اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,272
تعداد مقالات9,554
تعداد مشاهده مقاله2,770,511
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,536,380
حسنی بافرانی, طلعت, براتی ریزی, اشرف. (1400). اعتبارسنجی احادیث شهر ری. مطالعات فلسفی کلامی, 8(14), 300-325. doi: 10.22034/pht.2021.5983
طلعت حسنی بافرانی; اشرف براتی ریزی. "اعتبارسنجی احادیث شهر ری". مطالعات فلسفی کلامی, 8, 14, 1400, 300-325. doi: 10.22034/pht.2021.5983
حسنی بافرانی, طلعت, براتی ریزی, اشرف. (1400). 'اعتبارسنجی احادیث شهر ری', مطالعات فلسفی کلامی, 8(14), pp. 300-325. doi: 10.22034/pht.2021.5983
حسنی بافرانی, طلعت, براتی ریزی, اشرف. اعتبارسنجی احادیث شهر ری. مطالعات فلسفی کلامی, 1400; 8(14): 300-325. doi: 10.22034/pht.2021.5983

اعتبارسنجی احادیث شهر ری

پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی (علمی پژوهشی)
دوره 8، شماره 14، شهریور 1400، صفحه 300-325    اصل مقاله (1.28 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/pht.2021.5983
نویسندگان
طلعت حسنی بافرانی1؛ اشرف براتی ریزی* 2
1استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه قم، قم، ایران
2کارشناسی ارشد علوم حدیث، دانشگاه قم، قم ، ایران
چکیده
روایات مذمت و مدح شهرها امروزه یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعات در عرصه حدیث‌پژوهی است. بررسی و نقد روایات مربوط به شهر ری مسئله این پژوهش می‌باشد. روایات مربوط به شهر ری در کتاب‌‌ها و پژوهش‌‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفته، اما صرفا ‌‌‌‌‌به‌وجود برخی از این روایات اشاره کرده و غالباً بدون بررسی مصدری و دلالی، پیش‌‌داوری‌‌هایی انجام داده‌‌اند. با وجود اهمیت نقد و بررسی این روایات، ابعاد سبب صدور و نسبت این روایات به معصومانD کاویده نشده ‌‌است. از آنجا که برخی روایات مرتبط به ری تبعات نادرستی دربارۀ این شهر را به‌همراه داشته، ضرورت بررسی و اعتبارسنجی این روایات را دو چندان کرده است. این نوشتار به ارزیابی و نقد سندی و متنی روایات ری که در برخی از آن‌ها این شهر با نام «زوراء» یاد شده، می‌‌پردازد. گرچه در برخی از کتب تاریخ و جغرافیا مدح‌هایی دربارۀ شهر ری ذکر شده، اما روایاتی نیز به مذمت این شهر و تحولات ری در آخرالزمان اشاره کرده است. بررسی‌‌ها نشان داد بیشتر روایات ری از کتب تاریخ و جغرافیای اهل‌سنّت وارد تراث حدیثی شیعه شده است. برخی از این روایات از نظر صحت و نسبت به معصوم دچار ضعف سندی و متنی هستند. دسته‌ای از آن‌ها نیز سخنان مشهور و ساختگی هستند که بنا بر اوضاع اجتماعی زمانه جعل شده و به ائمه نسبت داده شده است.
کلیدواژه‌ها
حدیث؛ اعتبارسنجی؛ روایات شهرها؛ ری؛ زوراء؛ مذمت مکان‌ها؛ نقدالحدیث
مراجع
  1. قرآن کریم، مترجم: ابوالفضل بهرام‌پور، تهران: مؤسسه نشر شهر، چاپ اول، 1388م.
  2. آقا بزرگ تهرانى، الذریعة إلى تصانیف الشیعة، محمدمحسن‏، گردآورنده: حسینى، احمد بن محمد، بیروت: ‏ دارالاضواء، چاپ سوم، 1403م.
  3. ابن‌ابی‌الحدید، شرح ‌نهج‌البلاغه، محقّق و مصحح: ابراهیم، محمد ابوالفضل‏، مکتبه آیت‌الله المرعشی النجفی (ره)، بی‌‌جا، بی‌‌تا.
  4. ابن‌الاثیر، على بن ابى‌الکرم، الکامل فی التاریخ، بیروت: دارصادر، 1385م.
  5. ابن‌بابویه، محمد بن على، التوحید، محق: مصحح: حسینى، هاشم‏، قم: جامعه مدرسین‏، چاپ اول، 1398م.
  6. ابن‌بابویه، محمد بن على، ‏الخصال، محق: مصحح: غفارى، على اکبر، قم: جامعه مدرسین‏، چاپ اول‏، 1362م.
  7. ابن‌بابویه، محمد بن على، علل الشرائع، قم: کتاب فروشى داورى، ‏ چاپ اول، 1385م.
  8. ابن‌بابویه، محمد بن على، کمال الدین و تمام النعمة، تهران: چاپ دوم، 1395م.
  9. ابن‌حجرعسقلانی، احمد بن على‏، تهذیب التهذیب، بیروت: ‏دار صادر‏، چاپ اول، 1325م.
  10. ابن‌خلدون، عبدالرحمن، العبر تاریخ ابن‌خلدون، ترجمه: عبد المحمد، آیتى، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى، چاپ اول، 1363م.
  11. ابن‌شعبه حرانى، حسن بن على‏، تحف العقول عن آل الرسول، محقّق و مصحح: غفارى، على اکبر، قم: جامعه مدرسین قم: چاپ دوم، 1404م.
  12. ابن‌درید، محمد بن حسن، ‏جمهرة اللغة، بیروت: دارالعلم للملایین‏‏، چاپ اول، 1988م.
  13. ابن‌شهر آشوب، محمد بن على‏، مناقب آل ابی‌طالبA، قم: ‏ علامه‏، چاپ اول، 1379م.
  14. ابن‌عقده کوفى، احمد بن محمد، فضائل امیرالمؤمنینA، قم: چاپ اول، 1424م.
  15. ابن‌غضائرى، احمد بن حسین‏، الرجال لابن‌الغضائرى، قم‏: موسسه علمى فرهنگى دارالحدیث، چاپ اول، 1422م.
  16. اربلى، على بن عیسى، کشف الغمة فی معرفة الائمة، محقّق و مصحح: رسولى محلاتى، سید هاشم‏، تبریز: چاپ اول، 1381م.
  17. ازهرى، محمد بن احمد، تهذیب اللغة، ‏بیروت‏: دار احیاء التراث العربی، ‏ چاپ اول‏17، 1421 م.
  18. اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبین، محقّق و شارح: صقر، احمد، بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، 1419م.
  19. امین احمد رازی، تذکرة هفت اقلیم، تصحیح: طاهری، سید محمد رضا، تهران: سروش، 1378م.
  20. بحرانى، سید هاشم بن سلیمان‏، البرهان فی تفسیر قرآن، محقّق و مصحح: قسم الدراسات الاسلامیة مؤسسة البعثة، قم‏: مؤسسه بعثه‏، چاپ اول، ‏1374م.
  21. برقى، احمد بن محمد بن ‏خالد، المحاسن، محقّق و مصحح: محدث، جلال الدین‏، قم‏: دارالکتب الاسلامیة، چاپ دوم‏، 1371م.
  22. بلاذرى، ابو الحسن احمد بن یحیى، فتوح البلدان، بیروت: دار و مکتبة الهلال‏، 1988م.
  23. پاینده، ابو القاسم‏، نهج الفصاحه، تهران‏: دنیاى دانش‏، چاپ چهارم، 1382م.
  24. جباری، محمد، سازمان وکالت و نقش آن در عصر ائمهD، قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، چاپ اول، 1382م.
  25. جعفریان، رسول، تاریخ گسترش تشیع در ری، قم: آستان مقدس حضرت عبدالعظیم، 1371م.
  26. جوهری، اسماعیل بن حماد، صحاح (تاج اللغة و صحاح العربیة)، محقّق و مصحح: عطار، احمد عبد الغفور، بیروت: دارالعلم للملایین‏، چاپ اول، بی‌تا.
  27. حر عاملى، محمد بن حسن‏، ‏الفصول المهمة فی أصول الأئمة (تکملة الوسائل)، محقّق و مصحح: القائینى، محمد بن محمد حسین قم‏: موسسه معارف اسلامى امام رضا ع‏، چاپ اول‏، 1418م.
  28. حسینی، بی‌‌بی‌‌زینب و جلالی، مهدی، بررسی روایات فضائل و مثالب قم: علوم حدیث، سال هفدهم، شماره اول، بهار 1391ش.
  29. حلى، حسن بن سلیمان، مختصر البصائر، قم: چاپ اول، 1421م.
  30. حلى، حسن بن یوسف، کشف الیقین فی فضائل امیر المؤمنینA، محقّق و مصحح: درگاهى، حسین‏، تهران: ‏ وزارت ارشاد، چاپ اول‏، 1411م.
  31. خاقانی شروانی، بدیل بن علی، دیوان خاقانی شروانی، تصحیح: سجادی، ضیاء الدین، تهران: زوار، 1382م.
  32. خراسانی، محمد هاشم، منتخب التواریخ، تهران: اسلامیه، بی‌‌تا.
  33. خطیب بغدادى، احمد بن على‏، تاریخ بغداد، تحقیق: عطا، مصطفى‌‌عبدالقادر، بیروت: ‏ دارالکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، چاپ اول، 1417م.
  34. دارمستتر، جیمس، وندیدا، ترجمه: موسی، جوان، تهران: دنیای کتاب، 1388م.
  35. دهخدا، على اکبر، لغت نامه دهخدا، زیر نظر: محمّد معین (تا آذرماه 1345ش) و سیدجعفر شهیدى، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه، چاپ دوم از دوره جدید، 1377م.
  36. ذهبی، الشمس الدین، سیراعلام النبلاء، محقّق: الارناووط، شیخ شعیب، بی جا: مؤسسه الرساله، چاپ سوم، 1405م.
  37. ذهبی، الشمس الدین، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، محقّق: عمر، عبدالسلام تدمرى، بیروت: دارالکتاب العربى، چاپ سوم، 1413ق.
  38. راوندى، قطب الدین، الخرائج و الجرائح، محقّق و مصحح: مؤسسة الإمام المهدى علیه السلام‏، ‏قم‏: مؤسسه امام مهدى (عج) ‏، چاپ اول‏، ‏1409م.
  39. راغب اصفهانى، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن‏، بیروت: دارالقلم‏، چاپ اول‏.(1412 م.
  40. زرکلى، خیر الدین، الاعلام قاموس تراجم لاشهر الرجال و النساء من العرب و المستعربین و المستشرقین، بیروت: دارالعلم للملایین، چاپ هشتم، 1989م.
  41. شوشتری، نور الله بن شریف‌ الدین، مجالس المومنین، مصحح: عبد منافی، احمد، تهران: اسلامیه، 1377م.
  42. شهبازیان، محمد و آیتی، نصرت الله، «نقد و بررسی نشانه‌‌های ظهور در سه اثر از شیخ ابوالحسن مرندی»، فصلنامه علمی - ترویجی انتظار موعود، سال چهاردهم، شماره 46، 1393م.
  43. شیبانى، اسحاق بن مرار، کتاب الجیم، ‏قاهره: ‏الهیئه العامه لشئون المطابع الامیریه،‏ چاپ اول، 1975م.
  44. طوسى، محمد بن حسن‏، الامالی، محقّق و مصحح: مؤسسة‌‌ البعثة، قم‏: دارالثقافة، چاپ اول‏.(1414م.
  45. طوسى، محمد بن حسن‏، ‏التبیان فى تفسیر القرآن، تحقیق: قصیرعاملى، احمد، بیروت: داراحیاء التراث العربى‏، چاپ اول‏. بی‌‌تا.
  46. طوسى، محمد بن حسن‏، الفهرست، نجف: المکتبة المرتضویة، بی‌‌تا.
  47. طوسى، محمد بن حسن‏، رجال الشیخ الطوسی‏، نجف: انتشارات حیدریه، 1381م.
  48. طوسى، محمد بن حسن‏، الغیبة، ‏محقّق و مصحح: تهرانى، عباد الله و ناصح، على احمد، قم‏: دارالمعارف الاسلامیة، چاپ اول‏، 1411ق.
  49. عبدالغنی مرسی، کمال الدین، اتجاه مدرسه ری فی نقدالحدیث نبوی، [بی‌‌جا]، دارالمعرفه الجامعیه، 1418م.
  50. عیاشى، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، محقّق و مصحح: رسولى محلاتى، سید هاشم‏، تهران‏: المطبعة العلمیة، چاپ اول، 1380م.
  51. فراهیدى، خلیل بن احمد، کتاب العین‏، قم‏: نشر هجرت‏، چاپ دوم‏، 1409 م.
  52. قرشى، على اکبر، قاموس القرآن، تهران: دارالکتب الاسلامیة، چاپ ششم‏، 1412م. ‏
  53. قمى، عباس‏، سفینة البحار و مدینة الحکم و الآثار، قم‏: اسوه، ‏ چاپ اول، 1414م.
  54. قمى، ‏ حسن بن محمد، تاریخ قم‏: ترجمه حسن بن على بن حسن عبد الملک قمى، تحقیق سید جلال الدین تهرانى، تهران: توس، 1361م.
  55. کریمان، حسین، رى باستان، تهران: انتشارات انجمن آثارملی، 1345م.
  56. کریمی قهی، منصوره، انگیزه‌‌های فضیلت سازی برای اقوام و شهرها، تاریخ‌پژوهان، شماره 15، پاییز 1387ش.
  57. کشى‏، محمد بن عمر، رجال الکشی، مشهد: انتشارات دانشگاه، 1348م.
  58. کلینى، محمد بن یعقوب‏، الکافی، محق: مصحح: غفارى على اکبر و آخوندى، تهران: دارالکتب الاسلامیة، چاپ چهارم، 1407م.
  59. کوفى، ابو محمد احمد بن اعثم، الفتوح، بیروت: دارالاضواء، چاپ اول، 1411م.
  60. کوفى، فرات بن ابراهیم‏، تفسیر فرات الکوفی‏، محقّق و مصحح: کاظم، محمد، تهران‏: مؤسسة الطبع و النشر فی وزارة الارشاد الاسلامی‏، چاپ اول‏، 1410 م.
  61. کورانی، علی، عصرظهور، مترجم: عباس جلالی، [ بی‌‌جا]: دفتر تبلیغات اسلامی. [بی‌‌تا]،
  62. گروهی از نویسندگان، دائره المعارف تشیع، زیر نظر: کاظم موسوی بروجردی، تهران: موسسه فرهنگی انتشارات جیان، 1375م.
  63. لسترنج، گای، جغرافیاى سرزمین هاى خلافت شرقى، ترجمه: محمود، عرفان، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ سوم، 1377م.
  64. مامقانى، عبدالله‏، تنقیح المقال فی علم الرجال، محقّق: مامقانى، محى‏الدین، محقّق: مامقانى، محمدرضا، قم‏: موسسة آل‌البیتD لاحیاء التراث‏، چاپ اول، 1431م.
  65. مامقانى، عبدالله‏، مقباس الهدایة فی علم داریة، تحقیق: محمدرضا، مامقانی، قم: دلیل ما، چاپ اول، 1428م.
  66. مجلسى، محمد باقر، بحار الانوار، بیروت: چاپ دوم. [بی‌‌تا]،
  67. مجلسى، محمد باقر، مرآة العقول فی شرح اخبار آل الرسول‏، محقّق و مصحح: رسولى محلاتى، سید هاشم‏، تهران‏: دارالکتب السلامیة چاپ دوم‏، 1404م.
  68. مرتضى زبیدى، محمد بن محمد، تاج العروس‏، محقّق و مصحح: شیرى، على‏، بیروت‏: دار‌‌الفکر، چاپ: اول‏.(1414م.
  69. مسعودی، عبدالهادی، وضع و نقدحدیث، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، چاپ: چهارم، 1394م.
  70. مفید، محمد بن محمد، الامالی، محقّق: استاد ولى، حسین وغفارى على اکبر، قم‏: کنگره شیخ مفید، چاپ اول، 1413م.
  71. مفید، محمد بن محمد، الامالی، ارشاد فی معرفة حجج الله على العباد، محقّق و مصحح: مؤسسة آل البیت علیهم السلام‏، قم: ‏کنگره شیخ مفید، چاپ اول، ‏1413 م.
  72. مقدسى، محمد بن احمد، احسن التقاسیم فى معرفة الاقالیم‏، [ بی‌‌جا]: مکتبة مدبولى، چاپ سوم، 1411م.
  73. ملکی میانجی، علی، جغرافیای ری، قم: دارالحدیث، چاپ اول، 1383م.
  74. نجاشى‏، احمد بن على، رجال النجاشی‏، قم: انتشارات جامعه مدرسین، 1407 م.
  75. نجفی رازی، ابوالحسن بن محمد، مجمع النورین و ملتقی البحرین، تحقیق: جعفری زنجانی، سیدحسین، قم: انتشارات آل عباD، چاپ اول، 1381م.
  76. نمازی شاهرودی، على، تحقیق: حسن بن علی شاهرودی، مستدرک سفینة البحار، قم: مؤسسه نشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین، بی‌‌تا.
  77. نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة نعمانی، محق: مصحح: غفارى، على اکبر، تهران: چاپ اول، 1397م.
  78. همذانى، احمد بن محمد بن اسحاق (ابن‌فقیه)، اخبارالبلدان، تحقیق: یوسف الهادى، بیروت: عالم الکتب، چاپ اول، 1416م.
  79. یاقوت حموی، شهاب الدین، محقّق: احسان عباس، معجم الادباء ارشاد الاریب الی معرفه الدیب، بیروت: دارالغرب الاسلامی، چاپ اول، 1414م.
  80. یاقوت حموی، شهاب الدین، معجم البلدان، بیروت‏‏: دارصادر، چاپ دوم، 1995م.
  81. یعقوبى، احمد بن ابى‌یعقوب، تاریخ الیعقوبى، بیروت: دارصادر. بی‌‌تا.
  82. درایة النور. قم: مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور. نسخۀ 2/1
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 325
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 223


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب