واکاوی چرخش سیاست مذهبی شاه‌عباس اول از تصوّف به تشیّع

منابع

الف. کتاب‌ها

1. اشکوری، یوسفی (1373)، «تشیّع: اندیشه­های سیاسی»، دائرة­ المعارف تشیّع، ج4، تهران: بنیاد خیریه و فرهنگی شط.

2. افندی اصفهانی، میرزاعبدالله (1389)، ریاض­العلماء و حیاض­الفضلاء، ج3، ترجمه: محمدباقر ساعدی، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی.

3. افشار، ایرج (1387)، فرهنگ ایران زمین، 30جلدی، ج14، به کوشش: ایرج افشار، تهران: انتشارات سخن.

4. افوشته­ای نطنزی، محمود­بن­هدایت­الله (1373)، نقاوة ­الآثار فی ذکر­الاخیار، به­ اهتمام: احسان اشراقی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

5. آقاجری، سید هاشم (1389)، مقدمه‌ای بر مناسبات دین و دولت در ایران عصر صفوی، تهران: طرح نو.

6. امورتی، ب.س (1380)، تاریخ ایران دوره صفویان (کمبریج)، ترجمه: یعقوب آژند، تهران: جامی.

7. بابایی، سوسن و دیگران (1390)، غلامان خاصه، ترجمه: حسن افشار، تهران: نشر مرکز.

8. بهائی، محمد بن حسین بهاءالدین عاملی (شیخ بهائی)، (۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م)، الکشکول، ج۱، بیروت: بی‌نا.

9. ـــــ  (1328)، جامع عباسی، تهران: چاپ سنگی.

10. ـــــ (1403ق/1983م)، موش و گربه، به کوشش: محمد بیدآبادی، بی‌نا.

11. پارسادوست، منوچهر (۱۳۸۸)، شاه‌عباس اوّل، ج1، تهران: شرکت سهامی انتشار.

12. تاج‌بخش، احمد (1372)، تاریخ صفویه، ج1، شیراز: نوید.

13. ترکمان، اسکندر بیگ (1382)، تاریخ عالم آرای عباسی، ج2، مقدمه: ایرج افشار، تهران: امیرکبیر.

14. تنکابنی، میرزامحمد (بی­تا)، قصص­العلماء، بی‌جا: انتشارات علمیه اسلامیه.

15. جعفریان، رسول ( 1379)، صفویه در عرصه دین، فرهنگ و سیاست، ج3، قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه.

16. خاتون­آبادی، عبدالحسین (1352)، وقایع السنین والاعوام، به­ کوشش: محمدباقر بهبودی، تهران: کتاب‌فروشی اسلامیه.

17. خواندمیر، غیاث‌الدین بن همام‌الدین الحسینی (1362)، تاریخ حبیب السیر فی اخبار افراد بشر ، ج4، مقدمه: جلال­الدین همایی، بی‌جا: خیام.

18. دلاواله، پیترو (1381)، سفرنامه پیترو (قسمت مربوط به ایران)، ترجمه، شرح و حواشی: شعاع­الدین شفا، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.

19. رویمر، هانس روبرت (1385)، ایران در راه عصر جدید، ترجمه: آذر آهنچی، تهران: دانشگاه تهران.

20. زرین‌کوب، عبدالحسین (1385)، جستجو در تصوف ایران، تهران: امیرکبیر.

21. سبزواری، محمد بن محمد میرلوحی (1375)، سلوة الشیعة وقوه الشریعة، چاپ احمد عابدی، در میراث اسلامی ایران، دفتر دوم، به کوشش: رسول جعفریان، قم: کتابخانه آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی.

22. سیوری، راجر، مروین (1385)، ایران عصر صفوی، ترجمه: کامبیز عزیزی، تهران: نشر مرکز.

23. شاملو، ولی قلی بن داوود قلی (1371)، قصص الخاقانی، تصحیح و پاورقی: سید حسن سادات ناصری، تهران: سازمان چاپ و انتشارات.

24. شیشه‌چی، زهره و علی‌اصغر طاهری (1394)، زندگی پرماجرای شاه‌عباس، مشهد: انتشارات داریوش.

25. صدرالدین الشیرازی، محمد بن ابراهیم (2007م)، کسر اصنام الجاهلیة، تصحیح: دکتر محسن جهانگیری، بیروت: مؤسسة التاریخ العربی.

26. صفت­گل، منصور (1381)، ساختار نهاد و اندیشه دینی در ایران عصر صفوی، تهران: خدمات فرهنگی رسا.

27. ـــــ (1388)، فراز و فرود صفویان، تهران: کانون اندیشه جوان.

28. طارمی،حسن (1375)، علامه مجلسی، تهران: نگاه نو.

29. فلسفی، نصرالله (1371)، زندگانی شاه‌عباس اوّل، ج3، تهران: انتشارات علمی.

30. قزوینی، محمدطاهر وحید (1329)، عباس‌نامه، تصحیح: ابراهیم دهگان، اراک: داودی.

31. قمی، قاضی احمدبن شرف­الدین الحسین الحسینی (1383)، خلاصة ­التواریخ، ج2، به تصحیح: احسان اشراقی، تهران: دانشگاه تهران.

32. قمی، محمدطاهر بن محمدحسین (1377)، مونس الأبرار: در ردّ صوفیان، چاپ محمدرضا ارجمند، در میراث اسلامی ایران، دفتر هفتم، به کوشش: رسول جعفریان، قم: کتابخانه آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی.

33. کرکی،حسن ابن علی (1389)، عمدة ­المقال فی ‌کفر اهل ­الضلال، به کوشش: مهدی رجایی، قم: کتابخانه آیت‌الله العظمی مرعشی.

34. کمپفر، انگلبرت (1360)، سفرنامه کمپفر به ایران، ترجمه: کیکاووس جهانداری، تهران: خوارزمی.

35. لمبتون، آن کاترین سواین فورد (1377)، مالک و زارع در ایران، ترجمه: منوچهر امیری، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

36. لویزن، لئونارد (۱۳۸۴) میراث تصوف، ج1، ترجمه: مجدالدین کیوانی، تهران: نشر مرکز.

37. مجلسی، محمدتقی  (1375)، اجوبه، در محمدتقی بن مقصود علی مجلسی، رساله تشویق السالکین، تهران: بی‌نا.

38. مجلسی، محمدتقی (1374)، لوامع صاحبقرانی؛ المشتهر بشرح الفقیه، قم: بی‌نا.

39. منجم، ملا جلال­الدین (1366)، تاریخ عبّاسی یا روزنامه ملاجلال، به­ کوشش: سیف­الله وحیدنیا، تهران: وحید.

40. مقدس اردبیلی، احمدبن‌محمد (1383)، حدیقة الشیعة، 2جلدی، تصحیح: صادق حسن‌زاده و علی‌اکبر زمانی‌نژاد، قم: انتشارات انصاریان، چاپ سوم.

41. مینورسکی (1378)، تذکرة ­الملوک، به­ کوشش: سید محمددبیر سیاقی و سازمان اداری حکومت صفوی یا تعلیقات مینورسکی بر تذکرة ­الملوک، ترجمه: مسعود رجب­نیا، تهران: امیرکبیر.

42. نصر، سید حسین (1380)، «فعالیت‌های فکری، فلسفه و کلام در دوره صفوی»، تاریخ ایران دوره صفویان (کمبریج)، ترجمه: یعقوب آژند، تهران: جامی.

43. نوایی، عبدالحسین (گرداورنده) (۱۳۵۳)، شاه‌عباس؛ مجموعه اسناد و مکاتبات تاریخی همراه با یادداشت‌های تفصیلی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.

 

ب. مقالات

1. آقانوری، علی (زمستان 1395)، «چگونگی و عوامل تغییر رویکرد صفویه از تصوف به تشیّع»، قم: مجله علمی ـ پژوهشی شیعه‌پژوهی، دانشگاه ادیان و مذاهب، شماره 1: 134-109.

2. تشکری، علی‌اکبر و الهام نقیبی (تابستان 1393)، «تعامل و تقابل تصوف و تشیّع در عصر صفوی»، اصفهان: مجله علمی ـ پژوهشی پژوهش‌های تاریخی، دانشگاه اصفهان، شماره 22: 49-66.

3. رنجبر، محمدعلی (1378)، «منصب خلیفة الخلفاء در دوره صفوی»، گنجینه اسناد، شماره 33-34.

4. عقیلی، سید احمد (بهار و تابستان 1395)، «تحلیل تاریخی عملکرد قزلباشان قبل و بعد از تشکیل دولت صفوی»، زاهدان: مجله علمی ـ پژوهشی پژوهش‌های تاریخی ایران و اسلام، دانشگاه سیستان و بلوچستان، شماره 18: 135-162.

5. فیض کاشانی، ملامحسن (1336)، «رساله محاکمة بین ­المتصوفة وغیرهم»، به کوشش: محمدتقی دانش­پژوه، نشریه دانشکده ادبیات تبریز، سال نهم، شماره 9.

6. قریشی کربن، سید حسن (1385)، «برخورد دو تفکر در عصر صفوی»، درس‌هایی از مکتب اسلام، شماره 8.

7. یلفانی، رامین (1386)، «برآمدن و افول قزلباشان در عصر صفویه»، پژوهش‌نامه تاریخ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد، شماره 7، سال دوم.

 

ج. منابع انگلیسی

1. Amir Arjomand, Said (1985), the clerical Estate and the Emergence of Shiite Hierocracyin safavid Iran: Astudy in Historical sociology, Journal of the Economic and Social History of the Orient.

2. Babayan, Kathryn (1994), the Safavid Synthesis: From Qizilbash Islam to ImamiteSHiism, Iranian Studies, Religion and Society in Islamic Iran during the Pre- Modern Era.

3. Pourjavady (1999), Opposition to Sufism in Twelver Shiism. In lslamic mysticism contested; thirteen centuries of controversies and polemics. Ed ''Frederick de jong Leiden.Brill.

4. J.Stewart, Devin (1996), Notes on the Migration of Amili Scholars to Safavid Iran, Journal of Near Eastern Studies, Vol: 55, No: 2, Apr.

5. KazemiMoussavi, Ahmad (1998), Shiite Culture, Iranian Studies, Vol.31, No.3/4, Review of the“EncyclopaediaIranica”, (summer – autumn).

6. Morris, Trans (1981), Mulla Sadras midom of the Throne, Princeton, University of PrincetonTT.

7. Newman, Andrew (2009), safavid Iran Rebirth of a Persian Empire, London, New York.