فهرست نشریات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات118
تعداد شماره‌ها1,255
تعداد مقالات9,395
تعداد مشاهده مقاله2,660,012
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,486,750
عبدالمحمدی, حسین, رحیمی, اسدالله. (1401). بررسی و نقد خوانش کتاب مکتب در فرایند تکامل از روش تاریخی؛ مورد، علم غیب ائمه. مطالعات فلسفی کلامی, 10(21), 34-54. doi: 10.22034/mte.2021.10032.1402
حسین عبدالمحمدی; اسدالله رحیمی. "بررسی و نقد خوانش کتاب مکتب در فرایند تکامل از روش تاریخی؛ مورد، علم غیب ائمه". مطالعات فلسفی کلامی, 10, 21, 1401, 34-54. doi: 10.22034/mte.2021.10032.1402
عبدالمحمدی, حسین, رحیمی, اسدالله. (1401). 'بررسی و نقد خوانش کتاب مکتب در فرایند تکامل از روش تاریخی؛ مورد، علم غیب ائمه', مطالعات فلسفی کلامی, 10(21), pp. 34-54. doi: 10.22034/mte.2021.10032.1402
عبدالمحمدی, حسین, رحیمی, اسدالله. بررسی و نقد خوانش کتاب مکتب در فرایند تکامل از روش تاریخی؛ مورد، علم غیب ائمه. مطالعات فلسفی کلامی, 1401; 10(21): 34-54. doi: 10.22034/mte.2021.10032.1402

بررسی و نقد خوانش کتاب مکتب در فرایند تکامل از روش تاریخی؛ مورد، علم غیب ائمه

مطالعات تاریخی جهان اسلام
دوره 10، شماره 21، فروردین 1401، صفحه 34-54    اصل مقاله (866.83 K)
نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/mte.2021.10032.1402
نویسندگان
حسین عبدالمحمدی* 1؛ اسدالله رحیمی2
1گروه تاریخ اهل بیت (ع)جامعه المصطفی (ص) العالمیه قم، قم، ایران
2دکتری تاریخ اهل بیت علیهم السلام جامعه المصطفی (ص) العالمیه
چکیده
از چند دهه به این‌سو، نوع جدیدی از مطالعات با عنوان «تاریخ فکر» در دنیای غرب مطرح گردیده که با بهره‌گیری از روش نوین تاریخی، به بررسی چگونگی شکل‌گیری و روند تطور اندیشه‌های جریان‌های فکری جهان اسلام در قرن‌های نخستین، اهتمام ورزیده است. برخی از نویسندگان مسلمان نیز، همین شیوه را در زمینه‌ی نحوه‌ی نگرش شیعیان اولیه نسبت به مسأله‌ی امامت و اوصاف امامان، به‌کارگرفته‌اند که کتاب مکتب در فرآیند تکامل نمونه‌ی بارز آن‌هاست. براساس تلقّی این کتاب – که در حوزه‌ی تاریخ فکر اصحاب ائمه پدید آمده است -، آموزه‌ی علم غیب (= علم لدنی) و دیگر ویژگی‌های قدسی امامان در اندیشه‌ی اصحاب ائمه جایگاهی نداشته و از مجعولات غلات و مفوضه به‌ شمار می‌آیند.
روش تاریخی - که کتاب یادشده براساس آن پی‌ریزی شده است -، تلاشی است روشمند به منظور کشف واقع از طریق بهره‌گیری از ابزار شواهد و قراین. این روش، از معیارها و شاخصه‌های معینی تبعیت می‌کند که بایستی در هر پژوهش تاریخی توجه قرار گیرند؛ زیرا عدم التزام به این معیارها، نتایج گمراه‌کننده‌ی به دنبال خواهد داشت.
مقاله‌ی حاضر، بر اساس معیارهای روش تاریخی و تاریخ تفکر، به بررسی روشِ تاریخی کتاب مکتب در فرایند تکامل در موضوع علم غیب ائمه پرداخته و نشان داده است که مؤلف محترم، از معیارهای روش تاریخی، فاصله‌گرفته و در روند پژوهش، با اصول و ضوابط روش تاریخی و تاریخ تفکر، هم‌سویی نداشته‌است.
کلیدواژه‌ها
: مدرسی طباطبایی؛ مکتب در فرایند تکامل؛ روش تاریخی؛ تاریخ فکر؛ علم غیب امام
مراجع
  1. ابطحی، سید عبدالحمید (1397). علم امام در باور شیعیان نخستین، چاپ اول، قم، انتشارات امامت اهل بیت(ع).
  2. ابن بابویه قمی، محمد بن علی (1376ش). الأمالی، تهران، کتابچی.
  3. ابن فارس، أحمد (1404ق).‏ معجم مقاییس اللغة، تحقیق و تصحیح عبد السلام محمد هارون، قم، مکتب الاعلام الاسلامی.
  4. ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق).‏ لسان العرب،‏ تحقیق و تصحیح جمال الدین‏ میردامادی، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع- دار صادر.
  5. احمدی کچایی، مجید (1393ش). «بررسی آرای تاریخی غیبت صغری در کتاب مکتب در فرآیند تکامل»، مجلّه ی علمی – ترویجی پژوهش های مهدوی، تابستان سال 1393ش، سال سوم، شماره ی 9.
  6. امیری، محمّدمقداد و فقهی زاده، عبدالهادی (1394ش). «تحلیل انتقادی دیدگاه مدرّسی طباطبایی درکتاب مکتب در فرآیند تکامل در مورد احادیث شیعی»، مجلّه ی علمی – پژوهشی پژوهش های علوم قرآن و حدیث، بهار و تابستان 1394ش، شماره ی 1، سال چهل و هشتم.
  7. امینی، عبدالحسین (1416ق). الغدیر فى الکتاب و السنة و الادب‏، چاپ اول، قم، مرکز الغدیر.
  8. پاکتچی، احمد (1391). روش تحقیق با تکیه بر حوزه علوم قرآن و حدیث، چاپ اول، تهران، دانشگاه امام صادق علیه السلام.
  9. پاکتچی، احمد (1391). مجموعه درس گفتارهایی درباره ی نقد متن، تنظیم و ویرایش صالح زارعی، چاپ اول، تهران، دانشگاه امام صادق علیه السلام.
  10. پاکتچی، احمد (1392). روش شناسی تاریخ، تنظیم و ویرایش صالح زارعی، چاپ اول، تهران، دانشگاه امام صادق علیه السلام.
  11. جستارهایی در تاریخ و تاریخ نگاری (1389).، تهیه و تنظیم حبیب الله اسماعیلی و منیر قادری، چاپ اول، تهران، خانه کتاب.
  12. چهل تنی، مهدی (1386ش). «نقض بی طرفی در کتاب مکتب در فرآیند تکامل»، مجلّه ی تخصّصی کتاب ماه دین، مرداد ماه سال 1388ش، شماره ی 22 / پیاپی شماره ی 142، سال دوازدهم.
  13. حضرتی، حسن (1392). «نسبت تاریخ شناسی و علم کلام در حوزه امام‌شناسی: مورد امام رضا علیه السلام»، چاپ شده در: «برهان مبین، مجموعه مقالات همایش علمی ـ پژوهشی امام رضا علیه السلام، ادیان، مذاهب و فرق»، چاپ اول، تهران، فرهنگ و تمدن.
  14. حقیقت، سید صادق (1385). روش شناسی علوم سیاسی، قم، دانشگاه مفید.
  15. خسروپناه، عبدالحسین و حمید رضا قربانی مبین (1392ش). «نقد روش شناسی نظریّه ی علمای ابرار با تأکید بر کتاب مکتب در فرآیند تکامل»، مجلّه ی علمی – پژوهشی اندیشه ی نوین دینی، بهار سال 1392ش، شماره ی 32، سال نهم.
  16. راغب اصفهانى، حسین بن محمد (1412ق). مفردات ألفاظ القرآن‏، چاپ اول، بیروت، دارالقلم.
  17. رحیمی، اسدالله (1399). «بررسی و نقد علم غیب امامان در کتاب مکتب در فرایند تکامل (مبانی، روش و محتوا)» (رساله دکتری)، قم، مجتمع آموزش عالی تاریخ، سیره و تمدن، وابسته به جامعه المصطفی العالمیه.
  18. سبحانی، جعفر (1384). آگاهی سوم یا علم غیب، قم، مؤسسه امام صادق.
  19. سبحانی، محمد تقی، نعمت الله صفری و علیرضا واسعی (1388). «نشست نقد کتاب مکتب در فرآیند تکامل؛ جلسه ی اوّل»، مجلّه ی تخصّصی کتاب ماه دین، مرداد ماه سال 1388 ش، شماره ی 22 / پیاپی شماره ی 142، سال دوازدهم.
  20. سبحانی، محمدتقی (1387). «از تاریخ تا اندیشه»، خردنامه ی همشهری، مرداد و شهریور 1387، ش 28.
  21. صدرالدین شیرازی، محمد (1368ش). الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، چاپ دوم، قم، مکتبه المصطفوی.
  22. صفار، محمد بن حسن (1404ق). بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد صلّى الله علیهم‏، تصحیح و تحقیق محسن کوچه باغی، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی‏.
  23. طباطبایی، محمد حسین (1428ق). نهایه الحکمه، تحقیق عباس علی زارعی سبزواری، چاپ چهارم، قم، مؤسسه نشر اسلامی.
  24. طوسی، خواجه نصیرالدین (1405ق). تلخیص المحصل المعروف بنقد المحصل‏، چاپ دوم، بیروت، دار الأضواء.
  25. عبداللهی، یحیی (1390). «تأملی نو در مفهوم «تاریخ»؛ مروری بر تعاریف تاریخ با نیم نگاهی به فلسفه ی تاریخ شیعی»، ماهنامه سوره، شماره 54-55، آذر و دی 1390.
  26. علوی، سید محمد حسن (1390). «صفات فرابشری امامان معصوم(ع)»، معارف عقلی، سال ششم، شماره ی دوم، پیاپی19، تابستان1390.
  27. غلامی، اصغر (1389). «ویژگی اساسی امامان(ع) در اندیشه ی ابن قبه»، معارف عقلی، سال پنجم، شماره ی اول، پاپی15، تابستان1389.
  28. فراهیدی، خلیل بن احمد (1409ق). کتاب العین‏، چاپ دوم، قم، نشر هجرت.
  29. فیومى، احمد بن محمد (1414ق). المصباح المنیر فى غریب الشرح الکبیر للرافعى‏، قم، چاپ دوم، مؤسسه دارالهجره.
  30. کشی، محمد بن عمر (1409ق). رجال الکشی- إختیار معرفة الرجال‏، تحقیق و تصحیح محمد بن حسن طوسی و حسن مصطفوی، مشهد، مؤسسه نشر دانشگاه مشهد.
  31. کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی، تحقیق و تصحیح علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دار الکتب الإسلامیة.
  32. گرامی، سید محمد هادی (1391). نخستین مناسبات فکری تشیّع: بازخوانی مفهوم غلو در اندیشه جریان های متقدم امامی، چاپ اول، تهران، دانشگاه امام صادق(ع).
  33. گرامی، محمد هادی (1396). مقدمه ای بر تاریخ نگاری انگاره ای و اندیشه ای؛ جستارهایی درباره تاریخ نگاری اندیشه در مطالعات اسلامی، چاپ اول، تهران، دانشگاه امام صادق علیه السلام.
  34. گفتارهایی در باب تاریخ نگاری و روش شناسی تاریخی (1393). به اهتمام گروه روش شناسی و تاریخ نگاری پژوهشکده ی تاریخ اسلام، چاپ اول، تهران، پژوهشکده ی تاریخ اسلام.
  35. لنگرودی، سید محمد جواد بنی سعید (1394ش). شرب مدام در تبیین علم امام، قم، انتشارات امام علی بن ابی طالب(ع).
  36. مجلسی، محمد باقر (1403ق). بحار الأنوار، تحقیق و تصحیح جمعی از مؤلفان، بیروت، دار إحیاء التراث العربی‏.
  37. مدرسی طباطبایی، حسین (1376). «یادداشتی بر یک نقد»، نقد و نظر، سال سوم، شماره ی 10 و 11 ، بهار 1376.
  38. مدرسی طباطبایی، حسین (1386). مکتب در فرایند تکامل؛ نظری بر تطوّر مبانی فکری تشیع در سه قرن نخستین، ترجمه هاشم ایزدپناه، ویرایش جدید، چاپ اول، تهران، کویر.
  39. مظفر، محمد رضا مظفر (1382). المنطق، تصحیح علی شیروانی، قم، دارالعلم.
  40. مفتخری، حسین (1391). مبانی علم تاریخ، چاپ دوم، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت)، مرکز تحقیق و توسعه ی علوم انسانی.
  41. مفید، محمد بن محمد بن نعمان (1413ق). الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، تحقیق و تصحیح مؤسسة آل البیت علیهم السلام‏، قم، کنگره شیخ مفید.
  42. مفید، محمد بن محمد بن نعمان (1413ق). النکت فی مقدمات الأصول‏، چاپ اول، قم، المؤتمر العالمی للشیخ المفید.
  43. مفید، محمد بن محمد بن نعمان (1413ق). اوائل المقالات فی المذاهب و المختارات، چاپ اول، قم، الموتمر العالمی للشیخ المفید.
  44. موسوی، امین (1395). گستره علم غیب از دیدگاه ادیان ابراهیمی، چاپ اول، قم، مهر امیرالمؤمنین(ع).
  45. نادم، محمدحسن (1388). علم امام (مجموعه مقالات)، چاپ اول، قم، انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 512
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 218


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب