فهرست نشریات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,267
تعداد مقالات9,447
تعداد مشاهده مقاله2,712,588
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,513,779
واسعی, سیدعلیرضا. (1400). اسلام حمزه در چالش سه عنصر ناموری،‌عصبیت و انتفاع؛‌ تبیینی بر پایه تئوری حقیقت خواهی. مطالعات فلسفی کلامی, 9(19), 7-26. doi: 10.22034/mte.2021.6400
سیدعلیرضا واسعی. "اسلام حمزه در چالش سه عنصر ناموری،‌عصبیت و انتفاع؛‌ تبیینی بر پایه تئوری حقیقت خواهی". مطالعات فلسفی کلامی, 9, 19, 1400, 7-26. doi: 10.22034/mte.2021.6400
واسعی, سیدعلیرضا. (1400). 'اسلام حمزه در چالش سه عنصر ناموری،‌عصبیت و انتفاع؛‌ تبیینی بر پایه تئوری حقیقت خواهی', مطالعات فلسفی کلامی, 9(19), pp. 7-26. doi: 10.22034/mte.2021.6400
واسعی, سیدعلیرضا. اسلام حمزه در چالش سه عنصر ناموری،‌عصبیت و انتفاع؛‌ تبیینی بر پایه تئوری حقیقت خواهی. مطالعات فلسفی کلامی, 1400; 9(19): 7-26. doi: 10.22034/mte.2021.6400

اسلام حمزه در چالش سه عنصر ناموری،‌عصبیت و انتفاع؛‌ تبیینی بر پایه تئوری حقیقت خواهی

مطالعات تاریخی جهان اسلام
مقاله 1، دوره 9، شماره 19، مهر 1400، صفحه 7-26    اصل مقاله (673.23 K)
نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/mte.2021.6400
نویسنده
سیدعلیرضا واسعی
دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی‌ مشهد، مشهد، ایران
چکیده
حمزه بن عبدالمطلب- که یکی از شخصیت‌های خاندان هاشمی و مطرح در عهد جاهلی بود- در سال ششم بعثت مسلمان شد و اسلام وی از یک سو مایه عزّت‌آسلام و پشت‌گرمی پیامبر(ص) ومسلمانان‌ شد و از سوی دیگرمشرکان مکه را در مواجهه با آنها دچار مشکل و سختی کرد، از آن رو که دیگر نمی‌توانستند رفتاری سخت‌گیرانه و تهدیدی داشته باشند و عملا تعامل دیگری را پیشه کردند. این موقعیت او را در جایگاه بلندی نشاند و به طور طبیعی گفتگوهایی را متوجه خود کرد؛ از جمله آن که او تابع چه علل و عوامل یا انگیزه‌هایی به اسلام گروید و به به تعبیر دیگر علت اصلی و کانونی اسلام‌آوری وی چه بود؟ نوشتارحاضر با این فرضیه که عنصر حقیقت‌خواهی پیشران واقعی و محوری او در گروش به اسلام بود، همان‌گونه که از سخنان مصرح وی برمی‌آید، ‌سه دیدگاه مبتنی بر سه عنصر چالش برانگیز ناموری،‌عصبیت و انتفاع را به نقد کشیده و پاسخ مناسب پرسش فوق را به روش معناگرایی‌تاریخی و تحلیل مضمون عرضه می‌کند،‌ گر چه اذعان دارد تبیین‌های این چنینی همیشه در معرض نقد و نظریه‌های رقیب قرار دارند. البته در خصوص حمزه با این که گفتگوهای جسته و گریخته ای انجام شده و در لابلای کتاب‌های تاریخی نیز نامی از او به میان آمده،‌ اما به صورت مستقل و گسترده،‌ به ویژه با محوریت مساله بیان شده یا رویکرد مورد نظرمقاله،‌ کاوش و تأملی صورت نگرفته، جز آنچه به اختصار جعفر مرتضی عاملی در کتاب خویش از آن سخن به میان آورده است، از این رو پرداختن همه‌جانبه و استقلالی به آن امری لازم و بایسته می‌نماید.
کلیدواژه‌ها
اسلام‌آوری؛ ‌ حمزه بن عبدالمطلب؛ عنصرناموری؛ ‌ نظریه‌عصبیت؛ ‌ مقوله‌انتفاع؛ ‌ تئوری حقیقت
مراجع
  1. قرآن مجید
  2. آمدی، ابوالفتح، غررالحکم و دررالکلم، قم، موسسه دارالکتب الاسلامی،‌۱۴۲۹.
  3. ابراهیم حسن، علی، التاریخ الاسلامی العام، قاهره، ‌مکتبة‌النهضة المصریه، بی‌تا.
  4. ابن ابی الحدید، عزالدین ابوحامد بن هبة الله بن محمد،‌ شرح نهج البلاغه، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت،  دار احیاء الکتب العربیه، دوم، 1387ه /1967م.
  5. ابن‌ اثیر جزری، عز الدین ابوالحسن علی بن ابی الکرم، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر – دار بیروت، ۱۳۸۵ق/۱۹۶۵م.
  6. ابن اثیر جزری، عزالدین ابوالحسن علی بن ابی الکرام،‌ اسدالغابة فی معرفة الصحابة، بیروت، دارالفکر للطباعة و النشر و التوزیع، 1409ه /1989م.
  7. ابن اسحاق، محمد بن اسحاق بن یسار، السیر و المغازی(سیرة ابن اسحاق)، تحقیق محمد حمیدالله،‌ بی‌جا، معهد الدراسات و الابحاث للتعریف، بی‌تا.
  8. ابن المغازلی، ابوالحسن علی بن محمد بن محمد واسطی،‌مناقب علی ابن ابی‌طالب، قم،‌انتشارات سبط‌النبی،‌ ۱۴۲۶ق/۱۳۸۴ش.
  9. ابن جوزی، ابوالفرج عبد الرحمن بن علی بن محمد، ‌المنتظم فی تاریخ الملوک و الامم، تحقیق محمد عبد القادر عطا و مصطفى عبد القادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م.
  10. ابن حمدون، محمد بن حسن بن محمد،‌ ‌التذکرة الحمدونیه، تحقیق احسان عباس و بکر عباس،‌بیروت،‌دارصادر للطباعة‌ و النشر،‌۱۹۹۶.
  11. ابن‌خلدون، عبدالرحمن، مقدمه،‌ترجمه محمدپروین گنابادی، تهران،‌شرکت انتشارات‌علمی و فرهنگی، هفتم،‌۱۳۶۹.
  12. ابن سعد، محمدبن سعد بن منیع، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت،‌دارالکتب العلمیه، 1410ق/ 1990م.
  13. ابن سیدالناس،‌محمد بن عبداللّه، السیرة‌النبویه(عیون الاثر)، بیروت، موسسة عز الدین للطباعة و النشر، 1406ه/ 1986م.
  14. ابن عبدالبر، ابوعمر یوسف بن عبدالله بن محمد،‌ الاستیعاب فى معرفة الأصحاب، تحقیق على محمد البجاوى، بیروت، دار الجیل، 1412/1992.
  15. ابن عبدالبر، ابوعمر یوسف بن عبدالله بن محمد،‌ الدرر فی اختصار المغازی و السیر، بی‌نا، بی‌تا‌.
  16. ابن عساکر،‌ علی بن حسن بن هبة الله،‌ تاریخ مدینة دمشق، تحقیق علی شیری، بیروت، دارالفکر للطباعة و النشر و التوزیع، 1415ق/1995م.
  17. ابن هشام حمیری، محمد بن عبدالملک، السیرة النبویه، تحقیق محمد محیی الدین عبدالحمید، قاهره، انتشارات المدنی، 1383ق/ 1963م.
  18. ادلر،‌آلفرد، معنی زندگی، ترجمه عنایت‌الله شکیباپور،‌تهران،‌ موسسه انتشارات شهریار، بی‌تا.‌
  19. اصفهانی، ابوالفرج علی بن الحسین، الاغانی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی تا.
  20. بغدادی، محمد بن حبیب، المنمق فی اخبار قریش، تصحیح خورشید احمد فاروق، بی نا، بی تا.
  21. بلاذری، أحمد بن یحیی، انساب الأشراف، تحقیق سهیل زکار و ریاض زرکلى، بیروت، دارالفکر للطباعة والنشر و التوزیع،1417ه /1996م.
  22. بلعمی، ابوعلی، تاریخنامه طبرى، تحقیق محمد روشن، دوم، تهران: سروش، 1378ش.
  23. علی، جواد، المفصل فی‌تاریخ‌العرب قبل‌الاسلام، بیروت،‌دارالساقی، چهارم، ۱۴۲۲/۲۰۰۱).
  24. حاکم نیسابوری، المستدرک، ابوعبدالله ، تحقیق یوسف عبدالرحمن المرعشلی، دارالمعرفه، بیروت، بی تا
  25. حلبی، علی بن ابراهیم،‌السیرة الحلبیه من سیرة‌الامین المأمون، بیروت، دارالمعرفة، ۱۴۰۰.
  26. خطیب بغدادی، ابو بکر احمد بن علی بن ثابت، تاریخ بغداد او مدینه السلام، تحقق مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیه، اول، 1417 ق / 1997 م.
  27. خمینی، سید روح الله، شرح چهل حدیث، قم، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، بیست و چهارم، 1380ش.
  28. ذاکر، صدیقه، نگاهی به نظریه فرانکل در روانشناسی دین، (فصلنامه قبسات)، 1377، شماره 8 و 9.
  29. ذهبی، شمس الدین محمد، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، تحقیق عمر عبدالسلام تدمری، بیروت، دارالکتاب العربی، دوم، ۱۴۱۳ق/۱۹۹۳م.
  30. ذهبی، شمس الدین محمد، سیر اعلام النبلاء، مؤسسة الرساله، بیروت، نهم، ۱۴۱۳/ ۱۹۹۳.
  31. شهیدی،‌سیدجعفر،‌ تاریخ تحلیلی اسلام،‌ تهران، مرکز نشر دانشگاهی،‌ شانزدهم،‌ ۱۳۷۳.
  32. صدوق، ابوجعفر محمد بن علی، الخصال، تحقیق علی اکبر غفاری، قم، جامعه مدرسین، 1403ق/1362ش.
  33. طبری، أبو جعفر محمد بن جریر، تاریخ الطبری (تاریخ الأمم و الملوک)، تحقیق محمد أبو الفضل ابراهیم، بیروت، دار التراث، دوم، 1387ق.
  34. عاملی، جعفر مرتضی عاملی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم، بیروت، دارالهادی للطباعة والنشر و التوزیع، چاپ چهارم، 1415ق/1995م.
  35. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح علی اکبر غفاری، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چهارم، 1407ش /1365ش.
  36. گلسر، ‌ویلیام، تئوری انتخاب(درآمدی بر روانشناسی امید)، ترجمه علی صاحبی،‌تهران،‌ سایه سخن،‌هفتم،‌۱۳۹۴.
  37. مطهری، مرتضی، مجموعه آثار ۳، قم، ‌صدرا،‌۱۳۸۰.
  38. مفید،‌ابوعبدالله محمد بن محمد بن نعمان،‌الافصاح،‌ تحقیق موسسة البعثة، بیروت،‌دارالمفید للطباعة‌ و النشر و التوزیع،‌ ۱۴۱۴/۱۹۹۳.
  39. مقدسی، مطهربن طاهر، البدء والتاریخ، بورسعید، مکتبة الثقافة الدینیة، بى تا.
  40. واقدی، محمد بن عمر، المغازى، تحقیق مارسدن جونس ، بیروت، مؤسسة الأعلمى، سوم، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 205
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 130


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب