اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,327
تعداد مقالات9,943
تعداد مشاهده مقاله2,976,053
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,675,010
ملک افضلی اردکانی, مجتبی, کرمی, بهاره. (1402). بازپژوهی در شرایط روانی مرتکب بزه «افتراء». مطالعات فلسفی کلامی, 17(47), 271-294. doi: 10.22034/fvh.2022.13075.1559
مجتبی ملک افضلی اردکانی; بهاره کرمی. "بازپژوهی در شرایط روانی مرتکب بزه «افتراء»". مطالعات فلسفی کلامی, 17, 47, 1402, 271-294. doi: 10.22034/fvh.2022.13075.1559
ملک افضلی اردکانی, مجتبی, کرمی, بهاره. (1402). 'بازپژوهی در شرایط روانی مرتکب بزه «افتراء»', مطالعات فلسفی کلامی, 17(47), pp. 271-294. doi: 10.22034/fvh.2022.13075.1559
ملک افضلی اردکانی, مجتبی, کرمی, بهاره. بازپژوهی در شرایط روانی مرتکب بزه «افتراء». مطالعات فلسفی کلامی, 1402; 17(47): 271-294. doi: 10.22034/fvh.2022.13075.1559

بازپژوهی در شرایط روانی مرتکب بزه «افتراء»

مطالعات فقه اسلامی و مبانی حقوق
دوره 17، شماره 47، شهریور 1402، صفحه 271-294    اصل مقاله (952.22 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/fvh.2022.13075.1559
نویسندگان
مجتبی ملک افضلی اردکانی* 1؛ بهاره کرمی2
1استادیار بخش حقوق دانشکده حقوق، علوم سیاسی و تاریخ دانشگاه یزد
2دکتری فقه و حقوق جزا، دانشگاه میبد
چکیده
ماده 697 از کتاب تعزیرات قانون مجازات اسلامی(مصوب 1375) مستند شکل عام بزه افترا می­باشد. شرایط روانی مرتکب این جرم عمدی(علم و قصد) همواره از زوایای مختلف مورد مناقشه قضات و نویسندگان بوده است. میزان مطابقت مسأله «احراز علم مرتکب به کذب بودن نسبتی که به دیگری داده یا آن را منتشر کرده» با آموزه‌های قرآنی و روایی، «ضرورت یا عدم ضرورت احراز قصد اضرار» و «تأثیر ارتجالی نبودن رفتار بر شرایط روانی مرتکب افترا»، سه محوری است که این پژوهش با بهره­گیری از منابع کتابخانه­ای و سامانه­های جامع قوانین و مقررات و آراء قضایی به روش توصیفی و تحلیلی بدان­ها پرداخته و در جهت اصلاح ماده قانونی مورد بحث، پیشنهادهایی را ارائه نموده است. بر این اساس، پژوهش به این نتیجه نائل آمد که «ضرورت احراز علم مرتکب به کذب بودن نسبتی که به دیگری داده» با آموزه‌های قرآنی و روایی که انسان را به اتباع از علم و دوری شدید از ظن و گمان و رعایت حرمت و حیثیت بندگان خدا امر می­کنند در تعارض است، برای اثبات افترا نیازی به احراز قصد اضرار نزد مرتکب نمی­باشد و ارتجالی بودن یا نبودن رفتار مرتکب، حتی در مقام دفاع از خویش نزد مقام قضایی، تأثیری بر روی قصد مرتکب افترا ندارد.
کلیدواژه‌ها
افترا؛ عنصر روانی جرم؛ شرایط روانی مرتکب جرم؛ علم به موضوع؛ قصد اضرار؛ ارتجالی بودن افترا
مراجع
قرآن کریم

  •  
 
  • ابن منظور، ابو الفضل جمال الدین محمد بن مکرم(1414)، لسان العرب، چ3، بیروت: دار الفکر للطباعه و النشر و التوزیع/ دار صادر.
  • اردبیلی، محمدعلی(1392)، حقوق جزای عمومی، چ33، تهران: میزان.
  • بکاریا، چزاره(1380 )، رساله جرایم و مجازات­ها، محمدعلی اردبیلی، چ4، تهران: میزان.
  • جوان آراسته، حسین و ملک افضلی، محسن(1399)، حقوق اساسی 3، قم: پژوهشگاه حوزه و اندیشه.
  • حاجی ده­آبادی، احمد(1383)، بایسته­های تقنین(با نگاهی انتقادی به قانون مجازات اسلامی)، تهران: میزان.
  • حر عاملى، محمد بن حسن(1409)،‏ وسائل الشیعه، قم‏: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
  • حلى، حسن بن یوسف بن مطهر(1413)، مختلف الشیعه فی أحکام الشریعه، چ2، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  • حمیرى، عبدالله بن جعفر(1413)، قرب الإسناد( ط- الحدیثه)، قم: مؤسسه آل البیتD.
  • دهخدا، علی­اکبر(1377 )، لغت­نامه دهخدا، چ2، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
  • شامبیاتی، هوشنگ(1393 )، حقوق جزای اختصاصی(1)(جرایم علیه اشخاص)، چ2، تهران: مجد.
  • شامبیاتی، هوشنگ(1397)، حقوق جزای اختصاصی(4)(جرایم علیه شخصیت معنوی اشخاص)، چ2، تهران: مجد.
  • شکری، رضا و سیروس، قادر(1390)، قانون مجازات اسلامی در نظم کنونی، چ10، تهران: مهاجر.
  • طباطبایی بروجردى، حسین(1426)، تبیان الصلاه، قم: گنج عرفان للطباعه و النشر.
  • طباطبایى، محمد حسین(1417)‏، المیزان فى تفسیر القرآن‏، چ5‏، قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ مدرسین حوزه علمیه قم.
  • فراهیدى، خلیل بن احمد(1410)، کتاب العین، چ2، قم: نشر هجرت.
  • کارخیران، محمدحسین(1400)، کامل­ترین مجموعه محشی قانون مجازات اسلامی، تهران: آریاداد.
  • کلینى، محمد بن یعقوب(1407)،‏ الکافی(ط- الإسلامیه)، چ4، تهران‏: دار الکتب الإسلامیه.
  • گلدوزیان، ایرج(1393)، محشای قانون مجازات اسلامی، چ2، تهران: مجد.
  • معلوف، لویس(2000 م) المنجد فی اللغه العربیه المعاصره، بیروت: دارالمشرق.
  • معین، محمد(1385 )، فرهنگ فارسی، چ3، تهران: راه رشد.
  • ملک افضلی اردکانی، محسن(1397)، قاعده حفظ نظام، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  • موسوی خمینی، سید روح الله(بی تا)، المکاسب المحرمه، بی‌جا: بی نا.
  • موسوی گلپایگانی محمدرضا(1409 )، مجمع المسائل(للگلبایگانی)، چ2، قم: دارالقرآن الکریم.
  • موسوى گلپایگانى، محمد رضا(1412)، الدر المنضود فی أحکام الحدود، قم: دار القرآن الکریم.
  • میرمحمدصادقی، حسین(1399 )، حقوق جزای عمومی(1)، پدیده مجرمانه، تهران: دادگستر.
  • میرمحمدصادقی، حسین(1400)، جرایم علیه شخصیت معنوی اشخاص، چ2، تهران: میزان.
  • دستور(پایگاه اطلاعات قوانین و مقررات کشور) به نشانی: http://www.dastour.ir
  • روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران به نشانی: http://www.rrk.ir
  • مرکز پژهش­های مجلس شورای اسلامی به نشانی: https://rc.majlis.ir
  • سامانه ملی قوانین و مقررات کشور به نشانی: http://www.qavanin.ir
  • اداره­کل حقوقی قوه قضائیه به نشانی: https://edarehoquqy.eadl.ir
  • سامانه ملی آراء قضایی، به نشانی: https://ara.jri.ac.ir
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 301
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 157


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب