اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,350
تعداد مقالات10,139
تعداد مشاهده مقاله3,047,052
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,720,428
شاکری زواردهی, روح الله, مهدوی راد, محمد علی, هابطی نژاد, علی. (1401). تحلیل و بررسی رویکرد شیخ طوسی در تفسیر آیات «امامت» و «ولایت». مطالعات فلسفی کلامی, 9(16), 5-31. doi: 10.22034/pke.2022.12981.1620
روح الله شاکری زواردهی; محمد علی مهدوی راد; علی هابطی نژاد. "تحلیل و بررسی رویکرد شیخ طوسی در تفسیر آیات «امامت» و «ولایت»". مطالعات فلسفی کلامی, 9, 16, 1401, 5-31. doi: 10.22034/pke.2022.12981.1620
شاکری زواردهی, روح الله, مهدوی راد, محمد علی, هابطی نژاد, علی. (1401). 'تحلیل و بررسی رویکرد شیخ طوسی در تفسیر آیات «امامت» و «ولایت»', مطالعات فلسفی کلامی, 9(16), pp. 5-31. doi: 10.22034/pke.2022.12981.1620
شاکری زواردهی, روح الله, مهدوی راد, محمد علی, هابطی نژاد, علی. تحلیل و بررسی رویکرد شیخ طوسی در تفسیر آیات «امامت» و «ولایت». مطالعات فلسفی کلامی, 1401; 9(16): 5-31. doi: 10.22034/pke.2022.12981.1620

تحلیل و بررسی رویکرد شیخ طوسی در تفسیر آیات «امامت» و «ولایت»

پژوهشنامه کلام
دوره 9، شماره 16، شهریور 1401، صفحه 5-31    اصل مقاله (1.05 M)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/pke.2022.12981.1620
نویسندگان
روح الله شاکری زواردهی* 1؛ محمد علی مهدوی راد2؛ علی هابطی نژاد3
1دانشیار گروه شیعه شناسی، دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران
2دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران
3دانشجوی دکتری گروه مدرسی معارف اسلامی، دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران
چکیده
اعتقاد به امامت منصوص و بلافصل امیرالمؤمنینG به عنوان شاخصه اصلی اعتقاد امامیه به شمار می‌رود و عالمان امامیه از دیرباز به تثبیت آن از مسیر تفسیر آیات توجه داشته‌اند. مسئله اصلی این پژوهش تحلیل و بررسی رویکرد شیخ طوسی در تفسیر آیات امامت و ولایت است که با مقایسه تفسیر شیخ با تفسیر همفکران وی در مکتب کلامی امامیه بغداد همچون سید مرتضی و شیخ مفید و نیز روش تفسیری سابق مفسران امامیه همچون قمی و عیاشی انجام پذیرفته است. برای رسیدن به این هدف با روش تحلیلی و مطالعات کتابخانه‌ای، همه آثار شیخ مطالعه و تفسیر وی از این آیات از جهاتی همچون جایگاه روایت در تعیین مراد از آیات، رویکرد تأویلی مبتنی بر روایات، نگاه تقریبی در استدلال‌ها و جایگاه اقوال مفسران در تفسیر شیخ تحلیل شده است. تفسیر شیخ طوسی از آیات ولایت و امامت را می‌توان تفسیری اجتهادی مبتنی بر فهم عقلایی از کلام وحی و با لحاظ تراث روایی امامیه و امتداد مکتب تفسیری امامیه بغداد دانست که با توجه به جایگاه ویژه موضوع امامت در مرزبندی مذاهب اسلامی تلاش دارد تا با رویکردی تعاملی در عین دفاع از مبانی قرآنی اندیشه امامت و لزوم نص برای تعیین ولی، زمینه طرح دیدگاه تفسیری شیعه و ارائه مبانی قرآنی امامیه در موضوع امامت را در محیط فکری جامعه اسلامی آن دوران فراهم کند.
کلیدواژه‌ها
تفسیر؛ امامت؛ ولایت؛ آیات امامت و ولایت؛ شیخ طوسی
مراجع
  • آریانی، احسانه(1394)، بررسی تطبیقی آیات ولایت در دو تفسیر روایی نورالثقلین و الدرالمنثور، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی(پایان‌نامه ارشد).
  • ابن بابویه، على بن حسین‏(1404)، الإمامة و التبصرة من الحیرة، قم: مدرسة الإمام المهدىQ‏.
  • ابن بابویه، محمد بن على(1414)‏، إعتقادات الإمامیة، قم‏: کنگره شیخ مفید.
  • ـــــــــــــــــــــــــــ(1378ق)‏، عیون أخبار الرضاG‏، تهران: نشر جهان.
  • ـــــــــــــــــــــــــــ(1403)، ‏معانی الأخبار، تصحیح على اکبر غفارى، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  • ابن‌المرتضی، احمد بن یحیی(1407)، طبقات المعتزله، تحقیق سو سنّه دیفلد و قلزر، بیروت: [بی‌نا].
  • اخوان‌مقدم، زهره(1393)، نقد آراء ابن تیمیه در آیات ولایت، تهران: دانشکده علوم و فنون قرآن.
  • اسماعیلی، مهران و ربابه نبی‌الهی(1397)، «بررسی تطبیقی تفسیر کلامی آیات امامت در تفاسیر اثنی عشریه و زیدیه تا پایان دورة آل بویه»، آینه معرفت، س18، ش54.
  • انصاری، حسن و اشمیتکه، زابینه(1398)، «شیخ طوسی نگاشته های کلامی او و سُنّت تداول آن‌ها»، آیینه پژوهش، س30، ش6.
  • ایماندوست، علی اصغر(1395)، آیات ولایت در تفسیر فخررازی، قم: دلیل ما.
  • جبرئیلی، محمدصفر(1389)، سیر تطور کلام شیعه، دفتر دوم: از عصر غیبت تا خواجه نصیر طوسی، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  • حسینی زاده خضرآباد، سید علی(1395)، تطوّرات کلام امامیه در مدرسۀ بغداد، قم: دار الحدیث.
  • رازى، ابوالفتوح حسین بن على‏(1408)، روض‌الجنان و روح‌الجنان فى تفسیرالقرآن، مشهد: بنیاد پژوهش‌هاى اسلامى آستان قدس رضوى‏.
  • رضا داد، علیّه و سید کاظم طباطبایی(1387)، «گاه شماری آثار شیخ طوسی»، مطالعات اسلامی، ش80.
  • سیوطى، عبدالرحمن بن ابى‏بکر(1404)، الدر المنثور فى تفسیر المأثور، قم: انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى.
  • ساعدی، محمد(1394)، آیات امامت و ولایت در تفسیر المنار، قم: مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی.
  • سمرقندى، نصر بن محمد بن احمد(بی‌تا)، بحر العلوم‏، بیروت‏: دار الفکر.
  • شریف مرتضى، على بن حسین(1410)، الشافى فى الإمامة، تحقیق عبدالزهراء حسینى، تهران: موسسة الصادقG.
  • صفار، محمد بن حسن(1404)، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد`، قم: [بی‌نا].
  • طباطبایی، سید حیدر(1387)، پژوهش تطبیقی در بطون قرآن، قم: پژوهش‌های تفسیر و علوم قرآن.
  • طبرسى، فضل بن حسن(1372)‏، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، چاپ سوم‏، تهران: انتشارات ناصر خسرو.
  • طوسى، ابوجعفر محمد(1414)(الف)، الامالی، قم: دار الثقافة
  • ـــــــــــــــــــــــــ(1382)، تلخیص الشافی، قم: موسسه انتشارات المحبین.
  • ـــــــــــــــــــــــــ(1414)(ب)، المفصح (چاپ شده در ضمن الرسائل العشر)، قم: انتشارات اسلامى.
  • ـــــــــــــــــــــــــ(1375ق)، الاقتصاد الهادی إلى طریق الرشاد، [بی‌جا]: نشر کتابخانه.
  • ـــــــــــــــــــــــــ(1362)، تمهید الاصول فى علم الکلام‏، تصحیح عبدالمحسن مشکوه‏الدینى، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ‏ دانشگاه تهران.
  • ــــــــــــــــــــــــــ(بی‌تا)، التبیان فى تفسیر القرآن، تحقیق احمد قصیرعاملى، بیروت: دار احیاء التراث العربى.
  • ـــــــــــــــــــــــــــ(1387ق)، المبسوط فی فقه الإمامیة‌، چ3، تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة‌.
  • الطهرانی، آقا بزرگ(1403)، الذّریعة إلى تصانیف الشّیعة، بیروت: دار الأضواء.
  • عیاشى، محمد بن مسعود(1380ق)، تفسیر العیاشی، تحقیق سید هاشم رسولى محلاتى، تهران: المطبعة العلمیة.
  • غلامی، سید سجاد و همکاران(1396)، « تحلیل ارتباط بینامتنی آیه تطهیر با عمده‌ترین آیات امامت»، دوره هشتم، ش5.
  • کلینى، محمد بن یعقوب(1407)‏، الکافی، چ4، ‏تهران: دار الکتب الإسلامیة.
  • کوفى، فرات بن ابراهیم(1410)، تفسیر فرات الکوفی، تهران: مؤسسة الطبع و النشر.
  • قمى، على بن ابراهیم(1404)، تفسیر القمی، چ3، قم: دار الکتاب.
  • مرتضوی، سید رضی(1390)، «آیه ولایت در تفسیر عامه»، مجله نیستان، س2، ش2.
  • محقق، مهدی(بی‌تا)، «مقدمه‌ای بر تلخیص الشافی شیخ طوسی»، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی، س17، ش 3 و4.
  • مفید، محمد بن محمد بن نعمان(1431)(الف)، الجمل و النصرۀ لسید العترۀ فی حرب البصرۀ، قم: دارالمفید.
  • ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ(1431)(ب)، الارشاد، قم: دارالمفید.
  • ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ(1431)(ج)، المسائل العکبریة، قم: دارالمفید.
  • ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ(1431)(د)، الفصول المختاره من العیون و المحاسن، قم: دارالمفید.
  • ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ(1431)(و)، الإفصاح فی الإمامة، قم: دارالمفید.
  • ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ(1431)(ز)، النکت الاعتقادیة، قم: دارالمفید.
  • نجارزادگان، فتح‌الله(1391)، بررسی تطبیقی تفسیر آیات ولایت در دیدگاه فریقین، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  • نفیسی، شادی و زهرا عماری(1393)، «مبانی رویکرد ادبی در تفسیر سید مرتضی و شیخ طوسی با تکیه بر ال”امالی» و التبیان»، پژوهشهای ادبی قرآنی، س2، ش3.
واحدى نیشابورى، على بن احمد(1411)، اسباب نزول القرآن، تحقیق: کمال بسیونى زغلول ‏، بیروت: دار الکتب العلمیة.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 322
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 317


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب