فهرست نشریات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,267
تعداد مقالات9,447
تعداد مشاهده مقاله2,713,220
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,513,971
حسین‌لی, موسی, علوی‌تبار, سینا. (1403). هدف آفرینش انسان و مبانی آن در آیات قرآن کریم ازمنظر علامه طباطبایی و فخر رازی. مطالعات فلسفی کلامی, 2(2), 159-184.
موسی حسین‌لی; سینا علوی‌تبار. "هدف آفرینش انسان و مبانی آن در آیات قرآن کریم ازمنظر علامه طباطبایی و فخر رازی". مطالعات فلسفی کلامی, 2, 2, 1403, 159-184.
حسین‌لی, موسی, علوی‌تبار, سینا. (1403). 'هدف آفرینش انسان و مبانی آن در آیات قرآن کریم ازمنظر علامه طباطبایی و فخر رازی', مطالعات فلسفی کلامی, 2(2), pp. 159-184.
حسین‌لی, موسی, علوی‌تبار, سینا. هدف آفرینش انسان و مبانی آن در آیات قرآن کریم ازمنظر علامه طباطبایی و فخر رازی. مطالعات فلسفی کلامی, 1403; 2(2): 159-184.

هدف آفرینش انسان و مبانی آن در آیات قرآن کریم ازمنظر علامه طباطبایی و فخر رازی

دو فصلنامه تخصصی حکمت وحیانی
دوره 2، شماره 2، اردیبهشت 1403، صفحه 159-184    اصل مقاله (2.69 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
موسی حسین‌لی1؛ سینا علوی‌تبار2
1دانش‌آموخته کارشناسی ارشد کلام اسلامی مجتمع آموزش عالی حکمت و مطالعات ادیان
2استادیار گروه کلام اسلامی مجتمع آموزش عالی حکمت و مطالعات ادیان
چکیده
پژوهش حاضر، بررسی مبانی خدا‌شناختی و انسان‌شناختی اهداف آفرینش انسان را با تکیه بر آرای علامه طباطبایی و فخر رازی به‌عنوان دو مفسر و اندیشمند از دو مکتب متفاوت، مسئله اصلی خود قرار داده است. رسیدن به هدف مطلوب در این موضوع منوط به ارائه دقیق مبانی مذکور است و عدم توجه به شناخت حکمت و غرض باری‌تعالی و ساختار وجودی انسان و نیز معلل‌ندانستن افعال الهی به اغراض، سبب کج‌روی یا نرسیدن به نتایج مطلوب می‌شود. ما با روشی توصیفی ـ تحلیلی و تطبیق میان دو نظریه به این یافته‌ها رسیدیم که اولاً، برخی مبانی خداشناسی علامه طباطبایی و فخر رازی در مسئله هدف آفرینش یکسان نیستند. فخر رازی بر اساس دلایلی چون تلازم غایت‌مندی افعال با نقص فاعل و همچنین تنافی میان غایت‌مندی و قدرت مطلق الهی، منکر غایت‌مندی افعال الهی شده است، ولی علامه طباطبایی با ردّ این دلایل، به غایت‌مندی افعال الهی معتقد می‌باشد. ثانیاً، این دو اندیشمند گرچه در دوساحتی‌بودن انسان و ضرورت تکامل بُعد روحی و جسمی هم‌نظرند، ولی در برخی مبانی انسان‌شناختی همسو نیستند و این امر مانع تطابق کامل دو نظریه می‌شود. در نگاه علامه طباطبایی، اختیار انسان امری مسلّم و فطری بوده و انسان با به‌کارگرفتن صحیح آن به هدف آفرینش خویش نایل می‌شود، اما در اندیشه فخر رازی کاملاً روشن نیست که ایشان از قائلان به نظریه کسب اشاعره است، یا نظریه «لاجبر و لاتفویض» را پذیرفته است.
کلیدواژه‌ها
هدف آفرینش انسان؛ مبانی انسان شناختی؛ مبانی خداشناختی؛ علت غایی؛ علامه طباطبایی؛ فخر رازی
مراجع
*        قرآن کریم.

  1. ابن‌منظور، محمد‌بن‌مکرم؛ لسان‌العرب؛ بیروت: دارالفکر للطباعة والنشر والتوزیع، [بی‌تا].
  2. ابوهلال العسکری، حسن‌بن‌عبداللّه؛ معجم الفروق‌اللغویة؛ بیروت: دارالآفاق الجدیده، 1400ق.
  3. بیهقی، احمد‌بن‌علی؛ تاج‌المصادر؛ تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگى‏، 1366.
  4. جرجانی، علی‌بن‌محمد؛ شرح‌المواقف؛ قم: الشریف الرضی، [بی‌تا].
  5. دغیم، سمیح؛ موسوعة مصطلحات الإمام فخرالدین الرازی؛ بیروت: مکتبة لبنان ناشرون، 2001م.
  6. دهخدا، علی‌اکبر؛ لغت‌نامه؛ تهران: دانشگاه تهران، 1372.
  7. راغب اصفهانی، حسین‌بن‌محمد؛ معجم مفردات ألفاظ‌القرآن؛ بیروت: دارالشامیه، 1412ق.
  8. سبزواری، محمدباقر؛ چهارده رساله؛ تهران: دانشگاه تهران، 1383.
  9. صدرالدین شیرازی، محمد‌بن‌ابراهیم؛ الحکمةالمتعالیة فی‌الأسفار العقلیة الأربعة؛ قم: مکتبة المصطفوی، [بی‌تا].
  10. صدرالدین شیرازی، محمد‌بن‌ابراهیم؛ تفسیر القرآن‌الکریم؛ قم: بیدار، 1366.
  11. طاهری سلطانی، فاطمه و عزیزاله افشار کرمانی؛ «اختیار انسان ازمنظر فخر رازی و سیدمحمدحسین طباطبایی»، پژوهشنامه امامیه؛ ش10، پاییز و زمستان 1398، ص178ـ197.
  12. طباطبایی، سیدمحمدحسین؛ الإنسان والعقیدة؛ قم: باقیات، 1428ق.
  13. طباطبایی، سیدمحمدحسین؛ المیزان فی تفسیرالقرآن؛ بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، 1393ق.
  14. طباطبایی، سیدمحمدحسین؛ بدایةالحکمة؛ ترجمه و شرح علی شیروانی؛ [بی‌جا]، انتشارات دارالعلم، [بی‌تا].
  15. طباطبایی، سیدمحمدحسین؛ شیعه در اسلام؛ قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1378.
  16. طباطبایی، سیدمحمدحسین؛ نهایةالحکمة؛ قم: مؤسسة النشرالإسلامی، 1416ق.
  17. طوسی، محمد‌بن‌محمد؛ الإشارات والتنبیهات مع‌المحاکمات؛ قم: دفتر نشر الکتاب، 1403ق.
  18. رازی، فخرالدین؛ إرشادالطالبین إلی‌‌المنهج القویم فی بیان مناقب الإمام‌‌الشافعی؛ مصر: مکتبة الکلیات‌الأزهریه، 1406ق.
  19. رازی، فخرالدین؛ أسرارالتنزیل و أنوارالتأویل؛ بیروت: دار إحیاء التراث‌العربی، 1420ق (الف).
  20. رازی، فخرالدین؛ التفسیرالکبیر؛ بیروت: دار إحیاء التراث‌العربی، 1420ق (ب).
  21. رازی، فخرالدین؛ الرسالةالکمالیة فی‌الحقائق الإلهیة؛ مصر: الجزیره، [بی‌تا] (الف).
  22. رازی، فخرالدین؛ القضا والقدر؛ بیروت: دار إحیاء التراث‌العربی، [بی‌تا] (ب).
  23. رازی، فخرالدین؛ المطالب‌العالیة من‌العلم الإلهی؛ بیروت: دار إحیاء التراث‌العربی، 1420ق (ج).
  24. رازی، فخرالدین؛ شرح إشارات؛ بیروت: دار إحیاء التراث‌العربی، 1420ق (د).
  25. رازی، فخرالدین؛ شرح عیون‌الحکمة؛ بیروت: دار إحیاء التراث‌العربی، 1420ق (ج).
  26. رازی، فخرالدین؛ معالم أصول‌الدین؛ بیروت: دار إحیاء التراث‌العربی، [بی‌تا] (ج).
  27. مجلسی، محمدباقر؛ بحارالأنوار؛ بیروت: مؤسسة الوفاء، 1404ق.
  28. مصباح یزدی، محمدتقی؛ تعلیقه علی نهایةالحکمة؛ تهران: سازمان تبلیغات اسلامی (معاونت فرهنگی)، 1366.
  29. مصباح یزدی، محمدتقی؛ معارف قرآن؛ قم: مؤسسه در راه حق، ۱۳۶۸.
  30. مطهری، مرتضی؛ شرح مختصر منظومه؛ قم: انتشارات حکمت، 1365.
  31. نصری، عبداللّه؛ «جبر و اختیار از دیدگاه علامه طباطبایی»، حکمت و فلسفه؛ ش36، زمستان 1392، ص71ـ82.
  32. نوری، ابراهیم و ناصر جهانشاهی جواران؛ «شخص کامل از دیدگاه فخر رازی»، نقد و نظر؛ ش85، بهار 1396، ص89ـ113.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 30
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 24


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب