اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,272
تعداد مقالات9,554
تعداد مشاهده مقاله2,770,639
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,536,468
شجاعی‌زند, علی‌رضا. (1398). نقد درون‌گفتمانی ایده‌‌ علم دینی. مطالعات فلسفی کلامی, 5(9), 61-82.
علی‌رضا شجاعی‌زند. "نقد درون‌گفتمانی ایده‌‌ علم دینی". مطالعات فلسفی کلامی, 5, 9, 1398, 61-82.
شجاعی‌زند, علی‌رضا. (1398). 'نقد درون‌گفتمانی ایده‌‌ علم دینی', مطالعات فلسفی کلامی, 5(9), pp. 61-82.
شجاعی‌زند, علی‌رضا. نقد درون‌گفتمانی ایده‌‌ علم دینی. مطالعات فلسفی کلامی, 1398; 5(9): 61-82.

نقد درون‌گفتمانی ایده‌‌ علم دینی

مطالعات اندیشه معاصر مسلمین
دوره 5، شماره 9، فروردین 1398، صفحه 61-82    اصل مقاله (944.49 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
نویسنده
علی‌رضا شجاعی‌زند*
گروه جامعه‌شناسی/ دانشکده علوم انسانی/ دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
نقد‌هایِ درون‌گفتمانی به ایده علم دینی در سه دستة «بیرونی» و «درونی» و «پیامدی» قابل تفکیک است. در نقد و تأمل بیرونیِ علمِ دینی مدعی­ایم که اولاً دچار نوعی انفعال خفی است و ثانیاً به حائل و حامی‌‌هایی متوسل می‌شود که نه رافعند و نه جایز و نه صائب، و بالاخره این که تلاش چندانی برای رفع خلط‌های مفهومی که در این باب وجود دارد، صورت نداده و نمی‌دهد. در نقد درونی آن هم نشان داده‌ایم که علم و دین در عین دوئیت، بیگانة از هم نیستند؛ بلکه نسبت‌هایی میانشان برقرار است که در چهار دسته از هم قابل تفکیکند. نخست، تأمین و عرضة «مبادی» و «متافیزیکِ» علم که از سوی دین صورت می‌گیرد. دوم، «انگیزه‌بخشی»، «اولویت‌شناسی» و «کاربستی» که دین برای علم رقم می‌زند. سوم، برگرفتن و برساختنِ «مفاهیم»، «نظریات» و «فرضیاتِ» علمی از دین به مثابه منبعی در کنار دیگر منابع و چهارم، استفادة علم از «اعتبار و حجیت‌هایِ» خاصِ آن دین. تنها مورد و محوری که مُبررِ اِطلاق و فرض تخصیص «دینی» برای علم است، همین آخری است که آن هم ناشدنی است؛ زیرا علم را از چارچوبِ مُحدَّد و مفروضِ آن خارج می‌سازد. ‌در نقد پیامدی علم دینی نیز آورده‌ایم که انشعاب‌جویی از جریان عمومی علم و برپاساختنِ علم خاصِ خود، اگر به نفع ادیانِ غیر عقل‌گرایی نظیر مسیحیت و برخی از فرقه‌های اسلامی اشعری مشرب باشد، به نفع اسلام و منطبق با آموزه‌های شیعی اصولی نیست. همچنین است استمدادجویی از رویکرد پست‌مدرن و ‌برخی از گرایشات هم‌سو و نزدیک به آن که نه ثمربخش است و نه به صواب.
کلیدواژه‌ها
اسلامی‌سازی علوم انسانی؛ بومی‌سازی علم؛ تحول در علوم انسانی؛ تولید علم؛ مرجعیت علمی
مراجع
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 264
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 117


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب