اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,350
تعداد مقالات10,139
تعداد مشاهده مقاله3,046,945
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,720,371
ضیایی, محمدرضا, ناصری داوری, عبدالمجید, دشتی, محمد. (1404). کارکردهای فرهنگی مزارات هرات با تأکید بر عصر تیموریان. مطالعات فلسفی کلامی, 19(49), 124-149. doi: 10.22034/skh.2024.17920.1500
محمدرضا ضیایی; عبدالمجید ناصری داوری; محمد دشتی. "کارکردهای فرهنگی مزارات هرات با تأکید بر عصر تیموریان". مطالعات فلسفی کلامی, 19, 49, 1404, 124-149. doi: 10.22034/skh.2024.17920.1500
ضیایی, محمدرضا, ناصری داوری, عبدالمجید, دشتی, محمد. (1404). 'کارکردهای فرهنگی مزارات هرات با تأکید بر عصر تیموریان', مطالعات فلسفی کلامی, 19(49), pp. 124-149. doi: 10.22034/skh.2024.17920.1500
ضیایی, محمدرضا, ناصری داوری, عبدالمجید, دشتی, محمد. کارکردهای فرهنگی مزارات هرات با تأکید بر عصر تیموریان. مطالعات فلسفی کلامی, 1404; 19(49): 124-149. doi: 10.22034/skh.2024.17920.1500

کارکردهای فرهنگی مزارات هرات با تأکید بر عصر تیموریان

سخن تاریخ
مقاله 6، دوره 19، شماره 49، فروردین 1404، صفحه 124-149    اصل مقاله (569.97 K)
نوع مقاله: علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/skh.2024.17920.1500
نویسندگان
محمدرضا ضیایی* 1؛ عبدالمجید ناصری داوری2؛ محمد دشتی3
1پژوهشگاه بین المللی المصطفی، قم ، ایران
2دکترای تاریخ اسلام، جامعه المصطفی العالمیه، قم ایران،
3گروه تاریخ اسلام، مجتمع تاریخ سیره و تمدن اسلامی، جامعه المصطفی العالمیه، قم ، ایران
چکیده
چکیده
شهر هرات در عصر تیموریان به عنوان مرکز فرهنگی شرق جهان اسلام به ویژه خراسان مطرح گردید، کتابخانه‌ها و مراکز علمی- فرهنگی فراوانی در این دوره تاریخی به وجود آمد، مزارات متبرکه و اماکن مذهبی نیز به تبع، تعمیر و آباد شد. این پژوهش درصدد است تا جایگاه و کارکردهای فرهنگی مزارات هرات با تأکید بر عصر تیموریان را تبیین و تحلیل کند. پژوهش حاضر با روش گردآوری داده-های کتابخانه‌ای و به شیوه توصیفی _ تحلیلی انجام گرفته است. دستاورد این پژوهش این است که مزارات متبرکه و اماکن مذهبی در هرات، به خاطر قداستی که نزد همه مردم داشتند، از کارکردهای فرهنگی خوبی برخوردار بوده است. مزارات هرات در این دوره تاریخی افزون براینکه محل عبادت، زیارت و دعا و نیایش مردم بوده است؛ به عنوان مرکز علمی- فرهنگی نیز به حساب می‌آمده است. بسیاری از عالمان دینی در این اماکن مذهبی جلسه درسی داشته و مباحثی مانند عرفان و تصوف، فقه و اصول، علوم قرآن و حدیث، کلام و علوم‌عقلی را تدریس می‌کردند و عالمان شیعه و سنی در کنارهم به تعلیم و تعلّم می‌پرداختند، چنانکه سخنرانان و خطیبان معروف در این مزارات متبرکه، به نصیحت، موعظه و سخنرانی پرداخته و نیز مردم از وعظ آنان بهره می‌بردند.
کلیدواژه‌ها
«مزارات هرات»؛ «امامزادگان هرات»؛ «تیموریان» و «کارکردفرهنگی»
مراجع
  1. قرآن کریم
  2. ابن بابویه، محمدبن على (1406ق)، ثواب­الأعمال و عقاب­الأعمال - قم، دارالشریف الرضی للنشر، چاپ: دوم.
  3. ابن‌حجر عسقلانی (1379ق، و1407ق) فتح الباری بشرح صحیح البخاری، بیروت، دارالمعرفه، و قاهره، دارالریان للتراث.
  4. ابن حنبل، احمد بن محمد،(1416 ه.ق)، مسند الإمام أحمد بن حنبل، مؤسسة الرسالة - لبنان - بیروت، چاپ اول.
  5. ابن قولویه، جعفر بن محمد(1356ش)، کامل الزیارات، تصحیح و تحقیق عبدالحسین امینی،- نجف اشرف، دارالمرتضویه، چاپ اول،.
  6. ابو الفضل مبارک‏،(1385ش)، اکبرنامه تاریخ گورکانیان هند، تحقیق و تصحیح: غلام رضا طباطبایى مجد، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگى‏، چاپ اول،.
  7. احسانی، محمد،(1386) نقش مراکز آموزشی و علمای هرات در گسترش فرهنگ اسلامی، مجموعه مقالات«همایش عالمان دینی افغانستان؛ ره‌آوردها و راهبردها»، قم، مرکز جهانی علوم اسلامی، چاپ اول.
  8. اسفزاری، معین الدین محمد،(1338)، روضات­الجنات فی أوصاف مدینة هرات، دانشگاه تهران، تهران – ایران.
  9. افندى، عبدالله بن عیسى‏بیگ،(1389)، ریاض­العلماء و حیاض­الفضلاء(ترجمه)، آستان قدس رضوى، بنیاد پژوهشهاى اسلامى - ایران - مشهد مقدس، چاپ دوم.
  10. امین، محسن(1403ق)، أعیان الشیعة، دار التعارف للمطبوعات - لبنان - بیروت، چاپ اول.
  11. انصاری، عبدالله،(1362ش)، طبقات الصوفیة(خواجه عبدالله)، تصحیح عبدالحی حبیبی، تهران فروغ.
  12. انصارى، عبدالله بن محمد،(1362)، طبقات الصوفیة(خواجه عبدالله)، توس - ایران - تهران، چاپ اول.
  13. انوری، حسن،(1381) فرهنگ بزرگ سخن، تهران، سخن.
  14. بختیاریان، امیر،(۱۳۸۵)، خواجه‏ عبدالله‏ انصارى‏، تهران: وزارت آموزش و پرورش، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، انتشارات مدرسه.
  15. بدیع الزمان فروزانفر(1366)، زندگانى مولانا جلال الدین محمد(مولوى)، زوار - تهران، چاپ: پنجم.
  16. بستانى، فواد افرام(1375 )، فرهنگ ابجدى، اسلامی - تهران، چاپ: دوم.
  17. بغدادی، إسماعیل باشا،( بی‌تا)، هدیة العارفین، بیروت – لبنان، دار إحیاء التراث العربی.
  18. بورکی، سرژ،(1360)، سرگذشت پیر هرات، ترجمه فرهاد روان، تهران.
  19. بیهقی، أحمد بن الحسین الخراسانی(1410ق)،السنن الصغیر للبیهقی، تحقیق: عبد المعطی أمین قلعجی، جامعة الدراسات الإسلامیة، کراتشی ـ باکستان، چاپ اول.
  20. بیهقی، أحمد بن الحسین الخراسانی(1412ق)، معرفة السنن والآثار، جامعة الدراسات الإسلامیة (کراتشی - باکستان)، دار قتیبة (دمشق -بیروت)، دار الوعی (حلب - دمشق)، دار الوفاء (المنصورة - القاهرة)، چاپ اول.
  21. پورداوود، ابراهیم(1326)، فرهنگ ایران باستان، بی­نا، تهران.
  22. پهلوان، چنگیز،(1382)، فرهنگ شناسی، قطره، چاپ دوم، تهران.
  23. ترمذى، محمد بن عیسى،(1419ق)، سسن ترمذی(الجامع الصحیح و هو سنن الترمذی)، دار الحدیث - مصر - قاهره، چاپ اول.
  24. جامى، عبد الرحمن بن احمد،(بی‌تا)، نفحات الأنس، مطبعة لیسی - هند - کلکته، چاپ اول.
  25. جان احمدی، فاطمه،(1392)، تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها، دفتر نشرمعارف، چاپ شانزدهم.
  26. حاجى خلیفه، مصطفى بن عبد الله،(بی‌تا)، کشف الظنون عن أسامی الکتب و الفنون، دار إحیاء التراث العربی - لبنان - بیروت، چاپ اول.
  27. خوافی، فصیح احمد(1341)، مجمل فصیحی، به تصحیح محمود فرخ، مشهد: کتابفروشی باستان.
  28. خواند میر، غیاث‌الدین بن همام‌الدین(1380)، تاریخ حبیب السیر فی اخبار افراد بشر، خیام، تهران – ایران.
  29. خواند میر، غیاث‌الدین بن همام‌الدین،(1372 )، مآثر الملوک؛ به ضمیمه خاتمة خلاصة الأخبار و قانون همایونی، رسا، تهران – ایران.
  30. دمیاطی بکری الشافعی، عثمان بن محمد،(1418ق)، اعانه الطالبین علی حل الفاظ فتح المعین، دارالفکر، بیروت.
  31. دهخدا، علی اکبر(1343)، لغت نامه دهخدا، زیر نظر دکتر معین، دانشگاه تهران، دانشکده ادبیات.
  32. راوندی، مرتضى(1382ش)، تاریخ اجتماعى ایران‏، تهران، انتشارات نگاه‏، چاپ دوم.
  33. زبیدى، محمد بن محمد(1414 ه.ق)، تاج العروس من جواهر القاموس، دارالفکر - بیروت، چاپ: اول.
  34. زمانى قمشه‏اى، على،(1387)، هیئت و نجوم اسلامى، موسسه امام صادق علیه السلام - ایران - قم، چاپ اول.ه.ش، ج4، ص135.
  35. سبکی شافعی تقی الدین علی بن عبدالکافی،(1419ق)، شفا ء السقام، فی زیاره خیر الانام، تحقیق سید محمدرضا حسینی جلالی، چاپ چهارم.
  36. سمرقندی، عبدالرزاق،(1360ق)، مطلع السعدین و مجمع البحرین، لاهور.
  37. سیفی هروی، سیف بن محمد،(1381)، پیراسته تاریخنامه هرات، بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، تهران – ایران.
  38. سیوطى، عبدالرحمن بن ابى‏بکر(1404)، الدر المنثور فى التفسیر بالماثور، کتابخانه عمومى حضرت آیت الله العظمى مرعشى نجفى (ره) - ایران - قم، چاپ اول.
  39. شوشتری، نورالله بن شریف‌­الدین،(1377)، مجالس المؤمنین، اسلامیه، تهران – ایران.
  40. شهاب الدین ابو حفص سهروردى/ابومنصور اصفهانى،(1375)، عوارف المعارف(ترجمه)، انتشارات علمى و فرهنگى - تهران، چاپ: دوم.
  41. شیبی، کامل مصطفی،(1374)، تشیع و تصوف، ترجمه علی‌رضا ذکاوتی قراگزلو، تهران، امیرکبیر.
  42. شیروانی، علی، (1379)، شرح منازل السائرین خواجه عبدالله انصاری؛ براساس شرح عبدالرزاق کاشانی، تهران، الزهراء.
  43. صفا، ذبیح الله،(1378)، تاریخ ادبیات در ایران‏، تهران، انتشارات فردوس‏، چاپ هشتم.
  44. صفوی، سام میرزا،( بی‌تا)، تحفه سامی، بی‌جا، کتابفروشی.
  45. ضیایی، محمدرضا، (1398ش) تاریخ حوزه‌های علمیه شیعه در افغانستان، قم، مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی9، چاپ دوم.
  46. طبرسى، حسن بن فضل،(1412ق)، مکارم الأخلاق - قم، چاپ: چهارم.
  47. طوسى، محمد بن الحسن،(1407ق)، تهذیب الأحکام، تحقیق و تصحیح حسن الموسوی خراسان، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ: چهارم.
  48. العبسی، أبو بکر بن أبی شیبة، عبد الله بن محمد،(1409ق)، الکتاب المصنف فی الأحادیث والآثار، تحقیق: کمال یوسف الحوت، مکتبة الرشد – الریاض،چاپ اول.
  49. عقیقی بخشایشی(1374)، مفاخر آذربایجان، تبریز، نشر آذربایجان، چاپ اول.
  50. عیوضی، محمدرحیم،(1378)، رشد مبانی فکری و تحول فرهنگ سیاسی در انقلاب اسلامی، تهران: انتشارات بین‫المللی الهدی،.
  51. غزالی، محمد بن محمد،(بیتا) إحیاء علوم الدین، الکتاب العربی، [بی جا].
  52. فخرالدین صفى، على بن حسین(1356)، رشحات عین الحیات(ترجمه)، بنیاد نیکوکارى نوریانى - ایران - تهران، چاپ اول.
  53. فسایى، حاج میرزاحسن حسینى (1382)‏، فارسنامه، تحقیق و تصحیح: منصور رستگار فسایى‏، تهران، امیر کبیر، چاپ سوم.
  54. فیومى، احمد بن محمد(1414ق)، المصباح المنیر فى غریب الشرح الکبیر للرافعى، موسسه دار الهجرة - قم، چاپ: دوم.
  55. قطب الدین راوندى، سعید بن هبة الله،(1407ق)، الدعوات (للراوندی) / سلوة الحزین - قم، چاپ: اول.
  56. کلینى، محمد بن یعقوب، (1407ق )، الکافی (ط - الإسلامیة) - تهران، چاپ: چهارم.
  57. گلچین معانی، احمد،(1346)، فهرست کتب خطی کتابخانه آستان قدس رضوی، چاپخانه طوس، مشهد.
  58. متقی هندی، علاء الدین علی بن حسام الدین،(1401ق)، کنز العمال فی سنن الأقوال والأفعال، تحقیق: بکری حیانی - صفوة السقا، مؤسسة الرسالة، چاپ پنجم.
  59. مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى،(1403ق). بحار الأنوار (ط - بیروت) - بیروت، چاپ: دوم.
  60. محمد اسیرى لاهیجى،(1312). مفاتیح الإعجاز فى شرح گلشن راز، بمبئى.
  61. مدرس تبریزی،( بی‌تا)، میرزا محمدعلی، ریحانه الادب، تهران، کتابفروشی خیام.
  62. مدنى، على خان بن احمد(1384)، الطراز الأول والکناز لما علیه من لغة العرب المعول، موسسة آل البیت (ع) لاحیاء التراث - مشهد مقدس، چاپ: اول.
  63. مسعودى، على بن حسین،(1384)، اثبات الوصیة، ایران ؛ قم، چاپ: سوم.
  64. مشار، خان بابا،(1340)، مؤلفین کتب چاپى فارسى و عربى از آغاز چاپ تاکنون، 6جلد، [بى نا] - [بى جا]، چاپ اول.
  65. معین، محمد،(1380)، فرهنگ فارسی، انتشارات امیر کبیر.
  66. مفید، محمد بن محمد،(1413 ق)، کتاب المزار- مناسک المزار(للمفید)، تحقیق و تصحیح محمدباقر ابطحی، قم، کنگره جهانى هزاره شیخ مفید- رحمة الله علیه‏، چاپ: اول.
  67. موسوى خوانسارى، میرزا محمد باقر(1392ق)، روضات الجنات فى احوال العلماء و السادات ، قم بى‏تا، و قم.
  68. ناصری داوودی، عبدالمجید، (1378)، تشیع در خراسان عهد تیموریان، مشهد، آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهشهای اسلامی، چاپ اول.
  69. ناصری داوودی، عبدالمجید،(1388)، انقلاب کربلا از دیدگاه اهل‌سنت، قم، انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، چاپ چهارم.
  70. نسائی، أبو عبد الرحمن أحمد بن شعیب،(1421ق)، السنن الکبرى، تحقیق، حسن عبد المنعم شلبی، تحت اشراف شعیب الأرناؤوط، مؤسسة الرسالة – بیروت، چاپ اول.
  71. نفیسی، علی اکبر (ناظم الاطباء)،( 1355)، فرهنگ نفیسی، کتابفروشی خیام، تهران.
  72. نوایى ، عبدالحسین ( گردآورنده)،( 1379)، رجال کتاب حبیب السیر، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگى‏، چاپ دوم.
  73. واصفی، محمود بن عبد الجلیل(1349)، بدایع الوقایع، بنیاد فرهنگ ایران، تهران – ایران.
  74. واعظ هروی، سید عبدالله حسینی معروف به اصیل­الدین، (1351)، مقصدالاقبال سلطانیه و مرصد الآمال خاقانیه، بنیاد فرهنگ ایران، تهران – ایران.
  75. واعظ هروی، سید عبدالله حسینی معروف به اصیل الدین،(1310)، رساله مزارات بابرکات هرات، بی‌جا، مطبعه دانش.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 45
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 47


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب