اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,364
تعداد مقالات10,246
تعداد مشاهده مقاله3,191,173
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,784,122
مروی, محمد حسین, غفوری نژاد, محمد. (1400). سیمای مکتب کلامی بغداد بر اساس داده های نجاشی و شیخ طوسی. مطالعات فلسفی کلامی, 8(14), 213-240. doi: 10.22034/pke.2021.9959.1443
محمد حسین مروی; محمد غفوری نژاد. "سیمای مکتب کلامی بغداد بر اساس داده های نجاشی و شیخ طوسی". مطالعات فلسفی کلامی, 8, 14, 1400, 213-240. doi: 10.22034/pke.2021.9959.1443
مروی, محمد حسین, غفوری نژاد, محمد. (1400). 'سیمای مکتب کلامی بغداد بر اساس داده های نجاشی و شیخ طوسی', مطالعات فلسفی کلامی, 8(14), pp. 213-240. doi: 10.22034/pke.2021.9959.1443
مروی, محمد حسین, غفوری نژاد, محمد. سیمای مکتب کلامی بغداد بر اساس داده های نجاشی و شیخ طوسی. مطالعات فلسفی کلامی, 1400; 8(14): 213-240. doi: 10.22034/pke.2021.9959.1443

سیمای مکتب کلامی بغداد بر اساس داده های نجاشی و شیخ طوسی

پژوهشنامه کلام
دوره 8، شماره 14، شهریور 1400، صفحه 213-240    اصل مقاله (807.14 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/pke.2021.9959.1443
نویسندگان
محمد حسین مروی* 1؛ محمد غفوری نژاد2
1دانشجوی دکتری دانشگاه ادیان و مذاهب
2عضو هیات علمی دانشگاه ادیان و مذاهب و مدیر گروه اسلام و ادیان پژوهشکده امام رضا علیه السلام جامعه المصطفی العالمیه
چکیده
دو فهرست نگاری کهن شیعه، یعنی فهرست شیخ طوسی و فهرست نجاشی که مؤلفان آن‌ها در دوره شکوفایی مکتب کلامی بغداد در این شهر می‌زیسته‌اند، اطلاعات ناب و دست اولی در مورد این مکتب عرضه کرده‌اند که با استخراج، دسته‌بندی و تحلیل آن می‌توان نمایی کلی از این مدرسه کلامی ترسیم کرد. بر اساس داده‌های نجاشی و شیخ طوسی 25 متکلم امامی از اواخر قرن سوم تا نیمه قرن پنجم در بغداد شناسایی گردید که تعداد 162 اثر کلامی در موضوعات کلامی تألیف کرده‌اند. در این میان بیشترین تألیفات در موضوع امامت با فراوانی 50 مورد است که با توجه به جایگاه این موضوع در اعتقادات امامیه و نیز فضای فکری متنوع بغداد قابل تبیین است. از حیث قالب نگارش‌های کلامی، عمده این تألیفات با فراوانی 155 مورد به صورت تک‌نگاری عرضه شده‌اند و آمار جامع‌نگاری‌های کلامی اندک است. این اختلاف نیز ناشی از آن است که اساساً سنت جامع‌نگاری کلامی در دوره متأخر بغداد(عصر شیخ مفید به بعد) رواج یافته و تا پیش از آن مطرح نبوده است.
کلیدواژه‌ها
تاریخ کلام امامیه؛ متکلمان امامی بغداد؛ مکتب کلامی بغداد؛ فهرست نجاشی؛ فهرست شیخ طوسی؛ میراث کلامی امامیه
مراجع
  • ابن‌خلّکان، احمد بن‌ محمد بن ‌ابی‌بکر(بی‌تا)، وفیات الأعیان، تحقیق احسان عباس، ج3، بیروت: دارالفکر.
  • اکبری، عمیدرضا(1399)، «دفاع از انتساب تصحیح الاعتقادات به شیخ مفید»، مطالعات تاریخی قرآن و حدیث، ش67.
  • خدامیان آرانی، مهدی(1389)، فهارس الشیعه، ج1، چ1، قم: نشر مؤسسۀ تراث الشیعه.
  • ذهبی، محمد بن ‌احمد(1419ق)، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، تحقیق عمر عبدالسلام تدمری، ج26، چ2، بیروت: دارالکتاب العربی.
  • رحمان ستایش، محمدکاظم(1393)، آشنایی با کتب رجالی شیعه، تهران: سمت و دانشگاه قرآن و حدیث.
  • رضایی، محمد جعفر(1391)، امتداد جریان فکری هشام بن حکم تا شکل گیری مدرسه بغداد، نقد و نظر، ش17.
  • زنجانی، موسی(1394ق)، الجامع فی الرجال، چ1، قم: انتشارات پیروز.
  • زیدان، جرجی(1369)، تاریخ تمدن اسلام، ترجمه و نگارش علی جواهر کلام، چ3، تهران: انتشارات امیرکبیر.
  • سبحانی، محمد تقی و محمد جعفر رضایی(1390)، «میراث کلامی شیعه در مرحله تأسیس»، هفت آسمان، ش52.
  • طوسی، محمد بن حسن(1417ق)، الفهرست، تحقیق جواد قیومی، چ1، قم: مؤسسه نشر اسلامی.
  • ـــــــــــــــــــــ(1415ق)، رجال الطوسی، چ1، قم: انتشارات جامعه مدرسین.
  • متز، آدم(1393)، تمدن اسلامی در قرن چهارم هجری یا رنسانس اسلامی، ترجمه علیرضا ذکاوتی قراگزلو، چ5، تهران: انتشارات امیرکبیر.
  • مکدرموت، مارتین(1372)، اندیشه‌های کلامی شیخ مفید، ترجمه احمد آرام، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
نجاشی، احمد بن ‌علی(1432ق)‌، فهرست أسماء مصنفی الشیعه، تحقیق موسی شبیری زنجانی، چ10، قم: مؤسسه نشر اسلامی.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 406
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 250


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب