اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,350
تعداد مقالات10,139
تعداد مشاهده مقاله3,047,055
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,720,431
ناطقی, راضیه, محمدی محمدیه, زهرا. (1402). مسألۀ شرور طبیعی از نگاه متکلمان مسلمان. مطالعات فلسفی کلامی, 12(24), 35-50.
راضیه ناطقی; زهرا محمدی محمدیه. "مسألۀ شرور طبیعی از نگاه متکلمان مسلمان". مطالعات فلسفی کلامی, 12, 24, 1402, 35-50.
ناطقی, راضیه, محمدی محمدیه, زهرا. (1402). 'مسألۀ شرور طبیعی از نگاه متکلمان مسلمان', مطالعات فلسفی کلامی, 12(24), pp. 35-50.
ناطقی, راضیه, محمدی محمدیه, زهرا. مسألۀ شرور طبیعی از نگاه متکلمان مسلمان. مطالعات فلسفی کلامی, 1402; 12(24): 35-50.

مسألۀ شرور طبیعی از نگاه متکلمان مسلمان

مطالعات فلسفی کلامی
دوره 12، شماره 24، اسفند 1402، صفحه 35-50
نوع مقاله: مقاله تخصصی
نویسندگان
راضیه ناطقی* 1؛ زهرا محمدی محمدیه2
1دانش‌پژوه دکتری فقه و معارف اسلامی گرایش کلام، جامعه المصطفی, العالمیه نمایندگی خراسان
2استادیار دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
«مسألۀ شر» به ویژه «شرور طبیعی» یکی از مسائل مهم در حوزۀ کلام، فلسفه و عرفان است. برخی فلاسفۀ غربی با طرح این مسأله در اصل وجود خدا و صفات او تردید کرده­اند. این مقاله به بررسی این چالش با نگاه کلامی و نگاه کلامی – فلسفی پرداخته است. متکلّمان امامیه با توجّه به مبانی فکری­شان شر را تعریف کرده‌اند. متکلّمان شیعیِ پیش از خواجه نصیر نگاه وجودی و بعد از او نگاه عدمی به شرور طبیعی داشته­اند. نوع تعریف هرکدام از این اندیشمندان از شرور طبیعی و راه‌حل‌هایی که برای این چالش ارائه کرده‌اند مبتنی بر نوع نگاه­شان به هستی و مبانی فکری­شان است.
پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی- تحلیلی، ضمن معناشناسی شرّ طبیعی از نگاه این دو گروه از متفکّران مسلمان و بیان چالش­های وارد شده در این زمینه، به تبیین راه­حل­های این متفکّران و بررسی تطبیقی این مسأله با تکیه بر مبانی فکری آن­ها پرداخته است که هر یک از این مبانی به گونه­ای متفاوت از دیگری، پاسخگوی حلّ این چالش است.
کلیدواژه‌ها
شر؛ شرور طبیعی؛ خدا؛ کلام؛ نگاه کلامی- فلسفی؛ مبانی فکری
مراجع
قرآن کریم 

  1. ابن بابویه قمى (صدوق)، محمد بن على (1398 ق)، التوحید، قم: مؤسسة النشر الإسلامی‏.
  2. ابن حزم اندلسى (1416 ق)، الفصل فی الملل و الأهواء و النحل‏، بیروت: دار الکتب العلمیة.
  3. امینی، حسن (1390 ش)، خیر و شر در مکتب ابن عربی، قم: انتشارات مرکز آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
  4. پترسون، مایکل و دیگران (1383 ش)، عقل و اعتقاد دینی، ترجمه احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، تهران: طرح نو.
  5. جبرئیلی، محمدصفر (1385 ش)، مسأله شرّ و راز تفاوت­ها، تهران: کانون اندیشه جوان.
  6. جی. ال. مکی (بی­تا)، شر و قدرت مطلق، ترجمه محمدرضا صالح نژاد، مجله کیان، ش 3.
  7. حلی، حسن بن یوسف (1363 ش)، أنوار الملکوت فی شرح الیاقوت‏، تحقیق محمد نجمى زنجانى، ‏قم: الشریف الرضی.
  8. حلّی، حسن بن یوسف (1365 ش)، الباب الحادی عشر، تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی.
  9. داوکینز، ریچارد (بی­تا)، پندار خدا، ترجمه ا. فرزام، بی­جا: بی­نا.
  10. سمیح دغیم (1998 م)، موسوعة مصطلحات علم الکلام الإسلامی‏، بیروت: مکتبة لبنان ناشرون‏.
  11. سنجری، غلامعلی (1390 ش)، مسألة منطقی شر از دیدگاه علامه طباطبایی و آلوین پلنتینگا، قم: بوستان کتاب.
  12. شیرازی(ملاصدرا)، صدرالدین محمد بن ابراهیم (1363 ش)، مفاتیح الغیب‏، تهران: موسسه تحقیقات فرهنگى‏.
  13. _____________________ (1981 م)، الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة، بیروت: دار احیاء التراث.
  14. طباطبایى، محمدحسین‏(1374 ش)، ترجمه تفسیر المیزان‏، مترجم: محمدباقر موسوى، چاپ پنجم، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامى‏.
  15. طباطبایی، سیّد محمدحسین (1386 ش)، نهایه الحکمه، تصحیح و تدقیق غلامرضا فیاضی، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى (ره).
  16. ________________ (بی­تا. الف)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج 5، با مقدمه و پاورقی مرتضی مطهری، بی­جا: صدرا.
  17. ________________ (بی­تا. ب)، نهایه الحکمه، قم: مرکز انتشارات دارالتبلیغ اسلامی.
  18. طوسى، ابوجعفر محمد بن حسن (1406 ق)، الاقتصاد فیما یتعلق بالاعتقاد، بیروت‏، دار الأضواء.
  19. ___________________ (بی­تا)، التبیان فی تفسیر القرآن‏، بیروت: دار إحیاء التراث العربی‏.
  20. طوسى، خواجه نصیر الدّین (1375 ش)، شرح الاشارات و التنبیهات مع المحاکمات‏، قم: نشر البلاغة.
  21. غزالی، ابوحامد(بی­تا)، احیاء علوم الدین، بیروت، دارالمعرفه.
  22. فارابی، ابونصر (۱۴۰۵ ق)، فصول منتزعه، تحقیق و تـصحیح و تعلیـق فـوزی نجـار، تهـران: المکتبة الزهراء.
  23. علم الهدی، سید مرتضی (1405 ق)، رسائل، تحقیق سیّد مهدى رجائى، ‏قم: دارالقرآن الکریم.
  24. _______________‏ (1411 ق)، الذخیرة فی علم الکلام‏، به تحقیق سید احمد حسینى‏، قم: مؤسسة النشر الإسلامی‏.
  25. خدری، غلامحسین (1393 ش)، تحلیل مسألۀ شرّ ادراکی از منظر ملاصدرا، حکمت صدرایی، سال دوم، شماره دوم، 46-35.
  26. شهرستانی، ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪاﻟﻜﺮﻳﻢ(1402 ق)، اﻟﻤﻠﻞ و اﻟﻨﺤﻞ، ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﺤﻤﺪ ﺳﻴﺪ ﮔﻴﻼنی، ﺑﻴﺮوت، دار اﻟﻤﻌﺮﻓﻪ.
  27. قدردان قراملکی، محمدحسن (1376 ش)، مسألة شر از دیدگاه متکلّمان امامیه، نامه مفید، ش 11: 42-21.
  28. ________________ (1377 ش)، خدا و مسألة شر، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
  29. محقق سبزوارى‏، ملاهادی(1379 ش)، شرح المنظومة، چاپ اول‏، تهران، نشر ناب.
  30. ________________ (1383 ش)، اسرار الحکم فی المفتتح و المختتم، مقدمه از استاد صدوقى و تصحیح از کریم فیضى، قم: مطبوعات دینی.
  31. ________________ (1376)، رسائل، تهران، اسوه.
  32. مطهّری، مرتضی (1384)، مقدّمه­ای بر جهان­بینی اسلامی 2: جهان­بینی توحیدی، تهران: صدرا.
  33. _________ (بی­تا)، عدل الهی، تهران: صدرا.
  34. کلینى، محمد بن یعقوب‏ (1407 ق)، الکافی، محقّق/ مصحّح: على اکبر غفارى و محمّد آخوندى، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
  35. مفید، ابی عبدالله محمد بن نعمان (1413 ق)، أوائل المقالات فی المذاهب و المختارات‏، قم: المؤتمر العالمی للشیخ المفید.
  36. نیشابوری، قاضى عبد الجبار (1971 م‏)، المختصر فی أصول الدین‏، به تحقیق محمد عماره، بیروت: دارالهلال.
  37. هیک، جان (1372 ش)، فلسفه دین، ترجمه بهرام راد، تهران: انتشارات بین المللی الهدی.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 5


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب