اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,335
تعداد مقالات10,024
تعداد مشاهده مقاله3,005,773
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,696,444
رحیمی, سلمان. (1402). تحلیل شخصیّت بایزید در مثنوی‌های عطّار نیشابوری. مطالعات فلسفی کلامی, 2(4), 11-43.
سلمان رحیمی. "تحلیل شخصیّت بایزید در مثنوی‌های عطّار نیشابوری". مطالعات فلسفی کلامی, 2, 4, 1402, 11-43.
رحیمی, سلمان. (1402). 'تحلیل شخصیّت بایزید در مثنوی‌های عطّار نیشابوری', مطالعات فلسفی کلامی, 2(4), pp. 11-43.
رحیمی, سلمان. تحلیل شخصیّت بایزید در مثنوی‌های عطّار نیشابوری. مطالعات فلسفی کلامی, 1402; 2(4): 11-43.

تحلیل شخصیّت بایزید در مثنوی‌های عطّار نیشابوری

پژوهش نامه صبا
دوره 2، شماره 4، اسفند 1402، صفحه 11-43    اصل مقاله (416.17 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسنده
سلمان رحیمی*
استاد همکار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه مجازی، جامعه المصطفی العالمیه قم، قم، ایران.
چکیده
بایزید بسطامی از عرفای نامدار در اواخر سدۀ دوم و آغاز سدۀ سوم هجری است که اقوال و حکایات فراوانی از وی و دربارۀ وی در متون مختلف نقل شده است. بایزید از جمله عارفانی است که به گفتۀ هجویری در کشف‎المحجوب از سردستگان اصحاب سُکر محسوب می‎شود. علاوه بر کتاب النّورِ سهلگی و دستورالجمهورِ خرقانی که مختصِّ بایزید نوشته شده است، در کتاب‎های دیگر عرفانی نیز از این عارف بزرگ یاد شده است. عطّار نیشابوری از شاعران قرن ششم و اوایل قرن هفتم به عنوان یک شاعرِ عارف مسلک در خلال سروده‎های عرفانی به مناسبت موضوع مطرح شده، حکایات و اقوالی را از عارفان و افراد معروف نقل کرده است؛ یکی از این عارفان که عطّار از وی اقوال و حکایات آورده، بایزید بسطامی است. در تذکرة الاولیا بیشترین تعداد حکایات از آنِ بایزید بسطامی است و این نشان از توجه خاصّ عطار به این عارف است. در پژوهش حاضر حکایات و اقوالی را که عطار در چهار مثنوی تعلیمی‎اش از این عارف نقل کرده و نکات عرفانی، اخلاقی و رفتاری که از بایزید در این حکایات آورده شده است از منظر معنایی تحلیل و بررسی شد. برخی از اندیشه‎های عرفانی بایزید در این حکایات و سخنان عبارتند از: فنا، توکّل، تسلیم، سُکر.
کلیدواژه‌ها
بایزید بسطامی؛ عطّار نیشابوری؛ فنا؛ سُکر؛ توکّل
مراجع
  1. ابونعیم اصفهانی،احمد بن عبدالله (1387)، حلیة الأولیا و طبقات الأصفیا، ج 10، چ دوم، بیروت: دار الکتاب العربی.
  2. ابی نصر سرّاج، عبدالله بن علی (1914)، الّلمع فی التّصوف، مصحح رنولد الن نیکلسون. لیدن: بریل.
  3. ابونصر سراج، عبدالله بن علی (1388)، الّلمع فی التّصوف، تصحیح رینولد آلن نیکلسون، ترجمه مهدی محبّتی، تهران: اساطیر.
  4. پورنامداریان، تقی (1383)، دیدار با سیمرغ، چ سوم، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  5. خرقانی، احمد (1388)، دستورالجمهور فی مناقب سلطان العارفین ابویزید طیفور، به کوشش محمد تقی دانش پژوه و ایرج افشار، تهران: میراث مکتوب.
  6. بقلی شیرازی، روزبهان (1973)، مشرَبُ الأرواح وَ هُوَ المَشهور بِهزار و یک مقام، بِتَصحیحه وَ قَدَّمَ لَهُ نظیف محرّم خواجه، استانبول: مَطبعة کُلّیة الآداب.
  7. سهلگی، محمد (1384)، کتاب النور فی کلمات ابی طیفور، ترجمه، تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی‎کدکنی، تهران: سخن.
  8. شفیعی‎کدکنی، محمد رضا (1384)، دفتر روشنایی، مقدّمه بر دفتر روشنایی محمد سهلگی، تهران: سخن.
  9. عطار نیشابوری، فریدالدّین (1386 الف)، اسرارنامه، مقدّمه، تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی‎کدکنی، تهران: سخن.
  10. ــــــــــــ (1386 ب)، مصیبت‎نامه، مقدّمه، تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی‎کدکنی، تهران: سخن.
  11. ــــــــــــ (1387 الف)، منطق‎الطیر، مقدّمه، تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی‎کدکنی، تهران: سخن.
  12. ــــــــــــ (1387 ب)، الهی‎نامه، مقدّمه، تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی‎کدکنی، تهران: سخن.
  13. ــــــــــــ (1390)، تذکرة الأولیا، تصحیح محمد استعلامی، تهران: زوّار.
  14. ــــــــــــ (1339)، دیوان عطّار، با تصحیح و مقابله و مقدّمة سعید نفیسی، تهران: کتابخانة سنایی.
  15. فروزانفر، بدیع الزمان (1340)، شرح احوال و نقد و تحلیل آثار شیخ فریدالدّین محمّد عطّار نیشابوری، تهران: انجمن آثار ملّی.
  16. قشیری، عبدالکریم‎بن هوازن (1387)، رساله قشیریه، ترجمۀ ابوعلی عثمانی، با تصحیح بدیع‎الزمان فروزانفر، تهران: زوّار.
  17. گوهرین، سید صادق (1367)، شرح اصطلاحات تصوّف، ج 1و3، تهران: زوّار.
  18. مستملی بخاری، اسماعیل بن محمد (1363)، شرح تعرّف لمذهب‎التصوف، با مقدّمه محمد روشن، ج 2، تهران: اساطیر.
  19. هجویری، علی بن عثمان (1389)، کشف‎المحجوب، مقدّمه، تصحیح و تعلیقات محمود عابدی، تهران: سروش.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 305
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 204


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب