اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,354
تعداد مقالات10,163
تعداد مشاهده مقاله3,093,977
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,729,390
داودآبادی فراهانی, محسن. (1399). برنامه درسی آموزش عالی از منظر قواعد فقهی. مطالعات فلسفی کلامی, 7(14), 193-217. doi: 10.22034/mft.2021.10197.1117
محسن داودآبادی فراهانی. "برنامه درسی آموزش عالی از منظر قواعد فقهی". مطالعات فلسفی کلامی, 7, 14, 1399, 193-217. doi: 10.22034/mft.2021.10197.1117
داودآبادی فراهانی, محسن. (1399). 'برنامه درسی آموزش عالی از منظر قواعد فقهی', مطالعات فلسفی کلامی, 7(14), pp. 193-217. doi: 10.22034/mft.2021.10197.1117
داودآبادی فراهانی, محسن. برنامه درسی آموزش عالی از منظر قواعد فقهی. مطالعات فلسفی کلامی, 1399; 7(14): 193-217. doi: 10.22034/mft.2021.10197.1117

برنامه درسی آموزش عالی از منظر قواعد فقهی

مطالعات فقه تربیتی
دوره 7، شماره 14، اسفند 1399، صفحه 193-217    اصل مقاله (395.86 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/mft.2021.10197.1117
نویسنده
محسن داودآبادی فراهانی*
دانشجو/ جامعه المصطفی
چکیده
از مقاطع مهم نظام آموزشی هر کشور، مقطع آموزش عالی است که وظیفه آن، تربیت نیروی متخصص در زمینه‌های مختلف، اقتصادی، مدیریتی و... می‌باشد. برنامه‌های درسی آموزش عالی (محتوای علومی که تدریس می‌شود) نقش کلیدی در به ثمررسیدن اهداف آن دارد. در این تحقیق، سعی بر این است که بایسته‌های محتوای آموزش عالی از منظر فقه اسلامی مورد بررسی قرار گیرد؛ یعنی پرسش اصلی این است که از نظر فقه، پرداختن به چه دانش‌هایی و با چه محتوایی اولویت دارد. روشی که تحقیق حاضر از آن بهره می‌برد، روش توصیفی _ تحلیلی _ اجتهادی می‌باشد. نتایج تحقیق، حاکی از آن است که بر اساس قاعده تعاون بر «برّ»، پرداختن به دانش‌هایی که یادگیری آنها مصداق نیکی و یا مقدمه‌ساز خیررسانی به افراد و جامعه باشد، در آموزش عالی رجحان دارد. با توجه به قاعده حفظ نظام تعلیم علومی که برای حفظ نظام و خدمت به جامعه مسلمین مفید هستند، از نظر شارع مطلوبیت (وجوب یا استحباب) دارد. همچنین علوم مبتنی بر میزان منفعت حاصل از آنها (اعم از اخروی و دنیوی) قابل تقسیم هستند و مطابق با قاعده الاهم فالاهم رجحان دارد که در تدوین محتوای درسی آموزش عالی، علوم بر اساس درجه نافع بودن اولویت‌بندی شوند. با توجه به ترتیب اهمیت، لازم است علوم دینی در رتبه اول و علوم نافع دنیوی در رتبه بعدی مورد حمایت و اهتمام مدیران مراکز آموزش عالی قرار گیرد.
 
کلیدواژه‌ها
قواعد فقهی؛ برنامه درسی؛ محتوای آموزشی؛ آموزش عالی؛ فقه تربیتی
مراجع
قرآن کریم.

نهج‌البلاغه.

  1. طریحی، فخرالدین بن محمد، مجمع البحرین و مطلع النیرین، تهران، مرتضوی، 1375ش.
  2. اعرافی، علیرضا، فقه تربیتی، ج1، قم، مؤسسه اشراق و عرفان، 1393.
  3. __________ ، فقه تربیتی، ج4، قم، مؤسسه اشراق و عرفان، 1395.
  4. __________، قواعد فقهی، قم، مؤسسه اشراق و عرفان، 1395.
  5. __________، مکاسب محرمه، ج4، قم، مؤسسه اشراق و عرفان، 1396.
  6. ابن اثیر، مبارک بن محمد، النهایه، قم، اسماعیلیان، 1367.
  7. ابن فارس، احمد، معجم مقاییس اللغة، عبدالسلام محمد هارون، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1404ق.
  8. ابن‌منظور، لسان‌العرب، بیروت، دارالفکر، چاپ سوم، 1414.
  9. اسدی و غلامی، «سنتزپژوهی بر الگوی تدریس اثربخش در آموزش عالی»، 1394.
  10. انصاری، مرتضی، المکاسب المحرمه و البیع و الخیارات (چاپ قدیم)، قم، منشورات دارالذخائر، 1411.
  11. آمدی، عبدالواحد بن تمیمی، غررالحکم و دررالکلم، شرح محمد خوانساری، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1373.
  12. بحرالعلوم، السید محمد، بلغة الفقیه، تهران، مکتبة الصادق؟ع؟، 1403ق.
  13. جمالزاده، ناصر، باباخانی، مجتبی، «کاربرد قاعده حفظ نظام در اندیشه فقهی سیاسی امام خمینی؟ره؟»، دوفصلنامه علمی _ پژوهشی دانش سیاسی، شماره اول، بهار و تابستان1396.
  14. حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت، 1409ق.
  15. حرانی، محمد بن شعبه، تحف العقول، 1363.
  16. حکیم، سیدمحسن طباطبائی، مستمسک العروةالوثقی، قم، مؤسسه دار التفسیر، چاپ اول، 1416.
  17. خمینی، سیدروح الله‌الموسوی، ولایت فقیه، تهران، مؤسسه تنظیم و نظر آثار امام خمینی؟ره؟، 1423.
  18. __________ ، تحریرالوسیله، قم، دارالعلم، [بی‌تا].
  19. خویی، سید ابو القاسم موسوی، مبانی العروة الوثقی، قم، منشورات مدرسة دار العلم، 1409.
  20. داودآبادی، محسن و بهرامی، حسین، «بایسته‌های حکومت اسلامی در سیاست‌گذاری تعلیم و تعلم»، نشریه علوم تربیتی از دیدگاه اسلام، دانشگاه امام صادق؟ع؟، دوره 8، شماره 14 بهار و تابستان 1399.
  21. داودآبادی، محسن، «تحلیلی بر قاعده فقهی اعانه علی البر و موارد کاربرد آن در عرصه حکومت»، نشریه پژوهش نامه میان رشته‌ای فقهی دانشگاه امام صادق؟ع؟، دوره 2، شماره 3 پاییز و زمستان 1392.
  22. دهقان، عبدالمجید، و مهرام، بهروز، و کرمی، مرتضی، «ارزشیابی برنامه درسی دانشگاه فرهنگیان از حیث تربیت معلم پژوهشگر» (مورد: پردیس‌های شهید بهشتی و شهید هاشمی نژاد) نشریه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی.
  23. الدیلمی، الشیخ ابی یعلی، المراسم العلویة فی النبویة، قم، الحرمین، 1404ق.
  24. ربیعی، علی و نظریان، زهرا، عوامل مؤثر در سیاستگذاری آموزش عالی با رویکرد اصل44، 1390.
  25. ری شهری محمد محمدی، میزان الحکمة، تهران، درالحدیث، 1384ش.
  • سید آبادی ملوک، «بررسی نسبت تولی‌گری و تصدی‌گری دولت در حوزه آموزش عالی؛ چالش‌ها و راهبردها»، مجموعه مقالات نسبت دولت و فرهنگ، تهران، مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرکز تحقیقات استراتژیک، 1391.
  1. شریعتی، روح‌الله، قواعد فقه سیاسی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1378.
  2. صدری نوش‌آبادی، سید صدرالدین، تیمور مرجانی، ابراهیم حاجیانی، «طراحی نظام دیدبانی آموزش عالی با رویکرد کارآفرینانه»، مدیریت فرهنگ سازمانی سال شانزدهم زمستان 1397 شماره 4 (پیاپی 50) 805 _ 825.
  3. طرقی، مجید، «تعلیم تعلم محتوای ضاله از منظر فقهی»، مطالعات فقه تربیتی، سال سوم، بهار و تابستان 95، 135 _ 162.
  4. طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الامیه، تهران، المکتبه المرتضویه، چاپ سوم، 1387.
  5. عبدالعارف شجاعی، محبوبه عارفی، کورش فتحی واجارگاه، غلامرضا شمس مورکانی، طراحی الگوی شایستگی‌های برنامه درسی کارآفرین‌محور در رشته علوم تربیتی، دوره 11، شماره 1، بهار 1398.
  6. فراهیدی، خلیل‌بن‌احمد، ترتیب کتاب‌العین، قم، اسوه، 1414.
  7. فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر، قم، مؤسسة دار الهجرة، 1414ق.
  8. قورچیان، نادرعلی، طراحی و مهندسی برنامه درسی در هزاره سوم، تهران، نشر فراشناختی اندیشه، 1384.
  9. کلینی محمد بن یعقوب، الکافی، قم، الاسلامیه، 1390.
  10. کوئن، بروس، مبانی جامعه‌شناسی، ترجمه دکتر توسلی و دکتر فاضل، تهران، سمت، 1385.
  11. لرگانی، سیده مریم حسینی و محمد مجتبی‌زاده، طراحی و اعتباریابی الگوی برنامه درسی برای نظام آموزش عالی ایران، 1397.
  12. مازندرانی، مولی صالح، شرح الکافی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1390.
  13. مصباح‌الهدی باقری، جواد دل‌پسند، طراحی و تدوین الگوی برنامه‌ریزی استراتژیک در دانشگاه‌های مأموریت‌محور مورد مطالعه: حوزه آموزش دانشگاه امام صادق؟ع؟ نشریه اندیشه مدیریت.
  14. مطهری، مرتضی، اسلام و مقتضیات زمان، تهران، صدرا، 1380.
  15. ملکی، حسن، برنامه‌ریزی درسی (راهنمای عمل)، مشهد، پیام اندیشه، 1384.
  16. موسوی بجنوردی، سید حسن، القواعد الفقهیه، قم، نشر الهادی، 1419.
  17. مولودی، حسین، علیرضا اعرافی؛ مجید طرقی، «بررسی قاعده فقهی علم نافع در تعلیم و تعلم»، دوفصلنامه علمی پژوهشی مطالعات فقه تربیتی دوره 97 شماره 10، 1397.
  18. میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن، رسائل، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، 1428ق.
  19. نائینی، محمد حسین، تنبیه الامه و تنزیه المله، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه، 1424.
  20. نراقی، احمد بن محمدمهدی، مستند الشیعة فی احکام الشریعة، قم، مؤسسه آل البیت، 1415ق.
  21. وحید بهبهانی، محمدباقر، الحاشیة علی مجمع الفائدة و البرهان، قم، مؤسسه علامه وحید بهبهانی، چاپ اول، 1417.
  22. هاشمی، سید احمد، برنامه‌ریزی درسی اصول و کاربرد لامرد: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد لامرد، 1391.
  23. هاشمی شاهرودی، محمود، «روش استدلال در علم فقه»، فصلنامه فقه اهل‌بیت، ش79، 1393.
  24. یارمحمدیان، محمدحسین، اصول برنامه‌ریزی درسی...، تهران، چاپ و انتشارات یادواره کتاب، 1377.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 415
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 221


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب