اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,350
تعداد مقالات10,139
تعداد مشاهده مقاله3,047,057
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,720,431
اسماعیل‌پور نیازی, حسن. (1395). شهرت قضایای ارزشی و یقینی‌بودن آنها. مطالعات فلسفی کلامی, 4(7), 103-120.
حسن اسماعیل‌پور نیازی. "شهرت قضایای ارزشی و یقینی‌بودن آنها". مطالعات فلسفی کلامی, 4, 7, 1395, 103-120.
اسماعیل‌پور نیازی, حسن. (1395). 'شهرت قضایای ارزشی و یقینی‌بودن آنها', مطالعات فلسفی کلامی, 4(7), pp. 103-120.
اسماعیل‌پور نیازی, حسن. شهرت قضایای ارزشی و یقینی‌بودن آنها. مطالعات فلسفی کلامی, 1395; 4(7): 103-120.

شهرت قضایای ارزشی و یقینی‌بودن آنها

پژوهشنامه حکمت و فلسفه اسلامی
مقاله 6، دوره 4، شماره 7، مهر 1395، صفحه 103-120
نویسنده
حسن اسماعیل‌پور نیازی
چکیده
اندیشمندان بزرگی چون شیخ‌الرئیس بوعلی‌سینا، خواجه نصیرالدین طوسی، محقق اصفهانی و مرحوم مظفر، قضایای ارزشی یعنی حُسن عدل و قبح ظلم را جزء «مشهورات بالمعنی‌الأخص» شمرده‌اند. «مشهورات بالمعنی‌الأخص» دربرابر «یقینیات» است؛ واقعیتی ورای تطابق آرا ندارد و مبدأ جدل است؛ ازاین‌رو این شبهه مطرح شده است که چنین نظریه‌ای با نظریه مشهور شیعه مبنی بر ذاتی و عقلی‌بودن حُسن و قبح در قضایای ارزشی و قابلیت دفاع برهانی از آنها منافات دارد. برای رفع تعارض این دو مبنا، دو محمل برای کلام اندیشمندان مذکور به‌همراه شواهدی از مطالب آنان ارائه شده است. طبق محمل نخست، مقصود از مشهوری‌بودن حُسن عدل و قبح ظلم، مشهوریت آنها نزد عقلاست که از این‌ جهت، واقعیتی جز شهرت نزد عقلا ندارد. طبق محمل دوم، حُسن و قبح در دو معنا دو حکم دارد: نخست، به‌معنای گرایش درونی افراد نسبت به عدل و ظلم مورد نظر است که دراین‌صورت فقط شهرت پشتوانه آن است و واقعیتی ورای شهرت ندارد و صدق و کذب نمی‌پذیرد؛ دوم، به‌معنای ملائمت عدل و ظلم با کمال انسانی است که هم واقعیت نفس‌الأمری دارد و هم صدق و کذب‌پذیر است. خواجه نصیرالدین طوسی اولی را به‌نام عقل عملی و دومی را به‌نام عقل نظری نامیده است.
کلیدواژه‌ها
مشهورات بالمعنی‌الأخص؛ یقینیات؛ مقدمات برهان؛ حُسن و قبح عقلی؛ قضایای ارزشی
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 210


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب