اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,272
تعداد مقالات9,554
تعداد مشاهده مقاله2,769,957
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,536,231
حسنی فر, عبدالرحمن, صادقی, محمد مسعود, مرتضوی امامی زواره, سیدعلی. (1400). اهمیت نیروی سوم در سیاست خارجی ایران در دوره حکومت صفویان. مطالعات فلسفی کلامی, 15(34), 29-54. doi: 10.22034/skh.2021.8879.1149
عبدالرحمن حسنی فر; محمد مسعود صادقی; سیدعلی مرتضوی امامی زواره. "اهمیت نیروی سوم در سیاست خارجی ایران در دوره حکومت صفویان". مطالعات فلسفی کلامی, 15, 34, 1400, 29-54. doi: 10.22034/skh.2021.8879.1149
حسنی فر, عبدالرحمن, صادقی, محمد مسعود, مرتضوی امامی زواره, سیدعلی. (1400). 'اهمیت نیروی سوم در سیاست خارجی ایران در دوره حکومت صفویان', مطالعات فلسفی کلامی, 15(34), pp. 29-54. doi: 10.22034/skh.2021.8879.1149
حسنی فر, عبدالرحمن, صادقی, محمد مسعود, مرتضوی امامی زواره, سیدعلی. اهمیت نیروی سوم در سیاست خارجی ایران در دوره حکومت صفویان. مطالعات فلسفی کلامی, 1400; 15(34): 29-54. doi: 10.22034/skh.2021.8879.1149

اهمیت نیروی سوم در سیاست خارجی ایران در دوره حکومت صفویان

مجله سخن تاریخ
مقاله 2، دوره 15، شماره 34، تیر 1400، صفحه 29-54    اصل مقاله (1.1 M)
نوع مقاله: علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/skh.2021.8879.1149
نویسندگان
عبدالرحمن حسنی فر1؛ محمد مسعود صادقی2؛ سیدعلی مرتضوی امامی زواره* 3
1استادیار تاریخ سیاسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران
2دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران
3استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه اراک، اراک، ایران
چکیده
شکل گیری حکومت صفویه به عنوان دولت شیعی، یکی ازمهم‌ترین فصول تاریخ ایران و اسلام در جهان به شمار می‌آید. اولین ارتباط خارجی در عصر صفوی با پرتغالیان و بعدها اسپانیا صورت گرفت. حکومت صفویه به علل گوناگون ازجمله رقابت صفویه با عثمانی، از توجه جدی به امور سیاسی و اقتصادی خلیج-فارس غافل ماند و درمقابل پرتغالیها و اسپانیایی‌ها با تکیه بر نیروی نظامی و ناوگان دریایی و ایده‌های استعماری خود، تجارت در خلیج فارس را تحت انحصار خود گرفتند و از این طریق به حاکمیت سیاسی ایران درخلیج‌فارس ضربات جبران ناپذیری واردکردند.اتحادیا ائتلاف دائمی یا موقت با نیروی سوم یکی از راهبردهایی بود که در تاریخ روابط خارجی ایران به منظور بر قراری ثبات و امنیت نسبی صورت میگرفته است. نیروی سوم درروابط خارجی ایران استفاده از یک قدرت نوظهور سوم برای مهار قدرت‌های اول و دومی بودند که تهدیدها و استثمار آن‌ها بلاوقفه دامنگیر ایران بوده است. ایران برای رفع نیازها و مقابله با دشمنان خود در پی متحدی سیاسی و نظامی قوی بود، لذا روابط ایران و انگلیس به عنوان یک نیروی سوم علیه اسپانیا وپرتغال شکل گرفت.هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر و تحولات سیاسی- اجتماعی بر سیاست خارجی ایران درعصر شاه‌عباس‌صفوی و تعیین جایگاه دول اروپایی درروابط و سیاست خارجی ایران درعصر شاه عباس صفوی می‌باشد.
یافته‌های این پژوهش نشان داد روابط تاریخی ایران با دول اروپایی در دوران صفوی پرفراز و نشیب بوده است. برقراری و گسترش روابط تجاری، تثبیت موقعیت تجاری و اقتصادی در خلیج‌فارس و حوزه اقیانوس-هند و اتحادیه علیه عثمانی، از اثرگذارترین عوامل ایجاد ارتباط بین ایران با دولتهای پرتغال و اسپانیا شناخته شد.همچنین در طی این دوره در راستای خروج از تهدیدهای نظامی و برون رفت از رکود اقتصادی دربنادر ایران در کرانه خلیج‌فارس، زمینه مساعدحضور انگلیس تحت عنوان کمپانی هندشرقی در ایران فراهم شد.
کلیدواژه‌ها
"ایران"؛ "دولت صفوی"؛ "عثمانی"؛ "سیاست خارجی"؛ "اسپانیا "؛ "پرتغال"؛ "کمپانی هند شرقی"؛ "نیروی سوم"
مراجع
  1. آبادیان، حسین، بی­طرفان، محمد(1392). تحلیل مبانی مشروعیت و نامشروعیت نهاد سلطنت از دیدگاه علمای عصر صفوی، فصلنامه علمی-پژوهشی پژوهشنامه تاریخ اسلام، سال سوم، شماره 10،صص5-34.
  2. اسدی­کرم، زهرا(1391) ایران در عصر شاه­عباس­ دوم­ صفوی(‌اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی)، پایان نامه جهت دریافت درجه کارشناسی­ارشد، دانشگاه آزاداسلامی واحد تهران مرکز، دانشکده ادبیات و علوم انسانی- گروه تاریخ و باستان شناسی.
  3. اخضری، علی، کجباف، علی­اکبر (1392). نگرشی برآسیب­های اقتصادی ایران عصر صفوی، پژوهش­های تاریخی ( علمی -پژوهشی)، سال چهل و نهم، دوره جدید، سال پنجم، شماره اول(پیاپی 17)، بهار 1392، صص48-35.
  4. احمدی، فرج الله، خالندی، انور (1392). مناقشات ایران و کمپانی هند شرقی ­انگلیس بر سر عواید گمرکی بندرعباس در عصر صفوی، فصلنامه تاریخ روابط خارجی، سال چهاردهم، شماره55، تابستان1392 ،صص 21-1.
  5. اسلامی، روح­اله(1392). الگوی سیاست خارجی ایران از مشروطه تا برآمدن رضاشاه، فصلنامه تاریخ روابط خارجی، سال چهاردهم، شماره55، صص23-71.
  6. بیانی، خان بابا(1339). تاریخ عمومی در دوره تفوق و برتری اسپانیا، تهران، دانشگاه تهران. بی تا.
  7. باستانی-پاریزی، محمدابراهیم(1378). سیاست و اقتصاد عصر صفوی، چاپ اول، تهران، صفی علی­شاه. بی تا.
  8. بیشاب ­اسمیت، رونالد(1386) نخستین فرستادگان پرتغال به دربار شاه اسماعیل صفوی، ترجمه حسن زنگنه، چاپ دوم، مقدمه از دکتر محمدباقر وثوقی، نشر به دید،144 صفحه.
  9. حسن نیا، محمد(1390). نگاهی دوباره به روند اخراج پرتغالی­ها از جزیر­ه­های قشم و هرمز در عصر شاه­عباس صفوی اول، پژوهشنامه فرهنگی هرمزگان، شماره پیاپی 2-1،ص81-94.
  • حافظ­نیا، محمدرضا(1391)، خلیج فارس و نقش استراتژیک تنگه هرمز، سازمان مطالعه تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها( انتشارات سمت).
  • دهبان، جسیم(1395).بررسی روابط ایران با پرتغالی­ها در خلیج­فارس در دوره صفویه (907-1135)، پایان­نامه جهت اخذ کارشناسی ارشد، دانشگاه خوارزمی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
  • رحیمی­صادق، علی(1390). بررسی مختصر روابط تجاری و بازرگانی شاه­عباس­اول با دولت­های اروپایی (1038-996ه ق)، پژوهش­نامه تاریخ، سال هفتم، شماره25،صص91-71.
  • رنجبر، ایرج، فرهادی، محمد (1389). بررسی رویکرد نیروی سوم در دوره زمانی 1304 تا 1320، فصلنامه رهیافت­های سیاست بین­المللی، صص39-60.
  • عسگری، آسیه (1386) قدرت­سوم در دوره قاجار، مجله زمانه، شماره 60.
  • قاسمی، علی، طاهری، علی(1396). جایگاه مذهب و مسائل فقهی در مناسبات ایران و عثمانی در دوره صفویه و افشاریه( با تأکید بر متن مصالحه­نامه­ها)، فصلنامه گنجینه اسناد، سال بیست و هفتم، دفترچهارم، ص44-64.
  • قریشی کرین، سیدحسن، قنبری، آرش(1394). روابط کردها با دولتین صفوی وعثمانی از شاه­اسماعیل­ اول تا پایان پادشاهی شاه­عباس ­اول (1038-907ه ق)، دوفصلنامه پژوهشنامه تاریخ­های محلی ایران، سال سوم، شماره دوم (پیاپی6)،صص122-136.
  • فلسفی، نصرالله(1353). زندگانی شاه­عباس اول، جلد 3. تهران، دانشگاه تهران. بی تا.
  • کریمیان، حسن، جایز، مژگان(1386). تحولات ایران عصر صفوی و نمود آن در هنر نگارگری، دوفصلنامه مطالعات هنر اسلامی، شماره هفتم، پاییز و زمستان 1386،صص65-88.
  • کریمی، علیرضا(1393).روابط ایران و روسیه در دوره صفویه طی سال­های 1100-1080ق.، فصلنامه تاریخ روابط خارجی،شماره 60(علمی -ترویجی)،صص25-35.
  • کمالی، مجتبی(1395). بررسی مناسبات سیاسی صفویه با اسپانیا و پرتغال در حوزه خلیج فارس، یازدهمین همایش ملی علمی و فرهنگی و نخستین همایش بین المللی خلیج فارس.تعداد صفحات20. قابل دسترس در سایت: https://www.civilica.com/Paper-PERSIANGOLF11-PERSIANGOLF11_025.html
  • میگل آنخل دبونس ایباررا(2009) پادشاهی اسپانیا ، امپراتوری عثمانی و ایران ( عصر صفوی، دانشگاه سسیک – مادرید،سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، رایزن جمهوری اسلامی و مادرید، قابل دسترس در سایت http://madrid.icro.ir/index.aspx?siteid=128&pageid=5828
  • موسوی، منصور(1390). روابط ایران با اسپانیا و پرتغال در عهد صفوی. مقالات ارسالی به آفتاب شنبه ۸ بهمن ۱۳۹۰،کد A208230.
  • موسوی­نیا، سیدرضا(1394) از رئالیسم کلاسیک تا رئالیسم ایرانی؛ تحلیل نظری روابط خارجی ایران با قدرت­های بزرگ(1501-19779)، فصلنامه پژوهش­های راهبردی سیاست، سال چهارم، شماره15، شماره پیاپی45 )،ص125-151.
  • محمود محمود، تاریخ روابط سیاسی ایران و انگلیس در قرن 19، جلد1، اقبال، تهران 1367، بی تا.
  • مینورسکی،ولادیمیر(1368). سازمان اداری حکومت صفوی، ترجمه مسعود رجب­نیا، چاپ دوم، تهران، نشرامیرکبیر ، بی­تا.
  • هوشنگ ­مهدوی، عبدالرضا(1364). تاریخ روابط خارجی ایران ( از ابتدای دوران صفویه تا پایان جنگ جهانی دوم)، انتشارات امیرکبیر. بی جا، بی تا.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 242
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 167


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب