اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات120
تعداد شماره‌ها1,354
تعداد مقالات10,163
تعداد مشاهده مقاله3,093,984
تعداد دریافت فایل اصل مقاله1,729,396
قاسم پور, صدیقه, خاکرند, شکرالله, دهقان, معصومه. (1404). مؤلفه‌های اخلاق حرفه‌ای از دیدگاه آثار محتسبان عصر عباسی (مطالعه موردی: صنف پوشاکی). مطالعات فلسفی کلامی, 13(34), 136-161. doi: 10.22034/mte.2023.14453.1659
صدیقه قاسم پور; شکرالله خاکرند; معصومه دهقان. "مؤلفه‌های اخلاق حرفه‌ای از دیدگاه آثار محتسبان عصر عباسی (مطالعه موردی: صنف پوشاکی)". مطالعات فلسفی کلامی, 13, 34, 1404, 136-161. doi: 10.22034/mte.2023.14453.1659
قاسم پور, صدیقه, خاکرند, شکرالله, دهقان, معصومه. (1404). 'مؤلفه‌های اخلاق حرفه‌ای از دیدگاه آثار محتسبان عصر عباسی (مطالعه موردی: صنف پوشاکی)', مطالعات فلسفی کلامی, 13(34), pp. 136-161. doi: 10.22034/mte.2023.14453.1659
قاسم پور, صدیقه, خاکرند, شکرالله, دهقان, معصومه. مؤلفه‌های اخلاق حرفه‌ای از دیدگاه آثار محتسبان عصر عباسی (مطالعه موردی: صنف پوشاکی). مطالعات فلسفی کلامی, 1404; 13(34): 136-161. doi: 10.22034/mte.2023.14453.1659

مؤلفه‌های اخلاق حرفه‌ای از دیدگاه آثار محتسبان عصر عباسی (مطالعه موردی: صنف پوشاکی)

مطالعات تاریخی جهان اسلام
مقاله 7، دوره 13، شماره 34، تیر 1404، صفحه 136-161    اصل مقاله (599.07 K)
نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/mte.2023.14453.1659
نویسندگان
صدیقه قاسم پور* 1؛ شکرالله خاکرند2؛ معصومه دهقان3
1گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگا شیراز، ایران
2گروه آموزشی تاریخ،دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شیراز، ایران
3گروه تاریخ دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
چکیده
با ازدیاد و تخصصی شدن حرفه‌ها در عصر عباسیان، اخلاق حرفه‌ای ضرورتی انتظام‌بخش در بازار گردید. دستگاه خلافت جهت برقراری اخلاق حرفه‌ای به تأسیس نهاد حکومتی – نظارتی دارالحسبه اقدام کرد. محتسب متولی این نهاد با تکیه بر مبانی دین اسلامی و در قالب امر به معروف و نهی از منکر به امر نظارت مشغول بود.
محتسبان این عصر آثار متعددی را جهت راهنمایی همکاران خود تألیف کردند. این متون در واقع منعکس کننده اخلاق حرفه‌ای در عصر عباسیان به شمار می‌روند که با استفاده از دو راهکار ایجابی و سلبی به بیان وظایف و مسئولیت‌های اخلاقی صاحبان حرف پرداخته‌اند. از میان نظارت‌های متعدد و متنوع محتسبان، نظارت بر صنف پوشاکی پس از غذایی بیشترین و گسترده‌ترین وظیفه نظارتی آن‌ها در بازار بود. این پژوهش در نظر دارد تا با بررسی کتاب‌های مهم و در دسترس حسبه، اخلاق حرفه‌ای در صنف پوشاکی را مورد بررسی قرار دهد.
نظر به این مسئله، رویکرد پژوهش توصیفی و استفاده از داده‌های کمی با شیوه مقایسه‌ای است. بر اساس دستاوردهای پژوهش، رعایت مسئولیت‌پذیری، امانت‌داری و اخلاق پسندیده به ترتیب بیشترین تعداد مصادیق در دسته ایجابی و دروغ‌گویی، کم‌فروشی، احتکار و رباخواری بیشترین تعداد مؤلفه در گروه سلبی از دیدگاه محتسبان را داشته است.
کلیدواژه‌ها
اخلاق حرفه‌ای؛ عصر عباسیان؛ صنف پوشاکی؛ محتسب؛ متون حسبه
مراجع
قرآن کریم.

  1. ابن الجعد، علی بن الجعد بن عبید الجوهری (1990). مسند ابن­الجعد، محقق عامر احمد حیدر، بیروت، مؤسسه نادر.
  2. ابن­اخوه، محمد بن محمد بن احمد (1347). آیین شهرداری، ترجمه جعفر شعار، تهران.چاپخانه داورپناه.
  3. ابن­بسام، محمد بن احمد (1381/1424). نهایه الرتبه فی طلب الحسبه، بیروت، دارالکتب العلمیه.
  4. ابن­سعد، محمد (1372/1414). طبقات الکبری، تحقیق محمد بن صامل السلمی، طائف، مکتبه الصدیق، جلد 2.
  5. ابن­منظور، محمد بن مکرم بن علی (1372/1414)، لسان­العرب، بیروت، دارصادر، جلد11، 4.
  6. انصاف­پور، غلامرضا (1356). ساخت دولت در ایران (از اسلام تا یورش مغولان)، تهران، امیرکبیر.
  7. اینز، مارتین (1396). درک کنترل اجتماعی: انحراف، جرم و نظم اجتماعی، مترجم نبی اله غلامی، تهران، میزان.
  8. باقری، مسلم، اصغری جهرمی، سمانه، پورمولا، سیدمحمدهاشم (1396). "تبیین مصادیق امر به معروف و نهی از منکر به عنوان یک فعل اخلاقی همگانی در سازمان­ها"، مجله اندیشه مدیریت راهبردی، سال یازدهم، شماره دوم، شماره پیاپی 22، صص116-83.
  9. پرهیزگار، محمدمهدی، حسینی، روح­اله (1398). اخلاق و احکام کسب وکار، تهران، دانشگاه پیام نور.
  10. حسن، ابراهیم حسن(1338). تاریخ سیاسی اسلام، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، کتاب­فروشی اسلامیه.
  11. خاکرند، شکرالله(1390). سیر تمدن اسلامی، قم، بوستان کتاب.
  12. راغب­اصفهانی، ابوالقاسم حسین بن محمد (1370/1412). المفردات فی غریب القرآن، دمشق، بیروت، دارالقلم-دارالشامیه، جلد 1.
  13. زرگری نژاد، غلامحسین(1389). تاریخ اسلام، تهران: سمت.
  14. زرگری­نژاد، غلامحسین (1384). تاریخ صدر اسلام، تهران، سمت.
  15. زرین­کوب، عبدالحسین (1383). تاریخ ایران بعد از اسلام، تهران، امیرکبیر.
  16. سقطی، محمد بن ابی محمد (1931). آداب الحسبه، محقق لیفی بروفنسال- کولان، پاریس، مطبعه إرنست لورو.
  17. شیخلی، صباح ابراهیم سعید (1362). اصناف در عصر عباسیان، ترجمه هادی عالم­زاده، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
  18. شیزری، عبدالرحمن بن عبدالله (1381/1424). نهایه الرتبه فی طلب الحسبه، بیروت، دارالکتب العلمیه.
  19. طبرسی، ابوعلی حسن بن فضل (1370/1412)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دارالمعرفه، جلد 10.
  20. طبری، محمد بن جریر (1362). تاریخ الرسل و الملوک (تاریخ طبری)، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، اساطیر.
  21. غزالی، ابوحامد محمد بن محمد (1386). احیاء علوم الدین، ترجمه مؤیدالدین خوارزمی، تهران، علمی و فرهنگی، جلد 2.
  22. فرخی، یزدان؛ ناصری، سمانه (1394). "پژوهشی درباره پیشه­وران و تقلب­های شغلی آن­ها بر اساس معالم­القریه فی احکام الحسبه"، مطالعات تاریخ اسلام، سال هفتم، شماره 26، صص106-73.
  23. فقیهی، علی­اصغر(1357). آل­بویه و اوضاع زمان ایشان، تهران، چاپخانه گیلان.
  24. قراملکی، احدفرامرز (1388). اخلاق حرفه­ای در تمدن اسلام و ایران، تهران، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
  25. قلقشندی، احمد بن علی (بی­تا). صبح الاعشی فی صناعه الانشاء، بیروت، دارالکتب العلمیه، جلد 5.
  26. گراوند، مجتبی؛ یگانه، هدیه (1393). "بررسی و تحلیل کارکرد نهاد حسبه در جامعه اسلامی تا پایان عصر عباسیان"، نشریه روزگاران، سال دوازدهم، شماره 11، صص42-21.
  27. محقق­اردبیلی، احمد بن محمد (1361/1403). مجمع الفائده و البرهان فی شرح ارشاد الأذهان، قم، النشر الاسلامیه لجامعه المدرسین، جلد 12، 8.
  28. مکی، محمد کاظم (1398). تمدن اسلامی در عصر عباسیان، ترجمه محمد سپهری، تهران، سمت.
  29. ملک، هادی (1397). اخلاق حرفه­ای، تهران، انتشارات لوح محفوظ.
  30. منتظری، غلامرضا (1387). "دیوان حسبه و شرایط احراز آن در عصر عباسیان"، نشریه تاریخ اسلام در آینه پژوهش، شماره 17، صص126-111.
  31. نراقی، محمد مهدی (1209)، جامع السعادات، بیروت، اعلمی
  32. یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب (1382). تاریخ یعقوبی، ترجمه محمد ابراهیم آیتی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 224
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 14


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب