اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,272
تعداد مقالات9,554
تعداد مشاهده مقاله2,769,959
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,536,232
رنجبر, مرضیه, برقی کار, محسن. (1402). گونه‌شناسی کاربرد «سیاق» در تفسیر آیات داستان حضرت ابراهیم (ع). مطالعات فلسفی کلامی, 1(1), 5-30. doi: 10.22034/aaq.2023.7307
مرضیه رنجبر; محسن برقی کار. "گونه‌شناسی کاربرد «سیاق» در تفسیر آیات داستان حضرت ابراهیم (ع)". مطالعات فلسفی کلامی, 1, 1, 1402, 5-30. doi: 10.22034/aaq.2023.7307
رنجبر, مرضیه, برقی کار, محسن. (1402). 'گونه‌شناسی کاربرد «سیاق» در تفسیر آیات داستان حضرت ابراهیم (ع)', مطالعات فلسفی کلامی, 1(1), pp. 5-30. doi: 10.22034/aaq.2023.7307
رنجبر, مرضیه, برقی کار, محسن. گونه‌شناسی کاربرد «سیاق» در تفسیر آیات داستان حضرت ابراهیم (ع). مطالعات فلسفی کلامی, 1402; 1(1): 5-30. doi: 10.22034/aaq.2023.7307

گونه‌شناسی کاربرد «سیاق» در تفسیر آیات داستان حضرت ابراهیم (ع)

آرایه های ادبی قرآن
دوره 1، شماره 1، اردیبهشت 1402، صفحه 5-30    اصل مقاله (832.88 K)
نوع مقاله: علمی، ترویجی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/aaq.2023.7307
نویسندگان
مرضیه رنجبر* 1؛ محسن برقی کار2
1طلبه سطح چهار تفسیر تطبیقی، مؤسسه آموزش عالی فاطمة الزهراء(س). خوراسگان، اصفهان
2گروه علوم قرآن و حدیث جامعة المصطفی العالمیة. اصفهان، ایران
چکیده
قاعدۀ سیاق یکی از قواعد عرفی زبان و در زمرۀ قراین پیوستۀ لفظی بوده که حجیت آن امری عقلایی است. استفاده از این قاعده در علومی چون فقه و اصول، بلاغت، تفسیر و علوم قرآن متداول است. نادیده گرفتن این قرینه در تفسیر قرآن و جدا نمودن آیات از سیاق آن‌ها، منجر به بروز خطا در کشف مراد خداوند و ابتلا به تفسیر به رأی می‌گردد. با توجه به اینکه حضرت ابراهیمG نقش مهمی در شکل‌گیری جامعۀ توحیدی داشته و داستان زندگی آن حضرت، آموزنده و پرفراز و نشیب است، داشتن تحلیل صحیح از آن ضروری می‌نماید. در آیات مربوط به این داستان برخی مفسران بر اثر نادیده گرفتن سیاق دچار آسیب گشته‌اند. به همین دلیل بررسی سیاق این آیات حائز اهمیت است. پژوهش پیش رو بر آن است تا با روش تحلیلی، توصیفی و شیوۀ کتابخانه‌ای، گونه‌های استفاده از این قرینه را در آیات مورد بررسی قرار داده و بدین پرسش پاسخ دهد که گونه‌های کاربرد سیاق در کشف مراد الهی از آیات داستان حضرت ابراهیمG چیست؟ در این راستا با بهره‌گیری از برخی تفاسیر فریقین کشف ‌گردید که سیاق منجر به تضییق معنای «آل ابراهیم» و «تطهیر» و توسعۀ معنای امتنان می‌گردد؛ معنای واژۀ «صَرَّۀ» و مفهوم برخی عبارت‌ها از جهت خبری یا انشایی بودن توسط سیاق مشخص می‌شود. همچنین تعیین مرجع ضمیر در واژه‌های «الیه»، «شیعته» و «أَذِّن»، و مصداق‌یابی کلماتی مانند ناس، بُشری، بلد، والد و ولد از کاربردهای سیاق است. تفسیر صحیح استغفار حضرت ابراهیمG و محدودۀ علم آن حضرت نیز با بهره‌گیری از این قاعده تبیین می‌گردد.
کلیدواژه‌ها
سیاق؛ کارکرد؛ گونه‌ها؛ حضرت ابراهیم(ع)؛ قراین پیوسته
مراجع
قرآن کریم(ترجمۀ مکارم شیرازی)

  • آلوسی، سید محمود(1415)، روح المعانى فى تفسیر القرآن العظیم‏، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  • ابن عاشور(بی‌تا)، التحریر و التنویر، بیروت: مؤسسۀ التاریخ.
  • ابن فارس(1404)، معجم مقاییس اللغة، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
  • ابن منظور، محمد بن مکرم(1414)، لسان العرب، بیروت: دارالفکر للطباعة و النشر و التوزیع.
  • ابوحیان، محمد بن یوسف(1420)، البحر المحیط فى التفسیر، بیروت: دارالفکر.
  • اندلسی، ابن عطیه(1422)، المحرر الوجیز فى تفسیر الکتاب العزیز، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  • حسینی، محمدرضا(1400)، کیف نفهم القرآن، بیروت: مؤسسۀ وفا.
  • راغب اصفهانی، حسین(1412)، مفردات الفاظ قرآن، بیروت: دارالقلم.
  • رجبی، محمود(1393)، روش تفسیر قرآن، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  • رضایی اصفهانی، محمدعلی(1392)، درس‌نامۀ مبانی و قواعد تفسیر، قم: مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص).
  • زحیلی، وهبۀ بن مصطفی(1418)، التفسیر المنیر فى العقیدة و الشریعة و المنهج‏، بیروت: دارالفکر المعاصر.
  • زمخشری، محمود(1407)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دار الکتاب العربی.
  • سیوطی، عبدالرحمن(1404)، الدر المنثور فى تفسیر المأثور، قم: کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى.
  • شاذلی، سید بن قطب(1412)، فی ظلال القرآن، بیروت، دارالشروق.
  • شافعی، محمد بن ادریس(بی‌تا)، الرسالۀ، مصر: شرکۀ مکتبۀ و مطبعۀ مصطفی البابی الحلبی و اولاده.
  • صادقی تهرانی، محمد(1365)، الفرقان فى تفسیر القرآن بالقرآن‏، قم: انتشارات فرهنگ اسلامى.
  • صدر، سید محمدباقر(1406)، دروس فی علم الاصول، بیروت: دارالکتاب اللبنانی.
  • طباطبایی، سید محمدحسین(1374)، ترجمۀ تفسیر المیزان، ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
  • طبرسی، فضل بن حسن(1372)، مجمع‌البیان فى تفسیر القرآن‏، تهران: انتشارات ناصرخسرو.
  • عسکرى، حسن بن عبدالله(1400)، الفروق فی اللغة ، بیروت: دارالآفاق الجدیدة.
  • فخر رازی، محمد بن عمر(1420)، مفاتیح الغیب، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
  • فراهیدی، خلیل بن احمد(1409)، کتاب العین، قم: نشر هجرت.
  • کلینی، محمد بن یعقوب(1429)، کافی، قم: دارالحدیث.
مصطفوی، حسن(1368)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم‏، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 233
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 98


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب