اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,325
تعداد مقالات9,942
تعداد مشاهده مقاله2,946,683
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,654,949
قائمی نیا, علیرضا, حسینی, مینا سادات. (1404). نقش استعارۀ مفهومی ساختاری در موافقت‌سنجی تعبیری روایات با آیات. مطالعات فلسفی کلامی, 2(4), 5-33. doi: 10.22034/alls.2025.20173.1098
علیرضا قائمی نیا; مینا سادات حسینی. "نقش استعارۀ مفهومی ساختاری در موافقت‌سنجی تعبیری روایات با آیات". مطالعات فلسفی کلامی, 2, 4, 1404, 5-33. doi: 10.22034/alls.2025.20173.1098
قائمی نیا, علیرضا, حسینی, مینا سادات. (1404). 'نقش استعارۀ مفهومی ساختاری در موافقت‌سنجی تعبیری روایات با آیات', مطالعات فلسفی کلامی, 2(4), pp. 5-33. doi: 10.22034/alls.2025.20173.1098
قائمی نیا, علیرضا, حسینی, مینا سادات. نقش استعارۀ مفهومی ساختاری در موافقت‌سنجی تعبیری روایات با آیات. مطالعات فلسفی کلامی, 1404; 2(4): 5-33. doi: 10.22034/alls.2025.20173.1098

نقش استعارۀ مفهومی ساختاری در موافقت‌سنجی تعبیری روایات با آیات

مطالعات زبان و ادبیات عربی
مقاله 1، دوره 2، شماره 4، مهر 1404، صفحه 5-33    اصل مقاله (739.8 K)
نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/alls.2025.20173.1098
نویسندگان
علیرضا قائمی نیا1؛ مینا سادات حسینی* 2
1دانشیار گروه معرفت شناسی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، قم، ایران
2سطح 4 تفسیرتطبیقی مرکز تخصصی فاطمه الزهراءس، مدرس جامعه المصطفی العالمیه ص، اصفهان، ایران
چکیده
روایات از منابع اصیل و بنیادین در فهم دین به‌شمار می‌روند؛ ازاین‌رو بررسی صحت آن‌ها از طریق کشف نظام ارجاعی میان روایات و آیات و شناخت جایگاه این میراث گران‌سنگ در منظومۀ جهان‌بینی اسلامی، همواره اهمیت داشته و دارد. ویژگی‌های معرفتی منحصربه‌فرد عصر حاضر، بهره‌گیری از روش‌های نوین معناشناختی ‌ـ ‌شناختی را در این زمینه ضروری ساخته است. یکی از عرصه‌های مهم در معناشناسی شناختی، بررسی نظام «موافقت تعبیرى» میان آیات و روایات است؛ آن هم به‌عنوان متونی چندلایه، در چارچوبی استعاری و با رویکردی مقایسه‌ای و داورانه، که از آن با عنوان «موافقت استعاری» یاد می‌شود. درک این نظام، پذیرش استعاره‌ها و معارف دینی را، به‌ویژه در حوزه‌های انتزاعی و اعتقادی همچون جایگاه اهل‌بیت^، خردمندانه‌تر و قابل‌فهم‌تر می‌سازد. پژوهش میان‌رشته‌ای حاضر، با تکیه بر نظریۀ موافقت تعبیرى، امکان کشف و اثبات نظام ارجاعی در موافقت استعاری روایات را به شیوه‌ای توصیفی‌ـ‌تحلیلی بررسی می‌کند. این مطالعه با تمرکز بر انواع استعاره‌های مفهومی ــ به‌ویژه دربارۀ اهل‌بیت (ع) ــ گونه‌های گوناگون رابطۀ شبکه‌ای میان روایات و آیات را شناسایی کرده است؛ رابطه‌هایی که ضمن تبیین ضرورت و کارآمدی این نوع مطابقت‌ها، درک ژرف‌تری از متون دینی دربارۀ مقام اهل‌بیت (ع) فراهم می‌سازند. نمونه‌های بررسی‌شده، نشان از ارتباط گسترده میان قرآن و روایات دارند؛ همچنان‌که کشف استعاره‌های ساختاری مانند «زندگی، سفر یا تجارت یا مزرعه است»، پیوندی شبکه‌ای میان مفاهیمی چون صراط، هادی، زاد، مرکب، خریدار و فروشنده، کالا و ثمن، سود و زیان، زارع، بذر، دانه و محصول را با آیات قرآن شکل می‌دهد که نشانگر وجود نظام ارجاعی دقیق در موافقت استعاری ساختاری است. همچنین، در استعاره‌های جهتی و وجودی نیز موافقت‌هایی میان مضمون روایت و استعارۀ قرآنی مشاهده می‌شود. نکته‌ای نوآورانه در این پژوهش، توجه به «رابطۀ طولی» در موافقت‌های استعاری است که مبنای شکل‌گیری استعاره‌های فرعی دیگر در روایات قرار می‌گیرد؛ استعاره‌هایی که اعتبار آن‌ها نیز از این مسیر قابل اثبات است؛ ازجمله‌: صراط و هادی به‌عنوان ائمه (ع)، توشۀ سفر به‌مثابۀ محبت اهل‌بیت (ع)، مرکب سفر همانند کشتی اهل‌بیت (ع)، و بذر و دانه به‌عنوان نماد معرفت ائمه (ع).
 
 

تازه های تحقیق

 

 
 
کلیدواژه‌ها
موافقت معنایی؛ موافقت تعبیری؛ موافقت استعاری؛ عرضه روایات؛ استعارۀ مفهومی؛ معناشناسی شناختی؛ اهل‌بیت(ع)
اصل مقاله

 

 
 
مراجع
 

 
 
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 21
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 10


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب