فهرست نشریات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات118
تعداد شماره‌ها1,255
تعداد مقالات9,395
تعداد مشاهده مقاله2,660,050
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,486,768
عبدی, لیلی, کمالی سروستانی, خسرو, اشکواری, محمدجعفر. (1401). بررسی استنادات قرآنیِ وقایع تاریخی و شیوه های کاربرد آن در تاریخ طبری (از بعثت تا سال 40 هجری). مطالعات فلسفی کلامی, 16(37), 7-29. doi: 10.22034/skh.2022.12628.1272
لیلی عبدی; خسرو کمالی سروستانی; محمدجعفر اشکواری. "بررسی استنادات قرآنیِ وقایع تاریخی و شیوه های کاربرد آن در تاریخ طبری (از بعثت تا سال 40 هجری)". مطالعات فلسفی کلامی, 16, 37, 1401, 7-29. doi: 10.22034/skh.2022.12628.1272
عبدی, لیلی, کمالی سروستانی, خسرو, اشکواری, محمدجعفر. (1401). 'بررسی استنادات قرآنیِ وقایع تاریخی و شیوه های کاربرد آن در تاریخ طبری (از بعثت تا سال 40 هجری)', مطالعات فلسفی کلامی, 16(37), pp. 7-29. doi: 10.22034/skh.2022.12628.1272
عبدی, لیلی, کمالی سروستانی, خسرو, اشکواری, محمدجعفر. بررسی استنادات قرآنیِ وقایع تاریخی و شیوه های کاربرد آن در تاریخ طبری (از بعثت تا سال 40 هجری). مطالعات فلسفی کلامی, 1401; 16(37): 7-29. doi: 10.22034/skh.2022.12628.1272

بررسی استنادات قرآنیِ وقایع تاریخی و شیوه های کاربرد آن در تاریخ طبری (از بعثت تا سال 40 هجری)

مجله سخن تاریخ
مقاله 1، دوره 16، شماره 37، فروردین 1401، صفحه 7-29    اصل مقاله (1.03 M)
نوع مقاله: علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/skh.2022.12628.1272
نویسندگان
لیلی عبدی1؛ خسرو کمالی سروستانی2؛ محمدجعفر اشکواری* 3
1دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ فرهنگ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
2گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
3گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.(نویسنده مسئول).
چکیده
از دلایل اهمیت تاریخی قرآن را می‌توان موضوع نزول تدریجی آیات و پیوند آن با حوادث مختلف تاریخی که بعدها شأن نزول آیات نامیده شد، دانست. به همین دلیل تاریخ‌نگاری مسلمانان در ابتدا پیوندهای زیادی با آیات قرآنی داشت، به این صورت که مورخ سعی می‌کرد در گزارش رویدادها، از آیات قرآنی استفاده کند. طبری از مورخانی است که در نگارش تاریخ بسیار از آیات قرآن بهره برده است؛ چنانکه می‌توان گفت استنادات قرآنی از خصیصه‌های بارز تاریخ طبری است. این پژوهش به شیوه توصیفی - تحلیلی ابتدا میزان استنادات قرآنی از بعثت تا سال 40 هجری در تاریخ طبری را بررسی کرده و سپس به این پرسش پاسخ داده که استنادات قرآنی چه کاربردی در تاریخ طبری داشته است؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد طبری در وقایع تاریخی از بعثت تا سال 40 هجری به 250 آیه از سوره‌های مختلف قرآن بدون ذکر نام و شماره سوره و آیه استناد کرده است. بیشترین کاربرد استنادات قرآنی در تاریخ طبری باهدف تأیید و تقویت خبر صحیح، تبیین و توضیح، ابطال یا تصحیح خبر، تکریم یا تحقیر اشخاص، هشدار و انذار و اشاره به نکات اخلاقی انجام شده است.
کلیدواژه‌ها
استنادهای قرآنی؛ تاریخ طبری؛ تاریخنگاری؛ بعثت
مراجع
قرآن کریم

  • 1- آذرنوش، آذرتاش (1379)، فرهنگ معاصر عربی ـ فارسی بر اساس فرهنگ عربی ـ انگلیسی هانس ور، چاپ اول، تهران: نشر نی
  • 2- ابن اثیر، عزالدین ابوالحسن (1385)، الکامل فی التاریخ،، بیروت: دار صادر
  • 3- ابن اعثم کوفی، ابو محمد احمد (1411 ق)، الفتوح، تحقیق علی شیری، چاپ اول، بیروت: دارالأضواء
  • 4- ابن خلکان، شمس‌الدین احمد بن محمد (1900 م)، وفی‌ات الاعیان و أنباء أبناء الزمان، محقق احسان عباس، المجلد الثالث، بیروت: دارصادر
  • 5- ابن سعد، محمد بن سعد هاشمی بصری (1410 ق)، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، چاپ اول، بیروت: دارالکتب العلمیه
  • 6- ابن کثیر، ابوالفداء اسماعیل بن عمر (1407 ق)، البدایة و النهایة، بیروت: دارالفکر
  • 7- ابن مزاحم، نصر، (1404 ق)، وقعة الصفین، تحقیق و شرح عبداسلام محمد هارون، قم، مکتبة آیت الله العظمی المرعشی النجفی (ره)،
  • 8- ابن هشام، عبدالملک (بی‌تا)، السیرة النبویة، تحقیق مصطفی سقا، ابراهیم آبیاری وعبدالحفیظ شلبی، بیروت: دارالمعرفه
  • 9- بلاذری، ابوالحسن احمد بن یحیی (1988 م)، فتوح البلدان، بیروت: دار و مکتبة الهلال
  • ــــــــــــــ (1417 ق)، أنساب الأشراف، تحقیق سهیل ذکار و ریاض زرکلی، چاپ اول، بیروت: دارالفکر
  • بیژنی، محمد (1395)، «سیره نویسان و قرآن»، فصلنامه نقد کتاب، سال دوم، شماره 6، صص 198 ـ 183
  • بیهقی، احمد بن حسین (1405 ق)، دلائل النبوة و معرفة أحوال صاحب الشریعة، تحقیق عبدالمعطی قلعجی، چاپ اول، بیروت: دار الکتب العلمیة
  • پیشوایی، مهدی (1382)، تاریخ اسلام (از جاهلیت تا رحلت پیامبرص) چاپ اول، قم: دفتر نشر معارف
  • جعفریان، رسول (1377)، تاریخ سیاسی اسلام سیره رسول خدا، چاپ اول، تهران: نشرالهادی
  • حموی، یاقوت بن عبدالله (1995 م)، معجم البلدان، بیروت، دارصادر،
  • داداش نژاد، منصور (1393)، سیره نویسان و قرآن، چاپ اول، تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
  • دهخدا، علی‌اکبر و دیگران (1334)، لغت‌نامه دهخدا، تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران
  • دینوری، ابن قتیبه عبدالله بن مسلم (1410 ق)، الإمامة و السیاسة، تحقیق علی شیری، بیروت: دارالأضواء
  • دینوری، ابوحنیفه احمد بن داود (1368)، اخبارالطوال، تحقیق عبد النعم عامر، قم: منشورات الرضی
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1390)، مفردات الفاظ قرآن، ترجمه حسین خداپرست، چاپ چهارم، قم: دفتر نشر نوید اسلام
  • رامیار، محمود (1379)، تاریخ قرآن، چاپ چهارم، تهران: انتشارات امیرکبیر
  • رجبی دوانی، محمدحسین (1393)، «تحلیل واقعه سقیفه بنی ساعده با رویکرد به نهج‌البلاغه»، فصلنامه پژوهش‌های نهج‌البلاغه، شماره 40، صص 91 ـ 75
  • زرگری نژاد، غلامحسین (1384)، تاریخ صدر اسلام (عصر نبوت)، چاپ سوم، تهران: سازمان مطالعه و تدوین علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)
  • شهیدی، سید جعفر (1386)، تاریخ تحلیلی اسلام از آغاز تا نیمه نخست سده چهارم، چاپ سوم، تهران: مرکز نشر دانشگاهی،
  • صالحی شامی، محمد بن یوسف (1414 ق)، سبل الهدی و الرشاد فی سیرة خیر العباد، تحقیق عادل احمد عبد الموجود و علی‌محمد معوض، چاپ اول، بیروت: دار الکتب العلمیة
  • طباطبایی، محمدحسین (1370)، تفسیر المیزان، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه
  • طبرسی، فضل بن حسن (بی‌تا)، مجمع‌البیان فی تفسیرالقرآن، تهران: انتشارات ناصرخسرو
  • طبری، ابوجعفر محمد بن جریر (1412 ق)، جامع البیان فی تفسیر القرآن، چاپ اول، بیروت: دارالمعرفة
  • ــــــــــــــ (1387)، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمدابوالفضل ابراهیم، چاپ دوم، بیروت: دارالتراث
  • علیخانی، فاطمه و میر، محمد (1395)، شیوه‌های کاربرد آیات و احادیث در تاریخ جهانگشای، فصلنامه متن پژوهش ادبی، دوره 20، شماره 69، صص 180 ـ 153
  • عیاشی، محمد بن مسعود (1380)، تفسیرالعیّاشی، محقق رسول محلاتی، چاپ اول، تهران: المطبعة العلمیّة
  • فیاض، علی‌اکبر (1378)، تاریخ اسلام، تهران، چاپ بیستم، انتشارات دانشگاه تهران
  • قرطبی، محمد بن احمد (1405 ق)، الجامع لأحکام القرآن (تفسیر القرطبی)، بیروت: دار احیاء التراث العربی
  • قلقشندی، ابوالعباس احمد بن علی (1332)، صبح الأعشی فی صناعة الإنشاء، قاهره: دارالکتب السلطانیة
  • مسعودی، ابوالحسن علی بن الحسین (1409 ق)، مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق اصغر داغر، چاپ دوم، قم: دارالهجره
  • معین، محمد (1371)، فرهنگ فارسی، چاپ هشتم، تهران: انتشارات امیرکبیر
  • مکارم شیرازی، ناصر (1372)، تفسیر نمونه، چاپ بیست و یکم، تهران: دارالکتب الاسلامیه
  • ناظمیان فرد، علی (1377)، «از بعثت تا وفات پیامبر (ص) در تاریخ طبری»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، شماره 16، صص 17 ـ 15
  • هاوتینگ، جرالد (1389)، «دو استناد قرآنی در منابع تاریخی درباره وقایع صدر اسلام»، ترجمه سید علی آقایی، مجموعه مقالات رهیافت‌هایی به قرآن، چاپ اول، تهران: انتشارات حکمت، صص 296 ـ 285
  • واقدی، محمد بن عمر (1409 ق)، کتاب المغازی، تحقیق مارسدن جونس، چاپ دوم، بیروت: مؤسسة العلمی
  • یعقوبی، احمد بن أبی یعقوب (بی‌تا)، تاریخ الیعقوبی، بیروت: دارصادر
  • یوسفی غروی، محمدهادی (1382)، تاریخ تحقیقی اسلام (موسوعة التاریخ الاسلامی)، ترجمه حسین‌علی عربی، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 251
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 216


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب