اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,317
تعداد مقالات9,878
تعداد مشاهده مقاله2,898,567
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,614,958
محمدی آشنانی, علی, صیادی, سمیه, نبوی, سیدمجید. (1399). رابطه «تفسیر بیانی» با «تفسیر علمی». مطالعات فلسفی کلامی, 14(27), 181-204. doi: 10.22034/qve.2021.5370
علی محمدی آشنانی; سمیه صیادی; سیدمجید نبوی. "رابطه «تفسیر بیانی» با «تفسیر علمی»". مطالعات فلسفی کلامی, 14, 27, 1399, 181-204. doi: 10.22034/qve.2021.5370
محمدی آشنانی, علی, صیادی, سمیه, نبوی, سیدمجید. (1399). 'رابطه «تفسیر بیانی» با «تفسیر علمی»', مطالعات فلسفی کلامی, 14(27), pp. 181-204. doi: 10.22034/qve.2021.5370
محمدی آشنانی, علی, صیادی, سمیه, نبوی, سیدمجید. رابطه «تفسیر بیانی» با «تفسیر علمی». مطالعات فلسفی کلامی, 1399; 14(27): 181-204. doi: 10.22034/qve.2021.5370

رابطه «تفسیر بیانی» با «تفسیر علمی»

قرآن و علم
دوره 14، شماره 27، اسفند 1399، صفحه 181-204    اصل مقاله (2.91 M)
نوع مقاله: مقاله علمی ترویجی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/qve.2021.5370
نویسندگان
علی محمدی آشنانی1؛ سمیه صیادی* 2؛ سیدمجید نبوی3
1دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم
2sayadi.kosar@gmail.co ) .دانشجوی دکتری رشته تفسیر تطبیقی موسسه آموزش عالی حوزوی رفیعه (نویسنده مسئول 2 m
3.majidnabavi1366@gmail.com : .دانشجوی دکترای قرآن و حدیث دانشگاه ارا)
چکیده
چکیده
پدیدارشدن رویکرد و متون تفسیر علمی، موافقان و مخالفانی را برانگیخت؛ تفسیر ادبی مشهور به تفسیر بیانی، روش تفسیری بود که امین الخولی و همسرش بنت ‌الشاطی، با هدف جلوگیری از چالش‌های آسیب‌زای تفسیر علمی و گرایش‌های افراطی برخی مفسران معاصر، به ساماندهی و برجسته‌سازی آن پرداخته‌اند. امین الخولی گرچه استفاده از دو علم روان‌شناسی و جامعه‌شناختی را در تفسیر ادبی لازم می‌داند، اما به نقدِ تفسیر علمی پرداخته و برای فروافتادن در دام تحمیل نظریات علمی بر آیات، روش تفسیر بیانی را پیشِ رو نهاده است. بنت ‌الشاطی همسر وی نیز تفسیر علمی و همۀ گونه‌های تفسیر عصری را به‌شدت نقد و با مطرح‌ساختن اعجاز بیانی قرآن، به تقابل با اعجاز علمی برخاسته و آن را انکار و رد می‌کند. این پژوهش با روش تحلیل محتوا و به شیوه تطبیقی، به ارتباط تقابلی تفسیر علمی و بیانی پرداخته است. یافته‌های این کنکاش، نشانگر آن است که هرچند که هر دو قرآن‌پژوه پیش‌گفته، مخالف تفسیر علمی هستند، اما از آن جهت که دیدگاه امین الخولی در نقادی روش تفسیر علمی، به اعتدال نزدیک‌تر است، می‌توان وجوه مشترکی میان تفسیر علمی و بیانی یافت؛ اما بر اساس دیدگاه افراطی بنت‌الشاطی در این زمینه، هیچ وجۀ مشترکی میان تفسیر علمی و بیانی وجود نداشته و این دو روش تفسیری، دارای تقابل خواهند بود.
 
کلیدواژه‌ها
کلیدواژه‌ها: تفسیر بیانی؛ تفسیر علمی؛ تفسیر ادبی؛ امین الخولی؛ بنت‌ الشاطی
مراجع
  1. ابوحجر، احمد عمر، التفسیر العلمی للقرآن فی المیزان، دار ابن قتیبه، بیروت: 1411 ق.
  2. اسپوزیتو، جان ال، دایرةالمعارف جهان اسلام آکسفورد، انتشارات آکسفورد، نیویورک: 1995.
  3. اسعدی، محمد و دیگران، آسیب‌های جریان‌های تفسیری، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم: 1394.
  4. ایازی، سید محمد، قرآن و تفسیر عصری، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، بی‌جا: 1378.
  5. بابائی، علی‌اکبر، مکاتب تفسیری، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم: 1391.
  6. بنت‌الشاطی، عایشه عبدالرحمان، الاعجاز البیانی للقرآن الکریم و مسائل ابن ازرق، قاهره: ۱۹۶۲ ـ ۱۹۶۸.
  7. ــــــ، اعجاز بیانی قرآن، ترجمه: حسین صابری، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران: 1376.
  8. ــــــ، التفسیر البیانی، للقرآن الکریم، دارالمعارف، مصر: 1425.
  9. ــــــ، القرآن والتفسیر العصری، دارالمعارف، القاهرة، بی‌تا.
  10. خلف الله، محمد احمد، الفن القصص فی القرآن الکریم، سینا للنشر، بی‌جا: الطبعة الرابعه، 1999 م.
  11. الخولی، امین، تفسیر- تکمله، دائرةالمعارف الاسلامیه، یصدرها باللغة العربیه، احمد شنتناوی، ابراهیم زکی خورشید و عبدالحمید یونس، دارالفکر، بیروت: ۱۹۳۳ م. /۱۳۱۲ ش.
  12. ــــــ، التفسیر: نشأته، تدرجه، تطوره، بیروت: ۱۹۸۲.
  13. ــــــ، فن القول، قاهره: ۱۹۹۶.
  14. ــــــ، من هدی القرآن فی اموالهم، الهیئة المصریة العامة للکتاب، قاهره: 2000.
  15. ــــــ، مناهج التجدید فی نحو البلاغه والتفسیر والادب، دارالمعرفه، بی‌جا: 1961 م.
  16. ــــــ، دایرةالمعارف الاسلامیه، ذیل مدخل «تفسیر»، ۱۹۶۹.
  17. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مقدمة جامع التفاسیر، دار الدعوه، کویت: 1405 ق.
  18. رضایی اصفهانی، محمدعلی. درسنامه روش‌ها و گرایش‌های تفسیری قرآن، مرکز جهانی علوم اسلامی، قم: 1382.
  19. رضوان، سید، «بنت‌الشاطی و الإسلامیة الجدیدة»، السفیر، سال ۲۵، ش ۸۱۸۴، ۲۵ دسامبر ۱۹۹۸.
  20. زرین‌کوب، عبدالحسین، نقد ادبی، امیرکبیر، تهران: 1373.
  21. زکی‌زاده رنانی، علیرضا، اعتصامی، بتول سادات، «نقد رویکرد ادبی محمد آرکون در تفسیر قرآن»، مجله قرآن‌پژوهی خاورشناسان، دوره 13، شماره 24، بهار و تابستان 1397.
  22. سبحانی، جعفر، المناهج التفسیریة فی علوم القرآن، موسسه الامام الصادق (ع)، قم: 1432 ق.
  23. سفعان، علی، المنهج البیانی فی تفسیر القرآن الکریم، قاهره: ۱۹۸۱.
  24. الشرقاوی، عفت محمد، الفکر الدینی فی مواجهة العصر، مکتبة الشباب، 1976 م.
  25. شریف، محمد ابراهیم، اتجاهات التجدید فی تفسیرالقرآن الکریم فی مصر، قاهره: ۱۴۰۲.
  26. شمیسا، سیروس، کلیات سبک‌شناسی، فردوس، تهران: 1378.
  27. شنتاوی، احمد و دیگران، دائرهالمعارف الاسلامیه، دار المعرفه، بیروت: 1933 م.
  28. طریحی، فخرالدین بن محمد، مجمع البحرین، مرتضوی، تهران: چاپ سوم، 1375.
  29. فتاحی‌زاده، فتحیه، زمانی، آذر، «بررسی فهم مخاطبان عصر نزول از آیات علمی تطور جنین»، مجله قرآن و علم، دوره 13، شماره 25، پاییز و زمستان 1398.
  30. فهد رومی، اتجاهات التفسیر فی قرن رابع عشر، موسسه الرساله، بیروت: 1407.
  31. کاویانی آرانی، محمد، زمانی، محمدحسین، «عرصه‌های مشترک قرآن و علم روان‌شناسی»، مجله قرآن و علم، دوره 13، شماره 24، بهار و تابستان 1398.
  32. کریمی‌نیا، مرتضی، امین الخولی و بنیادگذاری مکتب ادبی در تفسیر، برهان و علم، شماره ششم، 107، 1384.
  33. ماهر، شفیق فرید، «بنت‌الشاطی راهبة فی محراب أبی العلاء»، الهلال، سال ۱۰۷، ۱۴۱۹.
  34. محمد سالم، احمد، الجذور العلمانیة فی الفکر التجدیدی عند امین الخولی، بی‌نا، قاهره: ۲۰۰۵.
  35. محمدی آشنانی، علی، جزوه تفسیر علمی (مقطع دکترا)، مجتمع آموزش عالی کوثر، تهران: 1396.
  36. مرکز فرهنگ و معارف قرآن، دائرةالمعارف قرآن کریم قم: چاپ دوم، 1389.
  37. موسوی باردئی، سید احمد، حسین‌زاده، خدیجه، صادقی، حسن، «مبانی و قواعد تفسیر علمی در تفسیر الامثل»، مجله قرآن و علم، دوره 13، شماره 24، بهار و تابستان 1398.
38. Johannes J. G. Jansen، The Interpretation of the Koran in modern Egypt، ۱۹۷۴، Leiden.۶۸ ـ ۷۶.

39. MohammadNurKholisSetiawan, "The literary interpretation of the Qur'aan: a study of Am(n al-Khuli's)thought".

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 568
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 369


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب