اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,322
تعداد مقالات9,931
تعداد مشاهده مقاله2,932,383
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,638,811
کریمی, کیوان, کاوسی, اکرم. (1404). عبور از موانع استقلال ایران با کاربست سیاست واقع‌گرایی اسلامی طاهر ذوالیمینین. مطالعات فلسفی کلامی, 19(50), 86-115. doi: 10.22034/skh.2023.16927.1456
کیوان کریمی; اکرم کاوسی. "عبور از موانع استقلال ایران با کاربست سیاست واقع‌گرایی اسلامی طاهر ذوالیمینین". مطالعات فلسفی کلامی, 19, 50, 1404, 86-115. doi: 10.22034/skh.2023.16927.1456
کریمی, کیوان, کاوسی, اکرم. (1404). 'عبور از موانع استقلال ایران با کاربست سیاست واقع‌گرایی اسلامی طاهر ذوالیمینین', مطالعات فلسفی کلامی, 19(50), pp. 86-115. doi: 10.22034/skh.2023.16927.1456
کریمی, کیوان, کاوسی, اکرم. عبور از موانع استقلال ایران با کاربست سیاست واقع‌گرایی اسلامی طاهر ذوالیمینین. مطالعات فلسفی کلامی, 1404; 19(50): 86-115. doi: 10.22034/skh.2023.16927.1456

عبور از موانع استقلال ایران با کاربست سیاست واقع‌گرایی اسلامی طاهر ذوالیمینین

مجله سخن تاریخ
مقاله 4، دوره 19، شماره 50، تیر 1404، صفحه 86-115    اصل مقاله (555.6 K)
نوع مقاله: علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/skh.2023.16927.1456
نویسندگان
کیوان کریمی* 1؛ اکرم کاوسی2
1گروه تاریخ، دانشکده ادبیات، دانشگاه یاسوج(مدرس گروه تاریخ، استادیار (مدعو)، یاسوج، ایران.
2دکترای تاریخ. دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه شیراز. شیراز. ایران
چکیده
تلاش برای استقلال از عنصر بیگانه، یکی از واکنش‌های تاریخی هر قومی می‌باشد، با این وجود، ورود اعراب به خاک ایران با توجه به بار مذهبی این رخداد برای توده‌های مردم روزنه امیدی برای رهایی از شرایط آشفته سیاسی- اجتماعی جامعه ایران عهد ساسانی قلمداد شد و این امید سبب نوعی واکنش منفعلانه بخصوص از طرف طبقات فرودست در برابر اعراب شد. اما بزودی حاملان دین اسلام بویژه در دوره امویان، با رفتار سیاسی- اجتماعی خود، مردم را به واکنش واداشتند. حضور فعال موالی در نهضت عباسی نتوانست به آرمان‌های آنان تحقق بخشد، از اینرو تلاش‌هایی بویژه با لفافه مذهبی التقاطی و با رنگ مزدکی برای مقابله با سلطه اعراب به ظهور رسید که نتیجه آنی همگی چیزی غیر از شکست نبود. طاهر سرسلسله خاندان طاهری با به کارگرفتن نوعی سیاست سازش سیاسی- مذهبی آگاهانه با مامون و در واقع با اعراب، نه تنها توانست با قتل خلیفه عباسی به حیطه خدشه‌ناپذیر معنوی خلفا، آن هم در عصر طلایی خلافت عباسی لطمه وارد سازد، بلکه توانست با توجیه دینی آن اقدام، در ازای خدمات خود، خراسان را نیز به دست آورد و با سلوک سیاسی خود که مبتنی بر مردم‌داری بود، حتی پس از مرگش نیز مسبب تداوم قدرت در خاندانش باشد. در این مقاله با فرض اینکه سیاست واقع‌گرایی اسلامی طاهر را می‌توان اصلی‌ترین عامل در قدرت‌یابی طاهریان و استقلال نسبی ایران دانست، سعی شده است با تکیه بر منابع دست اول با روش توصیفی- تحلیلی، علاوه بر توجه به دشواری‌های استقلال ایرانیان، به جلوه‌های مختلف کاربست سیاست واقع‌گرایی اسلامی طاهر در لابه‌لای اعمال و گفتارش پرداخته شود.
کلیدواژه‌ها
"طاهر"؛ "سیاست واقع‌گرایی اسلامی"؛ "مامون؛ "خراسان"؛ "استقلال ایران"
مراجع
  1. آرنولد، سر توماس(1291). علل گسترش اسلام، ترجمه حبیب‌الله آشوری، بی‌جا، انتشارات سلمان.
  2. آلتهایم، فرانتس(1382). تاریخ اقتصاد دولت ساسانی، ترجمه هوشنگ صادقی، تهران، علمی و فرهنگی.
  3. ابراهیم حسن، حسن (2537). تاریخ سیاسی اسلام، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، جاویدان، جلد2.
  4. ابن‌اثیر، عزالدین علی(1371). الکامل، ترجمه ابوالقاسم حالت و عباس خلیلی، تهران، علمی.جلد9 و 16.
  5. ابن‌خلدون، عبدالرحمن(1363). العبر، تاریخ ابن خلدون، ترجمه عبدالمحمد آیتی، تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
  6. ابن‌طقطقی، محمد بن‌علی بن‌طباطبا(1350). تاریخ فخری، ترجمه محمدوحید گلپایگانی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
  7. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق(1346). الفهرست، ترجمه محمد رضا تجدد، بی‌جا، چاپخانه بانک بازرگانی ایران.
  8. اشپولر، برتولد(1364). تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی، ترجمه جواد فلاطوری، تهران، علمی و فرهنگی ،جلد1.
  9. اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین(1415). الاغانی، ج12، بیروت: دار الاحیا التراث العربی.
  10. بارتولد، و .و.(1352). ترکستان نامه، ترجمه کریم کشاورز، تهران، بنیاد فرهنگ ایران،جلد1.
  11. باسورث، ادموند. ک.(1381). سلسله‌های اسلامی جدید، ترجمه فریدون بدره‌ای، تهران، مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
  12. باوزانی، الکساندر(1359). تاریخ ایران با تکیه بر اوضاع اقتصادی و اجتماعی، ترجمه مسعود رجب‌نیا، تهران، روزبهان.
  13. بروخیم، موسی(1334). تحولات فکری در ایران، ترجمه ابوذر صداقت، تهران، شرق.
  14. بلاذری، احمد بن یحیی(1337). فتوح البدان، ترجمه محمد توکل، بی‌جا، نقره.
  15. بلعمی، ابوعلی(1373). تاریخ‌نامه طبری، تصحیح محمد روشن، تهران، البرز،جلد2.
  16. بووا، لوسین(1336). برمکیان، ترجمه عبدالحسین میکده، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
  17. بیرونی، ابوریحان(1363). آثار الباقیه، ترجمه اکبر داناسرشت، تهران، امیرکبیر.
  18. تقی‌زاده، حسن(1379). از پرویز تا چنگیز، تهران، فردوس.
  19. جوزجانی، منهاج السراج (1363). طبقات ناصری، تحقیق عبدالحی حبیبی، تهران: دنیای کتاب.
  20. حتی، فیلیپ(1366). تاریخ عرب، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، آگاه.
  21. الحسینی العلوی، ابوالمعالی(1376). بیان‌الادیان، به کوشش محمد دبیر سیاقی، تهران، روزنه.
  22. خوافی، احمد بن محمد فصیح(1386). مجمل فصیحی، تصحیح محسن ناجی، تهران، اساطیر، جلد1.
  23. خواندمیر، غیاث‌الدین بن همام‌الدین الحسینی(1353). تاریخ حبیب السیر، زیر نظر محمد دبیرسیاقی، بی‌جا، بی‌نا، جلد2.
  24. دریایی، تورج(1383). سقوط ساسانیان، ترجمه منصوره اتحادیه، فرحناز امیرخانی، تهران، نشر تاریخ ایران.
  25. عبد دیکسون، الامیر(1381). خلافت اموی، ترجمه گیتی شکری، تهران: طهوری.
  26. دینوری، ابوحنیفه(1346). اخبار‌الطوال، ترجمه صادق نشأت، تهران، بنیاد فرهنگ ایران.
  27. رحمتی، محسن(1389). "بررسی نقش تشیع در قیام طاهر ذوالیمینین علیه خلافت عباسی"، فصلنامه شیعه‌شناسی، سال هشتم، شماره 31،صص209- 189.
  28. زرین‌کوب، عبدالحسین(1373). تاریخ مردم ایران، تهران، امیرکبیر،جلد2.
  29. زرین‌کوب، عبدالحسین(1385). آشنایی با تاریخ ایران، تهران، سخن.
  30. زرین‌کوب، عبدالحسین(1343). تاریخ ایران بعد از اسلام، تهران، آموزش و پرورش.
  31. شهرستانی، محمد بن عبدالکریم(1350). الملل و النحل، تصحیح محمدرضا جلالی، بی‌جا، بی‌نا.
  32. طاهری، ابوالقاسم(1348). جغرافیای تاریخی خراسان، تهران، شورای مرکزی جشن شاهنشاهی ایران.
  33. طبری، محمد بن جریر(1375). تاریخ طبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، اساطیر.
  34. طبری، احسان(1348). جنبش‌ها برخی بررسی‎ها درباره جهان‌بینی‌ها و جنبش‌های اجتماعی در ایران، بی‌جا: بی‌نا.
  35. فرای، ریچارد. ن.(1358). عصر زرین فرهنگ ایران، ترجمه مسعود رجب‌نیا، تهران، سروش.
  36. ــــــــــــــــ(1385). تاریخ ایران از اسلام تا سلاجقه، ترجمه‌ حسن انوشه، تهران، امیرکبیر،جلد4.
  37. کولسنیکف، آی. ای.(1357). ایران در آستانه یورش تازیان، ترجمه م. ر. یحیایی، تهران، آگاه.
  38. گرانتوسکی، ا. آ.(1359). تاریخ ایران از زمان باستان تا امروز، ترجمه کیخسرو کشاورزی، تهران، پویش.
  39. گردیزی، عبدالحی(1333). زین‌الاخبار، به تصحیح عبدالحی حبیبی، تهران، دنیای کتاب.
  40. لاپیدوس آیرا. ام.(1381). تاریخ جوامع اسلامی، ترجمه محمود رمضان‌زاده، تهران، اطلاعات.
  41. لوئیس، برنارد(1381). خاورمیانه، ترجمه حسن کامشاد، تهران، نی.
  42. مجمل التواریخ القصص(1318). تصحیح محمدتقی بهار، تهران، بی‌نا.
  43. مسعودی، ابوالحسن علی(1347). مروج الذهب، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، جلد2
  44. ـــــــــــــــــــــــ (1365). التنبیه و الاشراف، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، علمی و فرهنگی.
  45. مطهری، مرتضی(1360). خدمات متقابل اسلام و ایران ، قم، صدرا.
  46. مقدسی، مطهر بن طاهر(1374). آفرینش و تاریخ، ترجمه محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران، آگه.جلد2.
  47. ممتحن، حسینعلی(1368). نهضت شعوبیه، تهران، باورداران.
  48. مورگان، دیوید(1373). ایران در قرون وسطی، ترجمه عباس مخبر، خرمشهر، طرح نو.
  49. نادری، نادر(1384). برآمدن عباسیان، ترجمه عبدالحسین آذرنگ و نگار نادری، تهران،سخن.
  50. نامه تنسر به گشنسب(1354). به کوشش مجتبی مینوی، محمد اسماعیل رضوی، تهران، خوارزمی.جلد2.
  51. نخجوانی، هندوشاه(1357). تجارب السلف، به اهتمام عباس اقبال، تهران، طهوری.
  52. نظام الملک(1382). سیاستنامه، به کوشش جعفر شعار، تهران، امیرکبیر.
  53. نفیسی، سعید(1335). تاریخ خاندان طاهری، تهران، اقبال و شرکا.
  54. ویسهوفر، یوزف(1377). ایران باستان، ترجمه مرتضی ثاقب‌فر، تهران، ققنوس.
  55. یادگاری، عبدالمهدی(1388). نیشابور طاهری مرکز ثقل خراسان، تهران، ژرف.
  56. یعقوبی، ابن‌واضح(1374). تاریخ یعقوبی، ترجمه محمد ابراهیم آیتی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب. جلد2.
  57. Bosworth,C.E.(2000). Tahirids,: in the encylopaedia of islam, V: 10, Edited by P.J. Bearman and othersLeiden: Brill.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 25
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 7


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب