فهرست نشریات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات118
تعداد شماره‌ها1,255
تعداد مقالات9,395
تعداد مشاهده مقاله2,660,155
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,486,797
رضایی, سمیع‌اللّه, آذریان, رضا. (1403). تجرد علم و عرضه آن به آیات و روایات. مطالعات فلسفی کلامی, 2(2), 29-58.
سمیع‌اللّه رضایی; رضا آذریان. "تجرد علم و عرضه آن به آیات و روایات". مطالعات فلسفی کلامی, 2, 2, 1403, 29-58.
رضایی, سمیع‌اللّه, آذریان, رضا. (1403). 'تجرد علم و عرضه آن به آیات و روایات', مطالعات فلسفی کلامی, 2(2), pp. 29-58.
رضایی, سمیع‌اللّه, آذریان, رضا. تجرد علم و عرضه آن به آیات و روایات. مطالعات فلسفی کلامی, 1403; 2(2): 29-58.

تجرد علم و عرضه آن به آیات و روایات

دو فصلنامه تخصصی حکمت وحیانی
دوره 2، شماره 2، اردیبهشت 1403، صفحه 29-58    اصل مقاله (3 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
سمیع‌اللّه رضایی1؛ رضا آذریان2
1دانش‌پژوه دکتری فلسفه اسلامی مجتمع آموزش عالی حکمت و مطالعات ادیان
2استادیار گروه فلسفه اسلامی مجتمع آموزش عالی حکمت و مطالعات ادیان
چکیده
در پژوهش حاضر سعی بر آن است به بررسی دیدگاه فلسفه اسلامی درباره تجرد علم و مبانی آن با تکیه بر آموزه‌های وحیانی پرداخته شود. بر اساس اصول فلسفه اسلامی، مُدرِک در هرگونه ادراک حسی، خیالی و عقلی با واقعیت‌های متفاوتی مرتبط است: مُدرَک جزئیِ حسی واقعیت مثالی حسی است، مُدرَک جزئیِ خیالی واقعیت مثالی خیالی است و مُدرَک کلیِ عقلی واقعیت عقلی است. مقاله حاضر با تکیه بر آموزه‌های دینی، به تحلیل این موضوع می‌پردازد که چگونه ادراک‌های حسی و خیالی با تجرد از مادّه قابل درک‌اند و ادراک عقلی علاوه بر تجرد از مادّه، نیازمند تجرد از صورت نیز هست.
روش‌شناسی تحقیق پیش رو شامل تحلیل متون فلسفی و دینی است که به بررسی آیات و روایات مرتبط با تجرد علم می‌پردازد. یافته‌های مطالعه حاضر نشان می‌دهد مبانی فلسفی حکمای اسلامی همچون اصالت وجود، تشکیک وجود، حرکت جوهری و تطابق عوالم، از آموزه‌های دینی الهام گرفته شده‌اند و به اثبات تجرد انواع علم کمک می‌کنند.
نتیجه تحقیق پیش رو نشان می‌دهد تأثیر آموزه‌های دینی بر تفکر فلسفی درمورد تجرد علم، به تأیید متقابل میان این دو حوزه کمک می‌کند و باعث غنای بیشتر فهم فلسفی از علم در سنّت اسلامی می‌گردد.
کلیدواژه‌ها
تجرد علم؛ وجودشناسی علم؛ علم حصولی؛ علم حضوری؛ شواهد نقلی؛ فلسفه اسلامی؛ حکمت متعالیه
مراجع
*قرآن کریم.

**نهج‌البلاغه.

  1. آلوسی، سیدمحمود؛ روح‌المعانی فی تفسیر القرآن‌العظیم؛ بیروت: دارالکتب العلمیه، 1415ق.
  2. ابن‌سینا، حسین‌بن‌عبداﷲ؛ الهیات‌الشفاء؛ تحقیق سعید زاید؛ قم: مکتبة آیةاﷲ المرعشی النجفی، 1405ق.
  3. ابن‌سینا، حسین‌بن‌عبداللّه؛ الإشارات والتنبیهات؛ تهران: نشر کتاب، 1403ق.
  4. ابن‌منظور، محمدبن‌مکرم؛ لسان‌العرب؛ بیروت: دار إحیاء التراث‌العربی، 1408ق.
  5. برقى، احمد‌بن‌محمد‌بن‌خالد؛ المحاسن؛ ترجمه جلال‌الدین محدث؛ چ2، قم: دارالکتب الإسلامیه، 1371ق.
  6. جوادی آملی، عبداﷲ؛ جامعه در قرآن؛ چ2، قم: مرکز نشر اسراء، 1397.
  7. جوادی آملی، عبداﷲ؛ حیات عارفانه امام علی†؛ چ8، قم: مرکز نشر اسراء، 1384.
  8. جوادی آملی، عبداﷲ؛ زن در آینه جلال و جمال؛ قم: مرکز نشر اسراء، 1383.
  9. جوادی آملی، عبداﷲ؛ قرآن حکیم ازمنظر امام رضا†؛ قم: مرکز نشر اسراء، 1391.
  10. جوادی آملی، عبداﷲ؛ معرفت‌شناسی در قرآن؛ قم: مرکز نشر اسراء، 1379.
  11. جوادی آملی، عبداﷲ؛ هدایت در قرآن؛ چ7، قم: مرکز نشر اسراء، 1397.
  12. خسروپناه، عبدالحسین و حسن پناهی آزاد؛ نظام معرفت‌شناسی صدرایی؛ تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1388.
  13. رفیعی قزوینی، سیدابوالحسن؛ اتحاد عاقل به معقول؛ مقدمه و تعلیقات حسن حسن‌زاده آملی؛ چ2، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، 1362.
  14. سهرودی، یحیی‌بن‌حبش؛ مجموعه مصنفات؛ تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1373.
  15. صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم؛ أسرارالآیات؛ تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران، 1360.
  16. صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم؛ الأسفارالأربعة؛ چ3، بیروت: دار إحیاء التراث‌العربی، 1981م.
  17. صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم؛ الشواهدالربوبیة؛ چ2، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، 1360.
  18. صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم؛ المبدأ والمعاد؛ قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، 1381.
  19. صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم؛ المشاعر؛ مقدمه هنری کوربن؛ بیروت: مؤسسة التاریخ العربی، 1420ق.
  20. صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم؛ إیقاظ‌النائمین؛ تهران: انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران، 1361.
  21. صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم؛ تفسیر قرآن کریم؛ چ2، قم: بیدار، 1366.
  22. صدرالدین شیرازی، محمدبن‌ابراهیم؛ مجموعه رسائل فلسفی؛ بیروت: دار إحیاء التراث‌العربی، 1422ق.
  23. ابن‌بابویه (صدوق)، محمد‌بن‌علی؛ عیون أخبارالرضا†؛ بیروت : مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، 1404ق.
  24. طباطبایی، سیدمحمدحسین؛ ترجمه تفسیرالمیزان؛ چ5، قم: دفتر انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1374.
  25. طباطبایی، سیدمحمدحسین؛ نقدهای علامه طباطبایی بر علامه مجلسی (حواشی بحارالأنوار)؛ ج4، [بی‌جا]: [بی‌نا]، 1389.
  26. عبودیت، عبدالرسول؛ درآمدی بر نظام حکمت صدرایی؛ تهران: انتشارات سمت، 1385.
  27. رازی، فخرالدین؛ المباحث‌المشرقیة؛ [بی‌جا]: [بی‌نا]، [بی‌تا].
  28. کلینی، محمد‌بن‌یعقوب؛ الکافی؛ قم: دارالکتب الإسلامیه، 1363.
  29. کیاشمشکی، ابوالفضل و محمدجواد پاشایی؛ «شناخت حضوری در مادیات ازمنظر حکمت متعالیه (با تأکید بر آرای صدرالمتألهین و علامه طباطبایی)»، ذهن؛ ش67، پاییز 1395، ص29ـ54.
  30. مجلسی، محمدباقر؛ بحارالأنوار؛ بیروت: دار إحیاء التراث‌العربی، 1403ق.
  31. محمدی ری‌شهری، محمد؛ دانشنامه عقاید اسلامی؛ ج2، قم: سازمان چاپ و نشر دارالحدیث، 1385.
  32. محمدی ری‌شهری، محمد؛ مبانی شناخت؛ چ2، قم: سازمان چاپ و نشر دارالحدیث، 1388.
  33. مفید، محمد‌بن‌محمد؛ الإرشاد فی معرفة حجج‌اللّه علی‌العباد؛ قم: کنگره شیخ مفیدŠ، 1413ق.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 16
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 6


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب