اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,364
تعداد مقالات10,246
تعداد مشاهده مقاله3,191,173
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,784,122
داودآبادی فراهانی, محسن, ابراهیمی, جواد, ایمان پور سردرودی, محمد مهدی. (1404). شاخصهای ارزیابی معلمان از منظر فقه تربیتی. مطالعات فلسفی کلامی, 12(23), 203-224. doi: 10.22034/mft.2025.20136.1412
محسن داودآبادی فراهانی; جواد ابراهیمی; محمد مهدی ایمان پور سردرودی. "شاخصهای ارزیابی معلمان از منظر فقه تربیتی". مطالعات فلسفی کلامی, 12, 23, 1404, 203-224. doi: 10.22034/mft.2025.20136.1412
داودآبادی فراهانی, محسن, ابراهیمی, جواد, ایمان پور سردرودی, محمد مهدی. (1404). 'شاخصهای ارزیابی معلمان از منظر فقه تربیتی', مطالعات فلسفی کلامی, 12(23), pp. 203-224. doi: 10.22034/mft.2025.20136.1412
داودآبادی فراهانی, محسن, ابراهیمی, جواد, ایمان پور سردرودی, محمد مهدی. شاخصهای ارزیابی معلمان از منظر فقه تربیتی. مطالعات فلسفی کلامی, 1404; 12(23): 203-224. doi: 10.22034/mft.2025.20136.1412

شاخصهای ارزیابی معلمان از منظر فقه تربیتی

مطالعات فقه تربیتی
دوره 12، شماره 23، شهریور 1404، صفحه 203-224    اصل مقاله (671.58 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/mft.2025.20136.1412
نویسندگان
محسن داودآبادی فراهانی* 1، 2؛ جواد ابراهیمی3؛ محمد مهدی ایمان پور سردرودی4
1دکتری فقه تربیتی جامعة المصطفی
2العالمیة و مدرس حوزه علمیه قم، قم، ایران
3گروه علمی معارف، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.
4دانش‌آموخته سطح ۳ حوزه علمیه قم، قم، ایران.
چکیده
نظام تعلیم و تربیت به‌عنوان رکن حیاتی جامعه، در مسیر رشد و تعالی خود به‌سمت اهداف تعیین شده در حرکت است. یکی از عناصر نظام آموزش و پرورش، «معلم» است که دارای اثرگذاری خاص و نقش کلیدی در این نظام است. نظر به‌اهمیت نقش معلمان در نظام آموزشی و تاثیرات آن‌ بر افراد جامعه، شناسایی ملاک‌های ارزیابی معلمان ضروری می‌نماید. هدف اصلی این پژوهش، بررسی بایسته‌های ارزیابی معلم از منظر فقه اسلامی است. پرسش اصلی این است که از نظر فقه، چه ملاک‌هایی در ارزیابی معلمان باید مورد توجه قرار گیرد؟ روشی که تحقیق حاضر از آن بهره می‌گیرد، روش تحلیلی- اجتهادی است. نتایج تحقیق حاکی از آن است شاخص‌های ارزیابی معلمان در سه بعد «عقیدتی»، «اخلاقی» و «مهارتی» قابل ارائه است. در بعد عقیدتی، شاخص مهم ارزیابی معلم از منظر فقه اسلامی، سلامت عقیده است. این ویژگی در مورد معلمان معارف اسلامی و مربیان پرورشی موکد است. هم‌چنین از دیگر معیارهای ارزیابی معلمان (از نگاه اخلاقی) می‌توان به‌سلامت اخلاقی و عدم فساد و نیز تواضع، اشاره کرد. شاخص‌های ارزیابی مهارتی معلمان از منظر فقه، شامل رعایت عدالت بین دانش‌آموزان و عدم کتمان علم است.
کلیدواژه‌ها
معلم؛ شاخص‌های ارزیابی؛ سلامت عقیده؛ سلامت اخلاقی؛ عدالت؛ تواضع؛ کتمان علم
مراجع
قرآن کریم.

* نهج البلاغه.

  1. ابن سعد -محمد بن سعد بن منیع-، الطبقات الکبری، بیروت:دار الکتب العلمیه، 1410ق.
  2. ابن شعبه حرانى، حسن بن على، تحف العقول عن آل الرسول صلى الله علیه و آله، قم:جامعه مدرسین، چاپدوم، 1404.
  3. ابن فارس، احمد، معجم مقاییس اللغة، عبدالسلام محمد هارون، قم:دفتر تبلیغات اسلامی، 1404ق.
  4. اعرافی، علی‌رضا، فقه تربیتی، ج1، آداب مشترک تعلیم و تعلم، قم:مؤسسه اشراق و عرفان، 1395.
  5. اعرافی، علی‌رضا، فقه تربیتی، ج7، آداب مشترک تعلیم و تعلم، قم:مؤسسه اشراق و عرفان، 1396.
  6. اعرافی، علی‌رضا، فقه تربیتی، ج26، وظایف حکومت در تعلیم و تربیت، قم:مؤسسه اشراق و عرفان، 1399.
  7. اعرافی، علی‌رضا، فقه تربیتی، ج8، آداب تعلم، قم:مؤسسه اشراق و عرفان، 1400.
  8. پورعلی، نسرین و اکبرپور زنگلانی، محمدباقر، «بررسی ویژگی‌های معلم اثربخش در نظام آموزه‌های اسلامی»، دومین کنفرانس بین المللی علوم تربیتی، روانشناسی، مشاوره، آموزش و پژوهش، تهران، 1399.
  9. ترکاشوند، سینا؛ کشاورز، سوسن؛ اکبر، صالحی و محمدحسن میرزامحمدی، «ارائه الگوی نظری عدالت تربیتی در نظام تعلیم و تربیت رسمی و عمومی براساس مبانی معرفت‌شناختی عدالت فارابی»، مسایل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، سال سوم، شماره ۹، ۱۳۹۷.
  10. جبل عاملی، زین الدین بن علی، منیه المرید فی آداب المفید و المستفید، جلد اول، قم، انتشارات دفترتبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، 1409ق؛
  11. حسینی زاده، سیدعلی، «اصل تربیت اسلامی چیست:عدالت یا مساوات؟»، مطالعات فقه تربیتی،‌ دوره 3، شماره 6، پاییز و زمستان 1395.
  12. خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال حدیث، قم: مؤسسة الخویی الإسلامیة، 1418.
  13. داودآبادی، محسن، الگوی آموزش عالی در فقه تربیتی، پایان نامه دکتری فقه تربیتی، جامعه المصطفی العالمیه(ص)، 1399.
  14. داودآبادی، محسن، مهدی رعایایی و مجید طرقی اردکانی، بررسی قاعده فقهی عدالت در ارزش‌یابی آموزشی (با تأکید برآموزش عالی)، نشریه مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، دوره 25، شماره 89، زمستان 1400.
  15. دانش‌پژوه زهرا و فرزاد، ولی اله، ارزش‌یابی مهارت‌های حرفه‌ای معلمان دوره ابتدایی، نشریه نوآوری‌های آموزشی، دوره5، شماره18، 1385.
  16. دهخدا، علی اکبر، لغت‌نامه دهخدا، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1378 .
  17. دیالمه، نیکو، «شناسایی مؤلفه‌های شایستگی اساتید اثربخش از منظر آموزه‌های اسلامی (روی‌کردی به‌دانشگاه انقلاب اسلامی)، مدیریت در دانشگاه اسلامی، دوره 8، شماره 18، پاییز و زمستان 1398.
  18. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ قرآن‌، ترجمه سیدغلامرضا خسروی ‌حسینی، چهارم، تهران:مرتضوی، 1388.
  19. سلطانی، مسعود، ارزیابی عمل‌کرد:شاخص‌های ارزیابی، شناسایی نواقص، اجتناب از خطاهای مرسوم، تهران: آریانا قلم، 1400.
  20. طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، قم:شریف رضی، 1368.
  21. طیب، سیدعبدالحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران‌: انتشارات اسلام‌، دوم، 1378.
  22. عاملی، زین الدین بن علی، شهید ثانی، تصحیح رضا مختاری، منیة المرید فی أدب المفید و المستفید، قم: مکتب الإعلام الإسلامی‌، 1409ق.
  23. عمید، حسن، فرهنگ عمید، تهران، امیرکبیر، 1381.
  24. فوادیان‌دامغانی، رمضان، سیمای عدالت در قرآن و حدیث،‌ قم:لوح محفوظ، 1382.
  25. کافمن راجر و هرمن جری، برنامه‌ریزی استراتژیک در نظام آموزشی، ترجمه: دکتر فریده مشایخ و دکتر عباس بازرگان؛ انتشارات مدرسه، چهارم، 1387.
  26. لشکری، علی‌رضا، مبانی عدالت اجتماعی در اسلام، قم:پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1395.
  27. لویس معلوف، المنجد:فی اللغه، تهران:ذوی القربی، سی و هفتم، 1380.
  28. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار:الجامعه لدرر اخبار الائمة الاطهار، بیروت: داراحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
  29. محمدیری‌شهری محمد، میزان الحکمه،ج12، تهران، درالحدیث، ۱۳۸۴ش.
  30. مصطفوی، حسن‌، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم‌، ج‌۱۳، تهران:بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360.
  31. مظاهری حسین، ویژگی‌های معلم خوب، چ 10، قم:نشر اخلاق، 1388.
  32. مولودی، حسین، علی‌رضا اعرافی ؛ مجید طرقی، بررسی قاعدۀ فقهی علم نافع در تعلیم و تعلم، دوفصلنامه علمی پژوهشی مطالعات فقه تربیتی، دوره 97، شماره 10: 162-137، 1397.
  33. میرزامحمدی، محمدحسن؛ فرمهینی فراهانی، محسن؛ یوزباشی، علی‌رضا و زرین، لیلا، «شناسایی و اعتبارسنجی شاخص‌های استاد مطلوب دانشگاه اسلامی- ایرانی»، نشریه فرهنگ در دانشگاه اسلامی، زمستان 1392، دوره 3، شماره 9، صص 563-584.
  34. نراقی، ملا احمد، معراج السعاده، چ 10، تهران:انتشارات دهقان، 1396.
  35. نویدی نیا حسین، کیانی غلامرضا، اکبری رامین، غفار ثمر رضا «طراحی شناسایی ملزومات و اجزای الگویی برای ارزش‌یابی معلمان زبان انگلیسی در دبیرستان‌های ایران» نشریه:جستارهای زبانی، دوره:6، شماره:2 (23) صص :235-266، 1394.
  36. واعظی، احمد، نقد و بررسی نظریه‌های عدالت، قم:مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، 1388.
  37. واعظی، سید حسین و مؤذنی، پونه، «شمول قواعد فقه اسلامی در حقوق معلم و متعلم»، نشریه پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، دوره 11، شماره 42، پاییز 1393.
  38. ورّام بن أبی فراس،‌ مجموعة ورّام (تنبیه الخواطر و نزهة النواظر) قم:مکتبة الفقیه‌، 1410ق.
  39. وقور کاشانی، مهدیه سادات؛ حاجی حسین نژاد، غلام رضا؛ موسی‌پور، نعمت اللّه؛ ابراهیم‌زاده، عیسی؛ طراحی و اعتباریابی مدل مفهومی ارزش‌یابی صلاحیت‌های حرفه معلمی در ایران، نشریه علوم تربیتی، شماره 109، پاییز و زمستان 1398.
سایت مرکز پژوهش‌های مجلس: 92541 https://rc.majlis.ir/fa/law/show

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 113
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 58


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب