اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,318
تعداد مقالات9,904
تعداد مشاهده مقاله2,917,007
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,629,535
موسوی, مریم السادات, شفیعی دارابی, سید حسین. (1401). واکاوی جامعیت علمی قرآن در نظرگاه آیت‌الله معرفت. مطالعات فلسفی کلامی, 16(30), 29-48. doi: 10.22034/qve.2022.7210
مریم السادات موسوی; سید حسین شفیعی دارابی. "واکاوی جامعیت علمی قرآن در نظرگاه آیت‌الله معرفت". مطالعات فلسفی کلامی, 16, 30, 1401, 29-48. doi: 10.22034/qve.2022.7210
موسوی, مریم السادات, شفیعی دارابی, سید حسین. (1401). 'واکاوی جامعیت علمی قرآن در نظرگاه آیت‌الله معرفت', مطالعات فلسفی کلامی, 16(30), pp. 29-48. doi: 10.22034/qve.2022.7210
موسوی, مریم السادات, شفیعی دارابی, سید حسین. واکاوی جامعیت علمی قرآن در نظرگاه آیت‌الله معرفت. مطالعات فلسفی کلامی, 1401; 16(30): 29-48. doi: 10.22034/qve.2022.7210

واکاوی جامعیت علمی قرآن در نظرگاه آیت‌الله معرفت

قرآن و علم
دوره 16، شماره 30، شهریور 1401، صفحه 29-48    اصل مقاله (8.28 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/qve.2022.7210
نویسندگان
مریم السادات موسوی* 1؛ سید حسین شفیعی دارابی2
1عضو گروه تفسیر جامعه الزهراء سلام الله علیها
2مدیر گروه تفسیر جامعه الزهراء سلام الله علیها
چکیده
بی­تردید، روشن شدن حدود و ثغور «مسأله جامعیت قرآن» نقش بنیادی در فهم و تفسیر آیات­ به خصوص «آیات علمی قرآن» دارد. هر یک از مفسران و قرآن‌پژوهان نیز در تبیین این مسئله و تعیین گستره آن، از روش و گرایش خاصی پیروی کرده­اند. همین موجب گردید تا موافقت­ها و مخالفت­های بسیاری در این حوزه بروز کند. با توجه به اینکه معمولاً نظرگاه آیت­الله معرفت در گزاره­های علوم قرآنی و مباحث مختلف تفسیری، تأمّلاتی سودمند است. در این پژوهش استفاده از روش عقلی و نقلی و گردآوری داده­ها از طریق ابزارکتابخا­نه­ای و تحلیل­ آنها به صورت توصیفی ـ تحلیلی، به نظاره آورده­های این فرهیخته قرآنی در دوره معاصر پیرامون «جامعیت ­علمی قرآن­ کریم» می­نشینیم. از منظر ایشان، در آیات علمی قرآن «تراوشات علمى‏» است که از ساحت قدس خداوند حکیم و به‌منظور هدایت بشر نازل شده است. این دانشور فرهیخته قرآنی در دوره معاصر، با استناد به دلایل عقلی و نقلی متعدّد، بر این عقیده است که جامعیت این سلسله از آیات، جامعیتی هدایتی است. ایشان، بر این امر تأکید دارند که نباید نظریه‏هاى اثبات‌نشده علمى بر آیات قرآن تحمیل‌شده و با مفاد آنها تطبیق داده شود. همچنین بر این باورند که هرچه انسان از دست­آوردهاى علم و دانش بیشتری بهره برده باشد، بهتر به مفاهیم وحیانى تاحدامکان دست خواهد یافت.
کلیدواژه‌ها
جامعیت ‌علمی ‌آیات؛ آیت‌الله معرفت؛ ادله جامعیت ‌علمی؛ دیدگاه افراطی؛ دیدگاه تفریطی؛ دیدگاه اعتدالی
مراجع
  1. قرآن کریم، ترجمه: سید محمدباقر موسوی‌همدانی، دفتر انتشارات اسلامی، وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم: قم: 1387.
  2. آلوسی، سیدمحمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، دارالکتب العلمیه، بیروت: 1415.
  3. ابن­منظور، محمد­بن­مکرم، لسان­العرب، دارصادر، بیروت: چاپ سوم، 1414 ق.
  4. ابوحجر، احمدعمر، التفسیرالعلمی فى­المیزان، دارالقتیبه، بیروت: 1411 ق.
  5. الذهبى‏، محمدحسین، التفسیر و المفسرون (للذهبی)، دار احیاء التراث ­العربى، بیروت: بى‏تا‏.
  6. جوادی‌آملی، عبدالله، شریعت در آیینه معرفت، محقق: حجت الاسلام حمید پارسانیا، اسراء، قم: چاپ پنجم، 1386.
  7. حائری، مهدی، حکمت و حکومت، بی­نا، بی‌جا: بی­تا.
  8. راغب­اصفهانی، ابوالقاسم حسن بن محمد، معجم ­مفردات ­الفاظ­ القرآن، دارالکتاب­العربی، مؤسسه­ مطبوعاتی اسماعیلیان، بیروت/قم: 1412.
  9. رشیدرضا، محمد، تفسیر­القرآن­الحکیم الشهیر به تفسیرالمنار، دارالمعرفة، بیروت: بی­تا.
  10. رضایى­اصفهانى، محمدعلی، اعجاز علمى و تفسیر علمى قرآن‏، معرفت قرآنى (یادنگار آیت‌الله محمدهادى معرفت ره)، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، سازمان انتشارات، تهران: ۱۳۸۷.
  11. ــــــ، در آمدى بر تفسیر علمى قرآن، سازمان اوقاف و امور خیریه، انتشارات اسوه، تهران: ۱۳۸۳.
  12. ــــــ، پژوهشى در اعجاز علمى قرآن، رشت: کتاب مبین، 1380.
  13. زبیدى، مرتضى، محمد بن محمد، تاج العروس‏، محقق/مصحح: على شیرى،، دار الفکر، بیروت: 1414‏.
  14. زرکشى، بدرالدین محمد بن عبدالله، البرهان‏ فى‏ علوم‏ القرآن‏، دار الکتب العربیه، قاهره: 1476.
  15. سبحانی، جعفر، تفسیر صحیح آیات ­مشکله ­قرآن، تنظیم: سیدهادى خسروشاهى، مؤسسه امام صادقg، قم: 1371 ش.
  16. سروش، عبدالکریم، فربهتر از ایدئولوژی، م‍وس‍س‍ه‌ ف‍ره‍ن‍گ‍ی‌ ص‍راط‏، تهران: چاپ دهم، ۱۳۸۸.
  17. سیوطى، ­عبدالرحمن، الدرالمنثور فی تفسیرالمأثور، کتابخانه آیةالله مرعشی نجفی، قم: 1404ق.
  18. ــــــ، الإتقان فی علوم القرآن‏، دارالکتاب العربى‏، بیروت: چاپ دوم، 1421.‏
  19. ــــــ، تفسیر الجلالین، مؤسسه النور للمطبوعات، بیروت: 1416.
  20. شاکر، محمدکاظم، مبانى و روش­هاى تفسیرى، مرکز جهانى علوم اسلامى، قم: 1382 ش‏‏.
  21. صادقی‌تهرانی، محمد، الفرقان فی تفسیر القرآن، انتشارات فرهنگ اسلامی، قم: 1365.
  22. طباطبایى، سیدمحمدحسین، المیزان فى تفسیر القرآن، دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ى مدرسین حوزه علمیه قم، قم: چاپ پنجم، 1417 ق.
  23. ــــــ، قرآن در اسلام، بوستان کتاب قم، قم: ۱۳۶۱.
  24. الغزالى‏، ابوحامد محمد، جواهرالقرآن و درره‏، دارالکتب ­العلمیة، بیروت: 1409 ق.
  25. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، انتشارات هجرت، قم: 1410.
  26. فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، داراحیاءالتراث العربی، بیروت: 1420 ق.
  27. قرضاوى، یوسف و سلیمى‏، عبدالعزیز، قرآن منشور زندگى، احسان، تهران: 1382 ش‏‏.
  28. مصباح‌یزدی،محمدتقی، قرآن‌شناسی، محقق: محمود رجبی، موسسه انتشارات امام خمینی، قم: 138۴.
  29. معرفت، محمدهادی؛ میرمحمدی، سیدابوالفضل، «جامعیت قرآن کریم نسبت به علوم و معارف الاهى و بشرى»، گردآورنده: نصیرى، على‏، تهران: ۱۳۸۷، پژوهشگاه ­فرهنگ و اندیشه­اسلامی، مجله: نامه مفید، تابستان 1375، شماره 6.
  30. معرفت، محمدهادى، تفسیر و مفسران‏، محقق: گروه مترجمان‏، موسسه فرهنگى انتشاراتى التمهید، قم: 1379‏.
  31. ــــــ، التفسیر و المفسرون فی ثوبه القشیب‏، الجامعة الرضویة ­للعلوم الإسلامیة، مشهد: 1381 الف.
  32. ــــــ، علوم قرآنى‏، موسسه فرهنگى انتشاراتى التمهید، قم: 1381 ب‏‏.
  33. ــــــ، التمهید فى علوم القرآن (ویرایش جدید)، مؤسسه فرهنگى انتشاراتى التمهید، قم: 1388‏‏.
  34. ــــــ، التمهید، جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی‏‏، قم: بی­تا، الف.
  35. ــــــ، نقد شبهات پیرامون قرآن­کریم‏، مترجمان: على­اکبر رستمى، میرزا علیزاده، حسن خرقانى و حسن حکیم باشى، بی­نا، بی­جا، بی­تا.
  36. ــــــ، التفسیر و المفسرون فی ثوبه القشیب‏، الجامعة الرضویة للعلوم الإسلامیة، مشهد: ۱۴۱۸ ق.
  37. مکارم‌شیرازی، ناصر و جمعی از نویسندگان، تفسیر نمونه، دار الکتب ­الإسلامیه، تهران: 1374.‏
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 230
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 268


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب