اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,364
تعداد مقالات10,247
تعداد مشاهده مقاله3,191,579
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,784,355
رضایی, زهرا, جدیدی, ناصر, یوسف جمالی, محمدکریم. (1399). نقش قزلباشان در تعیین جانشینی پادشاهان صفویه از تأسیس صفویه تا پایان حکومت شاه‌عباس اول (907-1038ه. ق). مطالعات فلسفی کلامی, 14(31), 108-124. doi: 10.22034/skh.2021.10236.1186
زهرا رضایی; ناصر جدیدی; محمدکریم یوسف جمالی. "نقش قزلباشان در تعیین جانشینی پادشاهان صفویه از تأسیس صفویه تا پایان حکومت شاه‌عباس اول (907-1038ه. ق)". مطالعات فلسفی کلامی, 14, 31, 1399, 108-124. doi: 10.22034/skh.2021.10236.1186
رضایی, زهرا, جدیدی, ناصر, یوسف جمالی, محمدکریم. (1399). 'نقش قزلباشان در تعیین جانشینی پادشاهان صفویه از تأسیس صفویه تا پایان حکومت شاه‌عباس اول (907-1038ه. ق)', مطالعات فلسفی کلامی, 14(31), pp. 108-124. doi: 10.22034/skh.2021.10236.1186
رضایی, زهرا, جدیدی, ناصر, یوسف جمالی, محمدکریم. نقش قزلباشان در تعیین جانشینی پادشاهان صفویه از تأسیس صفویه تا پایان حکومت شاه‌عباس اول (907-1038ه. ق). مطالعات فلسفی کلامی, 1399; 14(31): 108-124. doi: 10.22034/skh.2021.10236.1186

نقش قزلباشان در تعیین جانشینی پادشاهان صفویه از تأسیس صفویه تا پایان حکومت شاه‌عباس اول (907-1038ه. ق)

سخن تاریخ
مقاله 6، دوره 14، شماره 31، فروردین 1399، صفحه 108-124    اصل مقاله (497.42 K)
نوع مقاله: علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/skh.2021.10236.1186
نویسندگان
زهرا رضایی1؛ ناصر جدیدی* 2؛ محمدکریم یوسف جمالی3
1دانشجوی دکتری رشته تاریخ ایران دوره اسلامی،واحد نجف آباد،دانشگاه آزاد اسلامی،نجف آباد،ایران.
2دانشیار، گروه تاریخ،واحد نجف آباد،دانشگاه آزاد، ایران
3استاد، گروه تاریخ،واحد نجف آباد،دانشگاه آزاد اسلامی،نجف آباد،ایران
چکیده
مسئله جانشینی پادشاه در تاریخ ایران، یکی از موضوعات مهم به شمار می‌رود و می‌توان آن را یکی از مؤلفه‌های شناخت ثبات یا عدم ثبات سیاسی حکومت برشمرد. این موضوع یکی از مسائل مهم حکومت قدرتمند صفویه نیز به شما می‌رود. حکومت صفویه که با بهره‌گیری از اندیشه‌های صوفیانه و نقش آفرینی قزلباش‌‌ها تشکیل شد و حدود دویست و سی سال به طول انجامید، در مقاطع مختلفی، به ویژه تا زمان شاه عباس اول با بحران جانشینی مواجه بود، در شکل‌گیری این بحران‌ها عوامل مختلفی نقش داشتند. سازوکارهای ناکارآمد جانشینی و وجود مدعیان متعدد باعث شد تا نیروهای مختلف از جمله قزلباش‌ها در فرآیند جانشینی دخیل شوند. قزلباش‌ها که نقش محوری در تاسیس حکومت صفویه داشتند در تلاش برای تاثیرگذاری بر انتخاب شاه و جهت دادن به این روند، در مسیر تأمین منافع خویش بودند. این دخالت‌ها موجب ایجاد بحران در جانشینی پادشاه می‌شد. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی‌- تحلیلی در پی پاسخ به این پرسش است که قزلباش‌ها بعنوان یکی از مهمترین کانون‌های قدرت در حکومت صفویه چه نقشی در مسئله جانشینی و ایجاد بحران ناشی از آن داشتند؟ و این مسئله چه پیامدهایی در حکومت صفویه به دنبال داشت؟ براساس یافته‌های این پژوهش قزلباش‌ها بعنوان اصلی‌ترین عنصر تشکیل دهنده حکومت، نقش محوری در مسئله جانشینی و بحران‌های ناشی از آن برعهده داشتند.
کلیدواژه‌ها
نظام جانشینی؛ ساختار پادشاهی؛ حکومت صفویه؛ قزلباش‌ها
مراجع
  • آزاد ارمکی، تقی و جنادله، علی (1393). "پیکربندی نهادی مبتنی بر موازنه قدرت در جامعه سنتی ایران" مجله جامعه شناسی ایران، دوره15، شماره 3، صص64-29.
  • اباذرپور، ثریا (1396). "زندگی سیاسی قزلباش‌ها (نگاهی به قزلباش‌ها از زمان شیوخ صفوی تا شاه عباس اول) "، مجله رشد آموزش تاریخ، دوره 19، شماره2، صص59-48.
  • ابن بزاز اردبیلی، درویش توکل بن اسماعیل (۱۳۷۶). صفوة الصفا، چاپ دوم، به کوشش غلامرضا طباطبایی مجد، تهران: زریاب.
  • افوشته‌ای نطنزی، محمودبن هدایت‌الله (۱۳۵۰). نقاوه‌الآثار فی ذکر الاخیار، به اهتمام احسان اشراقی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
  • الحسینی، خورشاه بن قباد (1379). تاریخ ایلچی نظام شاه، تصحیح و تحشیه و اضافات محمدرضا نصیری، کوئیچی هانه‌‌دا، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
  • ایزدی، عباس و خزائی، محمد و حسنعلی برومند (1396). " قزلباش‌ها در نگاره‌های شاهنامه تهماسبی"، نشریه هنرهای زیبایی و تجسمی، دوره22، شماره 4، 52-43.
  • باستانی پاریزی، محمدابراهیم (1357). سیاست و اقتصاد عصر صفوی، تهران: صفی علیشاه.
  • ترکمان، اسکندربیگ (۱۳۸۲). تاریخ عالم آرای عباسی، به کوشش ایرج افشار، چاپ سوم، تهران: امیرکبیر.
  • ثواقب، جهانبخش؛ بازگیر، فروغ (1394) نقش شاملوها در تأسیس و تداوم دولت صفویه (984- 906ق.)؛ پژوهش های تاریخی ، سال هفتم شماره 1 (پیاپی 25)
  • جعفریان، رسول (1397). تاریخ قزلباشان صفوی در متون عربی، مجله مقالات و رسالات تاریخی، شماره 5، صص746-663.
  • حسنی، عطاالله (1395). قزلباش اصطلاح منفور عصر شاه اسماعیل زمینه‌های تاریخی پدیداری اصطلاح قزلباش و پی آمدهای ناشی از بکارگیری آن، شماره 77، صص114-69.
  • حسینی قمی، قاضی احمد (1363). خلاصه التواریخ، تصحیح احسان اشراقی، تهران: دانشگاه تهران.
  • خواند میر، امیرمحمود (1370). تاریخ شاه اسماعیل و شاه تهماسب صفوی، تصحیح محمد علی جراحی، تهران: گستره.
  • روملو، حسن‌بیگ (1357) : احسن التواریخ، به ‌تصحیح عبدالحسین نوایی، تهران: بابک.
  • سعیدیان، غلامحسین. یوسفی، زهرا (1388). مرشدقلی خان استاجلو (عملکرد و سرانجام وی در دربار صفویه) ، نشریه مسکویه دانشگاه آزاد واحد شهر ری، سال سوم، شماره دهم، ص... ... .
  • سومر، فاروق (1371). نقش ترکان آناطولی در تشکیل و توسعه دولت صفوی، تهران: گستره.
  • سیوری، راجر (1383). ایران عصر صفوی، ترجمه کامبیز عزیزی، چاپ چهاردهم، تهران: مرکز.
  • شاردن، ژان (1345) : سفرنامة شاردن، ترجمة محمد عباسی، ج5، تهران: امیرکبیر.
  • شاملو، ولی قلی بن داوود قلی (1318). قصص الخاقانی، ج1، تصحیح سید حسن سادات ناصری، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  • صفت‌گل، منصور (1381). ساختار نهاد و اندیشه‌ی دینی در ایران عصر صفوی، چاپ اول تهران: موسسه خدماتی فرهنگی رسا.
  • صفوی، سید سلمان (۱۳۹۲). عرفان ثقلین (مبانی نظری و عملی عرفان و طریقت صفویه) ، با مقدمه سید حسین نصر، لندن: آکادمی مطالعات ایرانی لندن.
  • عقیلی، احمد (1395). تحلیل تاریخی عملکرد قزلباش‌ها قبل و بعد از تشکیل دولت صفوی، مجله پژوهش‌های تاریخی ایران و اسلام. شماره 18، 38-21.
  • غفاری قزوینی، قاضی احمد (بی‌تا). تاریخ جهان آرا، تهران، حافظ.
  • کامرانی‌فر احمد (1387). تکاپو‌های نظامی صفویان در امر رسیدن به قدرت (جنید، حیدر، اسماعیل) ، نشریه تاریخ ایران واسلام دانشگاه لرستان، سال دوم شماره چهارم، 62-41.
  • کمپفر، انگلبرت (1360). سفرنامة کمپفر، ترجمة کیکاووس جهانداری، تهران: خوارزمی.
  • مزاوی، میشل (۱۳۶8). پیدایش دولت صفوی، ترجمه یعقوب آژند، تهران: گستره.
  • معرفیون، زینب و بنی‌سعید، نوروز (1395). بررسی علل تاثیرگذار بر مقوله‌ی جانشینی در عصر صفویه، مجله رهیافت تاریخی دانشگاه اصفهان، شماره17، 91-114.
  • مولف ناشناس (1406 ق). جهانگشای خاقان، اسلام آباد: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان.
  • مولف ناشناس (۱۳۴۹). عالم آرای شاه اسماعیل، مقدمه و تصحیح اصغر منتظر صاحب، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
  • میراحمدی، مریم (1369). دین و دولت در عصر صفوی، تهران، امیرکبیر.
  • نویدی، داریوش (۱۳۸۶). تغییرات اجتماعی- اقتصادی در ایران عصر صفوی، ترجمه هاشم آقاجری، تهران: نی.
  • همایون کاتوزیان، محمدعلی (1390). نگاهی به ایران جامعه‌ی کوتاه مدت و سه مقاله دیگر، ترجمه عبدالله کوثری، چاپ اول، تهران: نی.
  • هینتس، والتر (1371). شاه اسماعیل صفوی، ترجمه کیکاووس جهانداری، چاپ دوم، تهران: علمی و فرهنگی.
  • هینتس، والتر (1362). تشکیل دولت در ایران، ترجمه کیکاووس جهانداری، تهران: خوارزمی.
  • یلفانی، رامین (1386). برآمدن و افول قزلباشها در عصر صفویه، پژوهش نامه تاریخ دانشگاه آزاد شهر ری، سال دوم، شماره7، صص137-123.
  • ویلم، فلور (1388). دیوان و قشون در عصر صفوی، ترجمه کاظم فیروزمند، تهران، نشر آگه.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 378
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 177


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب