فهرست نشریات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,267
تعداد مقالات9,447
تعداد مشاهده مقاله2,712,684
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,513,808
طرقی, مجید, شکوری, حسن, شهامت, احمد. (1400). تربیت جامع از منظر فقه اسلامی. مطالعات فلسفی کلامی, 8(16), 190-219. doi: 10.22034/mft.2022.12615.1190
مجید طرقی; حسن شکوری; احمد شهامت. "تربیت جامع از منظر فقه اسلامی". مطالعات فلسفی کلامی, 8, 16, 1400, 190-219. doi: 10.22034/mft.2022.12615.1190
طرقی, مجید, شکوری, حسن, شهامت, احمد. (1400). 'تربیت جامع از منظر فقه اسلامی', مطالعات فلسفی کلامی, 8(16), pp. 190-219. doi: 10.22034/mft.2022.12615.1190
طرقی, مجید, شکوری, حسن, شهامت, احمد. تربیت جامع از منظر فقه اسلامی. مطالعات فلسفی کلامی, 1400; 8(16): 190-219. doi: 10.22034/mft.2022.12615.1190

تربیت جامع از منظر فقه اسلامی

مطالعات فقه تربیتی
مقاله 8، دوره 8، شماره 16، اسفند 1400، صفحه 190-219    اصل مقاله (366.65 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/mft.2022.12615.1190
نویسندگان
مجید طرقی1؛ حسن شکوری2؛ احمد شهامت* 3
1عضو هیئت علمی، گروه فقه تربیتی، مجتمع آموزش عالی فقه، جامعة المصطفی العالیمه، قم، ایران
2استاد فقه و اصول حوزه علمیه، عضو هیئت علمی جامعة المصطفی العالمیة، قم، ایران.
3داشجوی دکتری فقه تربیتی ، مجتمع آموزش عالی فقه، جامعةالمصطفی العالمیة، قم، ایران.
چکیده
پروردگار عالمیان وجود هریک از آحاد بشر را با مجموعه‌ای از ظرفیت‌ها و استعدادهای بالقوه‌ سرشته است تا این ودایع شکوفا و به‌ نقطۀ کمال خود نایل آیند. فرایند «تربیت» عهده‌دار زمینه‌سازی برای این مهم است. یکی از اصول تربیتی، «جامعیت در تربیت» است. سنجش میزان اعتبار و روایی این اصل با عرضه به‌ فقه، صورت می‌گیرد. این مهم با روش استنباط اجتهادی مصطلح و به ‌کمک روش توصیفی-تحلیلی، محقق می‌‌گردد. ادلۀ عام اقامه‌شده عبارت‌اند از: قاعدۀ احسان؛ قاعدۀ نصح المؤمن؛ قاعدۀ تأمین عدالت؛ قاعدۀ اعانه بر برّ؛ قاعدۀ اتقان عمل؛ قاعدۀ حرمت اعانه بر اثم؛ قاعدۀ لاضرر و لاضرار؛ قاعدۀ دفع ضرر محتمل. بر اساس این ادله، وجوب تربیت جامع، در مرتبه‌ای که ترک آن موجب اضرار قابلِ‌توجه به ‌متربی است، ثابت می‌گردد. در مراتب فراتر، که تربیت جامع موجب رشد و بالندگی بیشتر متربی باشد، به استحباب حکم می‌شود. تعیین مصداق این مراتب، به ‌عهده عرف متخصصان تربیتیِ خبره است. ادلۀ خاص اقامه‌شده عبارت‌اند از: جامعیت دستورات قرآن نسبت به ‌ساحات تربیتی؛ آیه وقایه؛ صحیحۀ عبدالله بن سنان و دلیل عقل.
کلیدواژه‌ها
تربیت؛ جامعیت؛ تربیت جامع؛ فقه؛ فقه تربیتی. 
مراجع
  1. القرآن الکریم
  2. ابن مسکویه، احمد بن محمد، تهذیب الأخلاق و تطهیر الأعراق، قم، نورالثقلین، اول، 1383ش.
  3. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار الفکر، سوم، 1414ق.
  4. ابن فارس، احمد، معجم مقاییس اللغة، قم، دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه، اول، 1404ق.
  5. 5. احمدی، سیداحمد، اصول و روش‌های تربیت در اسلام، اصفهان، دانشگاه اصفهان، دوم، 1380ش.
  6. 6. ارسطو، سیاست ارسطو، سهامی کتابهای جیبی، دوم، 1349ش.
  7. 7. اعرافی، علیرضا، فقه تربیتی، ج‌22(تربیت جنسی)، تحقیق و نگارش: احمد امامی راد، قم، مؤسسه اشراق و عرفان، اول، 1396ش.
  8. 8. ---------، فقه تربیتی، ج‌25(وظایف نهادهای تربیتی1: خانواده)، تحقیق و نگارش: جواد ابراهیمی، قم، مؤسسه اشراق و عرفان، اول، 1397ش.
  9. ---------، فقه تربیتی، ج‌26(وظایف نهادهای تربیتی2: حکومت)، تحقیق و نگارش: محمدکاظم مبلغ، قم، مؤسسه اشراق و عرفان، اول، 1398ش.
  10. 10. ---------، فقه امر به‌معروف و نهی از منکر، تقریر: سیدعنایت‌الله کاظمی، قم، مؤسسه اشراق و عرفان، اول، 1399ش.
  11. 11. ---------، قواعد فقهی، تقریر: احمد عابدین‌زاده و دیگران، قم، مؤسسه اشراق و عرفان، اول، 1393ش.
  12. بحرانی اصفهانی، عبدالله بن نورالله، عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال، قم، مؤسسة الإمام المهدى عجل‌الله‌فرجه، اول، 1413ق.
  13. بهشتی، محمد، مبانی تربیت از دیدگاه قرآن، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، اول، 1387ش.
  14. 14. جمعی از پژوهشگران، سند ملی تحول بنیادین آموزش پرورش، 1390ش
  15. جمعی از پژوهشگران، روان‌شناسی رشد با نگرش به منابع اسلامی، قم، دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، اول، 1374 ش.
  16. 16. جمعی از نویسندگان، درآمدی بر نظام‌نامه تربیتی المصطفی، قم، نشر المصطفی؟ص؟، دوم، 1397ش.
  17. 17. جوادی آملی، عبدالله، تفسیر موضوعی قرآن کریم، جلد12:(فطرت در قرآن)، قم، نشر اسراء، دوم، 1379ش.
  18. 18. ------------، منزلت عقل در هندسه معرفت دینی، قم، نشر اسراء، دوم، 1384ش.
  19. جوهرى، اسماعیل بن حماد، الصحاح، بیروت، دارالعلم، اول، 1410ق.
  20. 20. حرّ عاملى، محمد بن حسن‏، وسائل‌الشیعة، قم، مؤسسه آل‌البیت؟عهم؟، اول،‏ 1409ق.
  21. 21. حسین بن سینا (شیخ الرئیس)، الشفاء (کتاب النفس)، قم، بوستان کتاب قم، اول، 1395ش.
  22. 22. دُبس، موریس، مراحل تربیت، دانشگاه تهران، دهم، 1374ش.
  23. 23. دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، تهران، دانشگاه تهران، اول، 1373ش.
  24. راغب‌ اصفهانى، حسین بن محمد، مفردات ألفاظ القرآن، دمشق، الدارالشامیة‌، اول‌، 1412ق‌.
  25. شریعتمداری، علی، تعلیم و تربیت اسلامی، تهران، امیرکبیر، ششم، 1371 ش.
  26. 26. شهامت، احمد، اصول و روش‌های تعلیم و تربیت ارزشها بر مبنای فطرت، پایان‌نامه کارشناسی ارشد علوم تربیتی، مؤسسه امام خمینی؟رضو؟، 1392ش.
  27. __________ ، تربیت جامع از منظر فقه اسلامی، رساله دکتری فقه تربیتی، جامعة المصطفی؟ص؟ العالمیة، 1400ش.
  28. 28. صدرالدین قوام شیرازی(ملاصدرا)، محمد بن ابراهیم، الحکمة المتعالیة فی الأسفار الأربعة، تهران، بنیاد حکمت اسلامی ملاصدرا، اول، 1382ش.
  29. 29. __________ ، رسالة الحشر، تهران، نشر مولی، اول، 1391ش.
  30. 30. صدوق قمی(شیخ صدوق)، محمد بن علی، علل‌الشرایع، قم، ‏کتاب فروشى داورى‏، اول، 1385ش.
  31. __________ ، الخصال، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه، اول، 1362ش.
  32. طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، جامعه‌ مدرسین حوزه‌ علمیه، پنجم، 1417ق.
  33. طبرسى، على بن حسن، مشکاة الأنوار فی غرر الأخبار، نجف، دوم، 1385ق.
  34. طوسی(شیخ طوسی)، محمد بن حسن، رجال الشیخ الطوسی‌ـ‌الأبواب، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه‌، سوم، 1427ق.
  35. 35. __________ ، الفهرست، نجف اشرف، المکتبة الرضویة، اول، بی‌تا.
  36. کلینى، ابوجعفر، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چهارم، 1407ق.
  37. 37. کاویانی، محمد، روان‌شناسی و تبلیغات(با تاکید بر تبلیغ دینی)، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، اول، 1387ش.
  38. کشّى، ابوعمرو، محمد بن عمر، اختیار معرفة الرجال(رجال الکشی)، مشهد، نشر دانشگاه مشهد، 1409ق.
  39. 39. المتقی الهندی، علی بن حسام‌الدین، کنز العمال فی سنن الأقوال و الأفعال، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1404ق.
  40. مجلسی(علامه مجلسی)، محمدباقر، بحارالأنوار، بیروت، دارإحیاء التراث، دوم، 1403ق.
  41. مرزوقی، رحمت‌اله، مبانی و اصول تعلیم و تربیت: با نگاهی به‌تحولات دوران معاصر، تهران، آوای نور، سوم، 1397ش.
  42. مطهری، شهید مرتضی، مجموعه آثار، قم، صدرا، یازدهم، 1380ش.
  43. 43. __________ ، انسان کامل، قم، صدرا، چهل و یکم، 1387ش.
  44. 44. __________ ، فطرت، قم، صدرا، هجدهم، شهریور 1387ش.
  45. معین، محمد، فرهنگ معین، تهران، امیر کبیر، پنجم، 1362ش.
  46. 46. میالاره، گاستون، معنی و حدود علوم تربیتی، دانشگاه تهران، دوم، 1375ش.
  47. 47. نجاشى، احمد بن على، رجال النجاشی-فهرست أسماء مصنفی الشیعة، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه‌، ششم، 1407ق.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 291
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 232


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب