اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,334
تعداد مقالات10,008
تعداد مشاهده مقاله2,997,612
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,690,935
اشرف, مجتبی, اسدپور, حمید, سعیدی نیا, حبیب, رسولی, علی. (1404). مواضع ایلات خمسه در قبال پلیس جنوب ایران در منطقه نی‌ریز فارس باتکیه بر ایل عرب. مطالعات فلسفی کلامی, 13(34), 116-135. doi: 10.22034/mte.2023.14801.1670
مجتبی اشرف; حمید اسدپور; حبیب سعیدی نیا; علی رسولی. "مواضع ایلات خمسه در قبال پلیس جنوب ایران در منطقه نی‌ریز فارس باتکیه بر ایل عرب". مطالعات فلسفی کلامی, 13, 34, 1404, 116-135. doi: 10.22034/mte.2023.14801.1670
اشرف, مجتبی, اسدپور, حمید, سعیدی نیا, حبیب, رسولی, علی. (1404). 'مواضع ایلات خمسه در قبال پلیس جنوب ایران در منطقه نی‌ریز فارس باتکیه بر ایل عرب', مطالعات فلسفی کلامی, 13(34), pp. 116-135. doi: 10.22034/mte.2023.14801.1670
اشرف, مجتبی, اسدپور, حمید, سعیدی نیا, حبیب, رسولی, علی. مواضع ایلات خمسه در قبال پلیس جنوب ایران در منطقه نی‌ریز فارس باتکیه بر ایل عرب. مطالعات فلسفی کلامی, 1404; 13(34): 116-135. doi: 10.22034/mte.2023.14801.1670

مواضع ایلات خمسه در قبال پلیس جنوب ایران در منطقه نی‌ریز فارس باتکیه بر ایل عرب

مطالعات تاریخی جهان اسلام
مقاله 6، دوره 13، شماره 34، تیر 1404، صفحه 116-135    اصل مقاله (510.64 K)
نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/mte.2023.14801.1670
نویسندگان
مجتبی اشرف* 1؛ حمید اسدپور2؛ حبیب سعیدی نیا3؛ علی رسولی4
1دانشجو دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام دانشگاه خلیج فارس بوشهر، ایران
2استادیار گروه تاریخ دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران.
3دانشیار گروه تاریخ دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران.
4استادیار گروه تاریخ دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران
چکیده
در اواخر سلطنت قاجار که اوضاع ایران تحت تأثیر شرایط نابسامان داخلی و ناکامی دولت‌های مشروطه در برقراری نظم و امنیت از یکسو و آشفتگی ناشی از تحولات جهانی و جنگ جهانی اول از سوی دیگر بود، پلیس جنوب به فرماندهی ژنرال سر پرسی سایکس انگلیسی و به بهانه برقراری نظم در جنوب ایران پی‌ریزی شد. در بحبوحه‌ی جنگ اول جهانی بدبینی ایرانیان نسبت به روس و انگلیس به‌شدت افزایش یافت و حضور آلمان‌ها به‌ویژه در جنوب باعث واکنش‌های ایرانیان ازجمله قشقایی‌ها و بختیاری‌ها و نیز مردم شهرهای کازرون، بوشهر، اهرم و نی‌ریز نسبت به متفقین شد. این شرایط و عوامل دیگر نقش پلیس جنوب را برای انگلیسی‌ها بسیار پررنگ کرد.
یکی از شهرهای که در این مدت عرصه جولان و تاخت تاز نیروهای پلیس جنوب قرار گرفت نی‌ریز بود که ایلات خمسه و بخصوص ایل عرب که در این ناحیه ساکن بودند با این نیروی خارجی درگیری‌های داشتند؛ در حالیکه ریاست ایلات خمسه بر عهده قوام الملک قرار داشت که به جانب‌داری از انگلیسی‌ها شهره بود اما افراد ایلات خمسه و به‌ویژه ایل عرب ضد انگلیس بودند. اینک این پرسش مطرح می‌شود که دلیل مخالفت ایلات خمسه و بخصوص ایل عرب برخلاف ایلخان خود با نیروی تحت اختیار انگلیسی‌ها چه بود؟ فرضیه محوری این پژوهش حکایت از این دارد که علت مخالفت ایل عرب با پلیس جنوب یکی هویت ایرانی شکل‌گرفته در این ایل با توجه به سکونت آن‌ها در مهد تمدن ایرانی یعنی فارس بوده و دیگری تحمیلی و ساختگی بودن کنفدراسیون ایلات خمسه و نافرمانی این ایل از ایلخان تحمیلی خود یعنی قوام بود است. یافته‌های پژوهش این فرضیه را تائید می‌کنند. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی با تکیه‌بر منابع کتابخانه‌ای و استفاده از اسناد موجود در مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت خارجه است.
کلیدواژه‌ها
ایران؛ قاجاریه؛ انگلیسی‌ها؛ پلیس جنوب؛ ایل خمسه؛ نی‌ریز
مراجع
  1. اسکرین‌، کلارمونت (1309) جنگ‌ جهانی‌ در ایران‌، ترجمۀ غلامحسین‌ صالحیار، تهران‌: سازمان‌ چاپ‌ و انتشارات‌ اطلاعات‌
  2. اتحادیه، منصوره (1371): احزاب سیاسی ایران در مجلس سوم، تهران: نشر تاریخ ایران.
  3. اعتمادالسلطنه، محمد حسن خان (1349): صدر التواریخ، به اهتمام محمد مشیری، تهران: وحید.
  4. اشرف، مجتبی و کیانی، اسکندر (1396): هویت ایرانی در ایلات خمسه با تکیه برایل عرب، پژوهشنامه تاریخ های محلی، سال ششم شماره دوم.
  5. تدین، پروین دخت (1384): والیان و استانداران فارس بین دو انقلاب، شیراز: بنیاد فارس شناسی
  6. ایرجی، ناصر (1378): ایل قشقایی در جنگ جهانی اول، تهران، شیرازه
  7. چیک، هربرت (1392) گزارشهای مسترچیک ازرویدادهای فارس و بوشهردرجنگ جهانی اول، ترجمه افشین پرتو، تهران: انتشارات پرتو
  8. کحال زاده، ابوالقاسم (1370): دیده‌ها و شنیده‌ها، خاطرات میرزا ابوالقاسم کحال زاده منشی سفارت امپراتوری آلمان در ایران درباره مشکلات ایران در جنگ بین‌المللی 1918-1914، تهران، نشر البرز.
  9. ویلیام جی. اولسون (1380): روابط ایران و انگلیس در جنگ جهانی اول، ترجمه حسن زنگنه، تهران، شیرازه.
  10. میرزایی دره شوری، غلامرضا (1381): قشقایی‌ها و مبارزات مردم جنوب، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  11. نجفی، علی‌محمد (1385): وقایع ایلات خمسه، قم، جام جوان
  12. سایکس، سر پرسی (1380): تاریخ ایران، ترجمه سید محمدتقی فخر داعی گیلانی، تهران، افسون
  13. میکوش، داگوبرت فون (1377): واسموس، ترجمه کیکاوس جهانداری، بوشهر: همسایه
  14. راضی، منیره (1381): پلیس جنوب ایران، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی
  15. مابرلی، جیمز (1369): عملیات در ایران (جنگ جهانی اول 1919-1914)، ترجمه کاوه بیات، تهران، مؤسسه خدمات فرهنگی رسا
  16. سفیری، فلوریدا (1364): پلیس جنوب ایران (اس.پی.آر)، ترجمه منصوره اتحادیه (نظام مافی) و منصوره جعفری فشارکی رفیعی، تهران، نشر تاریخ ایران
  17. سپهر، احمد علی (1336): ایران‌ در جنگ‌ بزرگ‌: 1918 ـ 1914، تهران‌: بی نا
  18. صداقت کیش، جمشید (1394): مبارزات مردم فارس علیه پلیس جنوب، تهران: موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی.
  19. قائم مقامی، جهانگیر (1326): تاریخ تحولات سیاسی نظام ایران، تهران: علمی.
  20. گرانتوفسکی‌، ادوین‌ آرویدوویچ (1359): تاریخ ایران از زمان باستان تا امروز، ترجمه کیخسرو کشاورزی، تهران، پویش
  21. ذوقی‌، ایرج (1368): تاریخ‌ روابط‌ سیاسی‌ ایران‌ و قدرتهای‌ بزرگ‌: 1925 ـ 1900، ج 1، تهران‌: پاژنگ
  22. گرکه‌، اولریش (1377): پیش‌ به‌ سوی‌ شرق‌، ترجمۀ پرویز صدری‌، تهران‌: کتاب سیامک
  23. اورتون، لیوتنان و دیگران (1401): شمال شرق فارس در اتش. عملیات پلیس جنوب بر ضد عشایر چهار راهی و لشنی، ترجمه کاوه بیات، تهران: شیرازه کتاب ما.
  24. سعیدی سیرجانی (1383): وقایه اتفاقیه، تهران: اسیم
   
  1. روابط عمومی و ارشاد وزارت نفت (1361): نفت از آغاز تا امروز، تهران، انتشارات وزارت نفت
  2. نیدمایر، اسکارفن (1363): زیر افتاب سوزان، ترجمه کیکاوس جهانداری، تهران: نشر تاریخ ایران.
  3. هفته‌نامه عصر نی‌ریز،18 آبان و 2 بهمن 1384، شماره‌های 134 و 136
  4. اسناد مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه، سند شماره: p5-k28-gh1328
  5. اسناد مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه، سند شماره:p1-k25-gh1335
  6. اسناد مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه، سند شماره:p16-k48-gh1335
  7. اسناد مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه، سند شماره:p6-k14-gh1323
  8. اسناد مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه، سند شماره p6-k13-gh1324:
  9. اسناد مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه، سند شماره p11-k10-gh1339:
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 12
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 13


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب