اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,286
تعداد مقالات9,665
تعداد مشاهده مقاله2,823,113
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,561,573
پاسه, آشورقلیچ, غیبی, عبدالاحد, باوان پوری, مسعود. (1401). بررسی روان‌شناختی تصویرپردازی‌های هنری در سوره آل‌عمران. مطالعات فلسفی کلامی, 16(30), 95-118. doi: 10.22034/qve.2022.7213
آشورقلیچ پاسه; عبدالاحد غیبی; مسعود باوان پوری. "بررسی روان‌شناختی تصویرپردازی‌های هنری در سوره آل‌عمران". مطالعات فلسفی کلامی, 16, 30, 1401, 95-118. doi: 10.22034/qve.2022.7213
پاسه, آشورقلیچ, غیبی, عبدالاحد, باوان پوری, مسعود. (1401). 'بررسی روان‌شناختی تصویرپردازی‌های هنری در سوره آل‌عمران', مطالعات فلسفی کلامی, 16(30), pp. 95-118. doi: 10.22034/qve.2022.7213
پاسه, آشورقلیچ, غیبی, عبدالاحد, باوان پوری, مسعود. بررسی روان‌شناختی تصویرپردازی‌های هنری در سوره آل‌عمران. مطالعات فلسفی کلامی, 1401; 16(30): 95-118. doi: 10.22034/qve.2022.7213

بررسی روان‌شناختی تصویرپردازی‌های هنری در سوره آل‌عمران

قرآن و علم
دوره 16، شماره 30، شهریور 1401، صفحه 95-118    اصل مقاله (9.78 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/qve.2022.7213
نویسندگان
آشورقلیچ پاسه1؛ عبدالاحد غیبی2؛ مسعود باوان پوری* 3
1استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه زابل
2استاد و عضو هیات علمی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
3دکتری گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
چکیده
از آنجا که قرآن کریم به زبان عربی نازل شده است و زبان عربی نیز به‌خودی‌خود زبانی تصویری است. ازاین‌رو یکی از وجوه سادگی و قابل‌فهم بودن بیان قرآن کریم، تصویری و ملموس بودن مفاهیم ذهنی آن است. قرآن کریم به‌عنوان یک متن ادبی، در شیوه بیان، تمام اسلوب­های زبان ادبی را به‌کار گرفتـه است کـه یکی از این ابزارهای بیانی، تصویرسازی هنری با استفاده از تشبیه، مجاز و استعاره است. افزون بر این، هر واژه و هر جمله در کنار معنای لغوی خود، دارای ظرفیت عاطفی و هیجانی ویژه­ای متأثر از بازخوردها و نگرش­ها است. در پژوهش حاضر تلاش بر آن است تا با استفاده روشی توصیفی ـ تحلیلی، تصویرپردازی­های هنری در سوره آل­عمران مورد بررسی روان‌شناختی قرار گیرد. نتایج اولیه حاکی از آن است که تصاویر هنری این سوره با توجه به نوع مخاطب متفاوت است که هریک ظرفیت­های عاطفی و هیجانی بالایی دارند. از اهداف مهم هر یک از تصاویر هنری در این سوره، تأثیرگذاری بر مخاطب و زمینه­سازی روحی او برای پذیرش حق و انکار باطل است. هریک از این تصاویر می­توانند به‌عنوان ابزاری در جهت سلامت روحی و ارتقای تربیت و اخلاق مؤثر باشد.
کلیدواژه‌ها
قرآن کریم؛ روان‌شناختی؛ تصویرپردازی هنری؛ آل‌‌عمران
مراجع
  1. قرآن کریـم، ترجمـه: محی­الـدین مهـدی الهی‌قمشه­ای، نشر فاطمه ­الزهراh، قم: 1387ش.
  2. آق‌اولی، عبدالحسین، درر الادب در فن معانی، بیان، بدیع، مؤسسة دار الهجرة، بی‌جا: بی‌تا.
  3. آهنی، غلامحسین، معانی و بیان، انتشارات بنیاد قرآن، تهران: 1360ش.
  4. ابن‌عاشور، محمد الطاهر، التحریر و التنویر، الدار التونسیه للنشر، تونس: چاپ 2، 1981م.
  5. ابن­اثیر، ضیاءالدین، المثل السائر، قدّمه وعلّق علیه احمد الحوفی وبدوی طبانه، نهضه مصر، قاهره: د.ت.
  6. ابن­رشیق قیروانی، ابوعلی حسن، العمدة فی محاسن الشعر وآدابه ونقده، مصحح: محمد محی­الدین عبدالحمید، المکتبه‌ التجا‌ریه‌ الکبری، مصر: 1963م.
  7. احمدی، سیداحمد، مقدمه­ای بر مشاوره و روان درمانی، انتشارات دانشگاه اصفهان، اصفهان: چ3، 1371ش.
  8. إسمـاعیل حـراره، إلهـام، الصوره البیانیه فی کتاب روح البیان فی تفسیر القرآن لإسماعیل حقی البروسوی، رساله الماجستیر فی البلاغه العربیه، کلیة الآداب بالجامعه الإسلامیه، غزه: 2013م.
  9. انوشه، حسن،فرهنگ­نامه ادب فارسی، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران: 1376ش.
  10. بدوی طبانه، احمد، علم البیان: دراسه تاریخیه، مکتبه الانجلو مصریه، القاهره: 1962م.
  11. براهنی، رضا، طلا در مس، انتشارات زریاب، تهران: 1380ش.
  12. البیانونی، عبدالمجید، ضرب الأمثال فی القرآن، دارالقلم، دمشق: ط1، 1411ق.
  13. پیرزادنیا، مینا؛ عبدی، مالک؛ چراغی، زیور، «تصویرپردازی هنری در سوره­ مبارکه­ اعراف با تکیه بر تشبیه، استعاره و مجاز»، فصلنامه پژوهش­های ادبی- قرآنی، سال سوم، شماره دوم، 1394ش.
  14. تفتازانی، سعدالدین، شرح المختصر، مکتبه نجفی، قم: بی‌تا.
  15. الجاحظ، عمرو بن بحر، الحیوان، تحقیق عبدالسلام هارون، دارالکتب العلمیه، بیروت: 1965م.
  16. جرجانی، عبدالقاهر، أسرار البلاغه، تحقیق: ه. ریتر، استانبول: 1954م.
  17. جرجانی، عبدالقاهر، دلائل الإعجاز، تعلیق: محمود محمد شاکر، مکتبه الخانجی، القاهره: ط2، 1989م.
  18. جعفری، محمدتقی، زیبایی و هنر از دیدگاه اسلام، انتشارات وزارت ارشاد، تهران: چ3، 1369ش.
  19. حسینی‌اجداد، سیداسماعیل؛ پورمحمد، رحمت؛ بهرامی، محمد، «جنبه­های روان‌شناختی در تمثیل­های ادبی قرآن و تأثیر آن در تربیت انسان»، فصلنامه لسان المبین (پژوهش ادب عربی)، سال سوم، شماره هفتم، 1391ش.
  20. حیدریان‌شهری، حمدرضا؛ صباحی گراغانی، حمید، «بررسی روان‌شناختی تشبیه در سوره­ی بقره»، فصلنامه پژوهش­های ادبی - قرآنی، سال دوم، شماره اول، 1393ش.
  21. خرمشاهی، بهاءالدین، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، نشر دوستان، تهران: چاپ ۲، 1377ش.
  22. خطیب القزوینی، جلال‌الدین محمد بن عبدالرحمن، الإیضاح فی علوم البلاغه، وضع حواشیه إبراهیم شمس الدین، دارالکتب العلمیه، بیروت: ط1، 1991م.
  23. الراغب، عبدالسلام أحمد، کارکرد تصویر هنری در قرآن کریم، ترجمه: سید حسـین سدی، انتشارات سخن، تهران: 1387ش.
  24. رجائی، محمدخلیل، معالم البلاغه، انتشارات دانشگاه شیراز، شیراز: چ3، 1359ش.
  25. رضایی، غلامعباس، سید پیمان حسینی، تصویرپردازی هنری در قرآن با تکیه بر تشبیه، مجاز، استعاره و کنایه، پژوهش­نامه نقد ادب عربی، شماره سوم، 1391ش.
  26. سکاکی، ابویعقوب یوسف بن محمد، مفتاح العلوم، تحقیق: عبدالحمید هنداوی، درر الکتاب، بیروت: 1420ق.
  27. سیدی، سیدحسین، «مؤلّفه­های تصویر هنری در قرآن»، فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز، شماره 27، 1387.
  28. سیوطی، جلا‌ الدین عبدالرحمن بن ابی بکر، الإتقان فی علوم القرآن، منشورات رضی، قم: ط 2، ١٣٦٧ش.
  29. شفیعی‌کدکنی، محمدرضا، صورخیال در شعر فارسی، نشر نیل، تهران: 1378ش.
  30. صانعی، صفدر، سلامت تن و آرامش روان در اسلام، چاپخانه مظاهری، بی‌جا: چ2، 1366ش.
  31. صفوی، کوروش، درآمدی بر معناشناسی، سازمان تبلیغات اسلامی (سوره)، تهران: 1379ش.
  32. طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم: 1420ق.
  33. فاضلی، محمد، دراسة ونقد فی مسائل بلاغیة هامة، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، طهران: 1365ش.
  34. فتوحی‌رودمعجنی، محمود، بلاغت تصویر، انتشارات سخن، تهران: چاپ2، 1386ش.
  35. قطب، سید، التصویر الفنی فی القرآن، دار الشروق، قاهره: ط10، 1408ق.
  36. کجباف، محمدباقر، علم النفس از دیدگاه دانشمندان اسلامی، روان، تهران: چ2، 1389ش.
  37. لاشین، عبدالفتاح، البیان فی ضوء اسالیب القرآن، دارالمعارف، القاهره: ط3، 1992م.
  38. محمد‌قاسمی، حمید، جلوه­هایی از هنر تصویر آفرینی در قرآن، شـرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران: 1387ش.
  39. مطلوب، أحمد، فی فنون البلاغیه: البیان - البدیع، دارالبحوث العلمیه، الکویت: 1975م.
  40. مظفری، علیرضا، خیل خیال، دانشگاه ارومیه، ارومیه: 1381ش.
  41. مغنیه، محمدجواد، التفسیر الکاشف، دارالعلم للملایین، بیروت: ط4، 1420ق.
  42. موسوی‌لر، اشرف‌السادات؛ یاقوتی، سپیده، «تبیین جلوه­های تصویری آیات قرآن با تکیه بر نظریه هنری سید قطب»، جلوه هنر، شماره 14، 1394ش.
  43. نجاتی، محمدعثمان، قرآن و روان‌شناسی، ترجمه: عباس عرب، بنیاد پژوهش­های اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد: چ8، 1388ش.
  44. هاوکس، ترنس، استعاره، ترجمه: فرزانه طاهری، نشر مرکز، تهران: چ 1، 1377ش.
  45. همایی، جلال الدین، یادداشت‌های استاد علامه جلال‌الدین همایی درباره معانی و بیان، به کوشش: ماهدخت‌بانو همایی، نشر هما، تهران: 1374ش.
  46. Johnson-laird, P.N, Mental models. In A.M. Aitkenhead & J.M. 1985.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 272
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 395


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب