فهرست نشریات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات118
تعداد شماره‌ها1,255
تعداد مقالات9,395
تعداد مشاهده مقاله2,660,046
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,486,767
اسماعیلی, محمدعلی, رضانژاد, عزالدین. (1401). تحلیل و بررسی الهیات سلبی بمثابه تقریر نظریه «عینیت» در اندیشه کلینی، شیخ صدوق، علامه حلی و فاضل مقداد. مطالعات فلسفی کلامی, 9(16), 61-84. doi: 10.22034/pke.2022.13077.1631
محمدعلی اسماعیلی; عزالدین رضانژاد. "تحلیل و بررسی الهیات سلبی بمثابه تقریر نظریه «عینیت» در اندیشه کلینی، شیخ صدوق، علامه حلی و فاضل مقداد". مطالعات فلسفی کلامی, 9, 16, 1401, 61-84. doi: 10.22034/pke.2022.13077.1631
اسماعیلی, محمدعلی, رضانژاد, عزالدین. (1401). 'تحلیل و بررسی الهیات سلبی بمثابه تقریر نظریه «عینیت» در اندیشه کلینی، شیخ صدوق، علامه حلی و فاضل مقداد', مطالعات فلسفی کلامی, 9(16), pp. 61-84. doi: 10.22034/pke.2022.13077.1631
اسماعیلی, محمدعلی, رضانژاد, عزالدین. تحلیل و بررسی الهیات سلبی بمثابه تقریر نظریه «عینیت» در اندیشه کلینی، شیخ صدوق، علامه حلی و فاضل مقداد. مطالعات فلسفی کلامی, 1401; 9(16): 61-84. doi: 10.22034/pke.2022.13077.1631

تحلیل و بررسی الهیات سلبی بمثابه تقریر نظریه «عینیت» در اندیشه کلینی، شیخ صدوق، علامه حلی و فاضل مقداد

پژوهشنامه کلام
دوره 9، شماره 16، شهریور 1401، صفحه 61-84    اصل مقاله (1.22 M)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/pke.2022.13077.1631
نویسندگان
محمدعلی اسماعیلی* 1؛ عزالدین رضانژاد2
1دانشجوی دکتری فلسفه اسلامی و پژوهشگر پژوهشگاه بین المللی المصطفی، گروه ادیان ابراهیمی
2استاد و عضو هیئت علمی گروه کلام اسلامی جامعه المصطفی العالمیه
چکیده
«الهیات سلبی» به مثابه نظریه‌ای مهم و پرطرفدار در ادیان ابراهیمی، بر مؤلفه سلبی‌گروی در حوزه خداشناسی تأکید داشته، ساحت‌ها، رویکردها و تقریرهای مختلفی دارد که شاخص‌ترین آن‌ها در میان متکلمان امامیه، رویکرد الهیات سلبی به مثابه تقریر نظریه «عینیت» است. این رویکرد، رابطه نظریه عینیت و الهیات سلبی را در کانون بررسی قرار داده، در پی سازگار انگاری این دو نظریه است و مورد پذیرش ثقةالاسلام کلینی، شیخ صدوق، علامه حلی و فاضل مقداد قرار دارد. از رهگذر این جستار که با روش توصیفی، تحلیلی و با هدف تقریر و ارزیابی این رویکرد سامان یافته، آشکار می‌شود که این نظریه سه مؤلفه برجسته دارد؛ 1. سلبی‌انگاری صفات ثبوتی در ساحت هستی‌شناختی؛ 2.سازگاری سلبی‌انگاری صفات ثبوتی با بساطت ذات الهی و ناسازگاری ثبوتی‌انگاری آن‌ها با بساطت ذات(برهان نظریه)؛ 3. تقریر نظریه عینیت در سایه سلبی‌انگاری صفات ثبوتی. با این همه، به ‌نظر می‌رسد هیچ کدام از این مؤلفه‌ها موجه نیست و این نظریه علاوه بر اشکالات درونی، نمی‌تواند تقریرکننده نظریه عینیت باشد.
کلیدواژه‌ها
الهیات سلبی؛ عینیت صفات با ذات الهی؛ ثقةالاسلام کلینی؛ شیخ صدوق؛ علامه حلی؛ فاضل مقداد
مراجع
  • ابن‌میمون، موسی(1972م)، دلالة الحائرین، تحقیق یوسف اتاى،‏ مکتبة الثقافة الدینیة.
  • استیور، دان. آر(1384)، فلسفه زبان دینی، ترجمه ابوالفضل ساجدی، قم: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
  • افلوطین(1366)، دوره آثار فلوطین، ترجمه محمدحسن لطفی، چ1، تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی.
  • آشتیانی، سیدجلال­الدین(1378)، منتخباتی از آثار حکمای الهی ایران، چ2، قم: بوستان کتاب.
  • آمدی، سیف‌الدین(1423)، ابکار الافکار فی اصول‌ الدین، تحقیق احمد محمدمهدی‏، قاهره: دارالکتب.
  • بغدادى، عبدالقاهر(2003م)، أصول الإیمان، بیروت: دار ومکتبة الهلال‏.
  • الحفنی،‌ عبدالمنعم(بی‌تا)، موسوعة‌ فلاسفة و متصوفة الیهودیة، [بی‌جا]: مکتبة مدبولی.
  • رازی، فخرالدین محمدبن عمر(1406)، لوامع البینات(شرح اسماءالله تعالى و الصفات)، قاهره: مکتبة الکلیات الأزهریة.
  • سعدیا بن یوسف(1880م)، کتاب الأمانات والاعتقادات، بر اساس نسخه اصلی کتاب در کتابخانه دانشگاه کالیفورنیا در آمریکا.
  • شرباک، دن کوهن(1383)، فلسفه یهودی در قرون وسطی، ترجمه علی رضا نقدعلی، چ1، قم: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
  • شیواپور، حامد(1390)، «نسبت الهیات سلبی با رویکردهای گوناگون درباره مفهوم خدا»، فصلنامه فلسفه دین، ش10، ص171-197.
  • صافی گلپایگانی، لطف‌الله(1390)، الهیات در نهج‌البلاغه، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  • ــــــــــــــــــــــــــــ(بی‌تا)، بین العلمین الشیخ الصدوق والشیخ المفید، مترجم: محمدرضا آل‏صادق، [بی‌جا].
  • صدوق، محمدبن علی(1398)، التوحید، چ1، قم: موسسة النشر الاسلامی.
  • ــــــــــــــــــــــــ(1414)، الاعتقادات، چ2، قم: نشر المؤتمر العالمی للشیخ المفید.
  • ـــــــــــــــــــــــ(1378)، عیون أخبار الرضاD، چ1، تهران: نشر جهان‏.
  • طوسی، نصیرالدین(1405)، تلخیص‌المحصل، چ2، بیروت: دارالأضواء.
  • علامه حلی، حسن‌بن یوسف(1382)، کشف‌المراد، تقدیم وتعلیق: جعفرسبحانی، چ2، قم: مؤسسة الإمام الصادقD.
  • ــــــــــــــــــــــــــــــــ(1363)، انوار الملکوت فی شرح‌الیاقوت، چ2، قم: الشریف الرضی.
  • ــــــــــــــــــــــــــــــــ(1413)، الرسالة السعدیة، بیروت: دارالصفوة.
  • ــــــــــــــــــــــــــــــــ(1415)، مناهج‌الیقین فی أصول‌الدین، تهران: دارالأسوة.
  • ــــــــــــــــــــــــــــــــ(1404)، کشف‌الفوائد فی شرح قواعدالعقائد، قم: کتابخانه آیت‌الله مرعشى نجفى.
  • ــــــــــــــــــــــــــــــــ(1426)، تسلیک النفس الى حظیرة القدس، قم: مؤسسة الإمام الصادقD.
  • فاضل مقداد، ابوعبدالله(1365)، الباب الحادی عشر، تهران: مؤسسه مطالعات اسلامى.
  • ـــــــــــــــــــــــــ(1420) الأنوار الجلالیة فی شرح الفصول النصیریة، مشهد: مجمع البحوث الإسلامیة.
  • ــــــــــــــــــــــــــ(1422) اللوامع الإلهیة فی المباحث الکلامیة، چ2، قم: دفتر تبلیغات اسلامى‏.
  • ــــــــــــــــــــــــــ(1405) إرشادالطالبین إلى نهج‌المسترشدین، قم: انتشارات کتابخانه آیت الله مرعشى.
  • فراهیدی، خلیل‌بن احمد(1414)، ترتیب کتاب العین، قم: انتشارات باقری.
  • فیومی، محمدبن علی(1405)، المصباح المنیر، قم: دارالهجرة.
  • قاضی‌سعیدقمی، محمدبن‌محمد(1386)، شرح توحید الصدوق، تصحیح و تعلیق: دکتر نجفقلی حبیبی، چ2، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  • کاپلستون، فردریک،(1375) تاریخ فلسفه غرب، ترجمه سید جلال‌الدین مجتبوی، چ3، تهران: سروش.
  • کاکایی، قاسم(1387)، «مبانی نظری الهیات سلبی»، فصلنامه «نامه مفید»، ش 68، ص123-140.
  • کربن، هانری(1387)، «یزدان‌شناخت تنزیهی همچون پادزهری برای نیهیلسیم»، در: مجموعه نویسندگان، اندیشه غربی و گفتگوی تمدن‌ها، ترجمه باقر پرهام، چ3، تهران: نشر فروزان.
  • کلینی، محمدبن یعقوب(1407)، الکافی، چ4، تهران: دارالکتب الإسلامیة.
  • گیسلر، نورمن(1391)، فلسفه دین، ترجمه حمیدرضا آیت­اللهی، تهران: مؤسسه انتشارات حکمت.
  • ماتریدى، ابومنصور(1427)، التوحید، بیروت: دارالکتب العلمیة.
  • مازندرانى، محمدصالح(1382)­، شرح اصول الکافی، تصحیح و تعلیقات: علامه شعرانی، تهران: المکتبة الإسلامیة.
  • مجلسی، محمدباقر(1362)، بحارالأنوار، چ4، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
  • ـــــــــــــــــــــ(1404)، مرآةالعقول، چ2، تهران: دارالکتب الإسلامیة.
  • مک­گراث، آلیستر(1392)، درسنامه الهیات مسیحی، ترجمه بهروز حدادی، چ1، ویرایش5، قم: دانشگاه ادیان و مذاهب،.
  • ملایری، موسی(1388)، «بررسی و نقد چهار رویکرد در الاهیات سلبی»، فصلنامه اندیشه نوین دینی، ش17، ص37-57.
  • نراقى، ملامهدى(1423)، جامع‌الافکار و ناقدالانظار، تهران: انتشارات حکمت.
ولفسن، هری اوسترین(1387)، بازتاب‌های کلام اسلامی در فلسفه یهودی، ترجمه علی شهبازی، چ1، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 176
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 107


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب