اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات121
تعداد شماره‌ها1,286
تعداد مقالات9,667
تعداد مشاهده مقاله2,825,294
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,562,641
علوی مهر, حسین, حبیبی, عبدالحق. (1402). مبانی روایات تفسیر رفتاری قرآن توسط پیامبر اعظم ص. مطالعات فلسفی کلامی, 10(18), 93-124. doi: 10.22034/pht.2023.10710.1214
حسین علوی مهر; عبدالحق حبیبی. "مبانی روایات تفسیر رفتاری قرآن توسط پیامبر اعظم ص". مطالعات فلسفی کلامی, 10, 18, 1402, 93-124. doi: 10.22034/pht.2023.10710.1214
علوی مهر, حسین, حبیبی, عبدالحق. (1402). 'مبانی روایات تفسیر رفتاری قرآن توسط پیامبر اعظم ص', مطالعات فلسفی کلامی, 10(18), pp. 93-124. doi: 10.22034/pht.2023.10710.1214
علوی مهر, حسین, حبیبی, عبدالحق. مبانی روایات تفسیر رفتاری قرآن توسط پیامبر اعظم ص. مطالعات فلسفی کلامی, 1402; 10(18): 93-124. doi: 10.22034/pht.2023.10710.1214

مبانی روایات تفسیر رفتاری قرآن توسط پیامبر اعظم ص

پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی
مقاله 4، دوره 10، شماره 18، شهریور 1402، صفحه 93-124    اصل مقاله (19.75 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/pht.2023.10710.1214
نویسندگان
حسین علوی مهر* 1؛ عبدالحق حبیبی2
1دانشیار، گروه تفسیر تطبیقی، جامعه المصطفی ص العالمیه، قم، ایران؛
2دانشجوی دکتری، گروه علوم قرآن و حدیث، رشته‌ی تفسیر تطبیقی، جامعة المصطفی ص العالمیه – واحد گرگان، ایران،
چکیده
سنت رسول‌الله (ص) پس از قرآن، دومین منبع از دست‌مایه‌های تفسیری آیات قرآن عظیم‌الشأن است. با توجه به اینکه سنت شامل حوزۀ گفتار و رفتار و تقریر آن‌ حضرت می‌باشد، تاکنون نگاه بیشتر در دامنۀ تفسیر روایی به سنت گفتاری شده و به سنت رفتاری به‌جز اینکه در ضمن تفاسیر روایی بیان گشته، به گونۀ جداگانه مورد عنایت قرار نگرفته و حتی در حد یک نوشتار تاکنون به آن توجه نشده است؛ در حالی ‌که تفسیر رفتاری پیامبر(ص)برای آیات قرآن از حجیت و ارزش ویژه‌ای برخوردار بوده و عده‌ای از آیات قرآن با رفتارهای پیامبر اکرم(ص)تفسیر شده است. پرسش این است که تفسیر رفتاری چیست؟ مبانی آن چگونه است؟ این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی در صدد آن است که تفسیر رفتاری را مفهوم‌شناسی و مبانی آن را بررسی و ارائه کند، در نتیجه تفسیر رفتاری را مفهوم‌شناسی نموده و در پی آن هرچند فشرده، شش مبنای تفسیر رفتاری پیامبر(ص): ضرورت تفسیر قرآن، حجیت تفسیر رفتاری، وحیانی بودن رفتار پیامبر(ص)
کلیدواژه‌ها
تفسیر روایی؛ رفتار پیامبر(ص)؛ تفسیر رفتاری پیامبر(ص)
مراجع
  1. قرآن کریم.
  2. نهج البلاغه.
  3. ابن‌تیمیة، تقی‌الدین احمد بن عبدالحلیم حرانی، واب الاعتراضات المصریة علی الفتیا الحمویة، تحقیق‌‌‌‌: محمدعزیر شمس، جده - سعودی‌‌‌‌: مجمع الفقه الاسلامی، بی‌تا.
  4. ابن‌حزم ظاهری، ابومحمد علی بن احمد اندلسی، الاحکام فی أصول الأحکام، تحقیق‌‌‌‌: أحمدمحمد شاکر، ‌بیروت‌‌‌‌: دارالآفاق الجدیدة، بی‌تا.
  5. ابن‌حنبل، أبوعبدالله احمد بن محمد بن حنبل بن هلال بن أسد شیبانی، المسند، تحقیق‌‌‌‌: شعیب الأرنؤوط و دیگران، چ دوم، ‌بیروت‌‌‌‌: مؤسسة الرسالة، 1420 هـ، 1999‌م.
  6. ابن‌رجب، عبدالرحمن بن احمد حنبلی، جامع العلوم والحکم، ‌بیروت‌‌‌‌: دارالمعرفة، 1408ه.
  7. ابن‌عبدالبر، ابوعمر یوسف بن عبدالله نمری قرطبی مالکی، التمهید لما فی الموطأ من المعانی و الأسانید، تحقیق‌‌‌‌: مصطفى بن أحمد العلوی، محمدعبد الکبیر البکری، المغرب، وزارة عموم الأوقاف و الشؤون الإسلامیة، 1387ق.
  8. ابن‌فارس، ابوالحسین احمد بن فارس بن زکریا قزوینی رازی، معجم مقاییس اللغة، تحقیق‌‌‌‌: عبدالسلام محمد هارون، ‌بیروت‌‌‌‌: دارالفکر، 1399ق-1979م.
  9. ابن‌منظور افریقی، محمد بن مکرم، لسان العرب، چ3، ‌بیروت‌‌‌‌: دارصادر، 1414ق.
  10. ابن‌العربی، ابوبکر ‌محمد بن عبد الله معافری مالکی، احکام القرآن، تحقیق‌‌‌‌: محمد عبدالقادر عطا، چ دوم، ‌بیروت لبنان‌‌‌‌: دارالکتب العلمیة، 1424هـ.
  11. ابوحیان اندلسی، ‌محمد بن یوسف بن علی أثیر الدین، البحر المحیط فی التفسیر، تحقیق‌‌‌‌: صدقی محمدجمیل، ‌بیروت‌‌‌‌: ‌دارالفکر، 1420ق.
  12. ابوداود، سلیمان بن الأشعث أزدی سیستانی، سنن ابی‌داود، تحقیق‌‌‌‌: شعَیب أرنؤوط - محَمَّد کامِل قره بللی، ‌بیروت‌‌‌‌: دارالرسالة العالمیة، 1430ق.
  13. ابوشهبة، ‌محمد بن محمد، الوسیط فی علوم و مصطلح الحدیث، ‌بیروت‌‌‌‌: ‌دارالفکر العربی، بی‌تا.
  14. ابویعلی فراء، القاضی ‌محمد بن الحسین، العدة فی أصول الفقه، تحقیق‌‌‌‌: احمد بن علی مبارکی، چ2، ریاض‌‌‌‌: جامعة الامام ‌محمد بن سعود، 1410ق - 1990‌م.
  15. احسائی، ابن‌ابی جمهور، عوالی اللآلی، ‌قم‌‌‌‌: انتشارات سیدالشهداء، 1405‌‌ق.
  16. استرابادی، محمدامین، الفوائد المدنیة، تحقیق‌‌‌‌: مؤسسة النشر الاسلامی، ‌قم‌‌‌‌: مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین، 1424ق.
  17. اشقر، ‌محمد بن سلیمان عتیبی، أفعال الرسول(ص)و دلالتها على الأحکام الشرعیة، ‌بیروت‌‌‌‌: مؤسسة الرسالة للطباعة، 1424ق- 2003م.
  18. اوسی، علی رمضان، روش علامه طباطبائی در تفسیر المیزان، ترجمه‌‌‌‌: حسین میرجلیلی، ‌تهران‌‌‌‌: سازمان تبلیغات اسلامی، 1381ش.
  19. آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین، کفایة الاصول، ‌قم‌‌‌‌: موسسة آل البیت علیهم السلام، 1409‌‌ق.
  20. آمدی، سیف‌الدین ابوالحسن سید‌الدین علی بن ابی‌علی بن ‌محمد بن سالم ثعلبی، الإحکام فی أصول الأحکام، تحقیق‌‌‌‌: عبدالرزاق عفیفی، ‌بیروت‌‌‌‌: المکتب الإسلامی، بی‌تا.
  21. بابائی، علی‌اکبر و عزیزی‌کیا، غلام‌علی و روحانی‌راد، مجتبی، روش‌شناسی تفسیر قرآن، ‌قم‌‌‌‌: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1385ش.
  22. بخاری، ‌محمد بن اسماعیل ابوعبدالله جعفی، الجامع المسند الصحیح المختصر من أمور رسول الله صلى الله علیه وسلم و سننه و أیامه، تحقیق‌‌‌‌: محمدزهیر بن ناصر الناصر، ترقیم‌‌‌‌: محمدفؤاد عبدالباقی، ‌بیروت‌‌‌‌: دارطوق النجاة، 1422ق.
  23. بصری، ابوالحسین ‌محمد بن علی بن الطیب، المعتمد فی أصول الفقه، تحقیق‌‌‌‌: خلیل المیس، ‌بیروت‌‌‌‌: دارالکتب العلمیة، 1403ق.
  24. ترمذی، ‌محمد بن عیسی، السنن، تحقیق و تعلیق‌‌‌‌: أحمدمحمد شاکر - محمدفؤاد عبدالباقی- إبراهیم عطوة، قاهره - مصر‌‌‌‌: شرکة مکتبة و مطبعة مصطفى البابی الحلبی، 1395ق.
  25. جرجانی، علی بن محمد، التعریفات، تحقیق‌‌‌‌: إبراهیم الأبیاری، ‌بیروت‌‌‌‌: دارالکتاب العربی، 1405ق.
  26. خویى، سیدابوالقاسم موسوی، بیان در علوم و مسائل کلی قرآن، تهران – ایران‌‌‌‌: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات، 1382ش
  27. رازی، فخرالدین ‌محمد بن عمر تمیمی شافعی، المحصول، تحقیق‌‌‌‌: طه جابر فیاض العلوانی، ‌بیروت‌‌‌‌: مؤسسة الرسالة، 1418ق.
  28. راغب اصفهانی، ابوالقاسم حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق‌‌‌‌: صفوان عدنان الداودی، دمشق‌‌‌‌: دارالقلم، الدارالشامیة، 1412ق.
  29. رستم نژاد، مهدی، اسقلال قرآن در بیان و نقش روایات در تفسیر از منظر علامه طباطبائی، قرآن شناخت، سال چهارم، شماره دوم، پیاپی8، ص121-144، پاییز و زمستان1390
  30. زحیلی، وهبة، الوجیز فی اصول الفقه، دمشق- سوریه‌‌‌‌: دارالفکر، 1999م
  31. زرکشی، بدرالدین ابوعبدالله ‌محمد بن عبدالله، البحر المحیط فی أصول الفقه، قاهره- مصر‌‌‌‌: دارالکتبی، 1414ق.
  32. ساعاتی، مظفرالدین احمد بن علی، بدیع النظام (أو‌‌‌‌: نهایة الوصول إلى علم الأصول)، تحقیق‌‌‌‌: سعد بن غریر بن مهدی السلمی، مکة المکرمة‌‌‌‌: امعة أم القرى، 1405 هـ - 1985م.
  33. سبحانی‌‌‌‌: عفر، المحصول فی علم الاصول؛ به قلم محمود جلالی مازندرانی، ‌قم‌‌‌‌: موسسة امام صادق، 1418ق.
  34. سرخسی، شمس‌الائمه ‌محمد بن احمد، أصول السرخسی، ‌بیروت‌‌‌‌: دارالمعرفة، 1414ق.
  35. شافعی، أبوعبدالله ‌محمد بن إدریس قرشی، الرسالة، تحقیق‌‌‌‌: احمدمحمد شاکر، ‌بیروت‌‌‌‌: دارالکتب العلمیة، بی‌تا.
  36. شاکر، محمدکاظم، مبانی و روش های تفسیری، ‌قم‌‌‌‌: مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی، 1389ش.
  37. شبستری، محمدمجتهد، نقد قرائت‌های رسمی از دین، ‌تهران‌‌‌‌: طرح نو، 1378ش.
  38. شوکانی، ‌محمد بن علی بن محمد، إرشاد الفحول إلی تحقیق الحق من علم الأصول، تحقیق‌‌‌‌: الشیخ أحمد عزو عنایة، ‌بیروت‌‌‌‌: دارالکتاب العربی، 1419ق.
  39. شهید اول، ‌محمد بن مکی عاملی، القواعد و الفوائد فی الفقه و الاُصول و العربیة، سید عبدالهادی حکیم، ‌قم‌‌‌‌: کتاب فروشی مفید، بی‌تا.‏
  40. طباطبایى، سید محمدحسین‏، المیزان فی تفسیر القرآن‏، ‌قم‌‌‌‌: مؤسسة النشر الاسلامى‏، ‏1417ق.
  41. طبرانی، ابوالقاسم سلیمان بن احمد بن ایوب، المعجم الأوسط، تحقیق‌‌‌‌: طارق بن عوض الله بن محمد - ‏عبدالمحسن بن إبراهیم الحسینی، قاهره - مصر‌‌‌‌: دارالحرمین، 1415ق.
  42. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، ‌تهران‌‌‌‌: انتشارات ناصر خسرو، 1372ش.‏
  43. طبری، ابوجعفر ‌محمد بن جریر بن یزید آملی، جامع البیان فی تأویل القرآن، تحقیق‌‌‌‌: أحمدمحمد شاکر، ‌بیروت‌‌‌‌: مؤسسة الرسالة، 1420ق.
  44. طریحی، فخرالدین بن محمد، مجمع البحرین و مطلع النیرین، تحقیق‌‌‌‌: احمد حسینی، ‌قم‌‌‌‌: نشر فرهنگ اسلامی، 1408ق.
  45. طوسی، ‌محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، تصحیح‌‌‌‌: حبیب قصیر العاملی، نجف‌‌‌‌: مکتبة القصیر، 1379ش.
  46. طوسی، ‌محمد بن حسن، عدة الاصول، ‌قم‌‌‌‌: مؤسسة آل‌البیت؟عهم؟، بی‌تا.
  47. طیار، مساعد بن سلیمان، التحریر فی اصول التفسیر، مرکز الدراسات و المعلومات القرآنیة، معهد الامام الشاطبی جدة، 1435ق - 2014‌م.
  48. عاملی جباعی، حسین بن زین الدین؛ معالم الاصول، ‌قم‌‌‌‌: دارالفکر، 1376ش.
  49. عاملی، شهید اول، ‌محمد بن مکی، القواعد و الفوائد فی الفقه و الاُصول و العربیة، ‌قم‌‌‌‌: کتاب فروشی مفید، بی‌تا.
  50. علم الهدی، سید مرتضی علی بن حسین، الذریعة الی اصول الشریعة، ‌تهران‌‌‌‌: انتشارات و چاپ دانشگاه ‌تهران، 1376ش.
  51. عیاض، قاضی ابوالفضل عیاض بن موسی بن عیاض یحصبی سبتی، الشفا بتعریف حقوق المصطفى، تذییل‌‌‌‌: احمد بن ‌محمد بن محمد شمنى، ‌‌بیروت‌‌‌‌: دارالفکر للطباعة و النشر و التوزیع، 1409ق.
  52. غفاری، علی‌اکبر، دراسات فی علم الدرایة، تحقیق و تلخیص‌‌‌‌: علی أکبر غفاری، ‌تهران‌‌‌‌: تابش، 1369ش.
  53. فاضل لنگرانی، سیری کامل در اصول فقه، به قلم محمود و سعید ملکی اصفهانی، ‌قم‌‌‌‌: مرکز فقهی ائمه اطهار، 1381ش.
  54. فیروزآبادی، مجدالدین ابوطاهر ‌محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، تحقیق‌‌‌‌: محمدنعیم عرقسُوسی، چ8، ‌بیروت‌‌‌‌: مؤسسة الرسالة للطباعة و النشر و التوزیع، 1426ق.
  55. فیومی، ابوالعباس احمد بن محمد المقری حموی، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر لللرافعی، ‌بیروت‌‌‌‌: المکتبة العلمیة، بی‌تا.
  56. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، تحقیق‌‌‌‌: طیب موسوی جزایری، چ3، قم‌‌‌‌: دارالکتاب، 1363ش.
  57. مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، چ دوم، ‌تهران‌‌‌‌: دارالکتب الاسلامیة، 1404ق.
  58. مجلسی، محمد‌باقر بن محمدتقی، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، تحقیق‌‌‌‌: گروهی از محققان، ‌بیروت‌‌‌‌: داراحیاء التراث العربی، 1403ق.
  59. محقق حلی، نجم‌الدین جعفر بن حسن، معارج الاصول، لندن‌‌‌‌: موسسة امام علی علیه السلام، 1423ق.
  60. مرتضی زبیدی، ‌محمد بن ‌محمد بن عبدالرزّاق حسینی، تاج العروس من جواهر القاموس، تحقیق‌‌‌‌: گروهی از محققان، ‌بیروت‌‌‌‌: دارالهدایة، بی‌تا.
  61. معرفت، محمدهادى، التفسیر الأثری الجامع، ‌قم‌‌‌‌: موسسه فرهنگى انتشاراتى التمهید، 1387ش.
  62. مفید، ‌محمد بن ‌محمد بن نعمان عکبری بغدادی، مختصر التذکرة باصول الفقه، ‌قم‌‌‌‌: گنگره شیخ مفید، 1413ق.
  63. منیاوی، ابوالمنذر محمود بن محمد، الشرح الکبیر لمختصر الأصول من علم الأصول، مصر‌‌‌‌: المکتبة الشاملة، 1432ق - 2011م.
  64. نائنی، محمدحسین، فوائد الاصول، ‌قم‌‌‌‌: انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه، 1376ش.
  65. نراقی، محمدمهدی، تجرید الأصول، سیدمرتضی، ‌قم، 1384ش‏.
  66. نسائی، احمد بن شعیب، السنن الکبری، تحقیق‌‌‌‌: عبدالفتاح ابوغدة، حلب‌‌‌‌: مکتب المطبوعات الاسلامیة، 1406ق.
  67. نعیم، عبدالله محمدالامین، الاستشراق فی السیرة النبویة دراسة تاریخیة، المعهد العالمی للفکر الاسلامی، 1997م.
  68. نیشاپوری، ابوعبدالله حاکم، ‌محمد بن عبدلله طهمانی ابن‌البیع، المستدرک على الصحیحین، تحقیق‌‌‌‌: مصطفى عبدالقادر عطا، ‌بیروت‌‌‌‌: دارالکتب العلمیة، 1411ق.
  69. نیشاپوری، مسلم بن الحجاج قشیری، المسند الصحیح المختصر بنقل العدل عن العدل إلى رسول الله(ص)،تحقیق‌‌‌‌: گروهی از پژوهشگران، ‌بیروت‌‌‌‌: دارالجیل، بی‌تا.
  70. هاجر، جمال بن ‌محمد بن احمد هاجر، القرآنیون العرب و موقفهم من التفسیر، جده‌‌‌‌: دارالتفسیر، 1436ق.
  71. هندی/فی الدین ‌محمد بن عبدالرحیم ارموی، نهایة الوصول فی درایة الأصول، تحقیق‌‌‌‌: صالح بن سلیمان الیوسف - سعد بن سالم السویح، مکة المکرمة‌‌‌‌: المکتبة التجاریة، 1416ق - 1996م.
  72. الهی‌بخش، خادم حسین، دراسات فی الفرق القرآنیون و شبهاتهم حول السنة، طائف - سعودی‌‌‌‌: مکتبة الصدیق للنشر و التوزیع، 1421ق.
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 233
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 185


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب