فهرست نشریات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات119
تعداد شماره‌ها1,257
تعداد مقالات9,411
تعداد مشاهده مقاله2,686,367
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,501,577
موسوی, سید نقی. (1400). تبیین قاعده إضلال در فقه تربیتی؛ باتاکید بر مفهوم-شناسی. مطالعات فلسفی کلامی, 8(15), 63-93. doi: 10.22034/mft.2022.11110.1155
سید نقی موسوی. "تبیین قاعده إضلال در فقه تربیتی؛ باتاکید بر مفهوم-شناسی". مطالعات فلسفی کلامی, 8, 15, 1400, 63-93. doi: 10.22034/mft.2022.11110.1155
موسوی, سید نقی. (1400). 'تبیین قاعده إضلال در فقه تربیتی؛ باتاکید بر مفهوم-شناسی', مطالعات فلسفی کلامی, 8(15), pp. 63-93. doi: 10.22034/mft.2022.11110.1155
موسوی, سید نقی. تبیین قاعده إضلال در فقه تربیتی؛ باتاکید بر مفهوم-شناسی. مطالعات فلسفی کلامی, 1400; 8(15): 63-93. doi: 10.22034/mft.2022.11110.1155

تبیین قاعده إضلال در فقه تربیتی؛ باتاکید بر مفهوم-شناسی

مطالعات فقه تربیتی
مقاله 3، دوره 8، شماره 15، شهریور 1400، صفحه 63-93    اصل مقاله (419.81 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/mft.2022.11110.1155
نویسنده
سید نقی موسوی*
استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان
چکیده
فقه تربیتی در مسیر رشد و بالندگی، نیازمند توسعه قلمروهای پیرامونی خود مانند «قواعد تربیتی» است؛ زیرا این قواعد در «تفقه تربیتی»، مفید و پُرکاربرد است. اِضلال (گمراه کردن دیگران) از عناوینی است که سیاست‌ها، اقدامات و روش‌های آموزشی و پرورشی می‌تواند مصداق آن قرار گیرد. نوشتار پیش‌رو در صدد است از ماهیت و حقیقت اِضلال (گمراه کردن دیگران) سخن بگوید و زوایای مفهوم اِضلال و نسبتش را با مفاهیم مشابه تبیین کند. روش این مقاله، توصیفی _ استنباطی است و نمونه‌گیری در آن به شیوه هدفمند انجام شده (تبیین مفهومی اضلال و مفاهیم مشابه و تحلیل شبکه مفاهیم) و روش تحلیل آن، تحلیل محتوای کیفی است. پس از بررسی‌ها روشن شد که اضلال دارای دو معنای عام و خاص است و معنای خاص، فقط گمراهی شناختی و عقیدتی را شامل می‌شود و در این معنا با عناوینی چون «تعلیم ضلال» و شبهه‌افکنی قرابت دارد. همچنین دانستیم که اضلال مفهومی غیرقصدی است و در صِدق آن، اضلال فعلی و شخصی و همچنین تحقق گمراهی (ضلالت) مدنظر است و اختصاصی به اضلال عقیدتی ندارد. همچنین در باب نسبت مفهوم/قاعده اضلال با مفاهیم مشابه، به این نتیجه رسیدیم که اضلال از حیث اصل تسبیب، نوعی اغراء دیگران به جهل و اعانه دیگران به گناه است؛ اما از حیث نوع تسبیب، بیشتر به مقوله ره‌زنی اشاره دارد؛ برخلاف آن عناوین. همچنین دانستیم که نسبت عنوان اضلال با عنوان «تعلیم ضلال» و «شبهه‌افکنی»، نسبت عام و خاص مِن‌وجه است.
 
کلیدواژه‌ها
تعلیم ضلال؛ شبهه‌افکنی؛ تسبیب به حرام؛ اعانه بر إثم؛ هدایت؛ و تربیت
مراجع
قرآن کریم

  1. نهج‌البلاغه (صبحی صالح).
  2. الزبیدی، مرتضی ، تاج العروس من جواهرالقاموس، بیروت، دارالفکر، الاولی، 1426 ق.
  3. ابن بابویه قمی، محمد بن علی ، الأمالی (صدوق)، تهران، کتابچی،
  4. ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول، تحقیق علی اکبر غفاری، قم، نشر جامعه مدرسین، 1363.
  5. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب ، داراحیاء التراث العربی، بیروت، الثالثه،  1408ق.
  6. احمد بن فارس، ابی الحسین ، معجم مقاییس اللغه، تحقیق عبدالسلام محمد هارون، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، 1404ق.
  7. الزبیدی، مرتضی ، تاج العروس من جواهرالقاموس، دارالفکر، بیروت، الاولی، 1426ق.
  8. الهامی نیا، علی اصغر ، «رسول الله اسوه حسنه بشری»، مجله حصون، شماره 9، 1385.
  9. بهشتی، سیدعلی اکبر ، موانع عبرت از رخدادها، کیهان اندیشه، شماره 19635، 1389.
  • پاکزاد، عبدالعلی 1390، «بررسی تحلیلی برخی از روش‌های تربیتی در قرآن»، مجله معرفت، سال بیستم، شماره 160، ص13 _ 32.
  • تمیمی آمدی، عبدالواحد ، غررالحکم و دررالکلم، تصحیح رجائی، سیدمهدی، قم ، دارالکتاب الاسلامی، 1410ق.
  • حاجی ده آبادی، محمدعلی ، «آسیب‌شناسی روش اسوه‌پردازی در تربیت دینی»، مجله تربیت اسلامی، شماره 6، 1380.
  • حویزی، عبدعلی ابن‌جمعه ، تفسیر نورالثقلین، قم ، اسماعیلیان،  چهارم، 1415ق.
  • حسینی‌زاده، سیدعلی ، روش‌های تربیتی در قرآن، ج3، قم ، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، اول، 1397.
  • دهخدا، علی اکبر ، لغتنامه دهخدا،تهران، چاپخانه دانشگاه تهران، 1343.
  • راغب اصفهانی ، مفردات الفاظ القرآن، تحقیق صفوان عدنان داودی، قم ، منشورات طلیعه النور، دوم، 1427ق.
  • زحیلی، وهبه ، التفسرالمنیرفی العقیدة و الشریعة والمنهج، ج1 _ 15،بیروت، نشر دارالفکرالمعاصر، 1418ق .
  • زمخشری، محمود ، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التأویل، تصحیح مصطفی حسین احمد، ج1، بیروت، دارالکتاب العربی، سوم، 1407ق.
  • سادات فخر، سید محسن ، دائرةالمعارف قرآن کریم، ، قم ، بوستان کتاب، دوم، 1386،
  • سبحانی، جعفر ، الالهیات علی هدی الکتاب والسنه والعقل، نشرالمرکزالعالمی للدراسات الاسلامیه، چاپ قدس، 1412ق.
  • سلطانی رنانی، مهدی 1383، «اسوه‌پذیری و شیوه‌های آن ازمنظر قرآن کریم»، فصلنامه قرآنی کوثر، شماره 15.
  • سهرابیان پاریزی، محمد 1389، «نقش تربیتی اسوه‌ها در قرآن کریم»، فصلنامه راه تربیت، سال پنجم، شماره 13.
  • سیدرضی، نهج‌البلاغه صبحی صالح، ن قم، شرهجرت، 1395ق.
  • سیوطی، عبدالرحمن ، الدرالمنثورفی التفسیربالمأثور، ج1 _ 6، قم، کتابخانه عمومی آیت‌الله مرعشی نجفی، نوبت اول، 1404ق .
  • صادقی تهرانی، محمد ، الفرقان فی تفسیرالقرآن بالقرآن و السنة، ج1 _ 30، قم، ناشر فرهنگ اسلامی، 1406ق.
  • طباطبائی، سید محمد حسین ، المیزان فی تفسیرالقرآن، ج1 _ 21، بیروت، منشورات موسسة الاعلمی للمطبوعات، 1393ق.
  • عبدالباقی، محمد فؤاد ، المعجم المفهرس لالفاظ القرآن الکریم،، قم ، انتشارات اسلامی، دهم، 1390.
  • فیروزآبادی، محمد بن یعقوب ، القاموس المحیط، بیروت ، دارالکتب العلمیه، اول، 1415ق.
  • قائمی مقدم، محمدرضا ، روش‌های آسیب‌زا در تربیت از منظر تربیت اسلامی، ، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1390.
  • قمی، شیخ‌عباس ، سفینه البحارومدینه الحکم والآثار، بیروت ،مؤسسه الوفاء ، بی‌تا.
  • قطب، سید ، فی ظلال القرآن، ج1 _ 6، بیروت ،دارالشروق للنشروالتوزیع، 1425ق.
  • قرطبی، محمد ، الجامع لاحکام القرآن، تهران ، نشر ناصرخسرو، اول، 1364ق.
  • کدیور، محسن ، مقاله قرائت فراموش شده، وب‌سایت رسمی محسن کدیور: https: //kadivar.com/238/
  • کلینی، محمدبن یعقوب ، الکافی، تصحیح غفاری، علی‌اکبر، آخوندی، محمد، تهران ، دارالکتب الاسلامیه،1407ق.
  • مجلسی، محمدتقی ، روضة المتقین فی شرح من لایحضره الفقیه، تصحیح موسوی کرمانی، حسین، اشتهاردی، علی پناه، قم،مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانبور، چاپ قدیم، 1406ق.
  • مصباح یزدی، محدتقی ، جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن، قم ،مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، دوم، 1372.
  • مصباح یزدی، محمدتقی ، جامی از زلال کوثر، تحقیق حیدری، محمدباقر، قم ،انتشارات مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی؟ره؟، شانزدهم، 1397.
  • مکارم شیرازی، ناصر و دیگران ، تفسیرنمونه، ج1 _ 27، تهران ، دارالکتب الاسلامیه، 1387.
  • هاشمی رفسنجانی، اکبر ، فرهنگ قرآن، قم ،بوستان کتاب، دوم، 1383.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 184
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 150


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب