اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,334
تعداد مقالات10,008
تعداد مشاهده مقاله2,997,605
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,690,932
یوسف زاده وفائی, اصغر, گل محمدی, جعفر, نورعلیزاده میانجی, مسعود, واحد جوان, وحید. (1404). تدوین مدل مفهومی حیامداری براساس آموزه‌های اسلامی. مطالعات فلسفی کلامی, (), -. doi: 10.22034/ijwf.2024.19950.2359
اصغر یوسف زاده وفائی; جعفر گل محمدی; مسعود نورعلیزاده میانجی; وحید واحد جوان. "تدوین مدل مفهومی حیامداری براساس آموزه‌های اسلامی". مطالعات فلسفی کلامی, , , 1404, -. doi: 10.22034/ijwf.2024.19950.2359
یوسف زاده وفائی, اصغر, گل محمدی, جعفر, نورعلیزاده میانجی, مسعود, واحد جوان, وحید. (1404). 'تدوین مدل مفهومی حیامداری براساس آموزه‌های اسلامی', مطالعات فلسفی کلامی, (), pp. -. doi: 10.22034/ijwf.2024.19950.2359
یوسف زاده وفائی, اصغر, گل محمدی, جعفر, نورعلیزاده میانجی, مسعود, واحد جوان, وحید. تدوین مدل مفهومی حیامداری براساس آموزه‌های اسلامی. مطالعات فلسفی کلامی, 1404; (): -. doi: 10.22034/ijwf.2024.19950.2359

تدوین مدل مفهومی حیامداری براساس آموزه‌های اسلامی

پژوهشنامه اسلامی زنان‌ و‌ خانواده
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 آبان 1404    اصل مقاله (812.66 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ijwf.2024.19950.2359
نویسندگان
اصغر یوسف زاده وفائی1؛ جعفر گل محمدی* 2؛ مسعود نورعلیزاده میانجی3؛ وحید واحد جوان4
1دانشجوی دوره دکتری مدرسی معارف(گرایش اخلاق اسلامی)، گروه معارف اسلامی، دانشکده معارف و اندیشه اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
2گروه معارف اسلامی، دانشکده معارف و اندیشه اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
3گروه روانشناسی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.
4گروه معارف اسلامی، دانشکده معارف و اندیشه اسلامی، دانشگاه تهران، ایران.
چکیده
هدف: هدف از پژوهش حاضر، تدوین مدل مفهومی حیامداری براساس آموزه‌های اسلامی است تا سازوکارها، مؤلفه‌ها و پیامدهای آن شناسایی و چارچوبی کاربردی برای ترویج حیا و پیشگیری از بی‌حیایی ارائه شود.
روش: این تحقیق ماهیت کیفی دارد و از نوع تحلیل محتوا با رویکرد داده‌بنیاد و در چارچوب «روش مدل‌یابی مفهومی از متون اسلامی» انجام شد.  برای این منظور، متون قرآنی و حدیثی مورد واکاوی قرار گرفت و گزاره‌هایی که شامل واژه «حیا» یا مشتقات آن بودند، استخراج شدند.  مراحل مدل‌یابی شامل کدگذاری‌های باز، محوری و انتخابی بود و در نهایت ۹ سازه اصلی و ۶۲ مؤلفه استخراج گردید.
یافته‌ها: مدل مفهومی حیامداری پیرامون پدیده مرکزی حیامداری در قالب هشت بعد ارائه شد: (الف) شرایط علی شامل خاستگاه و عوامل سبب‌ساز، (ب) راهبردهای حیامداری، (پ) شرایط مداخله‌ای شامل زمینه‌سازها، تسهیل‌کننده‌ها و تشدیدکننده‌ها، (ت) شرایط مداخه‌ای شامل موانع و تضعیف‌کننده‌ها، (ث) بسترها و مواضع ضرورت حیا، (ج) مواضع ضرورت عدم حیا، (چ) پیامدهای مثبت حیامداری و (ح) پیامدهای بی‌حیایی.  برای سنجش اعتبار و قابلیت اطمینان مؤلفه‌ها، از روش دلفی استفاده شد و نظرات هفت متخصص حوزه اخلاق و تربیت دریافت گردید.  شاخص روایی محتوایی (CVI) در حد بسیار خوب گزارش شد.
نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که مدل مفهومی حیامداری دارای قابلیت کاربردی بالا برای هدایت برنامه‌های فرهنگی، تربیتی، آموزشی، رسانه‌ای و حاکمیتی است.  این مدل می‌تواند در پیشگیری و مقابله با تهاجم فرهنگی، ارتقای زیست عفیفانه و ترویج رفتارهای حیامدارانه مورد استفاده قرار گیرد و چارچوبی جامع برای سیاست‌گذاری و طراحی مداخلات اخلاقی ارائه کند.
کلیدواژه‌ها
حیا؛ حیامداری؛ آموزه‌های اسلامی؛ مدل مفهومی؛ اخلاق و تربیت
مراجع
*قرآن کریم، (1415)، مترجم: فولادوند، محمدمهدی. تهران: هیئت علمی دارالقرآن الکریم.

  1. ابن حمید، صالح بن عبد الله. و ابن ملوح، عبدالرحمن بن محمد (1426). موسوعة نضرة النعیم فی مکارم أخلاق الرسول الکریم. جده عربستان: دار الوسیلة. 12 جلد.
  2. ابن حیون، نعمان بن محمد مغربى (1385). دعائم الإسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضایا و الأحکام. (چاپ دوم). قم: مؤسسة آل البیت علیهم السلام. 2جلد.
  3. ابن شعبه حرانى، حسن بن على (1404هـ.ق). تحف العقول عن آل الرسول صلى الله علیه و آله. (چاپ دوم). قم: جامعه مدرسین.
  4. ابن منظور، محمد بن مکرم. و شیری، علی (1408). لسان العرب. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. 18 جلد.
  5. ابوطالب المکّی، محمد بن علی (1310هـ.ق). قوّت القلوب فـی معاملـۀ المحبـوب. قـاهره: مکتبـۀ احمد البابی الحلبی.
  6. استراوس، آنسلم. و کوربین، جولیـت (1387). اصـول روش تحقیـق کیفـی: نظریـه مبنـایی، رویه‌ها و شیوه‌ها. (چاپ دوم). ترجمـه بیـوک محمـدی. تهـران: پژوهشـگاه علـوم انسـانی و مطالعـات فرهنگی.
  7. اسدیان، صدیقه. قطبی، ثریا. و شعیری، محمدرضا (1394). طراحی مقدماتی مدل حیا مبتنی بر برداشت از آیات قران و مقایسه آن با روان شناسی شرم. روانشناسی بالینی و شخصیت، دوره 13، شماره12، 145-158.
  8. افشار، اباذر. و افشار، رقیه (1391). ترویج فرهنگ حیا. قم: مرکز پژوهش­های اسلامی صدا و سیما.
  9. انجیل متی، (1994). عهد جدید. نیویورک: انجمن نشر کتب مقدسه.
  10. آقا جمال خوانساری، محمد بن حسین (1366). شرح آقا جمال‌الدین خوانساری بر غررالحکم و دررالکلم. (چاپ چهارم). تهران: دانشگاه تهران. 7 جلد.
  11. الآمدی التمیمی، عبدالواحد (1410). غررالحکم و دررالکلم. (چاپ دوم). قم: دارالکتاب الاسلامی.
  12. پاینده، ابو القاسم (1382). نهج الفصاحة (مجموعه کلمات قصار حضرت رسول صلى الله علیه و آله). (چاپ چهارم). تهران: دنیاى دانش.
  13. پسندیده، عباس (1383). پژوهشی در فرهنگ حیا. قم: دارالحدیث.
  14. جوکار، محبوبه (1392). الگوی تقویت حیا در سبک زندگی اسلامی. معرفت، سال 22، شماره 186، 71-85.
  15. حر عاملی، محمد بن حسن (1416). وسائل الشیعة. محقق: محمدرضا حسینی جلالی. قم: مؤسسة آل‌البیت علیهم السلام لإحیاء التراث. 30 جلد.
  16. حکیمى، محمدرضا. حکیمى، محمد. و حکیمى، على (1380). الحیاة. ترجمه: احمد آرام. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى. 6جلد.
  17. حمیرى، عبد الله بن جعفر (1413). قرب الإسناد. قم: مؤسسة آل البیت علیهم السلام.
  18. خادم پیر، علی (1394). خاستگاه، عوامل و آثار شرم و حیا در نگاه قرآن و حدیث. بصیرت و تربیت اسلامی، دوره 12، شماره32، 127-153.
  19. خلیل بن احمد، (1409). العین. گردآورنده: آل‌عصفور، محسن. تصحیح و تنظیم: مهدی مخزومی و ابراهیم سامرائی. قم: مؤسسة دارالهجرة. 9 جلد.
  20. دورانت، ویلیام جیمز (۱۳۳۷). تاریخ تمدن. ترجمه احمد آرام و دیگران. تهران: اقبال.
  21. رمضانی، زهرا. بشلیده، کیومرث. حمید، نجمه. مرعشی، سیدعلی. و هاشمی، سیداسماعیل. (1398). بررسی تفاوت‌ها و شباهت‌های حیا و اضطراب اجتماعی (کمرویی). پژوهشهای نوین روانشناختی، دوره 14، شماره 53، 155-180.
  22. شریف رضی (406). نهج‌البلاغه. گردآوری: علی نقی فیض‌الاسلام. تهران: جاویدان.
  23. شعیری، محمد بن محمد (بى‌تا). جامع الأخبار(للشعیری). نجف: مطبعة حیدریة.
  24. شیخ صدوق (۱۳۷۸هـ.ق). عیون اخبار الرضا. تهران: نشر جهان.
  25. شیخ صدوق (1413). من لا یحضره الفقیه. (چاپ دوم). قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  26. ضیاءپور، جلیل (1343). پوشاک باستانی ایرانیان از کهن‌ترین زمان تا پایان شاهنشاهی ساسانیان. تهران: اداره‌ کل موزه‌ها و فرهنگ عامه.
  27. طباطبایى، محمدحسین (1390هـ.ق). المیزان فی تفسیر القرآن‏. بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. 20 جلد.
  28. طبرسى، حسن بن فضل (1365). مکارم الأخلاق. (چاپ دوم). ترجمه: ابراهیم میرباقرى. تهران: فراهانى. 2جلد.
  29. طبرسى، على بن حسن (1374). مشکاة الأنوار. ترجمه: عزیز الله عطاردى قوچانى. تهران: عطارد.
  30. طریحی، فخرالدین (1375). مجمع البحرین. (چاپ سوم). تهران: کتابفروشی مرتضوی.
  31. عبدالرسول، عبدالحسن الغفّار (بی‌تا). المرأة المعاصرة. (چاپ سوم). بی‌جا.
  32. عمید، حسن (1350). فرهنگ لغت. تهران: انتشارات جاویدان.
  33. عیاشى، محمد بن مسعود (1380هـ.ق). تفسیر العیاشی. محقق: هاشم رسولى. تهران: مکتبة العلمیة الاسلامیة. ‏2 جلد.
  34. فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی (1417). المحجة البیضاء. تصحیح: علی‌اکبر غفاری. قم: النشر الإسلامی. 8 جلد.
  35. فیض کاشانى، محمد بن شاه مرتضى (1415). تفسیر الصافی. (چاپ دوم). تهران: مکتبه الصدر. 5جلد.
  36. قشیری، عبدالکریم بن هوازن (1374). رساله قشیریه. ترجمه: حسن بن احمـد عثمـانی. تصحیح: بدیع‌الزمان فروزانفر. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
  37. قمی، حاج شیخ عباس (بی‌تا). کلیات مفاتیح الجنان. قم: اسوه.
  38. کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق (1407). الکافی. (چاپ چهارم). تهران: دارالکتب الإسلامیة. 8 جلد.
  39. لیثى واسطى، على بن محمد (1376). عیون الحکم و المواعظ (للیثی). قم: دارالحدیث.
  40. مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى (1403هـ.ق). بحار الأنوار. (چاپ دوم). بیروت: داراحیاء التراث العربی.
  41. مطهری، قیانوس بیگم (1396). بررسی حیا در فضای مجازی از منظر اسلام. مطالعات پژوهشی زنان با رویکرد اسلامی، دوره 4، شماره 7، 19-34.
  42. مطهری، مرتضی (بی‌تا). مساله حجاب. قم: صدرا.
  43. معلوف، لویس (1992). المنجد فی اللغة. (چاپ سی و سوم). بیروت: دارالمشرق.
  44. معین‌الاسلام، مریم (1386). پوشش و آرایش از دیدگاه پیامبر اعظم. تهران: نشر مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما.
  45. ملاصدرا. (1383). شرح أصول الکافی. محقق: محمد خواجوى. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى. 4 جلد.
  46. ملکی سهل‌آبادی، کبری (1394). جایگاه فردی و اجتماعی حیا در اسلام و ادیان دیگر. تهران: بیکران دانش.
  47. منسوب به جعفر بن محمد علیه السلام، (1360). مصباح الشریعة و مفتاح الحقیقة. ترجمه: حسن مصطفوى. تهران: انجمن اسلامى حکمت و فلسفه ایران.
  48. منسوب به على بن موسى علیه السلام، (1406). الفقه المنسوب إلى الإمام الرضا علیه السلام. مشهد: مؤسسة آل البیت علیهم السلام.
  49. میبدی، حسین بن معین الدین (1411). دیوان امیرالمؤمنین علیه السلام. قم: دار نداءالاسلام للنشر.
  50. نورعلیزاده میانجی، مسعود (۱۴۰۲). روش مدل‌یابی مفهومی از متون اسلامی: با تأکید بر سازه‌های روان‌شناختی. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
  51. نورى، حسین بن محمد تقى (1408). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل. قم: مؤسسة آل‌البیت علیهم السلام. 28جلد.
  52. هدایتی، محمدعلی (1382). احیای حیا. قم: کوثر غدیر.
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 39
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 23


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب