فهرست نشریات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات118
تعداد شماره‌ها1,255
تعداد مقالات9,395
تعداد مشاهده مقاله2,660,009
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,486,744
مومن, سیده هانیه, کلانتری, علی اکبر. (1400). بررسی و نقد تحلیل ایزوتسو پیرامون مسئله‌ی جبر و اختیار در قرآن. مطالعات فلسفی کلامی, 8(15), 161-183. doi: 10.22034/pke.2022.12139.1547
سیده هانیه مومن; علی اکبر کلانتری. "بررسی و نقد تحلیل ایزوتسو پیرامون مسئله‌ی جبر و اختیار در قرآن". مطالعات فلسفی کلامی, 8, 15, 1400, 161-183. doi: 10.22034/pke.2022.12139.1547
مومن, سیده هانیه, کلانتری, علی اکبر. (1400). 'بررسی و نقد تحلیل ایزوتسو پیرامون مسئله‌ی جبر و اختیار در قرآن', مطالعات فلسفی کلامی, 8(15), pp. 161-183. doi: 10.22034/pke.2022.12139.1547
مومن, سیده هانیه, کلانتری, علی اکبر. بررسی و نقد تحلیل ایزوتسو پیرامون مسئله‌ی جبر و اختیار در قرآن. مطالعات فلسفی کلامی, 1400; 8(15): 161-183. doi: 10.22034/pke.2022.12139.1547

بررسی و نقد تحلیل ایزوتسو پیرامون مسئله‌ی جبر و اختیار در قرآن

پژوهشنامه کلام
مقاله 8، دوره 8، شماره 15، اسفند 1400، صفحه 161-183    اصل مقاله (551.79 K)
نوع مقاله: مقاله علمی ترویجی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/pke.2022.12139.1547
نویسندگان
سیده هانیه مومن* 1؛ علی اکبر کلانتری2
1دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه شیراز
2دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز
چکیده
« جبر و اختیار » یکی از موضوعات مهم و غامض علوم اسلامی ‌اعم از کلام، فلسفه و عرفان می‌ باشد که دانشمندان هر یک از علوم مذکور برای حل این مسئله، دیدگاه های متفاوتی را برگزیده اند. در این میان ایزوتسو، اسلام شناس و قرآن پژوه معاصر در تحلیل آیات ناظر بر جبر و اختیار در قرآن با بن بست مواجه گردیده و اساسا اندیشه ی قرآنی را متفاوت از منطق عقل بشری دانسته است. در پژوهش حاضر که با روش توصیفی - تحلیلی گردآوری شده ، تلاش بر آنست که منشا این نگرش ایزوتسو را جست و جو نموده و پس از یافتن مواضع او در باب جبر و اختیار طی آثار مختلف او ، تحلیل و نقدی نسبت به آن ها ارائه گردد . نتایج حاکی از آنست که اگر چه ایزوتسو در تحلیل قرآنی مسئله‌ی جبر و اختیار راه خطا را پیموده است اما با توجه به همگرایی و تاسی او از مبانی عرفان ابن عربی در بسیاری از موضوعات از جمله جبر و اختیار ، به نظر می‌ رسد وی پیرو همان آموزه «امر بین الامرین» می‌ باشد که از فحوا و نه نص سخنان ابن عربی نیز می توان همین حکم را استنباط نمود.
کلیدواژه‌ها
جبر؛ اختیار؛ ایزوتسو؛ ابن عربی؛ هدایت و ضلالت
مراجع
قرآن کریم

  • ابن‌عربی، محمدبن علی(بی‌تا)، الفتوحات المکیه، بیروت: موسسه آل‌البیت: لاحیاء التراث.
  • اهل‌سرمدی، نفیسه(1396)، «بازخوانی مبانی ابن‌عربی در آموزه امر بین الامرین»، انسان‌پژوهی دینی، ش37، ص119-41.
  • ایزوتسو، توشیهیکو(1361)، خدا و انسان در قرآن، ترجمه احمد آرام، چ1، تهران: چاپخانه بهمن.
  • ـــــــــــــــــ(1378)، صوفیسم و تائوئیسم، ترجمه محمدجواد گوهری، تهران: روزنه.
  • ـــــــــــــــــ(1388)، مفاهیم اخلاقی‌ـ‌دینی در قرآن مجید، ترجمه فریدون بدره‌ای، چ2، تهران: فرزان روز.
  • ـــــــــــــــــ(1396)، مفهوم ایمان در کلام اسلامی، مترجم: زهرا پورسینا، چ4، تهران: سروش.
  • بابایی، علی اکبر و همکاران(1388)، روش شناسی تفسیر قرآن، چ4، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  • حسن‌زاده آملی، حسن(1307)، قرآن و برهان و عرفان از هم جدایی ندارند، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
  • خسروپناه، عبدالحسین(1393)، مسائل جدید کلامی و فلسفه دین، قم: مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی9.
  • خویی، سیدابوالقاسم(1382)، بیان در علوم و مسائل کلى قرآن،‏ ترجمه ‌هاشم‌زاده هریسى، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  • دادجو، ابراهیم(1392)، «دستگاه منطقی قرآن کریم در افق منطق صوری»، آینه معرفت، ش36، ص24-1.
  • دین‌پرست، منوچهر(1382)، شناخت زائر مشرقی(تأملی بر آثار و اندیشه‌های توشی هیکو ایزوتسو)، تهران: اخبار ادیان، ش6، ص34-32.
  • راغب اصفهانی(1412)، المفردات فی غریب القرآن، دمشق: دار القلم.
  • ربیعی آستانه، مسعود(1383)، «ایزوتسو و معنا‌شناسی در آیات قرآن»، خراسان رضوی، پژوهش­های قرآنی، ش37 و 38: 340-328.
  • رضانژاد، عزالدین(1382)، «ماتریدی، رقیب گمنام معتزله و اشعری»، کلام اسلامی، ش47، ص 115-105.
  • رضایی اصفهانی، محمدعلی(1392)، درسنامه مبانی و قواعد تفسیر، قم: مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی9.
  • رضایی‌نسب، محمد و دیگران(1396)، آموزش اصول دین، تهران: میراث فرهیختگان.
  • رکنی لموکی، محمدتقی(1387)، عدل الهی، تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نمایندگی ولی فقیه، اداره آموزش‌های عقیدتی سیاسی.
  • زمانی، محمدحسن(1398)، مستشرقان و قرآن: نقد و بررسی آراء مستشرقان درباره قرآن، چ7، قم: موسسه بوستان کتاب.
  • سبحانی تبریزی، جعفر(1381)، جبر و اختیار، قم: مؤسسه امام صادق7.
  • سپاهی، مجتبی(1394)، «قضا و قدر و ارتباط آن با اعیان ثابته از منظر ابن عربی»، اندیشه نوین دینی، ش41، ص112-99.
  • سعیدی روشن، محمد باقر(1383)، تحلیل زبان قرآن و روش شناسی فهم آن، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  • شریعتی، غلام محمد و محمد باقر سعیدی روشن(1393)، «رابطه معناشناسی زبانی و تفسیر قرآن به قرآن با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی»، قرآن شناخت، ش14، ص24-5.
  • صدر، سید محمد باقر(1410ق)، دروس فی علم الاصول، قم: موسسه نشر اسلامی.
  • طباطبایى، سید محمد حسین(1363)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، حاشیه نویس: مرتضی مطهری، تهران: صدرا.
  • ــــــــــــــــــــــــ(1374)، تفسیر المیزان، ترجمه محمد باقر موسوی همدانی، چ5، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  • علوی مهر، حسین و محمد بشیر مقدسی(1398)، «نقد دیدگاه مستشرقان در مورد جبر در قرآن»، نشریه قرآن‌پژوهی خاورشناسان(قرآن و مستشرقان)، ش26، ص138-117.
  • فتاحی‌‌زاده، فتحیه و دیگران(1396)، «معناشناسی اضلال الهی در قرآن کریم»، پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن، اصفهان، ش10، ص216-199.
  • فتحی، علی(1386)، «معیارشناسی پیوند معنایی آیات قرآن»، معرفت، ش122، ص66-45.
  • محمدی ری شهری، محمد(1391)، دانشنامه قرآن و حدیث، ترجمه حمیدرضا آژیر و حمیدرضا شیخی، قم: مؤسسه علمی، ‌فرهنگی دارالحدیث.
  • مصباح یزدی، محمدتقی(1384)، آموزش عقاید(دوره سه جلدى در یک مجلد)، چ17، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل سازمان تبلیغات اسلامی.
  • معرفت، محمد هادی(1374)، التمهید فى علوم القرآن، مترجمه ابو محمد وکیلى‏، تهران: سازمان تبلیغات اسلامى‏.
  • مقیمی‌حاجی،ابوالقاسم(1386)، «فهم قرآن از نگاه امام خمینی;»، مجموعه مقالات همایش اندیشه‌های قرآنی امام خمینی;.
  • موسوی، رضی(1391)، شرق‌‌شناسی و مهدویت، قم،:بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعودأ.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 232
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 157


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب