اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,354
تعداد مقالات10,165
تعداد مشاهده مقاله3,103,059
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,733,481
رزاقی موسوی, سیدقاسم. (1400). جریان شناسی اجتماعی شیعیان در عصر امام باقرعلیه السلام. مطالعات فلسفی کلامی, 9(20), 173-196. doi: 10.22034/mte.2022.9986.1401
سیدقاسم رزاقی موسوی. "جریان شناسی اجتماعی شیعیان در عصر امام باقرعلیه السلام". مطالعات فلسفی کلامی, 9, 20, 1400, 173-196. doi: 10.22034/mte.2022.9986.1401
رزاقی موسوی, سیدقاسم. (1400). 'جریان شناسی اجتماعی شیعیان در عصر امام باقرعلیه السلام', مطالعات فلسفی کلامی, 9(20), pp. 173-196. doi: 10.22034/mte.2022.9986.1401
رزاقی موسوی, سیدقاسم. جریان شناسی اجتماعی شیعیان در عصر امام باقرعلیه السلام. مطالعات فلسفی کلامی, 1400; 9(20): 173-196. doi: 10.22034/mte.2022.9986.1401

جریان شناسی اجتماعی شیعیان در عصر امام باقرعلیه السلام

مطالعات تاریخی جهان اسلام
مقاله 7، دوره 9، شماره 20، دی 1400، صفحه 173-196    اصل مقاله (720.57 K)
نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/mte.2022.9986.1401
نویسنده
سیدقاسم رزاقی موسوی*
استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم، قم، ایران
چکیده
مطالعه درباره وضعیت شیعیان درحوزه‌های مختلف علمی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی همواره مورد توجه پژوهشگران بوده و بررسی زندگی اجتماعی شیعیان و تعاملات آنان در دوره حضور ائمه علیهم السلام بدلیل ارتباط مستقیم با امام و نقش الگویی آن از اهمیت بیشتر برخوردار بوده است. این نوشتار با هدف آشنایی با چگونگی تأثیرگذاری شیعیان و نقش‌آفرینی آنان درتحولات اجتماعی جامعه عصر امام باقر علیه السلام(هدف)با بهره‌گیری از روش توصیفی تحلیلی در صدد یافتن پاسخی به این سؤال است که مهمترین جریانات اجتماعی شیعیان درعصر امام باقر علیه السلام چه بود؟(سوال) با توجه به نقش عوامل مختلف در رفتارهای شیعیان و از طرفی تفاوتها در اندیشه و عملکرد آنان، وجود جریان‌های اجتماعی مختلف وعملکرد متفاوت در میان شیعیان دور از انتظار نبود.(فرضیه) جریان اجتماعی کیسانیه، جریان باطنی‌گری جابربن یزید جعفی، جریان انقلابی در حال شکل‌گیری زیدیه، در کنار جریان مداراتی پیرو امام باقر علیه السلام را می‌توان از جریان‌های اصلی اجتماعی شیعیان این دوره دانست. البته -نباید ازجریان انحرافی غلات غافل بودکه تأثیر زیادی در ارائه تصویری منفی از شیعه داشتند.(دستاورد)
کلیدواژه‌ها
شیعه؛ جریان‌های اجتماعی؛ جریان کیسانی؛ جابربن یزید جعفی؛ جریان مداراتی؛ جریان غالیانه
مراجع
  1. ابن حزم علی بن محمد(1416)، الفصل فی الملل والاهواء والنحل،بیروت: دارالکتب العلمیه.
  2. ابن­شهرآشوب مازندرانی، محمد(1412ق)، مناقب­آل­ابی­طالب،تصحیح سید هاشم رسولی محلاتی، قم: مجمع­احیاء الثقافه­الاسلامیّه.
  3. ابن صباغ، علی بن محمد(1422)، الفصول المهمه فی معرفه الائمه، تحقیق سامی الغریری، قم: دارالحدیث.
  4. ابوالسعود، صلاح(2004م)؛ الشیعه النشأه السیاسیه والعقیده الدینیه منذوفاه الرسول(ص)؛ قاهره: مکتبه النافذه.
  5. ابوالفرج اصفهانی، علی­بن­حسین(1405 ق)؛ مقاتل الطالبیین؛ قم: منشورات الرضی زاهدی( افست از مکتبه الحیدریه نجف).
  6. ابوحاتم رازی، احمد بن حمدان(1382ش)؛ گرایش ها و مذاهب اسلامی در سه قرن نخست هجری؛ ترجمه علی آقا نوری؛ قم: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب .
  7. اشعری، ابوالحسن علی بن اسماعیل(1369ق/1950م)؛ مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین؛ قاهره: مکتبه النهضه المصریه.
  8. ایزدی، حسین(1391)؛ کیسانیه اولین انشعاب در تاریخ تشیع، تاریخ نامه ایران بعد از اسلام، سال 2شماره 4.
  9. آقانوری، علی(1385)، خاستگاه تشیع و پیدایش فرقه های شیعی در عصرامامان، قم: دفترتبلیغات اسلامی.
  10. برنجکار، رضا(1378ش)؛ آشنایی با فرق و مذاهب اسلامی؛ قم: موسسه فرهنگی طه.
  11. جعفریان، رسول(1376)، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، قم: انصاریان.
  12. جعفریان، رسول(1371ش)؛ مرجئه تاریخ و اندیشه؛ قم: خرم؛.
  13. رازی، ابوحاتم احمد بن حمدان(1382)؛ گرایش ها و مذاهب اسلامی در سه قرن نخست هجری(الزینه)؛ مترجم: علی آقا نوری؛ قم: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان ومذاهب.
  14. رجبی پور، روح الله(1393)؛ چگونگی و زمان گرایش خاندان اَعیَن به تشیع؛ تاریخ اسلام؛ پاییز 1393 شماره3(پیاپی59).
  15. رجبی، محمدحسین(1378)؛ کوفه و نقش آن در قرون نخستین اسلامی؛ تهران: موسسه چاپ ونشر دانشگاه امام حسین علیه السلام.
  16. شهرستانی، محمدبن عبدالکریم(1362)؛ الملل والنحل؛مقدمه سید محمدرضا جلالی نائینی، تهران: اقبال.
  17. صفری فروشانی، نعمت الله(1384)، «جابر بن یزید جعفی»، دانشنامه جهان اسلام، زیر نظر غلام­علی حداد عادل، تهران: بنیاد دائرة المعارف اسلامی، چاپ اول، 1384ش، 9 / 181 تا 184.
  18. صفری، نعمت الله(1378)، غالیان: کاوشی در جریانها و برایندها تا پایان قرن سوم،مشهد: آستان قدس رضوی.
  19. طاوسی مسرور، سعید(1387)، جابربن یزید جعفی (حدود 50 – 128 ﻫ.ق): واکاوی شخصیت، جایگاه و تأثیر وی در علوم و معارف شیعه، پایان­نامه­ی کارشناسی ارشد تاریخ تشیع، تهران: دانشگاه امام صادق علیه السلام.
  20. طوسی، محمد بن حسن بن علی(1348)، اختیار معرفه الرجال(المعروف برجال الکشی)؛ تحقیق و تصحیح حسن مصطفوی؛ مشهد: دانشکده الهیات و معارف اسلامی مرکز تحقیقات و مطالعات کنگره هزاره شیخ طوسی.
  21. عبدالمنعم داود، نبیله(1415ه ق- 1994م)؛ نشه الشیعه الامامیه؛ بیروت: دارالمورخ العربی؛ اول.
  22. عبیدی، عباس(1376)؛ جابربن یزید جعفی«گنجینه اسرار»، تهران: سازمان تبلیغات.
  23. عطاردی، عزیزالله، مسند الامام باقر علیه السلام؛ کامل شود
  24. فیاض، عبدالله(1406ه ق- 1986م)؛ تاریخ الامامیّه و اسلافهم من الشیعه منذ تشأه التشیع حتی القرن الرابع الهجری؛ دوم؛ بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات.
  25. محمد جعفری، سیدحسین(1382)؛ تشیع در مسیر تاریخ، ت سید محمد تقی آیت اللهی،تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، یازدهم.
  26. محمدبن محمد بن نعمان(1413ه)؛ شیخ مفید؛ اوائل المقالات، قم: کنگره شیخ مفید.
  27. مدرسی طباطبایی، سیدحسین(1386)؛ مکتب در فرآیند تکامل، نظری بر تطور مبانی فکری تشیع درسه قرن نخستین تهران:کویر.
  28. مدرسی طباطبایی، سید حسین(1386)؛ میراث مکتوب شیعه از سه قرن نخستین هجری؛ بی نا.
  29. میرحسینی، یحیی(1397)؛ تطور تاریخی راه کارهای تحقق تقیّه در سیره ائمه شیعه(ع)؛ تاریخ اسلام؛ زمستان1397/ شماره75
  30. ناشی اکبر، عبدالله بن محمد(1386)؛ فرقه های اسلامی و مسئله امامت (ترجمه «مسائل الامامه» و «مقتطفات من الکتاب الاوسط»)، ترجمه علیرضا ایمانی؛ اول؛ قم: مرکز مطالعات ادیان و مذاهب.
  31. ناصری طاهره، ولوی، علی محمد(1394)؛ تحلیل واکنش امامان شیعه (ع) به غلو در امامت؛تاریخ اسلام و ایران؛ پاییز1394 ش 27.
  32. هالم، هاینس(1385)؛ تشیع ، ترجمه محمد تقی اکبری؛ اول؛ قم: مرکز مطالعات ادیان و مذاهب.
  33. هزار، علیرضا(1381)؛ درنگی­درشخصیت حدیثی­جابربن­یزیدجعفی،علوم حدیث، شماره 24 (تابستان81)،98 –
  34. خسرو پناه، عبدالحسین(1388)؛ جریان‏شناسى فکرى ایران معاصر، قم: مؤسسه فرهنگى حکمت نوین اسلامى.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 275
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 203


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب