اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,364
تعداد مقالات10,247
تعداد مشاهده مقاله3,191,577
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,784,355
طیبی, زینب. (1400). جایگاه اهل بیت (ع) در تفسیر معاصرانة قرآن کریم. مطالعات فلسفی کلامی, 16(30), 108-138. doi: 10.22034/qkh.2021.5949
زینب طیبی. "جایگاه اهل بیت (ع) در تفسیر معاصرانة قرآن کریم". مطالعات فلسفی کلامی, 16, 30, 1400, 108-138. doi: 10.22034/qkh.2021.5949
طیبی, زینب. (1400). 'جایگاه اهل بیت (ع) در تفسیر معاصرانة قرآن کریم', مطالعات فلسفی کلامی, 16(30), pp. 108-138. doi: 10.22034/qkh.2021.5949
طیبی, زینب. جایگاه اهل بیت (ع) در تفسیر معاصرانة قرآن کریم. مطالعات فلسفی کلامی, 1400; 16(30): 108-138. doi: 10.22034/qkh.2021.5949

جایگاه اهل بیت (ع) در تفسیر معاصرانة قرآن کریم

قرآن پژوهی خاورشناسان
دوره 16، شماره 30، شهریور 1400، صفحه 108-138    اصل مقاله (1.62 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/qkh.2021.5949
نویسنده
زینب طیبی*
عضو هیات علمی و استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه فرهنگیان استان قم
چکیده
قرآن و سنّت گرانسنگ‌ترین سرمایه‌های آسمانی‌اند که گفتارها و پیام‌های خداوند برای رساندن کاروان بشری به کمال مطلوب و آماده شدن برای ملاقات حق را در اختیار ما گذاشته‌اند. درک درست و کامل معارف قرآن‌ کریم، حاجتمند سنّت پیامبر و اهل‌بیت‌ است. روایات تفسیری اهل‌بیت که هم پایة سخنان رسول‌خدا در تبیین آیات وحی است و زمینة تلقی همة معانی آن از رسول‌خدا‌ برای صدرالمفسرین علی و تربیت یافتگان مکتب وحی، فراهم بوده است، کانون توجه اندیشمندان و مفسران اسلامی است. تفسیر معاصرانة قرآن‌کریم از جمله آثار سنّت‌گرایی است که به گفتة سید حسین نصر، بر مبنای تحقیقات مستشرقان غربی یا روشنفکران غربزده به رشته تحریر نیامده است و بر خلاف دیگر آثار مستشرقان، درک و دریافت تفسیر آیات وحی در متن سنّت فکری و معنوی مسلمانان را مبنا قرار داده است. این جستار با روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی و مراجعه به منابع مکتوب دینی و تفاسیر فریقین، درصدد بررسی نحوه تعامل جلد نخست این تفسیر با جایگاه اهل‌بیت و بهره‌گیری از روایات گستردة تفسیری ایشان در فهم و دریافت معانی آیات وحی است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که روایات فریقین در بیان فضایل اهل‌بیت در تفسیر برخی آیات مغفول مانده است و از احادیث تفسیری اهل‌بیت‌ در حد روایات سایر صحابه و تابعین استفاده نشده و دستیابی تفسیر معاصرانة قرآن‌کریم به معارف وحی که بخشی از این آیینه تجلی حق، تنها در قلب پاک معصومین جای گرفته و در گفتار و کردارشان بروز یافته، با کاستی مواجه است.
کلیدواژه‌ها
فضایل اهل‌بیت‌؛ روایات تفسیری اهل‌بیت؛ تفسیر معاصرانه قرآن‌کریم؛ سنّت‌گرایی
مراجع
  1. قرآن کریم، ترجمه: ناصر مکارم شیرازی، دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی، تهران: 1380 ش.
  2. ابن‌ابی‌حاتم رازی، عبدالرحمن بن محمد، تفسیر القرآن العظیم، مکتبه نزار المصطفی الباز، مکه المکرمه: 1419 ق.
  3. ابن‌بابویه (صدوق)، محمد بن علی، الاعتقادات فی دین الإمامیه، دار­المفید، بیروت: 1414 ق.
  4. ــــــ، الخصال، مؤسسه النشر الاسلامی، قم: 1403 ق.
  5. ابن‌حجر هیتمی مکی، أحمد بن محمد، الصواعق المحرقة فی الرد علی اهل البدع و الزندقة، تحقیق: عبدالوهاب عبداللطیف، دارالکتب العلمیه، بیروت: 1414 ق.
  6. ابن‌حنبل شیبانی، احمد بن محمد، المسند، تحقیق: عبدالله محمّد درویش، بیروت: دارالفکر، 1414 ق.
  7. ابن‌سعد، محمد، الطبقات الکبری، دار­صادر، بیروت: بی­تا.
  8. ابن‌طاووس، سیّد رضی­الدین، اللهوف فی قتلی الطفوف، جهان، تهران: 1348 ش.
  9. ابن‌کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، تفسیر القرآن العظیم، دارالفکر، بیروت:1400 ق.
  10. ارجینی، حسین، «تأملاتی در زندگی و اندیشه­های سیّد حسین نصر»، معرفت، شماره 131­، 1387.
  11. استادی، رضا، «اهل­بیت رسالت در تفسیر طبری»، کیهان ­اندیشه، شماره 25، 1368.
  12. آلوسی بغدادی، سیّد محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، دارالکتب العلمیه، بیروت: 1415 ق.
  13. ایازی، سیّد محمد علی، «جایگاه اهلبیتD در تفسیر قرآن»، بینات، شماره 37 و 38، 1382.
  14. ــــــ، المفسرون حیاتهم و منهجهم، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران: 1373 ش.
  15. بانکی­پور، امیر­حسین، خوشبخت، نرگس، «تحلیل درصد بهره­مندی تفاسیر قرآن از روایات اهل­بیتD»، پژوهش­های قرآن و حدیث، سال 50، شماره دوم، 1396.
  16. برقی، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، دارالکتب الاسلامیه، قم: چاپ دوم، ­1371 ش.
  17. ترمذی، محمد بن عیسی، الجامع الصحیح سنن ترمذی، دارالمعرفه، بیروت: 1423 ق.
  18. جوادی آملی، «قرآن در نهج‌البلاغه»، پژوهش­های فقهی، ­سال اول، ­تابستان و پاییز­1384.
  19. ــــــ، تسنیم تفسیر قرآن ­کریم، ­اسراء، قم: 1378 ش.
  20. حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، المستدرک علی الصحیحین، دار­الکتب العلمیه، بیروت: 1411 ق.
  21. حر ­عاملی، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، مؤسسه آل البیتD، قم: 1409 ق،
  22. حسکانی، عبیدالله بن عبدالله، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، تحقیق: محمد باقر محمودی، سازمان چاپ و انتشارات وزارات ارشاد اسلامی، تهران: 1411 ق.
  23. خویی، سیّد ابوالقاسم، محاضرات فی أصول الفقه، مؤسسه النشر الاسلامی، قم: 1419 ق.
  24. ذهبی، شمس‌الدین أبوعبدالله محمد بن أحمد، سیر أعلام النبلاء، تحقیق: شعیب الارناؤوط، مؤسسه الرساله، بیروت: 1413 ق.
  25. رضایی اصفهانی، محمدعلی، منطق تفسیر قرآن 1: مبانی و قواعد تفسیر قرآن، مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی J، قم: 1387 ش.
  26. سلمی سمرقندی [عیاشی]، محمد بن مسعود، تفسیر­ العیاشی، تحقیق: سیّد هاشم رسولی محلاتی، المکتبه العلمیّه الاسلامیه، تهران: 1411 ق.
  27. سیوطی، جلال الدین عبدالرحمن، الاتقان فی علوم القرآن، دار ابن کثیر، بیروت: 1407 ق.
  28. ــــــ، الدر­المنثور فی تفسیر­المأثور، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، قم: 1404 ق.
  29. شریف رضی، نهج‌البلاغه، ترجمه: علی­‌نقی فیض الاسلام اصفهانی، مؤسسه چاپ و نشر آثار فیض الاسلام، تهران: 1379 ش.
  30. شهرستانی شافعی، محمد بن عبدالکریم، مفاتیح الاسرار و مصابیح الأبرار، تحقیق: محمدعلی آذرشب، دفتر نشر میراث مکتوب، تهران: 1376 ش.
  31. شوشتری، سیّد نورالله، احقاق الحق و ازهاق الباطل، تصحیح: سید شهاب الدین مرعشی، مکتبه الاسلامیه، تهران: 1437 ق.
  32. صفار قمی، محمد بن حسن، بصائر ­الدرجات فی فضائل آل محمد، تصحیح: محسن کوچه‌باغی تبریزی، مکتبه آیه الله مرعشی نجفی، قم: ­1404 ق.
  33. طباطبایی بروجردی، سیّد حسین، جامع احادیث ­الشیعة، المطبعة ­العلمیة، قم: 1399 ق.
  34. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر ­القرآن، الأعلمی، بیروت:1390 ق.
  35. ــــــ، شیعه در اسلام، بنیاد علمی فرهنگی علامه طباطبایی، قم: 1360 ش.
  36. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع‌­البیان فی تفسیر ­القرآن و الفرقان، اسوه، تهران: 1426 ق.
  37. طبری، ابوجعفر محمد بن جریر، جامع ­البیان عن تأویل ­آی ­القرآن، ­دارالمعرفه، بیروت: 1393 ق.
  38. طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر ­القرآن، مکتب ­الاعلام­ الاسلامی، قم: 1409 ق.
  39. عبداله­زاده، علی؛ ایزدی، مهدی، «ظرفیت­های مغفول احادیث اهل­بیت­D در تفسیر قرآن­ کریم»، تفسیر و زبان­ قرآن، شماره شانزدهم، 1399.
  40. عروسی حویزی، عبد علی بن جمعه، نورالثقلین، تصحیح: سیّد هاشم رسولی محلاتی، مؤسسه اسماعیلیان، قم: 1412 ق.
  41. فخر رازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، داراحیاء التراث العربی، بیروت: 1420 ق.
  42. فیض کاشانی، محمد محسن بن مرتضی، الصافی فی تفسیر القرآن، تحقیق: حسین اعلمی، انتشارات الصدر، تهران: 1415 ق.
  43. قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لأحکام ­القرآن، انتشارات ناصرخسرو، تهران: 1364 ش.
  44. قشیری نیشابوری، مسلم بن حجّاج، الجامع الصحیح، تحقیق: محمود فؤاد عبدالباقی، دارالحدیث، قاهره: 1412 ق.
  45. کلینی رازی، محمد بن یعقوب، اصول ­الکافی، تحقیق: علی­اکبر غفّاری، دارالکتب ­الاسلامیه، تهران: 1388 ق.
  46. متقی هندی، علاء الدین علی، کنز العمال فی سنن ­الاقوال و الافعال، مؤسسه­الرساله، بیروت: 1409 ق.
  47. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار ­الجامعة لدرر اخبار­ الائمة ­الاطهارD، مؤسسه الوفاء، بیروت: 1403 ق.
  48. مطهری، مرتضی، سیره نبوی، صدرا، تهران: 1361 ش.
  49. معرفت، محمدهادی، التفسیر و المفسرون فی ثوبه القشیب، الجامعه الرضویه، مشهد: 1418 ق.
  50. مفید، محمد بن نعمان، الإرشاد، دارالکتب ­الاسلامیه، تهران: 1377 ق.
  51. مناوی قاهری، زین­الدین محمد، اتحاف السائل بما لفاطمة من الفضائل، تحقیق: عبداللطیف عاشور، مکتبه القرآن للطبع و النشر و التوزیع، قاهره: بی­تا.
  52. میبدی، ابوالفضل رشیدالدین، کشف الأسرار و عدة الأبرار، به اهتمام: علی‌اصغر حکمت، انتشارات امیرکبیر، تهران: 1371 ش.
  53. نصر، سید حسین نصر، تفسیر معاصرانه قرآن ­کریم، ویراستاران: جانردگلی، ماریا دکاکه و جوزف لومبارد، کمک ویراستار: محمدرُستُم، ترجمه و تحقیق: انشاءالله رحمتی، ویراسته: مصطفی ملکیان، سوفیا، تهران: چاپ دوم، 1399.
  54. نصیری، علی، آشنایی با علوم­حدیث، مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، قم: 1382 ش.
  55. نوبری، علیرضا، «روش­شناسی مستشرقان در تفسیر قرآن و بررسی سنّت»، قرآن­پژوهی خاورشناسان، شماره 8، 1380­.
  56. هرماس، عبدالرزاق بن اسماعیل، «دانش تفسیر در نگاشته­های مستشرقان»، ترجمه: علی راد، آینه پژوهش، شماره 104، خرداد و تیر 1386
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 533
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 359


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب