اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,286
تعداد مقالات9,667
تعداد مشاهده مقاله2,823,816
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,561,829
نوبری, علیرضا, میرمرادی, سیده سمانه. (1401). تحلیل انتقادی مقاله «دوتایی‌های قرآنی». مطالعات فلسفی کلامی, 17(32), 119-150. doi: 10.22034/qkh.2022.7175
علیرضا نوبری; سیده سمانه میرمرادی. "تحلیل انتقادی مقاله «دوتایی‌های قرآنی»". مطالعات فلسفی کلامی, 17, 32, 1401, 119-150. doi: 10.22034/qkh.2022.7175
نوبری, علیرضا, میرمرادی, سیده سمانه. (1401). 'تحلیل انتقادی مقاله «دوتایی‌های قرآنی»', مطالعات فلسفی کلامی, 17(32), pp. 119-150. doi: 10.22034/qkh.2022.7175
نوبری, علیرضا, میرمرادی, سیده سمانه. تحلیل انتقادی مقاله «دوتایی‌های قرآنی». مطالعات فلسفی کلامی, 1401; 17(32): 119-150. doi: 10.22034/qkh.2022.7175

تحلیل انتقادی مقاله «دوتایی‌های قرآنی»

قرآن پژوهی خاورشناسان
دوره 17، شماره 32، شهریور 1401، صفحه 119-150    اصل مقاله (711.01 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/qkh.2022.7175
نویسندگان
علیرضا نوبری* 1؛ سیده سمانه میرمرادی2
1استادیار گروه مدرسی معارف قرآن و حدیث، دانشکده معارف و اندیشه اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2دانشجوی کارشناسی ارشد مدرسی معارف قرآن و حدیث، دانشگاه تهران
چکیده
گابرییِل سعید رِینولدز (Gabriel Said Reynolds) در مقاله ‌«دوتایی‌های قرآنی: تحقیقی مقدّماتی» به تجزیه و تحلیل عبارت‌های تکرارشونده یا «دوتایی‌ها» در قرآن پرداخته است. او بر مبنای ملاکی که تعیین می‌کند، ۲۹ دوتایی (یا سه‌تایی) در قرآن شناسایی می‌کند که تنها سه دوتایی‌ مکی ـ مدنی است و بقیه همه مکی ـ مکی یا مدنی ـ مدنی هستند. او با توجه به بسیار‌ اندک بودن دوتایی‌های مکی ـ مدنی و با استفاده از تجربه‌ پژوهش‌های مشابه در اناجیل، نتیجه می‌گیرد که دوتایی‌های بیست‌ونه‌گانه به فرآیند تدوین نوشتاری قرآن اشاره می‌کنند و حاصل ویرایش‌های انجام‌شده در متن قرآن پس از دوران پیامبرa و پیش از توافق بر متن رسمی قرآن، بر اساس یک منبعِ مکی و یک منبع مدنیِ مستقل هستند. این پژوهش که به روش کتابخانه‌ای و اسنادی انجام شده است، به دنبال یافتن پاسخی مستدل و مستند برای رفع شبهه‌ مذکور در خصوص تکرار آیات قرآن است. نگارندگان پس از بررسی آرا و ادله رینولدز در هفده محور، با بهره‌گیری از منابع معتبر به نقد منصفانه آنها از سه منظر روشی، تاریخی و ادبی پرداخته‌اند که مهمترین آنها نقد تاریخی است. این پژوهش درنهایت اثبات می‌کند که دوتایی‌های قرآنی، ما را به آنچه رینولدز مدعی است، رهنمون نمی‌کنند؛ بلکه هر یک از آنها در مقام بیان مطلبی خاص، با هدف هدایت انسان، مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌اند
کلیدواژه‌ها
آیات تکراری؛ دوتایی‌های قرآنی؛ گابرییِل سعید رِینولدز؛ مکی؛ مدنی
مراجع
  1. آربری، آرتور جان، خدمت و خیانت مترجمان قرآن، ترجمه: محمدرسول دریایی، اندیشه اسلامی، تهران: 1383م.
  2. ابن‌ابی‌الاصبع، بدیع القرآن، تحقیق: حفنی محمد شرف، مکتبه نهضه مصر، قاهره: 1377ق.
  3. ابن‌الاثیر، ضیاءالدین نصرالله بن محمد، المثل السائر فی ادب الکاتب و الشاعر، تحقیق: احمد الحوفی و بدوی طبانه، دارالرفاعی للنشر، ریاض: 1983-1984.
  4. ابن‌جنّی، ابوالفتح عثمان، الخصائص، تحقیق: محمد علی النجار، دارالهدی، بیروت: بی‌تا.
  5. ابن‏عاشور، محمدطاهر، التحریر و التنویر، مؤسسة التاریخ العربی، بیروت: 1420ق.
  6. أبوریة، محمود، أضواء على السنة المحمدیة، مصادر الحدیث السنیة القسم العام‌، نشر البطحاء، مصر: بی‌تا.
  7. اسماعیلی‌صدرآبادی، مهدی؛ برومند، محمدحسین؛ جودوی، امیر، «خطوط اصلی ارتباطی در سوره بقره»، فصلنامه تحقیقات علوم قرآن و حدیث، شماره 3، 1396.
  8. اقبال، ابراهیم؛ شریفی، علی؛ دهقانی، فرزاد، «تحلیل و نقد آرای تئودور نولدکه در تحریف به زیادت با توجه به بافت آیات و دیدگاه مفسران»، نشریه تفسیرپژوهی، شماره 11‌، 1398.
  9. امینی، نوروز، «نقد نظر ونزبرو مبنی بر تدوین قرآن در قرن سوم»، دوفصلنامه علمی قرآن‌پژوهی خاورشناسان، شماره 29، 1399.
  10. اویسی، کامران؛ فاکرمیبدی، محمد، «بررسی انتقادی بهانه‌جویی غربیان با استفاده از نسخه‌های جدید کشف‌شده قرآن»، دو فصلنامه قرآن‌پژوهی خاورشناسان، شماره ٣١، ١٤٠٠.
  11. بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح­البخاری، دار الفکر، استانبول: 1401ق.
  12. بلاغى، محمدجواد، آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، وجدانى، قم: بی‌تا.
  13. بوکای، موریس، مقایسه‌ای میان تورات، انجیل، قرآن و علم، ترجمه: ذبیح الله دبیر، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران: 1365.
  14. بهشتی، فریده‌السادات، مکی و مدنی: نگاهی تاریخی به تقسیم‌بندی مکی و مدنی و نیز به آیات مدنی در سور مکی یا بالعکس، دانشگاه الزهراء، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، تهران: 1385.
  15. ثعالبی، ابومنصور عبدالملک بن محمد، شرح الکافیه، فقه‌اللغه و سرّالعربیه، تحقیق: سلیمان سلیم البواب، دارالحکمه، دمشق: 1409ق.
  16. حجازى، محمد محمود، التفسیر الواضح، دار الجیل، بیروت: 1413.
  17. حجتی، محمدباقر، بی‌آزارشیرازی، عبدالکریم، تفسیر کاشف، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران: ۱۳۶۲.
  18. حوى، سعید، الاساس فى التفسیر، دار السلام، قاهره: 1424ق.
  19. حیدری‌مزرعه‌آخوند، محمدعلی؛ اقبال، ابراهیم؛ اشتری‌رکن‌آبادی، محمدرضا، «عوامل پیدایش آیات مستثنیات»، فصلنامه پژوهش‌های قرآنی، شماره ۴، 1395.
  20. خامه­گر، محمد، اصول و قواعد کشف استدلالی غرض سوره‌های قرآن، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم: 1396.
  21. خویى، ابوالقاسم، البیان فى تفسیر القرآن، موسسة احیاء آثار الامام الخوئی، قم:1430ق.
  22. دروزه، محمدعزه، التفسیر الحدیث: ترتیب السور حسب النزول، دار الغرب الإسلامی، بیروت: 1421ق.
  23. راغب‌اصفهانى، حسین بن محمد، مفردات ألفاظ القرآن، دارالعلم، بیروت: 1412ق.
  24. رامیار، محمد، تاریخ قرآن، انتشارات امیرکبیر، تهران: 1384ش.
  25. رضایی‌اصفهانی، محمدعلی، منطق تفسیر (٤)، مباحث جدید دانش تفسیر (زبان قرآن، هرمنوتیک، فرهنگ زمانه)، مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی، قم: ١٣٩٤ش.
  26. زحیلى، وهبه، التفسیر الوسیط (زحیلى)، دار الفکر، دمشق: 1422ق.
  27. زرکشی، بدرالدین محمدبن عبدالله، البرهان فی علوم القرآن، تحقیق: عبدالرحمن المرعشی و دیگران، بیروت، دارالمعرفه: 1410.
  28. زمخشری، محمود، الکشاف، بلاغت، قم: ۱۴۱۵ق.
  29. زنجانی، ابوعبدالله، تاریخ القرآن، بی‌نا: بیروت، 1388ق.
  30. ساکی، نانسی؛ شاکر، محمدکاظم، «کندوکاوی نو در مسئلۀ وثاقت تاریخی قرآن با استناد به مصاحف صنعا»، نشریه پژوهش‌های علم و دین، شماره 11، 1394.
  31. سبزوارى، محمد، ارشاد الاذهان الى تفسیر القرآن، دارالتعارف للمطبوعات، بیروت: 1419ق.
  32. شبر، عبدالله، تفسیر القرآن الکریم (شبر)، موسسة دار الهجرة، قم: 1410ق.
  33. صادقی، بهنام؛ گودرزی، محسن، مصحف صنعاء1 و مسئله خاستگاه قرآن، مرتضی کریمی‌نیا، انتشارات هرمس، تهران:1400.
  34. صادقى‌تهرانى، محمد، الفرقان فى تفسیر القرآن بالقرآن و السنه، فرهنگ اسلامى، قم: 1406ق.
  35. الصالح، صبحی، علوم الحدیث و مصطلحه، عرضٌ و دراسة، دار العلم للملایین، بیروت: 1984م.
  36. طباطبایى، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت: 1390ق.
  37. طبرسى، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ناصر خسرو ، تهران: 1372ش.
  38. طوسى، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر‌القرآن، دار إحیاء التراث العربی، بیروت: بی‌تا.
  39. فائز، قاسم، «بررسی نظریه آیات مستثنیات سور مکی و مدنی»، فصلنامه مطالعات تفسیری، شماره 8‌، 1390ش.
  40. فخررازى، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، دار إحیاء التراث العربی، بیروت: 1420ق.
  41. فضل‌الله، محمد حسین، من وحى القرآن، دار الملاک، بیروت: 1419ق.
  42. فیض کاشانى، محمد بن شاه مرتضى، الأصفى فی تفسیر القرآن، مرکز النشر التابع لمکتب الإعلام الإسلا‌می، قم: 1418ق.
  43. قاسمی، محمد فؤاد، محاسن التأویل، دارالفکر، بیروت: ۱۳۹۸ق.
  44. قاضی، وَداد، میر، مستنصر، دایره المعارف قرآن، مترجم: نصرت نیلساز، موسسه انتشارات حکمت، تهران: 1397.
  45. قرشى‌بنابى، على‏اکبر، تفسیر احسن الحدیث، مرکز چاپ و نشر بنیاد بعثت، تهران: 1375ش.
  46. قمى، على بن ابراهیم، تفسیر القمی، دار الکتاب، قم: 1363ش.
  47. کرمانی، محمود بن حمزه؛ اسرار التکرار فی القرآن، البرهان فی متشابه القرآن، دارالفضیله، قاهره:‌ 1418ق.
  48. مُبرد، ابوالعباس محمد بن یزید، المُقتضب، تحقیق محمد عبدالخالق عضیمه، عالم الکتب، بیروت: بی‌تا.
  49. المطعنی، عبدالعظیم بن ابراهیم، خصائص التعبیر القرآنی و سماته البلاغیه، مکتبه وهبه، قاهره: 1413ق.
  50. معرفت، محمد هادى‏، تاریخ قرآن، سمت‏، تهران: 1382ش.
  51. ـــــــ، التمهید فی علوم القرآن، مرکز مدیریت حوزه علمیه، قم: 1410ق.
  52. ـــــــ، علوم قرآنی، مؤسسة فرهنگی التمهید، قم: 1386ش.
  53. مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، دار الکتب الإسلامیة، تهران: 1371ش.
  54. موسوی‌مقدم، سیدمحمد؛ خورشیدسوار، علی، «ارزیابی نظریه اختلاط آیات مکی و مدنی در سوره‌های قرآن کریم»، فصلنامه تحقیقات علوم قرآن و حدیث، شماره 4، 1396.
  55. مهدوی‌راد، محمدعلی، گامی لرزان در شناخت آیات و سور قرآن به لحاظ زمان و مکان، بی‌نا، قم: بی‌تا
  56. میرمحمدی‌زرندی، سیدابوالفضل، بحوث فی تاریخ القرآن و علومه، موسسه النشر الاسلامی، قم : 1420ق
  57. النقراط، عبدالله محمد، بلاغه تصریف القول فی­القرآن، دارقتیبه، سوریه، ۱۴۲۳ق.
  58. نکونام، جعفر، درآمدی بر دانش آیات مستثنا، هستی نما، تهران: ۱۳۸۰ش
  59. نولدکه، تئودور، تاریخ القرآن، ترجمه جورج تامر، دارالنشر جورج المز، نیویورک: ۲۰۰۰.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 249
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 185


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب