فهرست نشریات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات118
تعداد شماره‌ها1,255
تعداد مقالات9,395
تعداد مشاهده مقاله2,660,044
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,486,766
علوی‌مهر, حسین, جان محمدی, خاتون, ایراندوست, محمدحسین. (1401). بررسی مبانی معرفت‌شناسی «فرهنگ مطلوب» و تبیین کارکردهای آن از نگاه قرآن. مطالعات فلسفی کلامی, 16(30), 139-164. doi: 10.22034/qve.2022.7222
حسین علوی‌مهر; خاتون جان محمدی; محمدحسین ایراندوست. "بررسی مبانی معرفت‌شناسی «فرهنگ مطلوب» و تبیین کارکردهای آن از نگاه قرآن". مطالعات فلسفی کلامی, 16, 30, 1401, 139-164. doi: 10.22034/qve.2022.7222
علوی‌مهر, حسین, جان محمدی, خاتون, ایراندوست, محمدحسین. (1401). 'بررسی مبانی معرفت‌شناسی «فرهنگ مطلوب» و تبیین کارکردهای آن از نگاه قرآن', مطالعات فلسفی کلامی, 16(30), pp. 139-164. doi: 10.22034/qve.2022.7222
علوی‌مهر, حسین, جان محمدی, خاتون, ایراندوست, محمدحسین. بررسی مبانی معرفت‌شناسی «فرهنگ مطلوب» و تبیین کارکردهای آن از نگاه قرآن. مطالعات فلسفی کلامی, 1401; 16(30): 139-164. doi: 10.22034/qve.2022.7222

بررسی مبانی معرفت‌شناسی «فرهنگ مطلوب» و تبیین کارکردهای آن از نگاه قرآن

قرآن و علم
دوره 16، شماره 30، شهریور 1401، صفحه 139-164    اصل مقاله (11.36 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/qve.2022.7222
نویسندگان
حسین علوی‌مهر* 1؛ خاتون جان محمدی2؛ محمدحسین ایراندوست3
1دانشیار گروه قرآن و حدیث، جامعه المصطفی العالمیه
2دانشجوی دکتری گروه الهیات و معارف اسلامی قرآن و حدیث،واحدقم ،دانشگاه آزاد اسلامی قم، ایران
3استادیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم
چکیده
بهبود وضعیت فرهنگی جهان در گرو ایجاد فرهنگ مطلوب قرآنی است. ایجاد فرهنگ مطلوب، لازمه هرگونه برنامه تحول‌آفرین برای رشد بشر است. نیل به چنین فرهنگی نیازمند مبانی مختلفی ازجمله مبنای معرفت‌شناسی است. یافته‌های این تحقیق که به شیوه توصیفی ـ تحلیلی و جمع‌آوری کتابخانه‌ای داده‌ها صورت پذیرفته است، درباره مبانی معرفت‌شناسی فرهنگ مطلوب حاکی از موارد ذیل است: سفارش قرآن به تدبر و معرفت افزایی؛ دعوت به شناخت خود و جهان که بیانگر امکان شناخت است؛ بخش زیادی از معرفت‌های انسان با سعی و تلاش کسب می‌شود و برخی از آنها از ابتدای خلقت به‌صورت فطری همراه وی هست، به‌گونه‌ای که نمی‌توان این معرفت‌های فطری را باطل ساخته و مسیری غیر از فطرت را برگزید؛ قرآن هم بر معرفت‌های اکتسابی به‌وسیله علم حصولی و هم به معرفت‌های حاصل از علم حضوری تأکید کرده است. قرآن برای نیل به فرهنگ مطلوب، به در اختیار بودن منابع و ابزار شناخت برای بشر تأکید کرده است. از منظر قرآن، تنها منبع اساسی معرفت برای دست‌یابی به فرهنگ مطلوب، وحی است که خطاناپذیر است و برای کشف و شناخت آن می‌توان از منابع و ابزارهای دیگر همچون ادراک عقلی، حواس، فطرت، کشف و شهود و تاریخ بهره گرفت. از دیگر مبانی معرفت‌شناسی فرهنگ مطلوب در قرآن، پیوند میان معرفت‌های نظری (هست و نیست‌ها) و معرفت‌های عملی (ارزش­ها، بایدها و نبایدها) است که معرفت نظری، پایه گرایش‌های عملی را شکل می­دهند
کلیدواژه‌ها
معرفت؛ فرهنگ؛ مبانی معرفت‌شناسی؛ کارکرد مبانی معرفت‌شناسی؛ فرهنگ مطلوب قرآنی
مراجع
  1. قرآن کریم، ترجمه: محمدعلی رضایی اصفهانی و جمعی از اساتید جامعة المصطفی، انتشارات المصطفی، قم: چاپ دوم، 1388.
  2. ابن‌فارس، احمد، معجم مقائیس اللغه، دار الفکر بیروت: 1404 ق.
  3. ازهرى، محمد بن‌ احمد، تهذیب اللغه، دار إحیاء التراث العربی بیروت: 2001 م.
  4. توکل، محمد علی و دیگران، «جامعه‌شناسی معرفت: جستاری در تبیین رابطه «ساخت و کنش اجتماعی» و «معرفت‌های بشری»، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم: 1391.
  5. جوادی آملی، عبدالله، رحیق مختوم، نشر اسراء، قم: 1376
  6. ــــــ، شریعت در آیینه معرفت، نشر رجاء، قم: 1372.
  7. ــــــ، تفسیر تسنیم، اسراء، قم: 1389.
  8. ــــــ، معرفت‌شناسی در قرآن، به کوشش: حمید پارسانیا، اسراء، قم: 1384.
  9. ــــــ، فطرت در آیینه قرآن، مجله انسان‌پژوهی دینی، سال هفتم، شماره 23، 1389.
  10. جوهری، اسماعیل بن حماد؛ تاج اللغه العربیه، دار العلم للملایین‌، بیروت‌: 1407.
  11. چلبی، مسعود، جامعه شناسی نظم، نشر نی، تهران: 1395.
  12. حسینى شاه‌عبدالعظیمى، حسین بن احمد، تفسیر اثنا عشرى، انتشارات میقات، تهران: 1363.
  13. دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ماده فرهنگ، انتشارات دانشگاه تهران، تهران: 1377.
  14. رازی، ابوالفتوح، روض الجنان و روح‌الجنان، به‌کوشش یاحقی و ناصح، آستان‌ قدس رضوی، مشهد: 1375.
  15. راغب‌اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، ذوی القربی، قم: 1395.
  16. زبیدی‌، مرتضی حسینی، تاج العروس‌، دارالاحیاء التراث العربی، بیروت: 1404.
  17. سبحانی، جعفر، شناخت در فلسفه اسلامی، موسسه امام صادقg، قم: 1383.
  18. ــــــ، منشور جاوید، موسسه امام صادقg، قم: 1388.
  19. سیوطی، جلال الدین، الدر المنثور فى تفسیر المأثور، کتابخانه آیت‌الله مرعشى نجفى، قم: 1404.
  20. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، اسوه، تهران: 1374.
  21. صالحی امیری، سید رضا، مبانی سیاستگذاری و برنامه ریزی فرهنگی، مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، تهران: 1392.
  22. صینى، محمود اسماعیل، المکنز العربی المعاصر، مکتبه لبنان، بیروت: 1414 ق.
  23. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، انتشارات جامعه مدرسین، قم: 1417 ق.
  24. ــــــ، نهایة الحکمه، موسسه نشر اسلامی، قم: 1388.
  25. قاسمی، محمد جمال الدین؛ محاسن التأویل، به‌کوشش محمد فؤاد عبدالباقی، دوم، ‌دارالفکر، بیروت: 1418.
  26. قطب، سید، «فى ظلال القرآن»، دارالشروق، بیروت/قاهره: 1412.
  27. کشاورز، سوسن، «مقایسه مبانی هستی شناسی و معرفت‌شناسی (کارل پوپر) با آموزه‌های اسلامی»، دوفصلنامه علمی ترویجی علوم تربیتی از دیدگاه اسلامی، ش 7، 1395.
  28. مصباح‌یزدی، محمدتقی، آموزش عقاید، شرکت چاپ و نشر بین الملل سازمان تبلیغات اسلامى، تهران: 1384.
  29. ــــــ، آموزش فلسفه، سازمان تبلیغات اسلامی، تهران: 1379.
  30. ــــــ، معارف قرآن (خداشناسی، کیهان شناسی، انسان شناسی)، انتشارات مؤسسه امام خمینی، قم: چاپ سوم،1380.
  31. ــــــ، فتحعلی، محمود، مجتی مصباح، حسن یوسفیان، فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، تهران: 1394.
  32. مصطفوى، حسن، التحقیق فى کلمات القرآن الکریم، وزارت فرهنگ ارشاد اسلامی، تهران: 1368.
  33. مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، صدرا، تهران: 1374.
  34. معلمی، حسن، نگاهی به معرفت‌شناسی در فلسفه غرب، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، تهران: 1388.
  35. معین، محمد، فرهنگ فارسی معین، امیر کبیر، تهران: 1364.
  36. مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، دار الکتب الاسلامیه، تهران: 1388.
  37. ــــــ، تفسیر نمونه، دار الکتب الاسلامیه، تهران: 1384.
  38. موزر، پل، درآمدی موضوعی بر معرفت‌شناسی معاصر، ترجمه رحمت‌الله رضایی، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، قم: 1387.
  39. میرسلیم، مصطفی، دانشنامه جهان اسلام، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران: 1375.
  40. میری، محسن، منابع فرهنگ متعالی از منظر قرآن، مجله سراج منیر، ش 12، 1392.
  41. نجفی، محمد، تفسیر آسان، کتابفروشی اسلامیة، تهران: 1398.
 

References

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 141
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 179


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب