اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,317
تعداد مقالات9,878
تعداد مشاهده مقاله2,898,389
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,614,800
فتوحی, عبدالله, کیخا, محمدرضا, مختاری افراکتی, نادر. (1401). معیار تحقق کراهت زوجه از زوج در طلاق خلع. مطالعات فلسفی کلامی, 10(4), 97-111. doi: 10.22034/pzk.2023.12400.1853
عبدالله فتوحی; محمدرضا کیخا; نادر مختاری افراکتی. "معیار تحقق کراهت زوجه از زوج در طلاق خلع". مطالعات فلسفی کلامی, 10, 4, 1401, 97-111. doi: 10.22034/pzk.2023.12400.1853
فتوحی, عبدالله, کیخا, محمدرضا, مختاری افراکتی, نادر. (1401). 'معیار تحقق کراهت زوجه از زوج در طلاق خلع', مطالعات فلسفی کلامی, 10(4), pp. 97-111. doi: 10.22034/pzk.2023.12400.1853
فتوحی, عبدالله, کیخا, محمدرضا, مختاری افراکتی, نادر. معیار تحقق کراهت زوجه از زوج در طلاق خلع. مطالعات فلسفی کلامی, 1401; 10(4): 97-111. doi: 10.22034/pzk.2023.12400.1853

معیار تحقق کراهت زوجه از زوج در طلاق خلع

پژوهشنامه اسلامی زنان‌ و‌ خانواده
دوره 10، شماره 4 - شماره پیاپی 29، دی 1401، صفحه 97-111    اصل مقاله (4.46 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/pzk.2023.12400.1853
نویسندگان
عبدالله فتوحی1؛ محمدرضا کیخا* 2؛ نادر مختاری افراکتی3
1دانشجوی دکتری الهیات و معارف اسلامی گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.
2دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران. (نویسنده مسئول)
3استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.
چکیده
در طلاق خلع که راهکاری قانونی برای انحلال نکاح است، زوجه به‌دلیل کراهتی که نسبت‌به زوج دارد در مقابل مالی که به او می‌‌دهد از قید زوجیت رها می‌شود. قانونگذار به تبعیت از مشهور فقها در ماده 1146 قانون مدنی، مطلق کراهت را محوریت طلاق خلع می‌داند. ابهام‌‌زدایی از این ماده به‌دنبال پاسخ به این پرسش است که معیار تحقق کراهت چیست؟ آیا اینکه زوجه فقط در جلسه دادرسی الفاظی را بگوید که بیانگر کراهت او ازسوی زوج باشد، کفایت می‌‌کند؟ پژوهش حاضر به‌روش تحلیلی- اسنادی و باهدف بررسی دیدگاه فقها در سه گروه قائلین به اعتبار اظهار مطلق کراهت، اظهار کراهت لفظی و اظهار کراهت باطنی و نفس‌‌الامری انجام شد. نتایج بررسی‌ها نشان داد که روایات مورد استناد معتقدین به اشتراط کراهت لفظی، فقط مشروعیت طلاق خلع را می‌‌رساند و دلیلی بر مدعای آنان نیست و چه‌بسا در موارد متعددی، زوجه بنابه دلایلی، الفاظ کراهت‌‌آمیزی را به‌کار ببرد که برخلاف میل باطنی اوست و اگر فقط با ابراز این الفاظ، بتواند طلاق خلع بگیرد، پیامدهای نامطلوبی به‌دنبال دارد. بنابراین، حمل کراهت مورد نظر قانونگذار بر کراهت باطنی و نفس‌‌الامری با ملاکات یاد شده مناسب‌‌تر است که این موضوع با تحقیق و بررسی روابط میان زوجین قابل دستیابی است. 
کلیدواژه‌ها
طلاق خلع؛ کراهت زوجه از زوج؛ ماده 1146 قانون مدنی؛ معیار تحقق کراهت
مراجع
* قرآن کریم (1382). مترجم: الهی قمشه‌ای، مهدی. قم: نگارش.

  1. ابن‌ابى جمهور احسایى، محمد‌بن على (1405هـ.ق). عوالی اللئالی العزیزیه. قم: دار‌‌سید الشهداء للنشر.
  2. ابن‌ادریس حلى، محمد‌بن منصور‌بن احمد (1410هـ.ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه.
  3. ابن‌حجر العسقلانی، محمدبن احمد (1379). تقریب التهذیب. حلب: دارالرشید.
  4. ابن‌منظور، ابوالفضل (1414هـ.ق). لسان العرب. لبنان: دار‌‌الفکر للطباعه و النشر و التوزیع - دار‌صادر.
  5. اقبال، ابراهیم (1385). فرهنگ‌‌نامه علوم قرآن. تهران: امیر کبیر.
  6. آل‌سیف، فوزی محمدتقی (1442هـ.ق). الامراض الاخلاقیه نظره جدیده فی عوامل السقوط. بی‌‌جا: اطیاف للنشر والتوزیع.
  7. امامى، سیدحسن (بی‌‌تا). حقوق مدنى. تهران: انتشارات اسلامیه.
  8. انصارى، مرتضى‌بن محمد امین (1415هـ.ق). کتاب المکاسب. قم: کنگره جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى.
  9. بحرانى (آل عصفور)، احمد‌بن ابراهیم (1405هـ.ق). الحدائق الناضره فی احکام العتره الطاهره. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  10. بهجت، محمدتقی (1426هـ.ق). جامع المسائل. قم: دفتر معظم‌له.
  11. بیهقی، ابى‌بکر احمد‌بن حسین‌بن على (1344). سنن بیهقی. بیروت: دار‌المعرفه.
  12. تبریزى، جواد (1426هـ.ق). منهاج الصالحین‌. قم: نشر مدین.
  13. جوهرى، اسماعیل‌بن حماد (1410هـ.ق). الصحاح –تاج‌‌اللغه و صحاح العربیه. بیروت: دار‌‌العلم للملایین.
  14. حرعاملى، محمد‌بن حسن (1409هـ.ق). وسائل الشیعه. قم: مؤسسه آل البیت (ع).
  15. خوانسارى،آقا حسین‌بن محمد (بی‌‌تا). التعلیقات على الروضه البهیه. قم: منشورات المدرسه الرضویه.
  16. خویى، ابوالقاسم (1391). احکام شرعى بانوان. قم: دار‌‌الصدیقه الشهیده (س).
  17. سبزوارى (محقق)، محمدباقر‌بن‌محمد مؤمن (1423هـ.ق). کفایه الاحکام. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  18. صافى گلپایگانى، لطف‌‌الله (1416هـ.ق). هدایه العباد. قم: دار‌القرآن الکریم.
  19. صانعی، یوسف (بی‌‌تا). فقه الثقلین. بی‌‌جا: بی‌نا.
  20. صدوق، محمّد‌‌بن على‌بن بابویه (1413هـ.ق). من لا یحضره الفقیه. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  21. طباطبایی حکیم، سیدمحسن (بی‌‌تا). منهاج الصالحین. بی‌‌جا: بی‌نا.
  22. طباطبایی قمی، سیدتقی (بی‌‌تا). مبانی منهاج الصالحین. بی‌‌جا: نشر منشورات قلم الشرق.
  23. طبرسی، فضل‌بن حسن (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تهران: مکتبه العلمیه.
  24. طبرسی، فضل‌بن حسن (1410هـ.ق). المؤتلف من المختلف بین ائمه السلف. مشهد: مجمع البحوث الاسلامیه.
  25. طوسى، محمد‌بن حسن (1387). المبسوط فی فقه الامامیه. تهران: المکتبه المرتضویه لاحیاء الآثار الجعفریه.
  26. طوسى، محمد‌بن حسن (1390). الاستبصار فیما اختلف من الأخبار. تهران: دار‌‌الکتب الاسلامیه.
  27. طوسى، محمد‌بن حسن (1407هـ.ق). تهذیب الاحکام. تهران: دار‌‌الکتب الاسلامیه.
  28. طیب، سید عبدالحسین (1386). اطیب البیان فی تفسیر القرآن. قم: مؤسسه سبطین.
  29. عاملى (شهیدثانى)، زین‌‌الدین‌بن على (1410هـ.ق). الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه. قم: کتابفروشى داورى.
  30. علامه حلى، یوسف‌بن مطهر (1388). تذکره الفقها. قم: مؤسسه آل البیت (ع).
  31. علامه حلى، یوسف‌بن مطهر (1413هـ.ق). قواعد الاحکام فی معرفه الحلال و الحرام. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  32. فاضل لنکرانى، محمد (بی‌‌تا). جامع المسائل. قم: انتشارات امیر قلم.
  33. فاضل هندى، محمد‌بن حسن (1416هـ.ق). کشف اللثام و الابهام عن قواعد الاحکام. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  34. فیاض، محمد اسحاق (1426هـ.ق). رساله توضیح المسائل. قم: نشر مجلسی.
  35. فیومى مقرى، احمد‌بن محمد (بی‌‌تا). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی. قم: منشورات دار‌‌الرضی.
  36. قرشى، سید على‌‌اکبر (1412هـ.ق). قاموس قرآن. تهران: دار‌‌الکتب الاسلامیه.
  37. قزوینى، ملاعلى قارپوزآبادى (1414هـ.ق). صیغ العقود و الایقاعات. قم: انتشارات شکورى.
  38. کلینى، محمد‌بن یعقوب (1407هـ.ق). الکافی. تهران: دار‌‌الکتب الاسلامیه.
  39. کاتوزیان، ناصر (1382). حقوق مدنی خانواده: نکاح و طلاق، روابط زن و شوهر. تهران: نشر شرکت سهامی انتشار.
  40. مجلسى، محمدباقر‌بن محمدتقى (1404هـ.ق). مرآه العقول فی شرح اخبار آل الرسول. تهران: دار‌‌‌الکتب الاسلامیه.
  41. محقق‌حلى، جعفر‌‌بن حسن (1408هـ.ق). شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام. قم: مؤسسه اسماعیلیان.
  42. محقق‌داماد، سیدعلی (7/7/1399). درس خارج فقه. مشاهده شده در وب‌سایت https://sath3. eshia. ir/feqh/archive/text/mohaqeqdamad/feqh/99/990707
  43. مختاری مازندرانی، محمدحسین (1394). فرهنگ اصطلاحات فقهی. بی‌‌جا: عروه الوثقی.
  44. مکارم شیرازی، ناصر (1388). احکام خانواده در پرتو فقه اسلامی. بی‌‌جا: امام علی‌بن ابی‌‌طالب (ع).
  45. موسوى‌خمینى، سیدروح‌‌اللّه (1425هـ.ق). تحریرالوسیله. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  46. موسوی‌‌خمینی، سید مصطفى (بی‌‌تا). مستند تحریر الوسیله. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى (ره).
  47. نجفى، محمدحسن (1404هـ.ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام. بیروت: دار‌احیاء التراث العربی.
  48. نسائی، ابوعبدالرحمن احمد‌بن شعیب‌بن علی (1406هـ.ق). سنن النسائی. حلب: مکتب المطبوعات الاسلامیه.
  49. هاشمی شاهرودی، سید محمود (1433هـ.ق). منهاج الصالحین‌. قم: نشر بنیاد فقه و معارف اهل بیت‌.
  50. واسطى زبیدى، محب‌‌الدین سید محمدمرتضى (1414هـ.ق). تاج العروس من جواهر القاموس. بیروت: دار‌‌الفکر.
  51. وحید خراسانی، شیخ حسین (بی‌‌تا). منهاج الصالحین. قم: مدرسه الامام باقرالعلوم (ع).
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 394
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 312


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب