشتی امام علی(ع) در هزینه کردهای امور خانواده در قبل و بعد از حاکمیت. مطالعات فلسفی کلامی, 18(48), 194-215. doi: 10.22034/skh.2024.18820.1528
حسن صادقی پناه; حمیدرضا مطهری; حسین عبدالمحمدی. "مقایسه تحلیلی سیره معیشتی امام علی(ع) در هزینه کردهای امور خانواده در قبل و بعد از حاکمیت". مطالعات فلسفی کلامی, 18, 48, 1403, 194-215. doi: 10.22034/skh.2024.18820.1528
صادقی پناه, حسن, مطهری, حمیدرضا, عبدالمحمدی, حسین. (1403). 'مقایسه تحلیلی سیره معیشتی امام علی(ع) در هزینه کردهای امور خانواده در قبل و بعد از حاکمیت', مطالعات فلسفی کلامی, 18(48), pp. 194-215. doi: 10.22034/skh.2024.18820.1528
صادقی پناه, حسن, مطهری, حمیدرضا, عبدالمحمدی, حسین. مقایسه تحلیلی سیره معیشتی امام علی(ع) در هزینه کردهای امور خانواده در قبل و بعد از حاکمیت. مطالعات فلسفی کلامی, 1403; 18(48): 194-215. doi: 10.22034/skh.2024.18820.1528

مقایسه تحلیلی سیره معیشتی امام علی(ع) در هزینه کردهای امور خانواده در قبل و بعد از حاکمیت

مجله سخن تاریخ
دوره 18، شماره 48، دی 1403، صفحه 194-215    اصل مقاله (715.79 K)
نوع مقاله: علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/skh.2024.18820.1528
نویسندگان
حسن صادقی پناه* 1؛ حمیدرضا مطهری2؛ حسین عبدالمحمدی1
1گروه تاریخ اهل بیت(ع)، مجتمع آموزش عالی تاریخ، سیره و تمدن اسلامی، جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران
2دانشیار پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت(ع) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران
چکیده
امام علی (ع) به‌عنوان شخصیتی که از یکسو، تقید کامل به سیره رسول خدا(ص) داشت و از دیگر سو، پس از رحلت پیامبر اکرم (ص) از جایگاه امامت برخودار بود، گفتار و رفتار او برای پیروانش، جنبه الگویی دارد و از همین‌رو، سیره آن‌حضرت از ابعاد مختلف و از ادوار اولیه مورد بحث و گفتگو بوده است. «سیره معیشتی» امیرالمؤمنین (ع)، به‌مثابه بخشی از گستره سیره ایشان، مسئله‌ای است که به‌خصوص در دوره‌های اخیر مورد توجه محققان بوده، اما تحلیل نقش حاکمیت و مقایسه دوران قبل و بعد حکومت در این مسئله، مغفول مانده است که پژوهش حاضر سعی کرده است با توجه به اهمیت موضوع و با بهره‌گیری از روش توصیف و تحلیل، سیره معیشتی و هزینه‌کرد امیرمؤمنان (ع) در امور خانوادگی را در دوران قبل و بعد حاکمیت بررسی و تحلیل کند.
یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که حاکمیت در مسئله هزینه‌کرد برای مهریه، نفقه و نیازهای همسران، کنیزان، فرزندان و خدمتکاران، نقشی در کمی یا فزونی نداشته و امام (ع) در مسائل غیر شخصی، اقتضائات هر دوره را رعایت می‌کرده است. اما در مسئله مسکن و لوازم خانه، حاکمیت نقش اساسی داشته؛ تا جایی که حضرت از ساختن منزل برای خود پرهیز کرده و به سکونت در خانه عاریه‌ای اکتفا کرده است. هم‌چنین از داشتن لوازمی که جنبه تشریفاتی داشته است، خودداری نموده است.
کلیدواژه‌ها
امام علی (ع)؛ نقش حاکمیت؛ سیره معیشتی؛ هزینه ها؛ امور خانوادگی
مراجع
  1. قرآن کریم.
  1. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبت‌الله (1404 ق)، شرح نهج البلاغة لابن أبی‌الحدید، تحقیق و تصحیح محمد ابوالفضل ابراهیم، قم، مکتبه آیت‌الله المرعشی النجفی‏، چاپ اول.
  2. ابن ابی‌الدنیا، عبدالله بن محمد (1411 ق)، مقتل الإمام أمیر المؤمنین على بن أبى‌طالب(ع)، قم، مجمع إحیاء الثقافه الإسلامیه، چاپ اول.
  3. ابن ابی‌الثلج، (1410 ق)، تاریخ أهل‌البیت(ع) نقلا عن ائمه الباقر(ع) والصادق(ع) والرضا(ع) والعسکری(ع)‏، قم، موسسه آل‌البیت(ع) لاحیاء التراث، چاپ اول.
  4. ابن بطریق حلی، یحیی بن حسن اسدی (1407 ق)، عمدة عیون صحاح الأخبار فی مناقب إمام الأبرار، با مقدمه جعفر سبحانی تبریزی، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول.
  5. ابن جوزی (الف)، ابوالفرج عبدالرحمان بن علی بن محمد (1412 ق/ 1992 م)، المنتظم فى تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد عبدالقادر عطا و مصطفى عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیه، منشورات محمد علی بیضون، چاپ اول.
  6. ابن جوزی (ب)، یوسف بن قزاوغلی (1426 ق)، تذکره الخواص من الأمه بذکر خصائص الأئمة، تحقیق حسین تقی‌زاده، قم، المجمع العالمی لاهل‌البیت(ع)، مرکز الطباعه و النشر، چاپ اول.
  7. ابن حبان، محمد (1414 ق/ 1993 م)، صحیح ابن حبان، بیروت، موسسه الرساله، چاپ دوم.
  8. ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی (1415 ق/ 1995 م)، الإصابه فى تمییز الصحابه، تحقیق و تصحیح عادل احمد عبدالموجود و على محمد معوض، بیروت، دارالکتب العلمیه، منشورات محمد علی بیضون، چاپ اول.
  9. ابن سعد، محمد (1410 ق/ 1990 م)، الطبقات الکبرى، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیه، منشورات محمد علی بیضون، چاپ اول.
  10. ابن شهر آشوب مازندرانی، محمد بن علی (1379 ق)، مناقب آل أبی‌طالب(ع)، قم، انتشارات علامه، چاپ اول.
  11. ابن صباغ مالکی، علی بن محمد (1422 ق)، الفصول المهمه فی معرفه الأئمه(ع)، قم، انتشارات موسسه علمی – فرهنگی دار الحدیث، سازمان چاپ و نشر، چاپ اول.
  12. ابن طلحه شافعی، محمد (1412 ق)، مطالب السؤول فی مناقب آل الرسول(ص)، بیروت، دار البلاغ، چاپ اول.
  13. ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر (1407 ق/ 1986 م)، البدایه و النهایه، بیروت، دار الفکر، چاپ اول.
  14. ابن ‏منظور، محمد بن ‏مکرّم (1416 ق)، لسان العرب، تحقیق مکتب تحقیق التراث، بیروت، احیاء التراث و مؤسسه التاریخ العربى، چاپ اول.
  15. ابن هشام، عبدالملک (بی‌تا)، السیره النبویه، تحقیق ابراهیم الابیاری، مصطفی سقا و عبدالحفیظ شلبی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ اول.
  16. اربلی، علی بن عیسی (1381 ق)، کشف الغمه فی معرفه الأئمه، تحقیق و تصحیح سید هاشم رسولی محلاتی، تبریر، انتشارات بنی هاشمی، چاپ اول.
  17. اسکافی، محمد بن همام بن سهیل (1422 ق)، منتخب الأنوار فی تاریخ الأئمة الأطهار(ع)‏، قم، انتشارات دلیل ما، چاپ اول.
  18. امین العاملی، محسن (1403 ق)، أعیان الشیعه، تحقیق حسن امین، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، چاپ اول.
  19. برقى، احمد بن محمد بن خالد (1371 ق)، المحاسن، تحقیق و تصحیح جلال‌الدین محدث ارموی، قم، دار الکتب الإسلامیه، چاپ دوم.
  20. بلاذری، احمد بن یحیی (1397 ق)، انساب الاشراف، تحقیق محمد حمیدالله، عبدالعزیز دوری، احسان عباس و محمد باقر محمودی، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات، چاپ اول.
  21. بیهقی، احمد بن حسین (1405 ق)، دلائل النبوه و معرفه أحوال صاحب الشریعه، تحقیق عبدالمعطى قلعجى، بیروت، دار الکتب العلمیه، منشورات محمد علی بیضون، چاپ اول.
  22. ثقفى کوفی، ابراهیم بن محمد‏ (1410 ق)، الغارات، تحقیق و تصحیح عبدالزهرا حسینی، قم، دار الکتاب الاسلامی، چاپ اول.
  23. حر عاملی، محمد بن حسن (1409 ق)، وسائل الشیعه، تحقیق و تصحیح موسسه آل‌البیت(ع) لاحیاء التراث، قم، موسسه آل‌البیت(ع)‏ لاحیاء التراث، چاپ اول.
  24. حسینی‌زاده، علی و داودی، محمد (1398)، سیره تربیتی پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)، قم، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، چاپ اول.
  25. ذهبی، محمد بن احمد (1409 ق)، تاریخ الاسلام، تحقیق عمر عبدالسلام تدمری، بیروت، دار الکتاب العربی، چاپ اول.
  26. راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1404 ق)، المفردات فی غریب القرآن، تهران، دفتر نشر کتاب، چاپ دوم.
  27. زمحشری، محمد بن عمر (1410 ق)، ربیع الابرار و نصوص الاخبار، تحقیق سلم النعیمی، قم، منشورات الرضی، چاپ اول.
  28. سمهودی، نورالدین علی بن احمد (1419 ق)، وفاء الوفاء باخبار دار المصطفی، تحقیق خالد عبدالغنی محفوظ، بیروت، دارالکتب العلمیه، منشورات محمد علی بیضون، چاپ اول.
  29. شریف رضی، محمد بن حسین (1414 ق)، نهج‌البلاغه، تحقیق صبحی صالح، قم، انتشارات دار الهجره، چاپ اول.
  30. صدوق، محمد بن علی بن بابویه (1378 ش، الف)، عیون اخبار الرضا(ع)، تهران، نشر جهان‏، چاپ اول.
  31. __________________ (1385 ش، ب)، علل الشرائع‏، قم، انتشارات کتاب‌فروشی داوری، چاپ اول.
  32. __________________ (1413 ق، ج)، من لایحضره الفقیه‏، تحقیق و تصحیح علی اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏، چاپ اول.
  33. __________________ (1415 ق، د)، المقنع، قم، موسسه امام مهدى(عج)‏، چاپ اول.
  34. صفار، محمد بن حسن (1404 ق)، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد(ص)، تحقیق و تصحیح محسن کوچه باغی، قم، مکتبه آیت‌الله المرعشی النجفی‏، چاپ دوم.
  35. طباطبایی، سید محمد حسین (1378 ش)، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی، تهران، مرکز نشر فرهنگی رجا، چاپ پنجم.
  36. طبرانی، سلیمان بن احمد (بی‌تا)، المعجم الکبیر، تحقیق حمدی بن عبدالمجید سلفی، قاهره، مکتبه ابن تیمیه، چاپ دوم.
  37. طبرسی، فضل بن حسن (1417 ق/ 1376 ش)، إعلام الورى بأعلام الهدى‏، تحقیق موسسه آل‌البیت(ع) لاحیاء التراث، قم، انتشارت موسسه آل‌البیت(ع) لاحیاء التراث، چاپ اول.
  38. طوسی، محمد بن حسن (1365 ش، الف)، تهذیب الأحکام، تحقیق و تصحیح حسن موسوی خرسان، علی آخوندی و محمد آخوندی، تهران، دار الکتب الإسلامیه‏، چاپ چهارم.
  39. ______________ (1388 ش، ب)، الامالی، ترجمه صادق حسن‌زاده، قم، اندیشه هادی، چاپ اول.
  40. ______________ (1307 ق)، الاستبصار، لکهنو، (چاپ سنگی)، چاپ اول.
  41. عالم، عبدالرحمن (1394 ش)، بنیادهای علم سیاست، تهران، نشر نی، چاپ بیست و هفتم.
  42. عمید، حسن (1375 ش)، فرهنگ فارسی، تهران، انتشارات امیر کبیر، چاپ ششم.
  43. غفوریان‌نژاد، مصطفی و دیگران (1395)، «سقف مهریه در فقه امامیه»، فقه و اصول، سال چهل و هشتم، شماره پیاپی 106، پاییز، صص 114 - 91.
  44. فتال نیشابوری، محمد ‌بن احمد (1423 ق/ 1381 ش) روضة الواعظین و بصیرة المتعظین‏، قم، انتشارات دلیل ما، چاپ اول.
  45. فراهیدی، خلیل بن احمد (1408 ق)، العین، بیروت، موسسه الأعلمی للمطبوعات، چاپ اول.
  46. فیروزآبادی، محمد، القاموس المحیط، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1997م.
  47. کلینی، محمد بن یعقوب (1407 ق)، الکافی، تحقیق و تصحیح علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم.
  48. کوفی قاضی، محمد بن سلیمان (1412 ق)، مناقب الامام امیرالمؤمنین(ع)، تحقیق محمد باقر محمودی، قم، انتشارات مجمع احیاء الثقافه اسلامیه، چاپ اول.
  49. گنجی شافعی، محمد بن یوسف (1404 ق)، کفایه الطالب فی مناقب على بن أبى‌طالب(ع)‏، تهران، دار إحیاء تراث أهل‌البیت(ع)‏، چاپ دوم.
  50. محب‌الدین طبری، احمد بن عبدالله (1356 ق)، ذخائر العقبى فی مناقب ذوی القربى(ع)، قاهره، مکتبه القدسى، چاپ اول.‏
  51. مطهری، مرتضی (1393 ش)، سیری در سیره نبوی، تهران، انتشارات صدرا، چاپ شصت و ششم.
  52. مغربی، قاضی ابوحنیفه نعمان بن محمد (1411 ق)، دعائم الإسلام، تحقیق آصف على ‏اصغر فیضى، بیروت، دار الأضواء، چاپ اول.
  53. مفید، محمد بن محمد بن نعمان (1413 ق)، الإرشاد فی معرفه حجج الله على العباد، تحقیق و تصحیح موسسه آل البیت(ع)‏، قم، المؤتمر العالمی لالفیه الشیخ المفید، چاپ اول.
  54. الرضا، على بن موسى امام هشتم(ع)‏ (1406 ق)، الفقه المنسوب إلى الإمام الرضا(ع)، تحقیق و تصحیح موسسه آل‌البیت(ع)، مشهد، انتشارات موسسه آل‌البیت(ع)، چاپ اول.
  55. منقری، نصر بن مزاحم (1404 ق)، وقعه صفین‏، تحقیق عبدالسلام محمد هارون، قم، مکتبه آیت‌الله المرعشى النجفى‏، چاپ دوم.
  56. واعظی، احمد (1385 ش)، حکومت اسلامی، درس‌نامه اندیشه سیاسی اسلام، قم، مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، چاپ چهارم.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 133
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 65


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب