شهرستانی, زهره, سلطانی, سید علی اصغر, طباطبایی لطفی, عبدالمجید. (1401). جنسیت در روایتهای زنانه و مردانه جنگ از منظر تحلیل انتقادی استعاره. مطالعات فلسفی کلامی, 10(2), 151-175. doi: 10.22034/pzk.2022.7029
زهره شهرستانی; سید علی اصغر سلطانی; عبدالمجید طباطبایی لطفی. "جنسیت در روایتهای زنانه و مردانه جنگ از منظر تحلیل انتقادی استعاره". مطالعات فلسفی کلامی, 10, 2, 1401, 151-175. doi: 10.22034/pzk.2022.7029
شهرستانی, زهره, سلطانی, سید علی اصغر, طباطبایی لطفی, عبدالمجید. (1401). 'جنسیت در روایتهای زنانه و مردانه جنگ از منظر تحلیل انتقادی استعاره', مطالعات فلسفی کلامی, 10(2), pp. 151-175. doi: 10.22034/pzk.2022.7029
شهرستانی, زهره, سلطانی, سید علی اصغر, طباطبایی لطفی, عبدالمجید. جنسیت در روایتهای زنانه و مردانه جنگ از منظر تحلیل انتقادی استعاره. مطالعات فلسفی کلامی, 1401; 10(2): 151-175. doi: 10.22034/pzk.2022.7029
جنسیت در روایتهای زنانه و مردانه جنگ از منظر تحلیل انتقادی استعاره
1دانشجوی دکتری تخصصی زبانشناسی، گروه زبان انگلیسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.
2دانشیار گروه زبان انگلیسی و مطالعات بین فرهنگی، دانشگاه باقرالعلوم، قم، ایران. (نویسنده مسئول)
3استادیار گروه زبان انگلیسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسیجنسیت در روایتهای زنانه و مردانه جنگ از منظر تحلیل انتقادی استعاره بهروش کیفی از نوع تحلیل محتوای کیفی انجام شد. بدینمنظور کلیه آثار علمی مکتوب در این زمینه مطالعه و استعارههای مفهومی و طرحوارههای بهکار رفته در شش داستان با مضمون جنگ استخراج شد. سپس با مقایسه استعارهها و طرحوارههای بهکار رفته، شیوههای مفهومسازی ذهنی نویسندگان از استعارههای مستخرج از آثارشان شناسایی و پس از بررسی و تحلیل دادهها، با تکیه بر نقش جنسیت در پردازش استعاره و چگونگی مفهومسازی از طریق استعارهها و بینش پنهان در روایت داستان، انواع طرحوارههای بهکار رفته در داستانها استخراج گردید. نتایج نشان داد که در آثار نویسندگان زن، بیشترین استعاره مربوط به استعاره هستیشناختی و کمترین استعاره، جهتی است و در آثار راویان مرد، بیشترین استعاره مربوطه به استعاره ساختاری و کمترین استعاره، جهتی است. این تفاوت در بهکارگیری نوع استعاره توسط زنان نسبتبه مردان حاکی از نوع نگرش و توانایی یا تمایل بیشتر آنها در عینیت بخشیدن مفاهیم انتزاعی است. نتایج نشان داد که روش فوق میتواند برای تحلیل روایت از منظر تحلیل انتقادی استعاره در ادبیات دفاع مقدس مناسب باشد؛ چراکه طرحوارهها ازسویی نشاندهنده ساختهای زبانی و از سوی دیگر نشاندهنده شکلگیری تصاویر ذهنی درنتیجه مفهومسازی است.
ابوعلی شبانی، محبوبه (1388). استعارههای مفهومی و جنسیت در بافت ایرانی یک رویکرد زبانشناسی شناختی. پایاننامه کارشناسی ارشد زبانشناسی. دانشگاه ایلام.
اردبیلی، لیلا (1394). مقدمهای بر انسانشناسی شناختی، نظریهها و مفاهیم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
اسدی، مهتاب.، و رنجبر، محمود (2019). بررسی الگوی روایی زمان در نمایشنامه عکس عروسکی. نشریه زبانپژوهی، 31(11)، 2- 27.
اصغری، شیرین.، گلفام، ارسلان.، و فرازندهپور، فائزه (1399). استعاره مفهومی زن در ادبیات داستانی دهه هشتاد براساس رویکرد تحلیل انتقادی استعاره. نشریه زبانشناسی اجتماعی، 1(3)، 37-48.
افراشی، آزیتا (1395). مبانی معناشناختی. تهران: پژوهشـگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
پناهپور، یکتا.، یوسفیان، پاکزاد.، و سلطانی، سیدعلیاصغر (1398). یک استعاره، یک سکانس، بررسی روایتشناسی سکانسی از فیلم اعتراض از کیمیایی. نشریه روایتشناسی، 6(3)، 83- 106.
حسینی، حوراء.، نصرتی، شعبان.، و قائمینیا، علیرضا (1395). کارکردهای معرفتی قلب از دیدگاه علامه طباطبایی. نشریه ذهن، 67(17)، 55- 76.
رحیمی، فریبا (1394). روایت زنانه در آثار داستانی نویسندگان زن حیطه جنگ و پایداری. مجموعه مقاله دهمین همایش بینالمللی ترویج زبان و ادب فارسی. دانشگاه محقق اردبیلی.
عاکف، سعید (1395). خاکهای نرم کوشک. تهران: ملک اعظم.
عبدالکریمی، سپیده.، و نعمتی، راحله (1395). بررسی انواع طرحوارههای تصوری در افعال مرکب زبان فارسی: سازه شکلدهنده طرحواره تصوری. مجموعه مقالات نخستین همایش ملی معنیشناسی شناختی. تهران.
علیزاده، ناصر.، و روحی کیاسر، اعظم (1397). استعارههای مفهومی در شعر دفاع مقدس. نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی کرمان، 18(10)، 247- 265.
فراگردی، عصمت (1391). بررسی استعاره از دیدگاه زبانشناسی شناختی در ادبیات داستانی جنگ ایران و عراق. پایاننامه کارنشاسی ارشد. پژوهشکده ادبیات. دانشگاه فردوسی مشهد.
مباشری، محبوبه.، و ولیزادهپاشا، لیلا (1398). بررسی تطبیقی استعاره مفهومی «عشق، جنگ است» در مفهومسازی فنا در دیوان شمس و قرآن. نشریه پژوهشهای ادبی-قرآنی، 1(7)، 179- 221.
مهربانی گلزار، محمدرضا.، و خمسهعشری، علیاکبر (1395). منظر یادمانی جنگ: از واقعنمایی تا استعاره. منظر بهار، 34(-)، 68- 81.
هاوکس، ترنس (1380). استعاره. مترجم: طاهری، فرزانه. تهران: نشر مرکز.
Evans, V., & Green, M. (2006). Cognitive Linguistics: An Introduction. Edinburg: University Press.
Fairclough, N. (1989). Language and Power. London: Longman.
Grady, J. E. (2007). The Oxford Handbook of Cognitive Linguistics. Oxford: University Press.
Kӧvecses, Z. (2010). Oxford: University Press.
Lakoff, G. )1991). Metaphor and War: The Metaphor Reason Used to Justify War In The Gulf. Canadian Mennonite University. 3(23), -32
Lakoff, G., & Johnson, M. (1980). Metaphors We Live By. U. S. A: University of Chicago Press
Lakoff, G., & Turner, M. (1989). More than cool reason: A field guide to poetic metapho Chicago: University of Chicago press.
Ling, S. (2010). A Cognitive Study of War Metaphors in Five Main Areas of Everyday English:Politics, Business, Sport, Disease and Love. Level III English. School of Teacher Education. Kristianstad University.
Sabbah, F. (2010). Conceptual Metaphors of War in News Reports Covering the 2003 Invasion of Iraq by The New York Times and The Daily Star. Lancaster: Lancaster University.
Svobodová, L. (2012). Metaphors of War in Business English. Bachelor’s Diploma Thesis. Masaryk University