اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,327
تعداد مقالات9,943
تعداد مشاهده مقاله2,976,054
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,675,011
دانش پژوه, مصطفی. (1402). امکان‌سنجی استناد به جهت نامشروع برای ابطال عمل متقلبانه در حقوق ایران. مطالعات فلسفی کلامی, 17(48), 105-134. doi: 10.22034/fvh.2022.14154.1635
مصطفی دانش پژوه. "امکان‌سنجی استناد به جهت نامشروع برای ابطال عمل متقلبانه در حقوق ایران". مطالعات فلسفی کلامی, 17, 48, 1402, 105-134. doi: 10.22034/fvh.2022.14154.1635
دانش پژوه, مصطفی. (1402). 'امکان‌سنجی استناد به جهت نامشروع برای ابطال عمل متقلبانه در حقوق ایران', مطالعات فلسفی کلامی, 17(48), pp. 105-134. doi: 10.22034/fvh.2022.14154.1635
دانش پژوه, مصطفی. امکان‌سنجی استناد به جهت نامشروع برای ابطال عمل متقلبانه در حقوق ایران. مطالعات فلسفی کلامی, 1402; 17(48): 105-134. doi: 10.22034/fvh.2022.14154.1635

امکان‌سنجی استناد به جهت نامشروع برای ابطال عمل متقلبانه در حقوق ایران

مطالعات فقه اسلامی و مبانی حقوق
دوره 17، شماره 48، بهمن 1402، صفحه 105-134    اصل مقاله (976.57 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/fvh.2022.14154.1635
نویسنده
مصطفی دانش پژوه*
دانشیار گروه حقوق و فقه اجتماعی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم
چکیده
مسئله تقلب نسبت به قانون و آثار آن در حقوق داخلی و حقوق بین‌الملل خصوصی، یکی از مباحث چالشی است که به دلیل سکوت قانونگذار، دیدگاه‌های گوناگونی درباره آن وجود دارد. یکی از دیدگاه‌ها، بطلان عمل متقلبانه و در نتیجه عدم ترتب آثار منظور بر آن است که برای اثبات دیدگاه خود، به نظریه جهت نامشروع، که به گونه‌ای در مواد 217 و 218 قانون مدنی انعکاس یافته، استناد کرده است، اما تأملی در موارد یاد شده، این پرسش را پدید می‌آورد که مفاد این مواد چگونه می‌توانند مستند ابطال عمل متقلبانه قرار گیرند؟ این مقاله با استفاده از روش تحلیلی و مطالعه تطبیقی و با استمداد از پایگاه فقهی مواد مذکور به این نتیجه رسیده است که با توجه به تفاوت‌های اساسی مفهومی و مصداقی میان «جهت نامشروع» و «تقلب نسبت به قانون»، منطقاً نمی‌توان برای کشف حکم تقلب به این دو ماده استناد کرد. همچنین حتی با فرض استناد نیز دیدگاه بطلان عمل متقلبانه و دیدگاه‌های دیگر، از این دو ماده قابل استنباط نیستند، بلکه دیدگاه جدید «تعلیق عمل متقلبانه» از این دو ماده مستفاد می‌شود.
کلیدواژه‌ها
تقلب؛ ارکان تقلب؛ آثار تقلب؛ جهت نامشروع؛ نامشروع ذاتی؛ نامشروع اقتضایی؛ نامشروع عرضی
مراجع
  • آخوند خراسانی، محمدکاظم(1409)، کفایة الاصول، قم: آل‌البیتD.
  • ابلق‌دار، صدیقه(1386)، بررسی نظریه تقلب و حیل شرعی در فقه و حقوق، تهران: انتشارات امید مجد.
  • اردبیلی، احمدبن محمد(محقق اردبیلی)(1403)، مجمع الفائده و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان، ج10، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
  • ارفع نیا، بهشید(1376)، حقوق بین الملل خصوصی، ج2، تهران: بهتاب.
  • اعرافی، علیرضا(1396)، مکاسب محرمه، ج3، مؤسسه اشراق و عرفان.
  • الماسی(1370)، تعارض قوانین، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  • امامی، سید حسن(1363)، حقوق مدنی، ج1، تهران، کتابفروشی اسلامیه.
  • انصاری، مرتضی بن محمدامین(شیخ انصاری)(1415)، کتاب المکاسب، ج1، قم: کنگره جهانی بزرگداشت شیخ انصاری.
  • انصاری، مسعود و محمد علی طاهری(1384)، دانشنامه حقوق خصوصی، تهران: محراب فکر.
  • بجنوردی، سید محمدموسوی(1401)، قواعد فقهی، تهران: موسسه عروج.
  • بحرانی، یوسف بن احمد،(صاحب حدائق)(1405)، الحدائق الناضره فی احکام العتره الطاهره، ج18، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  • بروجردی، سید حسین طباطبائی(1429)، جامع احادیث الشیعه، ج 11، تهران: فرهنگ سبز.
  • بستانی، سعید یوسف(2004)، القانون الدولی الخاص، بیروت: منشورات الحلبی الحقوقیه.
  • بهرامی احمدی، حمید(1386)، کلیات حقوق و قراردادها، ج3، تهران: بنیاد حقوقی میزان.
  • بهرامی احمدی، حمید(1390)، حقوق تعهدات و قراردادها با مطالعه تطبیقی در فقه مذاهب اسلامی و نظام‌های حقوقی، تهران: دانشگاه امام صادقG.
  • بیار مایر-فانسان هوزیه(1429/ 2008م)، القانون الدولی الخاص، ترجمه[تعریب]: علی محمود مقلد، بیروت: الموسسة الجامعیة للدراسات و النشر و التوزیع.
  • تبریزی، جواد(1416)، ارشاد الطالب، ج1، قم، اسماعیلیان.
  • تفقدی زارع، سمیه(1396)، «مطالعه تطبیقی تأثیر جهت نامشروع در اسناد تجاری در حقوق ایران و انگلستان با رویکرد توسعه آموزش علم حقوق»، تحقیقات حقوق تطبیقی ایران و بین‌الملل، ش36، ص 28-21.
  • جعفری لنگرودی، محمدجعفر(1388)، دائرة المعارف حقوق مدنی و تجارت، تهران: گنج دانش.
  • جعفری لنگروردی، محمدجعفر(1382)، مجموعه محشی قانون مدنی، چ5، تهران: گنج دانش.
  • حسینی روحانی(1429)، منهاج الفقاهه، ج1، چ5، قم: انوار الهدی.
  • حسینی عاملی، سید محمدجواد(صاحب مفتاح)(1419)، مفتاح الکرامه، ج12، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  • حلی، حسن بن یوسف(علامه حلی)(1410)، ارشاد الاذهان الی احکام الایمان، ج1، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  • حلی، محمدبن حسن،(فخر المحققین)(1363ق)، ایضاح الفوائد، ج2، قم: اسماعیلیان.
  • حلی، نجم الدین جعفربن­حسن،(محقق حلی)(1408)، شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ج2، قم: موسسه اسماعیلیان.
  • حلی، جعفربن حسن(محقق حلی)(1418)، المختصر النافع فی فقه الامامیه، ج1، چ6، قم: موسسه مطبوعات دینی.
  • حلی، نجیب الدین یحیی بن سعید(1386)، نزهة الناظر فی الجمع بین الاشباه و النظائر، نجف: مطبعه الاداب.
  • حکیم، سید محسن طباطبائی(1408)، حقائق الاصول، ج1، چ5، قم: کتابفروشی بصیرتی.
  • خمامی‌زاده، فرهاد(1391)، «شرایط، آثار و جایگاه قاعده جلوگیری از تقلب نسبت به قانون در حقوق بین الملل خصوصی»، مجله حقوق خصوصی، دوره 9، ش2، ص 124-101.
  • خمینی، سیدروح‌الله موسوی(1415)، المکاسب المحرمه، ج1، تهران: موسسه تنظیم ونشر آثار امام خمینی9.
  • خوانساری، سید احمد(1405)، جامع المدارک فی شرح المختصرالنافع، ج3، قم: اسماعیلیان.
  • دانش‌پژوه، مصطفی(1398)، «درآمدی بر مطالعه تطبیقی تقلب نسبت به قانون در حقوق موضوعه و فقه اسلامی»، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی(دانشگاه تهران)، دوره 49، ش 4، ص 193-177.
  • داودی، علی(1432ق/ 2011)، القانون الدلی الخاص، تنازع القوانین، عمان: دار الثقافه للنشر و التوزیع.
  • زعفرانی، سیدحمیدرضا و امیررضا شمسی(1395)، «بررسی فقهی وحقوقی جهت نامشروع در قراردادها»، فصلنامه مطالعات علوم اجتماعی، دوره 2، ش3، ص 126-120.
  • سبحانی، جعفر(1424)، المواهب، قم: موسسه امام صادقG.
  • سبزواری، سید عبدالاعلی موسوی(1413)، مهذب الاحکام، ج16، چ4، قم: موسسة المنار.
  • سلامه، احمد عبدالکریم(1423ق/ 2002)، القانون الدولی الخاص، العین(الامارات): جامعة العربیة المتحده.
  • سلجوقی، محمود(1386)، حقوق بین‌الملل خصوصی، ج2، تهران: میزان.
  • سلیمان کلوانق، امین؛ راغبی، محمد علی و مرتاضی(1398)، «پژوهشی در ملاک تأثیر جهت نامشروع: تصریح یا احراز؟(واکاوی مبانی فقهی ماده 217 قانون مدنی)»، احمد، آموزه‌های فقه مدنی، ش20، ص 264-237.
  • سهرابی، محمد(1385)، حقوق بین‌الملل خصوصی، تهران: گنج دانش.
  • سیوری حلی، جمال­الدین مقدادبن عبدالله(فاضل مقداد)(1404)، التنقیح الرائع، قم: کتابخانه آیه الله مرعشی نجفی.
  • شریعت باقری، محمد جواد(1395)، حقوق بین‌الملل خصوصی، تهران: میزان.
  • شهید اول، محمدبن مکی العاملی(1410)، اللمعة الدمشقیة فی فقه الامامیه، بیروت: دارالتراث و الدارالاسلامیه.
  • شهید ثانی، زین‌الدین بن علی عاملی(1414)، حاشیة الارشاد، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
  • شهیدی، مهدی(1377)، تشکیل قراردادها و تعهدات، ج1، تهران: نشر حقوقدان.
  • شهیدی، مهدی(1390)، تشکیل قراردادها، ج1، چ8، تهران: مجد.
  • شیخ الاسلامی، سید محسن(1384)، حقوق بین الملل خصوصی، تهران: گنج دانش.
  • صدری ارحامی، محمد(1394)، حیل شرعی در فقه و حقوق، تهران: انتشارات چتر دانش.
  • صفایی سیدحسین(1382)، دوره مقدماتی حقوق مدنی، ج2(قواعد عمومی قراردادها)، تهران: نشر میزان.
  • طباطبائی قمی، سیدتقی(1413ق)، عمده المطالب، ج1، قم: محلاتی.
  • طباطبائی یزدی، سید محمدکاظم(1421)، حاشیة المکاسب، ج1، قم: اسماعیلیان.
  • طوسی، محمدبن حسن(1407)، الخلاف، ج3، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  • طوسی، محمدبن حسن(شیخ طوسی)(1400ق)، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی، بیروت: دارالکتاب.
  • عامری، جواد(1362)، حقوق بین‌الملل خصوصی، تهران: آگاه.
  • عراقی، آقا ضیاء الدین(1417)، نهایة الافکار، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  • عکاشه، محمد عبدالعال(2004م)، تنازع القوانین، بیروت: منشورات الحلبی الحقوقیه.
  • علیشاهی قلعه‌جوقی، ابوالفضل و معصومه حمیدی(1396)، «بررسی تأثیر جهت نامشروع در صحت و فساد معاملات»، مطالعات اسلامی فقه و اصول، ش111، ص 88-69.
  • غروی اصفهانی، محمدحسین(1374ق)، نهایة الدرایه، ج1، قم: سیدالشهداءG.
  • غلامی، مهدی و مرتضی شهبازی‌نیا(1395)، «جایگاه تأثیر تقلب نسبت به اصول و قواعد حقوقی»، تحقیقات حقوق تطبیقی ایران و بین‌الملل، سال نهم، شماره سی و چهارم، ص 142-101.
  • فاضل آبی، زین الدین حسن(1417)‌، کشف الرموز، چ3، تهران: دفتر انتشارات اسلامی.
  • فاضل موحدی لنکرانی، محمد(1416)، القواعد الفقهیه، ج3، قم: چاپخانه مهر.
  • فیض کاشانی، محمد محسن بن شاه مرتضی(1404)، مفاتیح الشرایع، ج3، قم: انتشارات کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی.
  • فیض کاشانی،محمد محسن بن شاه مرتضی()، الوافی، ج3، اصفهان: کتابخانه امیرالمومنین(ع)، 1406.
  • قاسم‌زاده، سید مرتضی(1389)، اصول قراردادها و تعهدات، تهران: دادگستر.
  • قاسمی، رسول(1391)، حیله و تقلب نسبت به قانون، تهران: انتشارات جنگل.
  • قبولی در افشان، سیدمحمدهادی؛ محمدتقی فخلعی و محمدحسن حائری(1394)، «واکاوی وضعیت حقوقی معامله با جهت نامشروع(در فقه امامیه با مطالعه تطبیقی در حقوق موضوعه ایران ومصر)»، آموزه‌های فقه مدنی، ش 12، ص 46-19.
  • قدیر، محسن و حسین کاظمی فروشانی(1400)، «مبانی نظری تقلب نسبت به قانون و آثار آن دررتو فقه امامیه و حقوق بین‌الملل خصوصی ایران»، فصلنامه پژوهش تطبیقی حقوق اسلام وغرب(دانشگاه قم)، س8، ش2، ص244-221.
  • کاتوزیان، ناصر(1376)، قواعد عمومی قراردادها، ج1، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  • ــــــــــــــــــ(1366)، قواعد عمومی قراردادها، ج2، تهران، به نشر.
  • ــــــــــــــــــ(1392)، اعمال حقوقی، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  • کاشانی، سیدمحمود(1352)، نطریه تقلب نسبت به قانون، تهران: دانشگاه ملی ایران.
  • کاظمی فروشانی، حسین و محسن قدیر(1399)، «بایسته‌های نظری تقلب نسبت به قانون از منظر حقوق ایران»، فصلنامه تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری(دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم وتحقیقات)، ش45، ص85-67.
  • کرکی عاملی، علی بن عبدالعالی(1414)، جامع المقاصد فی شرح القواعد، ج4، قم: آل‌البیتD.
  • مامقانی، محمدبن بن ملاعبدالله(بی‌تا)، غایة الآمال فی شرح کتاب المکاسب، ج1، قم: الذخائر الاسلامیه.
  • متولی، سیدمحمد(1378)، احوال شخصیه بیگانگان در ایران، [بی‌جا]: انتشارت سازوکار.
  • مکارم شیرازی، ناصر(1426)، انوار الفقاهه؛ کتاب التجاره، قم: انتشارات امام علیG.
  • منتظری، حسینعلی(1415)، دراسات فی المکاسب المحرمه، ج2، قم: تفکر.
  • موسوی خوئی، سید ابوالقاسم(1412)، مصباح الفقاهه، ج1، بیروت، دارالهادی.
  • نائینی، میرزا محمد حسین(1373)، منیة الطالب، ج1، تهران: المکتبه المحمدیه.
  • نجفی، محمد حسن(صاحب جواهر)(1404)، جواهر الکلام، ج22، چ7، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  • نصیری، محمد(1372)، حقوق بین‌الملل خصوصی، تهران: آگاه.
  • نظیف، مجتبی(1389)، حقوق بین‌الملل خصوصی، ج2، تهران: نشر دادگستر.
  • واحدی، قدرت الله(1386)، مقدمه علم حقوق، چ11، تهران: میزان.
  • هداوی، حسن(1974)، تنازع القوانین و احکامه فی القانون الدولی الخاص الکویتی، کویت: مطبوعات جامعة الکویت.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 249
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 193


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب