فهرست نشریات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات118
تعداد شماره‌ها1,255
تعداد مقالات9,395
تعداد مشاهده مقاله2,660,005
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,486,738
قدرتی, فاطمه. (1400). تقابل حق مادری با حق زوج، حق کودک و حق جامعه با نظر به حاکمیت قواعد اخلاقی و تربیتی. مطالعات فلسفی کلامی, 8(15), 157-184. doi: 10.22034/mft.2022.11648.1169
فاطمه قدرتی. "تقابل حق مادری با حق زوج، حق کودک و حق جامعه با نظر به حاکمیت قواعد اخلاقی و تربیتی". مطالعات فلسفی کلامی, 8, 15, 1400, 157-184. doi: 10.22034/mft.2022.11648.1169
قدرتی, فاطمه. (1400). 'تقابل حق مادری با حق زوج، حق کودک و حق جامعه با نظر به حاکمیت قواعد اخلاقی و تربیتی', مطالعات فلسفی کلامی, 8(15), pp. 157-184. doi: 10.22034/mft.2022.11648.1169
قدرتی, فاطمه. تقابل حق مادری با حق زوج، حق کودک و حق جامعه با نظر به حاکمیت قواعد اخلاقی و تربیتی. مطالعات فلسفی کلامی, 1400; 8(15): 157-184. doi: 10.22034/mft.2022.11648.1169

تقابل حق مادری با حق زوج، حق کودک و حق جامعه با نظر به حاکمیت قواعد اخلاقی و تربیتی

مطالعات فقه تربیتی
مقاله 6، دوره 8، شماره 15، شهریور 1400، صفحه 157-184    اصل مقاله (403.16 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/mft.2022.11648.1169
نویسنده
فاطمه قدرتی*
استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی دانشگاه حضرت معصومه قم
چکیده
تجربه مادری، به‌عنوان حقی طبیعی، قابل سلب نیست؛ اما در مواردی حق فرزندآوری زوجه در تقابل با مصالح اجتماعی، سلامت کودک، حقوق جنسی زوج یا اشتراط عدم فرزندآوری از سوی زوج قرار می‌گیرد و قانوناً می‌توان زوجه را از این حق محروم ساخت. در هریک از این موارد، بررسی تبعات تربیتی و اخلاقی محروم‌سازی زن از احساس مادری و تبیین راهکارهای موجود برای عدم محروم‌سازی او با استفاده از اثرگذاری قواعد اخلاقی در قواعد حقوقی، هم در خانواده و هم جامعه حائز اهمیت خواهد بود.
لذا در این مقاله، با روش توصیفی و تحلیلی و استناد به منابع کتابخانه‌ای، ضمن تبیین جایگاه و اهمیت حق مادری، ابتدا موارد مجاز محرومیت از این حق تبیین شد و نهایتاً در دو مورد، به‌رغم استحقاق زوج یا سیاست‌های کنترلی جمعیت بر عدم فرزندآوری، می‌توان با عنایت به جایگاه برتر قواعد تربیتی و اخلاقی، حق زوجه را مقدم داشت: 1. توجه به اقتضائات تربیتی و اخلاقی جایگاه ریاست مرد بر خانواده و انتظار مدارا و سازش با زوجه در زمانی که عدم فرزندآوری موجب حرج و سختی زوجه باشد؛ 2. زمانی که در کنترل برخی معضلات اجتماعی همچون بیماری‌های واگیردار، فحشا و... به‌جای تأکید بر سیاست‌های کاهش جمعیت و محروم نمودن زوجین از فرزندآوری، با تأکید بر حاکمیت قواعد تربیتی و اخلاقی در مراودات زنان و مردان، مانع برخی معضلات اجتماعی شد. البته در تقابل حق فرزندآوری با بهداشت عمومی و سلامت کودک، دولت‌ها نمی‌توانند امری عمل کنند و در راستای ایمن‌سازی روابط جنسی، زوجین را به عقیم‌سازی مجبور سازند.
 
کلیدواژه‌ها
فرزندآوری؛ حقوق زوج؛ حق سلامت کودک؛ مصالح اجتماعی؛ و حاکمیت قواعد تربیتی و اخلاقی
مراجع
قرآن کریم

  1. آخوندخراسانی، محمدکاظم، کفایة الاُصول، قم، نشر اسلامی، 1424.
  2. افشارقوچانی، زهره، ایزانلو، محسن ، «مطالعه تطبیقی امکان مطالبه زیان ناشی از تولد و زندگی و ارکان مسئولیت در آن»، مطالعات حقوق تطبیقی، دوره5، شماره1، ص35 _ 21، 1393.
  3. انصاری، مرتضی 1374، المکاسب، شارح عبد العظیم بن عبد الرحیم، تبریز، اطلاعات.
  4. ایازی، سیدمحمدعلی، اسلام و تنظیم خانواده، تهران، نشر فرهنگ اسلامی، 1386.
  5. اسلامی‌تبار، شهریار، واعظ، بهنام؛ سلیمانی، افشین ، «نگاهی اجمالی به تحولات بهداشت و جوانان»، پژوهش کابردی مطالعات جوانان، شماره1، ص174، 1381.
  6. بجنوردی، سیدحسن، القواعد الفقهیه، قم، دلیل ما، 1424.
  7. بوازار، مارسل، انسان‌دوستی در اسلام، ترجمه محمدحسن مهدوی اردبیلی، غلامحسین یوسفی، تهران، طوس، 1983.
  8. بیات‌کمیتکی، مهناز، بالوی، مهدی، «بازخوانی دکترین مصلحت دولت درپرتو نظریه تعادل»، پژوهش حقوق عمومی، دوره 17، شماره47، ص123 _ 155، 1394.
  9. پاینده، ابوالقاسم، نهج الفصاحه، تهران، دنیای دانش، 1388.
  • جعفری‌لنگرودی، محمدجعفر ، مقدمه عمومی علم حقوق، تهران، گنج دانش، 1398.
  • __________ ، مبسوط درترمینولوژی حقوق، تهران، گنج دانش، 1388.
  • جوادی آملی، عبدالله، زن درآیینه جلال و جمال، تهران، رجاء، 1372.
  • جهانفر، محمد، جمعیت و تنظیم خانواده، تهران، دهخدا، 1377.
  • چلبی، فائقه، قاسم آبادی، مرتضی، آقاپور، کمال، «تحلیلی به برجایگاه نظم عمومی درنظام حقوقی ایران»، قضاوت، شماره 96، ص89 _ 120، 1396.
  • حرعاملی، محمد ، وسائل الشیعة، قم، آل البیت، 1409.
  • حسن‌زاده، صالح ، «عوامل تحکیم خانواده درفرهنگ اسلامی»، پژوهش‌نامه معارف قرآنی، سال چهارم، شماره 15، ص45 _ 68، 1392.
  • حسینی بهسودی، محمدسرور، مصباح الأصول، قم، مؤسسه احیاء اثار امام خویی، 1422.
  • حلم‌سرشت، پریوش، دل‌پیشه، اسماعیل، بهداشت و تنظیم خانواده، تهران، سخن‌گستر، 1388.
  • خامنه‌ای، سیدعلی حسینی، راهنمای فتاوا، بی‌جا، 1390.
  • خمینی، سید روح الله ، قضاوت فقه، مترجم حسین کریمی، قم، شکوری، 1365.
  • __________ ، صحیفه امام، تهران، نشر آثار امام خمینی؟ره؟،.138.
  • خویی، سیدابوالقاسم، منهاج الصالحین، قم، مدینه العلم،
  • راسخ، محمد، بیات‌کمیتکی، مهناز، «مفهوم مصلحت عمومی». تحقیقات حقوقی، دوره 14، شماره56، ص93 _ 119، 1390.
  • رحیمی، حبیب الله، صادقی، محمد جواد، «ماهیت حقوقی فرزندآوری و آثار اشتراط و عدم اشتراط آن ضمن عقد نکاح»، خانواده‌پژوهی، سال چهاردهم، شماره 55، ص467 _ 496، 1397.
  • زرنشان، شهرام، شجاعی نصرآبادی، محمّد، «تبیین جرم انگاری حداقلی از منظر اخلاقی»، مطالعات حقوق کیفری و جرم‌شناسی، دوره 4، شماره2، ص327 _ 344، 1396.
  • شبیری زنجانی، سیدموسی، کتاب نکاح، قم، رأی‌پرداز، 1419.
  • شیخی، محمدتقی، جمعیت و تنظیم خانواده، تهران، دیدار، 1373.
  • صادقی تهرانی، محمد ، الفرقان فی تفسیر القرآن، قم، انتشارات فرهنگ اسلامی، 1408.
  • طباطبائی، محمدحسین ، المیزان، قم، انتشارات اسلامی، 1385.
  • طبری، فضل بن حسن، مجمع البیان، قم، ناصرخسرو، 1388.
  • طوسی، محمد 1407، الخلاف، قم، جامعه مدرسین.
  • __________ ، تهذیب الاحکام، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1390.
  • عابدی، محمد، قبولی‌درفشان، سید محمدمهدی، سعیدی، امیر ، «موانع مسئولیت مدنی والدین دربرابر فرزندان»، وکیل مدافع، دوره 5، شماره 14، ص91 _ 105، 1394.
  • عباسی، محمود، عباسیان، لادن ، «ایدز و مکانیسم‌های پایش و حمایت از حقوق بشر»، حقوق پزشکی، سال دوم، شماره پنجم، ص61، 1387.
  • غدیری، ماهرو، نیک‌کار چنینجانی، طیبه، «گواهی سلامت پیش از ازدواج از منظر اسناد بین المللی حقوق بشر با تأکید برحقوق کودک»، خانواده‌پژوهی، سال چهاردهم، شماره 53، 1397.
  • فاضل مقداد، جمال الدین ، تنقیح الرائع، قم، کتابخانه آیت‌الله المرعشی نجفی، بی‌تا.
  • فنایی، ابوالقاسم، نوجوان، داوود، «نقش اخلاق درقانون‌گذاری از منظر فلسفه فقه و فلسفه حقوق»، حقوق تطبیقی، سال 15، شماره 2 (پیاپی 112)، ص269 _ 307، 1398.
  • قاری‌سیدفاطمی، سیدمحمد ، «مبانی توجیهی _ اخلاقی حقوق بشرمعاصر»، تحقیقات حقوقی، شماره 36 و 35، ص111 _ 192، 1381.
  • قرائتی، محسن ، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، 1390.
  • قرشی‌بنایی، علی‌اکبر ، تفسیر احسن الحدیث، تهران، بنیاد بعثت، 1389.
  • قطبی، میلاد، بهادری‌جهرمی، علی ، «محدودیت‌های آزادی دراصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، مطالعات حقوق بشر اسلامی، شماره10، ص55 _ 80، 1395.
  • کاتوزیان، ناصر ، قانون مدنی درنظم حقوقی کنونی، تهران، میزان، 1394.
  • __________ ، حقوق مدنی (خانواده)، تهران، سهامی انتشار، 1385.
  • __________ ، مقدمه علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران، تهران، سهامی انتشار، 1378.
  • __________ ، مبانی حقوق عمومی، تهران، میزان، 1390.
  • __________ ، فلسفه حقوق، تهران، سهامی انتشار، 1395.
  • کتابی، احمد ، درآمدی بر اندیشه‌ها و نظریه‌های جمعیت‌شناسی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1388.
  • کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، قم، دارالحدیث، 1429.
  • مجلسی، محمدباقر بن محمد تقی ، بحار الانوار، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی، 1404.
  • محقق‌حلی، جعفر ، شرایع الاسلام، تهران، استقلال، 1408.
  • محقق‌داماد، سیدمصطفی، حقوق خانواده، تهران، نشر علوم اسلامی، 1385.
  • __________ ، تحلیل فقهی و حقوقی نکاح، قم، نشر علوم اسلامی، 1379.
  • __________ ، قواعد فقهی بخش مدنی، تهران، سمت، 1380.
  • معینی علمداری، جهانگیر ، «رابطه مصلحت عمومی و آزادی فردی»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره77، شماره 816، ص151 _ 173، 1378.
  • مکارم‌شیرازی، ناصر ، رساله توضیح المسائل با اضافات فراوان و استفتائات جدید، قم، قدس، شصت و پنجم، 1392.
  • مفید، محمد بن علی، المقنعه، قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید، 1410.
  • موسوی‌رکنی، فاطمه‌سادات، موسوی‌رکنی، سیدهادی ، «حق حیات جنین نابهنجار از منظر اخلاق انسانی و منافع عمومی»، حقوق پزشکی، دوره هشتم، شماره 13، ص71 _ 114، 1393.
  • میسر، محمدسید احمد ، الخلاق الاسرة المسلمة، امارت، دارالندی، 2001.
  • مهتدی، عبدالعظیم ، آموزه‌هایی از اخلاق امام حسین؟ع؟، ترجمه غلامحسین انصاری، تهران، چاپ و نشر بین‌الملل، 1389.
  • نائینی، محمدحسین، منیة الطالب، تهران، المکتبه الرضویه، 1373.
  • نیکخواه، رضا، علی عسگری، ابراهیم ، «نقش پنهان اخلاق درحقوق»، فصلنامه اخلاق زیستی، سال 5، شماره 15، ص11 _ 39، 1394.
    • Liu,N. (1987). Wrongful: some of the problems. journal of medical ethics. P: 69 _ 73.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 199
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 145


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب