فهرست نشریات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات118
تعداد شماره‌ها1,255
تعداد مقالات9,395
تعداد مشاهده مقاله2,660,011
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,486,748
برهانی, عبدالعلیم, جزایری, سید حمید. (1396). بررسی انواع تعامل قرآن و فرهنگ زمانه و آثار و پیامدهای آن بر علوم انسانی. مطالعات فلسفی کلامی, 2(4), 27-66.
عبدالعلیم برهانی; سید حمید جزایری. "بررسی انواع تعامل قرآن و فرهنگ زمانه و آثار و پیامدهای آن بر علوم انسانی". مطالعات فلسفی کلامی, 2, 4, 1396, 27-66.
برهانی, عبدالعلیم, جزایری, سید حمید. (1396). 'بررسی انواع تعامل قرآن و فرهنگ زمانه و آثار و پیامدهای آن بر علوم انسانی', مطالعات فلسفی کلامی, 2(4), pp. 27-66.
برهانی, عبدالعلیم, جزایری, سید حمید. بررسی انواع تعامل قرآن و فرهنگ زمانه و آثار و پیامدهای آن بر علوم انسانی. مطالعات فلسفی کلامی, 1396; 2(4): 27-66.

بررسی انواع تعامل قرآن و فرهنگ زمانه و آثار و پیامدهای آن بر علوم انسانی

مطالعات قرآن پژوهی نور وحی
دوره 2، شماره 4، بهمن 1396، صفحه 27-66    اصل مقاله (7.01 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
عبدالعلیم برهانی* ؛ سید حمید جزایری*
جامعة المصطفی العالمیة
چکیده
بحث رابطۀ قرآن و فرهنگ زمانه و نوع تعامل میان آن دو، از مسائل نوپدید قرآن­پژوهی در دو حوزة معرفتی جهان اسلام و دنیای غرب است.در این میان،  اندیشه ی تأثیرپذیری قرآن از فرهنگ زمانه در واقع، سرشت وحیانی، الگو و شاخص بودگی قرآن بر سایر منابع معرفتی مسلمانان را نشانه رفته است. پذیرش یا انکار تأثیرپذیری قرآن از فرهنگ زمانه، تأثیر مستقیم بر صلاحیت و عدم صلاحیت مرجعیت علمی قرآن بر دیگر حوزه های دانش بشری، ازجمله علوم انسانی دارد. مرجعیت علمی قرآن، آنگاه محقق می­شود که تمامی گزاره های قرآن از دستبرد افکار و اندیشه های بشری سالم، از قطعیت صدور بهره مند و از حجیت لازم و اعتبار کافی برخوردار باشد.
این نوشتار، به دنبال تبیین و توصیف چگونگی/ چندگانگی تعامل قرآن و فرهنگ زمانه، و در نهایت، اثبات حجیت و دوام مرجعیت علمی قرآن برای علوم انسانی است؛ که با روش تحلیلی توصیفی، با استناد بر آیات قرآن و نقد و بررسی آراء قرآن­پژوهان صورت گرفته است.
یافته­های پژوهش آشکار می سازد که در بحث از انواع تعامل قرآن و فرهنگ زمانه، از میان سه دیدگاه موجود، انکار مطلق بازتاب فرهنگ زمانه در قرآن؛ تأثیرپذیری قرآن
 از واقعیت های اجتماعی و فرهنگی عصر نزول؛ و برخورد فعال و هوشمندانۀ قرآن در برابر عناصر و مؤلفه ­های از فرهنگ زمانه؛ تنها دیدگاه سوم از منطق روشن، قدرت استدلال و استناد کافی برخوردار است.طرفداران این دیدگاه استدلال می کنند که عناصر و مؤلفه­های از فرهنگ زمانه در قرآن بازتاب یافته­اند؛ اما این بازتاب با سه رویکرد پذیرش، پیرایش، و نکوهش و با سه نوع تعامل اثباتی, سلبی و اصلاحی همراه بوده است.بر این نوع تعامل، پیامدهای مثبت و متعددی مترتب است که اثبات وحیانی بودن سرشت قرآن، مصونیت متن و محتوای قرآن از افکار و اندیشۀ بشری و درنهایت، اثبات حجیت و دوام و بقای مرجعیت علمی قرآن برای سایر علوم و معارف بشری، ازجمله علوم انسانی، تنها بخشی از پیامدهای این نوع تعامل است. 
کلیدواژه‌ها
قرآن؛ فرهنگ زمانه؛ انواع؛ تعامل؛ آثار؛ پیامدها؛ علوم انسانی
مراجع
قرآن کریم

  1. ابوزید، نصر حامد(2007م)، نقدالخطاب الدینی، مرکزالثقافی العربی، بیروت، چاپ سوم.
  2. ایازی، سید محمدعلی(1380)، جامعیت قرآن، انتشارات کتاب مبین، قم، چاپ سوم.
  3. بدوی، عبدالرحمن(1383)، دفاع از قرآن در برابر آرای خاورشناسان، ترجمه و پژوهش حسین سیدی، شرکت به‌نشر، مشهد، آستان قدس رضوی.
  4. بروس کوئن(1376)، مبانی جامعه‌شناسی، ترجمۀ غلام عباس توسلی و رضا فاضل، سمت، چاپ هشتم.
  5. بن خلف تبریزی، محمدحسین(1391)، برهان قاطع، ج3، به اهتمام محمد معین، امیرکبیر، چاپ هفتم.
  6. بوکای، موریس(1372)، مقایسۀ میان تورات، انجیل، قرآن و علم، ترجمۀ مهندس ذبیح­الله سپهر، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران، چاپ پنجم.
  7. پارسانیا، حمید( 1391)، تحول در علوم انسانی، ( مجموعه مصاحبه های همایش تحول در علوم انسانی)، ج3، کتاب فردا، قم.
  8. تیجانی، عبدالقادر،(1389)، مبانی اندیشه سیاسی در آیات مکی, ترجمه مهران اسماعیلی و مشتاق الحلو, پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی, قم.
  9. جر، خلیل(1380)، فرهنگ لاروس، ترجمۀ سید حمید طبیبیان، ج1، امیرکبیر، تهران، چاپ یازدهم.
  10. جلیلی، سید هدایت(1373)،«وحی در هم‌زبانی با بشر و هم‌لسانی با قوم»، فصلنامه کیان، ش 23.
  11. جوادی آملی, عبدالله،(1390)، تفسیر تسنیم، ج11، مرکز بین­المللی نشر اسراء، قم، چاپ سوم.
  12. ــــــــــــــــــ، سرچشمۀ اندیشه، ج1، مرکز بین المللی نشر اسراء، قم.
  13. جمعی از محققان(1391)، رهیافتی به منظومۀ فکری حضرت امان خمینی و رهبر معظم انقلاب، دفتر نشر فخرالائمه(به سفارش جامعه­المصطفی العالمیه، قم، چاپ دوم.
  14. حقیقت, سیدصادق,(1385)، مبانی, اصول و اهداف سیاست خارجی دولت اسلامی, پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی, قم.
  15. ـــــــــــــــــ(1392)، مبانی اندیشه سیاسی در اسلام, دانشگاه مفید, قم, چاپ اول(ویراست دوم).
  16. آیت­الله خامنه­ی، (/7/281388)«بیانات در دیدار جمعی از بانوان قرآن‌پژوه کشور .
  17. ـــــــــــــ (13/7/1390)، بیانات در جمع نخبگان و برگزیدگان علمی.
  18. خرمشاهی، بهاءالدین،(1374)، بازتاب فرهنگ زمانه در قرآن کریم، مجلۀ بینات، مؤسسه معارف اسلامی امام رضا (ع)، بهار؛ ،شماره5.
  19. خیری، حسن،(1393)، مبانی نظام اجتماعی در اسلام، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم.
  20. دهخدا، علی‌اکبر،(1341)، لغت‌نامه دهخدا، دانشگاه تهران.
  21. رستمی، حیدر علی،(1392)، پژوهشی در نسبت میان قرآن و فرهنگ زمانه، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم.
  22. ـــــــــــــــــ (1389)، «قرآن و فرهنگ زمانه»، فصلنامه مطالعات تفسیری، نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه­ها، سال یکم، شماره4.
  23. رضایی، حسن رضا،(1383)، بررسی شبهات قرآن و فرهنگ زمانه، مرکز مطالعات و پژوهش­های فرهنگی حوزة علمیه، قم.
  24. ـــــــــــــــ (1381)، «اثرگذاری قرآن بر فرهنگ جاهلی» مجلۀ صباح : بهار و تابستان، شماره 2 و 3.
  25. رضایی اصفهانی، محمدعلی،(1392)، منطق تفسیر قرآن(4)، مرکز بین­المللی ترجمه و نشر المصطفی، قم.
  26. ـــــــــــــــــــــــــــ ( 1377)، «قرآن و فرهنگ زمانه»، ماهنامه معرفت، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، شماره26.
  27. فقیه، حسین،(1391)، قرآن و فرهنگ عصر نزول، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، قم.
  28. زمانی، محمدحسن،(1385)، قرآن و مستشرقان، بوستان کتاب، قم.
  29. سروش، عبدالکریم،(1385)، بسط تجربۀ نبوی(مجموعه کلام جدید7)، مؤسسۀ فرهنگی صراط، تهران.
  30. سها، نقد قرآن، 1391،ویراست اول، بی جا.
  31. صدر، محمدباقر،(1393)، اقتصادنا، ج1، ترجمۀ محمد مهدی برهانی، قم، پژوهشگاه علمی ـ تخصصی شهید صدر(دارالصدر).
  32. طباطبایی، محمدحسین،(1374)، المیزان، ترجمه سید باقر موسوی همدانی، ج17، جامعه مدرسین، چاپ پنجم.
  33. طالب تاش، عبدالمجید،(1387)، قرآن و فرهنگ عصر نزول، قبسات، سال سیزدهم.
  34. ــــــــــــــــ ،(1385)، نقد و بررسی نظریه تأثیرپذیری قرآن از فرهنگ زمانه، فصلنامه «مشکو‌ه»، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، بهار - شماره 90.
  35. گلدزیهر، ایگناس،(1357)، درس‌های درباره اسلام(ترجمه العقیده و الشریعه فی الاسلام)، ترجمۀ علینقی منزوی، انتشارات کمانگیر، چاپ دوم.
  36. مجتبوی، سید جلال الدین،( 1363)، فلسفه در ایران(مجموعه مقالات فلسفی در ایران)، تهران، انتشارات حکمت.
  37. مسعودی، سعید،(1391)، قرآن و فرهنگ زمانه، بوستان کتاب، قم.
  38. معرفت، محمدهادی،(1389)، قرآن و فرهنگ زمانه، ترجمه حسن حکیم‌باشی، التمهید، قم.
  39. محمدجواد باهنر،(1371)، فرهنگ انقلاب اسلامی، تهران، دفتر نشر و فرهنگ اسلامی.
  40. ﻣﺼﺒﺎح ﻳﺰدی، ﻣﺤﻤﺪ ﺗﻘﻲ،(1394)، قرآن‌شناسی، جلد 2 (معارف قرآن 6)›، (تحقیق غلامعلی عزیزی کیا، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ ششم.
  41. ــــــــــــــــــــــ (1391)، جامعه و تاریخ از نگاه قرآن(معارف قرآن 8)، قم: انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(قدس سره).
  42. ـــــــــــــــــــــ (۱۳۷۸)، رابطه ایدئولوژی و فرهنگ اسلامی با علوم انسانی(مجموعه مقالات و مصاحبه های برگزیده)، کتاب اول، قم، پژوهشکده حوزه و دانشگاه.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 120
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 147


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب