اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,285
تعداد مقالات9,657
تعداد مشاهده مقاله2,809,972
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,554,247
کرامت, نسیم. (1403). ردّ پای شمنیسم در شاهنامه. مطالعات فلسفی کلامی, 3(6), 139-154.
نسیم کرامت. "ردّ پای شمنیسم در شاهنامه". مطالعات فلسفی کلامی, 3, 6, 1403, 139-154.
کرامت, نسیم. (1403). 'ردّ پای شمنیسم در شاهنامه', مطالعات فلسفی کلامی, 3(6), pp. 139-154.
کرامت, نسیم. ردّ پای شمنیسم در شاهنامه. مطالعات فلسفی کلامی, 1403; 3(6): 139-154.

ردّ پای شمنیسم در شاهنامه

پژوهش نامه صبا
دوره 3، شماره 6، اسفند 1403، صفحه 139-154    اصل مقاله (379.91 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسنده
نسیم کرامت*
استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه مجازی، جامعه المصطفی العالمیه قم، قم، ایران
چکیده
شاهنامۀ فردوسی یکی از ارجمندترین آثار ادب و فرهنگ ایران­زمین است که نه تنها داستان پهلوانی­ ها و غرور ملّی ایرانیان را بیان می­کند، بلکه آکنده از حکمت­ ها، اسطوره­ ها، باورها و نیز منعکس­ کنندۀ فرهنگ و شیوۀ زندگی مردمانی است که در زمان­ های دور در ایران می­زیسته­ اند. بازتاب آیین­ هایی چون مهرپرستی و زرتشتی در شاهنامه، با توجّه به اینکه از ادیان قدیم ایرانیان بوده­ اند، کاملاً طبیعی است. اما در این میان حضور ردّ پای آیین­های کهن و گسترده­ای چون شمنیسم که کیلومترها دور از خاک ایران رواج داشته ­اند، تعجّب برانگیز است. آنچه در این مقاله آمده تلاشی است برای نشان دادن وجوه شباهت یا اشتراک برخی مناسک و باورهای شمنی با آنچه در شاهنامه به‎عنوان سند ملّی ایرانیان آمده است. بدین منظور پنج مورد از مناسک و باورهای مشترک یا نزدیک به هم ذکر شده است. بر اساس این شباهت ها گمانه ­زنی­ هایی در مورد چرایی این مشابهت ­ها نیز بیان شده که نیازمند تحقیق و تفحّص بیشتر و مطالعات عمیق­تر در این زمینه است. ممکن است در بازیابی پیشینۀ تاریخی و اعتقادی ایرانیان در زمان­های دور و پیش از مهرپرستی و... راهگشا باشد.
کلیدواژه‌ها
شاهنامه؛ شمنیسم؛ مشابهت ها
مراجع
  1. آبادی باویل، محمد (1350)، آیین­ها در شاهنامه فردوسی، تبریز: دانشگاه تبریز.
  2. اشپولر، برتولد (1351)، تاریخ مغول در ایران، ترجمه محمود میر آفتاب، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
  3. اقبال آشتیانی، عباس (1341)، تاریخ مغول (از حمله چنگیز تا تشکیل دولت تیموری)، ج1، تهران: انتشارا.ت امیرکبیر.
  4. الیاده، میرچا (1388)، شمنیسم، فنون کهن خلسه، ترجمه محمد کاظم مهاجری، تهران: ادیان.
  5. بیانی، شیرین (1370)، دین و دولت در ایران عهد مغول، ج1، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  6. پلیو، پل (1350)، تاریخ سری مغولان، ترجمه شیرین بیانی، تهران: دانشگاه تهران.
  7. جوینی، علاءالدین عطاملک (1329)، تاریخ جهانگشا، به اهتمام قزوینی، لیدن: مطبعه بریل.
  8. عدنانی، مسعود (بهار 1384)، «آیین­های شمنی و شاهنامه»، نامه پارسی، سال دهم، ش1: ص 61-70.
  9. عرب، زهرا (دی 1376)، «دین نزد مغولان»، مجله کیهان فرهنگی، ش 138، ص 22-25.
  10. فردوسی، ابوالقاسم (1381)، شاهنامه فردوسی، بر اساس نسخه 9 جلدی چاپ مسکو، زیر نظر ی. ا. برتلس، تهران: ققنوس .
  11. فیاض، ابراهیم و اصغر ایزدی جیران (1390)، «یاللی، حرکت و معنا در یک رقص آذربایجانی»، پژوهش‌های انسان­شناسی ایران، سال1. ش1، ص 9-33.
  12. مفتاح، الهامه (1381)، «شامان گرایی و دین مغولان»، مجله فرهنگ، ص139-188.
  13. مورگان، دیوید (1371)، مغول‌ها، ترجمه عباس مخبر، تهران: نشر مرکز.
  14. همدانی، رشیدالدین فضل الله (1338)، جامع التواریخ، به تصحیح بهمن کریمی، تهران: انتشارات اقبال.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب