اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,350
تعداد مقالات10,139
تعداد مشاهده مقاله3,047,046
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,720,427
شاکر اشتیجه, محمد حسین, رحمت, محمدرضا. (1401). قتل موصی مانع انتفاع از وصیت؛ انگاره‌ای از تناسب مجازات تبعی و میزان مسئولیت در پرتو روح قانون. مطالعات فلسفی کلامی, 16(45), 227-253. doi: 10.22034/fvh.2021.9970.1304
محمد حسین شاکر اشتیجه; محمدرضا رحمت. "قتل موصی مانع انتفاع از وصیت؛ انگاره‌ای از تناسب مجازات تبعی و میزان مسئولیت در پرتو روح قانون". مطالعات فلسفی کلامی, 16, 45, 1401, 227-253. doi: 10.22034/fvh.2021.9970.1304
شاکر اشتیجه, محمد حسین, رحمت, محمدرضا. (1401). 'قتل موصی مانع انتفاع از وصیت؛ انگاره‌ای از تناسب مجازات تبعی و میزان مسئولیت در پرتو روح قانون', مطالعات فلسفی کلامی, 16(45), pp. 227-253. doi: 10.22034/fvh.2021.9970.1304
شاکر اشتیجه, محمد حسین, رحمت, محمدرضا. قتل موصی مانع انتفاع از وصیت؛ انگاره‌ای از تناسب مجازات تبعی و میزان مسئولیت در پرتو روح قانون. مطالعات فلسفی کلامی, 1401; 16(45): 227-253. doi: 10.22034/fvh.2021.9970.1304

قتل موصی مانع انتفاع از وصیت؛ انگاره‌ای از تناسب مجازات تبعی و میزان مسئولیت در پرتو روح قانون

مطالعات فقه اسلامی و مبانی حقوق
دوره 16، شماره 45، شهریور 1401، صفحه 227-253    اصل مقاله (991.82 K)
نوع مقاله: مقاله علمی ترویجی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/fvh.2021.9970.1304
نویسندگان
محمد حسین شاکر اشتیجه* 1؛ محمدرضا رحمت2
1دانش آموخته دکتری حقوق جزا و جرمشناسی دانشگاه سراسری آیت الله حائری ره، میبد،دانشکده الهیات و معارف اسلامی، گروه حقوق
2استادیار گروه حقوق، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه سراسری آیت الله حائری، میبد
چکیده
شارع مقدس در برخی رفتارهای مجرمانه علاوه بر مجازات اصلی، برخی کیفرهای تبعی را نیز برشمرده است. قتل حسب عمدی یا غیر عمدی بودن به ترتیب به عنوان مانعی برای ارث بردن از تمامی اموال مقتول یا تنها از دیه می‌گردد. مانعیت قتل در انتفاع قاتل از وصیت همانند آنچه در ارث بدان حکم شده، نیازمند بررسی و تحلیل فقهی و حقوقی است. این موضوع فاقد تصریح در منابع روایی و مواد قانونی بوده، لذا با بررسی موضوعات مشابه از جمله وارث قاتل، صحت مفاد وصیت در صورت ارتکاب خودکشی توسط موصی یا عبد مدبّر که قاتل مولی خود بوده، سعی در اصطیاد مذاق شارع شده و از نهاد حقوقی روح قانون نیز در کشف نظر برتر در دکترین حقوقی بهره مند شده است. تفصیل بر اساس زمان وصیت نسبت به رفتار کشنده ظالمانه و عامدانه و نیز بر اساس توانایی تغییر وصیت پس از رفتار کشنده، ما را به این نتیجه می رساند که در صورت بودن رفتار کشنده موصی‌له، پس از وصیت و عدم توانایی و فرصت موصی برای تغییر مفاد وصیت پس از رفتار کشنده، موصی‌له، محکوم به محرومیت از وصیت می‌گردد.
کلیدواژه‌ها
وصیت؛ منع انتفاع؛ قتل؛ ارث؛ مذاق شارع؛ روح قانون؛ اصل تناسب
مراجع
قرآن کریم

  • ابن منظور، ابوالفضل، جمال‌الدین محمد بن مکرم(1414)، لسان العرب، چ3، بیروت: دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع/ دار صادر.
  • آبى، فاضل، حسن بن ابى طالب یوسفى(1417)، کشف الرموز فی شرح مختصر النافع، چ3، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  • ارشدی، علی یار(1387)، شرح حقوق مدنی ایران، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  • اصفهانى، حسین بن محمد راغب(1412)، مفردات ألفاظ القرآن، لبنان. سوریه: دار العلم/ الدار الشامیة.
  • امامى، سید حسن(بی‌تا)، حقوق مدنى(امامى)، تهران: انتشارات اسلامیه.
  • بحر العلوم، محمد بن محمد تقى(1403)، بلغه الفقیه، تهران: منشورات مکتبه الصادقG.
  • تقی‌زاده، هادی(1396)، «مبانی نظری، سازوکارهای تشخیص و کارکردهای روح قانون»، دوفصلنامه پژوهشنامه حقوق خصوصی عدالت، س4، ش6.
  • جعفری لنگرودی، محمد جعفر(1370)، حقوق مدنی وصیت، تهران: گنج دانش.
  • جمعى از مؤلفان(بی‌تا)، قم: مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیتD.
  • حلّى، علامه، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى(1388ق)،، تذکره الفقیهانء(ط . القدیمه)، قم: مؤسسه آل البیتD.
  • ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ(1413)، مختلف الشیعه فی أحکام الشریعه، چ2، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  • حلّى، مقداد بن عبداللّه سیورى(1414)، التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، قم: انتشارات کتابخانه آیه الله مرعشى نجفى8.
  • حلّى، محمد بن حسن بن یوسف(1387ق)، إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
  • حکمت نیا، محمود(1385)، مذاق شریعت، فقه و حقوق ش9.
  • خراسانى، على محمدى(بی‌تا)، شرح تبصره المتعلمین(محمدى).
  • دل وکیو، ژرژ(1338)، بنیان تعقلی حقوق، ترجمه امیر هوشنگ آجودانی، مجله حقوقی وزارت دادگستری، س1، ش2.
  • رسولی زکریا، علی(1396)، شرح قانون مدنی در رویه حقوق کنونی، تهران: کتاب آوا.
  • صیمرى، مفلح بن حسن(حسین) (1408)، تلخیص الخلاف و خلاصه الاختلاف . منتخب الخلاف، قم: انتشارات کتابخانه آیه الله مرعشى نجفى8.
  • طاهرزاده، احمد علی(1386)، شرایط قتل مانع ارث، مجله تخصصی الهیات و حقوق/پژوهش‌ها، ش23.
  • طاهرى، حبیب‌الله(1418)، حقوق مدنى(طاهرى)، چ2، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  • طوسى، ابو جعفر، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الإمامیه، تهران: المکتبه المرتضویه لإحیاء الآثار الجعفریه، سوم، 1387 ه‍ ق.
  • عاملى، حرّ، محمد بن حسن(1409)، وسائل الشیعه، قم: مؤسسه آل البیتD.
  • عاملى، سید جواد بن محمد حسینى(بی‌تا)، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلاّمة(ط. القدیمة)، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  • عاملى، شهید اول، محمد بن مکى(1417)، الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة، چ2، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  • عاملى، شهید اول، محمد بن مکى(بی‌تا)، القواعد و الفوائد، قم: کتابفروشى مفید.
  • عاملى کرکى(محقق ثانى)، على بن حسین(1414)، جامع المقاصد فی شرح القواعد، چ2، قم: مؤسسه آل البیتD.
  • عمید، موسی(1342)، هبه و وصیت در حقوق مدنی ایران، تهران: چاپخانه علمی.
  • عندلیب همدانی، محمد و حمید ستوده(1391)، مذاق شریعت جستاری در اعتبارسنجی و کارآمدی، مجله فقه اهل بیتD، ش70 و 71.
  • فیومى، احمد بن محمد مقرى(بی‌تا)، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، قم: منشورات دار الرضی.
  • قاسم‌زاده، سید مرتضی(1394)، حقوق مدنی، چ2، تهران: دادگستر.
  • قرائتی، محسن(1383)، تفسیر نور، چ11، تهران: مرکز فرهنگى درس‌هایى از قرآن.
  • کاتوزیان، ناصر(1386)، دوره مقدماتی حقوق مدنی، شفعه، وصیت، ارث، چ8، تهران: نشر میزان.
  • ـــــــــــــــــ(1387)، قانون مدنی در نظم حقوق کنونی، چ17، تهران: میزان.
  • ـــــــــــــــــ(1369)، وصیت در حقوق مدنی ایران، چ2، تهران: کانون وکلای دادگستری مرکز.
  • کاشف الغطاء، محمد حسین بن على بن محمد رضا(1359)، تحریر المجله، نجف اشرف: المکتبه المرتضویه.
  • محقق داماد، سید مصطفى(1420)، تحلیل فقهى و حقوقى، چ3، تهران: مرکز نشر علوم اسلامى.
  • نجفى، محمد حسن(1404)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، چ7، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
واسطى زبیدى حنفى، محب الدین(1414)، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت. لبنان: دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,473
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 262


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب