اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,327
تعداد مقالات9,943
تعداد مشاهده مقاله2,975,133
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,674,338
جلالوند, بهزاد, حسینی‌زاده, عبدالرسول, علوی مهر, حسین. (1401). واکاوی رابطۀ اختلاف قرائت در تفاوت دیدگاه فریقین ذیل آیۀ شش سورۀ مائده. مطالعات فلسفی کلامی, 10(18), 229-254. doi: 10.22034/qer.2022.7199
بهزاد جلالوند; عبدالرسول حسینی‌زاده; حسین علوی مهر. "واکاوی رابطۀ اختلاف قرائت در تفاوت دیدگاه فریقین ذیل آیۀ شش سورۀ مائده". مطالعات فلسفی کلامی, 10, 18, 1401, 229-254. doi: 10.22034/qer.2022.7199
جلالوند, بهزاد, حسینی‌زاده, عبدالرسول, علوی مهر, حسین. (1401). 'واکاوی رابطۀ اختلاف قرائت در تفاوت دیدگاه فریقین ذیل آیۀ شش سورۀ مائده', مطالعات فلسفی کلامی, 10(18), pp. 229-254. doi: 10.22034/qer.2022.7199
جلالوند, بهزاد, حسینی‌زاده, عبدالرسول, علوی مهر, حسین. واکاوی رابطۀ اختلاف قرائت در تفاوت دیدگاه فریقین ذیل آیۀ شش سورۀ مائده. مطالعات فلسفی کلامی, 1401; 10(18): 229-254. doi: 10.22034/qer.2022.7199

واکاوی رابطۀ اختلاف قرائت در تفاوت دیدگاه فریقین ذیل آیۀ شش سورۀ مائده

مطالعات قرائت قرآن
دوره 10، شماره 18، شهریور 1401، صفحه 229-254    اصل مقاله (652.21 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/qer.2022.7199
نویسندگان
بهزاد جلالوند* 1؛ عبدالرسول حسینی‌زاده2؛ حسین علوی مهر3
1دانشجوی دکتری تفسیرتطبیقی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم
2استاد یار دانشگاه علوم و معارف قرآن
3دانشیار جامعة المصطفی العالمیة
چکیده
پیروان مذاهب اسلامی در کیفیت انجام وضو اختلاف دارند. یکی از اختلافات، شستن یا مسح‌کردن پا است. عموم اهل‌سنّت شستن پا و شیعه مسح آن را در وضو واجب می‌دانند. منشأ اختلاف در آیۀ شش سورۀ مائده است. در این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی تطبیقی دیدگاه‌های مفسران فریقین در آیۀ مذکور پرداخته و اختلاف یاد شده را ریشه‌یابی کرده است و نتایج به‌دست آمده عبارت‌اند از: هرچند منشأ اختلاف یاد شده، اختلاف دو قرائت نصب و جر ‌«ارجلکم» در آیۀ مذکور و توجیه ادبی آن می‌باشد، اما از تأثیر روایات منقوله در منابع اهل‌سنّت بر این پدیده نباید غافل شد. شاهد این مدعّا تصریح جمعی از سلف مانند ابن‌عباس، حسن، عکرمه، شعبی و جز اینها به وجوب مسح با استناد به آیه و اعتراف مفسران برجسته اهل‌سنّت، مانند زمخشری، فخر رازی و ابوحیان و... در دلالت آیۀ مذکور بنا به هر دو قرائت بر وجوب مسح و توجیهات ذوقی، سرد و سست در مشروعیت‌بخشیدن به شستن پاها در وضو است
کلیدواژه‌ها
تفسیر تطبیقی؛ آیات الاحکام؛ اختلاف قرائت‌‌؛ مفسران فریقین؛ آیۀ وضو
مراجع
  1. قرآن کریم، ترجمه: محمدعلی رضایی اصفهانی و جمعی از اساتید جامعة المصطفی، قم: انتشارات المصطفی، چاپ دوم، 1388ش.
  2. ابن‌حزم، علی بن محمد، الإحکام فی اصول الأحکام، بیروت: دارالآفاق الجدیدة، بی‌‌تا.
  3. ابن‌عربی، ابی‌بکر محمد بن عبدالله، احکام القرآن، بیروت: دار‌الجیل، 1408ق.
  4. ابن‌عطیه اندلسی، ابن‌عطیه عبد الحق بن غالب، المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیر، بیروت: دار‌الکتب العلمیه، 1422ق.
  5. ابن‌قدامه مقدسی، ابی‌محمد عبدالله بن احمد بن محمد بن قدامه، المغنی لابن‌قدامه، بی‌‌جا، بی‌نا، چاپ سوم، 1376ش.
  6. ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمرو، تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دار‌الکتب العلمیه، 1419ق.
  7. ابن‌منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت: دار‌صادر، 1414ق.
  8. ابن‎هشام انصاری، شرح شذورالذهب فی معرفة کلام العرب، بی‎نا، بی‎جا، بی‌‌تا.
  9. اندلسی، ابوحیان محمد بن یوسف، البحر المحیط فی التفسیر، بیروت: دار‌الفکر، 1420ق.
  10. بابایی، علی اکبر و ‌دیگران، روش‌شناسی قرآن، تهران: انتشارات سمت، چاپ دوم، 1385ش.
  11. بابویه القمی، ابی‌جعفر الصدوق محمد بن علی الحسین، من لایحضره الفقیه، تهران: دار‌الکتب الاسلامیة، چاپ پنجم، 1390ش.
  12. بحرانی، سید هاشم بن سلیمان، البرهان فی تفسیر القرآن، تهران: بنیاد بعثت، 1415ق.
  13. بخاری، محمد اسماعیل، الصحیح البخاری، بیروت: دار‌الاحیاء التراث العربی، بی‌‌تا.
  14. بغدادی، علاء الدین علی بن محمد، لباب التأویل فی معانی التنزیل، بیروت: دار‌الکتب العلمیة، 1415ق.
  15. بغوی، حسین بن مسعود، معالم التنزیل فی تفسیر القرآن، بیروت: دار‌احیاء تراث العربی، 1420ق.
  16. جرجانی، سید امیرابوالفتح، تفسیر شاهی او آیات الاحکام، بی‌جا، انتشارات نوید، 1362ش.
  17. جصاص، احمد بن علی، احکام القرآن، بیروت: دار‌احیاء التراث العربی، 1405ق.
  18. حجتی، محمد باقر، پژوهشی در تاریخ قرآن کریم، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ هفدهم، 1382ش.
  19. حر عاملی، محمد بن حسن، الفوائد الطوسیه، قم: المطبعة العلمیة، 1403ق.
  20. حسینی شهرستانی، محمدحسین، غایة المسؤول فی علم الاُصول، قم: آل‌البیتb، بی‌‌تا.
  21. حوری، عبدالله، اسباب اختلاف المفسرین فی تفسیر آیات‌‌الاحکام، رسالۀ کارشناسی ارشد، قاهره: دانشگاه قاهره، 1422ق.
  22. خزائلی، محمد، احکام قرآن، بی‌‌جا، انتشارات جاویدان، 1361ش.
  23. درویش، محیی الدین، اعراب القرآن و بیانه، سوریه: دار‌الارشاد، 1415ق.
  24. ذهبی، محمد حسین، التفسیر و المفسرون،، بی‌‌جا، دار‌احیاء التراث العربی، 1396ق.
  25. راغب الاصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، بیروت: دار‌العلم، 1412ق.
  26. رامیار، محمود، تاریخ قرآن، تهران: امیر کبیر، چاپ هفتم، 1385ش.
  27. زحیلی، وهبة بن مصطفی، التفسیر المنیر فی العقیده والشریعه والمنهج، بیروت: دارالفکر المعاصر، 1411ق.
  28. زغلول، محمد حمد، التفسیر بالرأی (قواعده و ضوابطه)، دمشق: مکتبة الفارابی، 1420ق.
  29. زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف عن الحقائق غوامض التنزیل، بیروت: دار‌الکتاب العربی، 1407ق.
  30. سایس، محمد علی، تفسیر آیات الاحکام، بیروت: دار‌الکتب العلمیه، بی‌‌تا.
  31. الشافعی، محمد بن ادریس، احکام القرآن، بیروت: دار‌الفکر، 1418ق.
  32. شوکانی، محمد بن علی، نیل الاوطار شرح منتقی الاخبار من الاحادیث سید الاخبار، بی‌جا، دار احیاء التراث: بی‌‌تا.
  33. صابونی، محمد علی، روائع البیان فی تفسیر آیات الاحکام من (القرآن)، بی‌‌جا، دار‌القرآن الکریم، 1931م.
  34. الصافی، محمود بن عبدالرحیم، الجدول فی اعراب القرآن، بیروت: دار‌الرشید، 1418ق.
  35. الطباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: موسسة الاعملی للمطبوعات، چاپ پنجم، 1390ق.
  36. طبرسی، فضل بن الحسن، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، بیروت: موسسة الاعلمی، 1415ق.
  37. طبری، محمد بن جریر، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار‌المعرفة، چاپ چهارم، 1412ق.
  38. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، تهران: نشر مرتضوی، 1357ش.
  39. الطوسی، ابی‌جعفرمحمد بن الحسن، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار ‌احیاء التراث العربی، 1409ق.
  40. عمید زنجانی، عباسعلی، آیات الاحکام، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات علوم اسلامی، 1382ش.
  41. غضنفری، علی، مبانی تشیع در منابع تسنن، قم: انتشارات اسوه، 1387ش.
  42. فاضل مقداد، جمال الدین المقداد بن عبدالله، کنز العرفان فی فقه القرآن، تهران: نشر مرتضوی، 1373ش.
  43. فخر رازی، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، بیروت: دار‌احیاء التراث العربی، 1420ق.
  44. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، قم: نشر هجرت، 1410ق.
  45. فیض الکاشانی، ملا محسن، تفسیر الصافی، تهران: صدرا، 1415ق.
  46. قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لاحکام القرآن، تهران: ناصرخسرو، 1364ش.
  47. قزوینی، الحافظ بن ابی‌عبدالله محمد بن یزید، سنن ابن‌ماجه، بی‌‌جا، دار‌الفکر، بی‌‌تا.
  48. قشیری النیشابوری، مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، بیروت: دار‌احیاء لتراث العربی، بی‌‌تا.
  49. قطب راوندی، سعید بن هبة الله، فقه القرآن، قم: کتابخانۀ آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی، 1405ق.
  50. کلینی، محمد بن یعقوب، الفروع من الکافی، تصحیح: علی اکبرغفاری، تهران: دارالکتب الاسلامیة، 1350ش.
  51. کنعان، احمد محمد، الموسوعة الطبیة الفقهیة، بیروت: دارالنفائس، 1420ق.
  52. محمد بن یاسین، عبدالله، نیل المرام شرح بلوغ المرام من ادله الاحکام، موصل: مطبعة الزهراء، بی‌‌تا.
  53. مدرسی یزدی، محمدرضا، تشیع در تسنن، قم: انتشارات انصاریان، 1381ش.
  54. مدیر شانه چی، کاظم، آیات الاحکام، تهران: سازمان مطالعات و تدوین کتب علوم اسلامی دانشگاه‌‌ها، 1378ش.
  55. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: نشر بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360ش.
  56. معرفت، محمدهادی، تاریخ قرآن، تهران: انتشارات سمت، چاپ هشتم، 1385ش.
  57. مغنیه، محمدجواد، الفقه علی المذاهب الخمسه، بیروت: دارالتیار، چاپ هفتم، 1402ق.
الهندی، علاء‌الدین علی المتقی بن حسام‌الدین، کنز العمال، بیروت: موسسة الرسالة، 1409ق.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 198
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 160


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب