اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,318
تعداد مقالات9,904
تعداد مشاهده مقاله2,917,063
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,629,604
اصغری, محمد انور, قربان زاده, محمد. (1402). کاربرد فنون بدیعی در سوره «بروج» بر اساس دو اثر خطیب قزوینی. مطالعات فلسفی کلامی, 1(2), 33-51. doi: 10.22034/aaq.2023.7309
محمد انور اصغری; محمد قربان زاده. "کاربرد فنون بدیعی در سوره «بروج» بر اساس دو اثر خطیب قزوینی". مطالعات فلسفی کلامی, 1, 2, 1402, 33-51. doi: 10.22034/aaq.2023.7309
اصغری, محمد انور, قربان زاده, محمد. (1402). 'کاربرد فنون بدیعی در سوره «بروج» بر اساس دو اثر خطیب قزوینی', مطالعات فلسفی کلامی, 1(2), pp. 33-51. doi: 10.22034/aaq.2023.7309
اصغری, محمد انور, قربان زاده, محمد. کاربرد فنون بدیعی در سوره «بروج» بر اساس دو اثر خطیب قزوینی. مطالعات فلسفی کلامی, 1402; 1(2): 33-51. doi: 10.22034/aaq.2023.7309

کاربرد فنون بدیعی در سوره «بروج» بر اساس دو اثر خطیب قزوینی

آرایه های ادبی قرآن
دوره 1، شماره 2، مرداد 1402، صفحه 33-51    اصل مقاله (694.23 K)
نوع مقاله: علمی، پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/aaq.2023.7309
نویسندگان
محمد انور اصغری* 1؛ محمد قربان زاده2
1گروه قرآن و علوم جامعة المصطفی العالمیة نمایندگی خراسان
2استادیار گروه قرآن و علوم جامعة المصطفی العالمیة نمایندگی خراسان
چکیده
قرآن کریم در نهایت فصاحت و بلاغت بر پیامبر اکرم` نازل شده است و مملو از اسرار بلاغی است که خود یکی از وجوه اعجاز قرآنی است. در زمان نزول قرآن کریم، ادراک نظم و زیبایی های آیات وحی بر اساس فهم فطری بود، زیرا مخاطبان اولیه قرآن صاحب ذوق سلیم و فصاحت و بیان بودند. از قرن دوم و سوم با تأسیس علوم بلاغت، این ادراک فطری به ادراک علمی مبدل گشت. علم بلاغت در قرن هفتم و هشتم توسط سکاکی و خطیب قزوینی به شکوفایی و بالندگی رسید و به سه علمِ «معانی»، «بیان» و «بدیع»، تفکیک گردید که هر کدام برای فهم بُعدی از رسایی کلام است؛ همان طور که علم بدیع، برای زیبانگری کلام است. با توجه به نقش علم بدیع در زیبایی‌شناسی آیات قرآن کریم، مسئله تحقیق این است که چه تعدادی از فنون بدیعی، در آیات سوره مبارکه بروج به کار رفته است؟ نسبت کاربرد صنایع لفظی و معنوی در آیات این سوره چگونه است؟ و پر کاربردترین آن‌ها در آیات این سوره کدام است؟ قلمرو تحقیق، فنون بدیعی مدّون در دو اثر بلاغی اصیل و مهم خطیب قزوینی، یعنی «تلخیص المفتاح» و «الایضاح» می‌باشد. تحقیق حاضر با روش تحقیق توصیفی، مبتنی بر ارتباط دهی جزئیات به گزاره‌های کلی باهدف پاسخ به پرسش‌های فوق صورت گرفته است. یافته‌های تحقیق نشان از این دارد که نوزده فن از فنون بدیعی مدّون در دو اثر خطیب، در آیات سوره بروج مشهود است. نسبت کاربرد، صناعات لفظی در این سوره از صناعات معنوی، بیشتر می‌باشد. پر کاربردترین صنعت در این سوره، دو صنعت، «فاصله» و «طباق» است. تجلی این همه زیبایی بدیعی در 22 آیه نسبتا کوتاه، نشانه اوج زیبایی این سوره است.
کلیدواژه‌ها
فنون بدیعی؛ بدیعی لفظی؛ بدیعی معنوی؛ سوره بروج؛ خطیب قزوینی
مراجع
  • ابن خلدون عبدالرحمن(2004م)، المقدمه، دمشق: داریعرب.
  • تفتازانی سعد الدین(1386)، شرح المختصر، قم: اسماعلیان.
  • جرجانی عبدالقاهر بن عبدالرحمن(1422ق)، اسرار البلاغه، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  • جرجانی عبدالقاهر بن عبدالرحمن(1422ق)، دلائل الاعجاز فی علم المعانی، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  • خرقانی حسن(1375)، «بدیع در آیینه قرآن»، نشریه علوم و معارف قرآنی، ش2.
  • خطیب قزوینی محمد ابن عبدالرحمن(1393)، تلخیص المفتاح، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  • خطیب قزوینی، محمد ابن عبدالرحمن(1424ق)، الایضاح فی علوم البلاغه، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  • خفاجی، ابن سنان(2010)، سرالفصاحه، بیروت: دار الکتب العلمیة.
  • زمخشری، محمود بن عمر(1407)، الکشاف عن حقایق غوامض التنزیل...، بیروت: دارالکتاب العربی.
  • شنقیطى، محمدامین‏(1427ق)، أضواء البیان فى إیضاح القرآن بالقرآن‏، بیروت: دار الکتب العلمیة.
  • قرائتی، محسن(1383)، تفسیر نور، تهران: مرکزفرهنگی درس های از قرآن.
  • هادیلو و همکاران(1393)، «سبک شناسی محسنات معنوی در سوره نساء»، نشریه عیون، ش1.
  • هوشمند اسفندیارپور(1390)، «نمونه‌های لفظی بدیعی در قرآن»، فصلنامه تخصصی ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، ش 29.
  • یسانی حسن، مخمی الیاس(1394)، «نقش هنرسازه‌های بدیعی در تعجب برانگیزی مخاطب در سوره‌های مکی با تکیه برنقد فرمالیسم روسی»(مطالعه موردی، سوره بروج و غاشیه)، انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، ش 36. 
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 219
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 102


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب