اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,317
تعداد مقالات9,878
تعداد مشاهده مقاله2,898,567
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,614,957
رحمانی, حامد, نوری, صالح, پور میر اسماعیل, سیده زهرا. (1400). پدیدارشناسی «وقف در گردش» بر اساس فقه استدلالی امامیه. مطالعات فلسفی کلامی, 15(44), 27-49. doi: 10.22034/fvh.2021.10021.1308
حامد رحمانی; صالح نوری; سیده زهرا پور میر اسماعیل. "پدیدارشناسی «وقف در گردش» بر اساس فقه استدلالی امامیه". مطالعات فلسفی کلامی, 15, 44, 1400, 27-49. doi: 10.22034/fvh.2021.10021.1308
رحمانی, حامد, نوری, صالح, پور میر اسماعیل, سیده زهرا. (1400). 'پدیدارشناسی «وقف در گردش» بر اساس فقه استدلالی امامیه', مطالعات فلسفی کلامی, 15(44), pp. 27-49. doi: 10.22034/fvh.2021.10021.1308
رحمانی, حامد, نوری, صالح, پور میر اسماعیل, سیده زهرا. پدیدارشناسی «وقف در گردش» بر اساس فقه استدلالی امامیه. مطالعات فلسفی کلامی, 1400; 15(44): 27-49. doi: 10.22034/fvh.2021.10021.1308

پدیدارشناسی «وقف در گردش» بر اساس فقه استدلالی امامیه

مطالعات فقه اسلامی و مبانی حقوق
مقاله 2، دوره 15، شماره 44، اسفند 1400، صفحه 27-49    اصل مقاله (783.21 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/fvh.2021.10021.1308
نویسندگان
حامد رحمانی* 1؛ صالح نوری2؛ سیده زهرا پور میر اسماعیل3
1استادیار گروه فقه و حقوق، دانشکده اقتصاد و علوم انسانی، مؤسسه آموزش عالی آفاق ارومیه، ارومیه، ایران
2استادیار گروه فقه و حقوق، دانشگاه پیام نور مرکز ارومیه، ایران
3دانش آموخته کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی، مؤسسه آموزش عالی آفاق ارومیه، ایران
چکیده
یکی از مباحث عمده در مورد وقف، تقسیماتی است که در مورد آن صورت می‌گیرد و هریک ناظر به جهت ویژه‌ای از وقف است و احکام و آثار خاصی را در مورد انواع وقف بیان می‌دارد. از جمله و در مشهورترین تقسیم، وقف را بر مبنای نیّت و اراده واقف در هنگام انشای صیغه وقف و تعیین یا عدم تعیین موقوف‌علیهم، به دو نوع «وقف عام» و «وقف خاص» منقسم ساخته‌اند.
با این حال، تقسیم‌بندی جدیدی از وقف را نیز می‌توان تصور نمود که بر مبنای ویژگی‌های مال موقوفه صورت می‌گیرد و در آن، امکان یا عدم امکان انتفاع همزمان موقوف‌علیهم، معیار دسته‌بندی قرار می‌گیرد. بر این اساس، وقف ـ‌به موجب اصطلاحات نوینی که در این پژوهش برای آن انتخاب شده‌ـ به دو نوع «وقف ثابت» و «وقف در گردش» تقسیم می‌گردد که پژوهش فرارو ـ-به عنوان نخستین اثر تحقیقی در این زمینه‌ـ در روشی توصیفی‌ـ‌تحلیلی به بررسی آن می‌پردازد. هدف از این پژوهش، معرفی و تحلیل نظری این نوع از وقف بر مبنای آرای استدلالی فقه امامیه بوده و ضرورت آن، شناسایی نوع جدیدی از موقوفات است که از حیث احکام و آثار با انواع دیگر وقف تفاوت دارد. در وقف در گردش، مال وقفی به صورت ترتیبی در اختیار موقوف‌علیهم قرار می-گیرد و آنان به صورت دَوَرانی و گردشی، از موقوفه بهره‌مند می‌شوند و هر منتفع پس از انتفاع، آن را در اختیار فرد دیگر قرار می-دهد. نتایج پژوهش، از شمول ادله مشروعیت وقف نسبت به این نوع جدید و وجود شرایط صحت در آن حکایت دارد.
کلیدواژه‌ها
وقف؛ وقف در گردش؛ مال وقفی؛ انواع وقف
مراجع
قرآن کریم

  • جناتى شاهرودى، محمد ابراهیم(بی‌تا)، ادوار فقه و کیفیت بیان آن، [بی­جا]: [بی­نا].
  • حائرى طباطبایى، سید على بن محمد(1418ق)، ریاض المسائل، ج10، قم: مؤسسه آل البیت:.
  • حرّ عاملى، محمد بن حسن(بی‌تا)، وسائل الشیعة، ج19، قم: مؤسسه آل البیت:.
  • حسینى روحانى قمّى، سید صادق(1412ق)، فقه الصادق7، ج20، قم: دار الکتاب/ مدرسه امام صادق7.
  • حسینى عاملى، سید جواد بن محمد(1419ق)، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلاّمة، ج21، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  • حلّى، جمال الدین احمد بن محمد اسدى(1407ق)، المهذب البارع فی شرح المختصر النافع، ج3، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  • حلّى، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى(1420ق)، تحریر الأحکام الشرعیة على مذهب الإمامیة(الطبعۀ الحدیثة)، ج3، قم: مؤسسه امام صادق7.
  • حلّى، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى(1388ق)، تذکرة الفقهاء(الطبعۀ القدیمة)، قم: مؤسسه آل البیت:.
  • حلّى، محمد بن منصور بن احمد(1410ق)، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى، ج3، چ2، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  • دهخدا، علی اکبر(بی‌تا)، لغت نامه دهخدا، ج2، تهران، سازمان لغت نامه دهخدا.
  • سبزوارى، سید عبد الأعلى(1413ق)، مهذّب الأحکام، ج22، قم: مؤسسه المنار.
  • سیفى مازندرانى، على اکبر(1430ق)، دلیل تحریر الوسیلة ـ الوقف، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى9.
  • سیورى حلّى، مقداد بن عبداللّه(1425ق)، کنز العرفان فی فقه القرآن، قم: انتشارات مرتضوى.
  • طباطبایى قمّى، سید تقى(1426ق)، مبانی منهاج الصالحین، ج9، قم: منشورات قلم الشرق.
  • طباطبایى یزدى، سید محمد کاظم(1414ق)، تکملة العروة الوثقى، ج1، قم: کتابفروشى داورى.
  • عاملی، زین الدین محمد ابن مکی(1384)، اللمعۀ الدمشقیۀ، ج1، ترجمه حمید مسجدسرایی، تهران: خط سوم.
  • عاملى، زین الدین محمد بن مکى(1417ق)، الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة، ج2، چ2، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  • ـــــــــــــــــــــــــــ(1412ق)، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، ج1، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم.
  • ـــــــــــــــــــــــــــ(1413ق)، مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام، قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة.
  • عمید، حسن(1362)، فرهنگ فارسی عمید، ج2، تهران: انتشارات امیرکبیر.
  • فقعانى، على بن على بن محمد بن طى(1418ق)، الدر المنضود فی معرفة صیغ النیات و الإیقاعات و العقود، قم: مکتبة إمام العصرأ العلمیة.
  • قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه(مصوب 2/10/1363 مجلس شورای اسلامی)
  • قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران
  • قریشی، سید مهدی و همکاران(1397)، جایگاه قواعد عمومی قراردادها در وقف، پایان­نامه دکتری تخصصی فقه و حقوق اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه ارومیه.
  • کلینى، ابو جعفر محمد بن یعقوب(1407ق)، الکافی، ج7، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
  • محقق حلّى، نجم الدین جعفر بن حسن(1408ق)، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ج2، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
  • مغربی، نعمان بن محمد تمیمى(1385)، دعائم الإسلام، ج2، قم: مؤسسه آل البیت:.
  • مکارم شیرازى، ناصر(1411ق)، القواعد الفقهیة، ج2، چ3، قم: مدرسه امام امیر المؤمنین7.
  • موسوى بجنوردى، سید حسن بن آقا بزرگ()، القواعد الفقهیة، ج4، قم: نشر الهادی، 1419
  • موسوى خمینى، سید روح الله(1368)، تحریر الوسیلة، ج2، قم: مؤسسه مطبوعات دار العلم.
  • ـــــــــــــــــــــــــ(1421ق)، کتاب البیع، ج3، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى9.
  • موسوى خویى، سید ابو القاسم(1410ق)، منهاج الصالحین، ج2، قم: نشر مدینة العلم.
  • نجفى[صاحب الجواهر]، محمد حسن(1404ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، ج28، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
نورى[محدث]، حسین(1408ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج14، بیروت: مؤسسه آل البیت:.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 348
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 281


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب